— Τελικά, τι αίσθηση αφήνει η ανάγνωση της βιογραφίας του πρίγκιπα Χάρι;
Εξαρτάται από το ποιος τη διαβάζει. Αν τη διαβάζει ένας απλός άνθρωπος –εσείς και εγώ και άλλα πόσα εκατομμύρια– βαριέται κάπου, εξεγείρεται κάπου αλλού για τις περιγραφές άφατης χλιδής και το προνόμιο αυτού του ανθρώπου, συγκινείται κάπου παραπέρα με το βαθύ ψυχολογικό τραύμα που η συνθήκη της βασιλικής οικογένειας άφησε στο συγκεκριμένο απολωλός μέλος της. Αν πάλι τη διαβάζει κάποιος jet setter, γελά με νόημα, καθώς υπάρχει πλούτος και πλούτος πάνω σ' αυτό τον πλανήτη κι ο πλούτος του Χάρι είναι ο πιο άκοπος του κόσμου.
Τέλος, αν τη διαβάζουν τα μέλη της οικογένειάς του, αυτή τη στιγμή υπογράφουν την καταδίκη οριστικής και αμετάκλητης εκπαραθύρωσής του. Είναι ελεγχόμενα αρκετές –όχι πολλές, αλλά αρκετές– οι λεπτομέρειες που δίνονται στο βιβλίο για να μην έχουν παίξει συλλογικά τα νεύρα του (βασιλιά, πλέον) Καρόλου, του αδελφού και διαδόχου Ουίλιαμ, της νύφης Κάθριν και της βασιλικής συζύγου, Καμίλα.
— Είναι όντως κακή η μετάφραση και προβληματικός ο τίτλος «Ρεζέρβα»;
Η αλήθεια είναι ότι ο επίλογος του βιβλίου, η τελευταία σελίδα για την ακρίβεια, «εξηγεί» τον ομολογουμένως προβληματικό τίτλο «Ρεζέρβα» που τόσες συζητήσεις ξεσήκωσε. Σίγουρα το «Εφεδρικός» μοιάζει πιο ταιριαστό, ωστόσο, αν επιλεγόταν δεν θα εξηγούσε την κάπως ποιητική βρετανική γλώσσα της τελευταίας σελίδας, αλλά ας μην κάνουμε τόσα spoilers για όσους θέλουν να διαβάσουν τη βιογραφία και ακόμη δεν πρόλαβαν.
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά λάθη που θυμίζουν κάπως Google Translate (για παράδειγμα, με την απορία μείναμε τι ακριβώς σημαίνει εκείνο το «Πρωταρχικό Αίτιο» του κόσμου του Χάρι στις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Λογικά, πρόκειται για αυτόματη μετάφραση του root cause στη βρετανική έκδοση, δηλαδή του «γενεσιουργού αιτίου»).
Με την απορία μείναμε και για το πώς στο καλό προέκυψε εκείνο το «Γουίντσορ» (!) με το «τ» να καταστρέφει όσα έσωζε το «δ» –Ουίνδσορ– χάριν ευφωνίας, καθώς και με την προσπάθεια απόδοσης κάποιων very very British περιγραφών που αφορούν κτίρια, κήπους και άλλα σχετικά. Όμως, αντιλαμβάνεται κανείς τη βιάση να μεταφραστεί τάχιστα μία τέτοια εκδοτική επιτυχία.
Ο Χάρι έχει ταλαιπωρηθεί από τα βρετανικά tabloids πέραν πάσης αμφιβολίας, όμως γαλουχήθηκε τόσο με τα τερτίπια και τις μηχανορραφίες τους που στο τέλος αποφάσισε να γίνει ο ίδιος «εκδότης» της προσωπικής του ζωής και να βγάλει ο ίδιος στη φόρα ό,τι είχε απομείνει. Αυτό δεν σε κάνει γενναίο. Σε κάνει όμηρο και εν συνεχεία θαυμαστή του «απαγωγέα» σου. Σύνδρομο της Στοκχόλμης λέγεται.
— Υπάρχει κάποιο συγγραφικό ταλέντο στον πρίγκιπα Χάρι;
Όχι, δα. Έτσι κι αλλιώς από ghost writer γράφτηκε το βιβλίο (και συγκεκριμένα από τον JR Moehringer) και λίγο ακόμα αν συνέχιζε με το γλωσσικό ιδίωμα και το επίπεδο του Χάρι, θα του ζητούσαν πίσω το Πούλιτζερ.
— Γιατί το λέμε αυτό;
Διότι όταν ένας άνθρωπος στα 38 του αποκαλύπτει ότι μόλις πριν από λίγα χρόνια έμαθε ποια είναι η Νίνα Σιμόν και ο Τζέιμς Τέιλορ –κι αυτό εξαιτίας της Μέγκαν Μαρκλ– και γράφει ερωτικές επιστολές που θυμίζουν 15χρονο («Ομορφιά μου, δεν μπορώ να πάψω να σε σκέφτομαι...») και για να βρει μια ωραία ρήση του Φόκνερ την ψάχνει στο brainyquote.com, τα πράγματα αναφορικά με την καλλιέργειά του δεν προμηνύονται ακριβώς λαμπρά. Επίσης –και χωρίς ίχνος μομφής ή ειρωνείας για το συγκεκριμένο–, η αφήγηση μαρτυρά άνθρωπο βαθιά τραυματισμένο στην παιδική του ηλικία, μια ηλικία την οποία δεν απεκδύθηκε ποτέ, ούτε στην ενήλικη ζωή του.
— Το παρακάνει με τις λεπτομέρειες για την προσωπική του ζωή;
Εξαρτάται τι είναι έτοιμος να διαβάσει ο αναγνώστης. Το πώς βρέθηκε με χιονίστρες στο πέος και το πώς έκανε πρώτη φορά σεξ με τη Μέγκαν Μαρκλ σίγουρα εξυπηρετούν το σκανδαλοθηρικό κομμάτι της υπόθεσης, αλλά όταν αποφασίζεις να γράψεις κάτι τέτοιο, κάτι δίνεις, κάτι παίρνεις, σωστά; Ενδεχομένως θα είχε ένα ενδιαφέρον η ιστορία της στρατιωτικής του θητείας στο Αφγανιστάν, αλλά κι αυτή θολώνει ως «έπος ηρωικόν» από τους τρόμους του Παλατιού για τη ζωή και τη σωματική του ασφάλεια.
— Μαθαίνουμε κάτι για αυτή την τοξική οικογένεια για το οποίο δεν μας είχαν ενημερώσει τα tabloids;
Και ναι και όχι. Κυρίως μαθαίνουμε για την πραγματική σχέση της βασιλικής οικογένειας με τα tabloids διαχρονικά, χωρίς ωστόσο να βγαίνει άχνα για τον puppet master Ρούπερτ Μέρντοχ και τις τηλεφωνικές υποκλοπές που κατά τη διάρκεια του ’80 και του ’90 «έγδαραν» τη μητέρα του Χάρι, πριγκίπισσα Νταϊάνα, καθώς και άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, αλλά και πιο πρόσφατα την ίδια του τη σύζυγο, Μέγκαν Μαρκλ.
Τόσο ο πρίγκιπας Χάρι όσο και ο ghost writer έχουν «αποξηράνει» την αφήγηση από κάθε πολιτικό παρασκήνιο που ταλαιπωρούσε τη Βρετανία όλα αυτά τα χρόνια, το πώς ανέβαιναν και κατέβαιναν κυβερνήσεις και πρωθυπουργοί με ένα μόνο νεύμα του μιντιοκράτορα Μέρντοχ. Όσο παιδιάστικη και «κατεβασμένη» και να είναι η αφήγηση, δεν παύει να είναι παράλειψη που διακριτικά βγάζει εκτός κάδρου την αποδημήσασα γιαγιά του, μέχρι πρότινος βασίλισσα Ελισάβετ, και φυσικά τους αφανείς πλην θεσμικούς μαριονετίστες του Παλατιού, πρώτους στις συνεννοήσεις με τον Τύπο και τα κοράκια του.
— Γιατί μιλάμε με τέτοια σιγουριά για «τοξικές οικογενειακές σχέσεις»;
Γιατί οι περιγραφές που δίνει ο Χάρι είναι ο ορισμός αυτής της κατάστασης. Για την ακρίβεια, δεν υπάρχει οικογένεια. Υπάρχει ο θεσμός της μοναρχίας, ο οποίος απαγορεύει σε ένα 12χρονο να κλάψει για τον χαμό της μητέρας του μέχρι που εκείνο «σκάει» από τα συναισθήματά του, επιτρέπει σε όλους κάθε λογής συναισθηματική φρίκη εναντίον παιδιών εν είδει πειράματος, σακατεύει υπολήψεις χωρίς συγγνώμη και αποκατάσταση και επιμένει στο τελετουργικό και το Πρωτόκολλο, αδιαφορώντας για σοβαρότατα θέματα ψυχικής υγείας εντός –και εκτός– του Παλατιού.
— Έχουν δίκιο όσοι μιλούν για ανάγνωσμα β’ διαλογής και για φθηνό gossip;
Ε, τώρα εντάξει, δεν περίμενε κανείς τον Χάρι να του μιλήσει για τη μνημειώδη τσιγκουνιά των μελών της βασιλικής οικογένειας, για τους καβγάδες για τις θέσεις πάρκινγκ στο Παλάτι του Κένσινγκτον, ούτε για τις μηχανορραφίες της Καμίλα και το σύνδρομο ανωτερότητας που χρόνια τώρα κυβερνά τη ζωή της Κέιτ Μίντλτον. Ούτε καν για το φαρμάκι μεταξύ των συννυφάδων, σε μία καταστροφική σχέση εσωτερικευμένου μισογυνισμού, υπαγορευμένη από το παλάτι. Παρ’ όλα αυτά έχουμε πει ξανά ότι την επιτυχία δεν την αναλύεις, την αποδέχεσαι. Και κρίνοντας από τις πωλήσεις μιλάμε για ένα σούπερ ευπώλητο ανάγνωσμα που στόχο είχε να λειτουργήσει ως εργαλείο. Τώρα, αν θα υπηρετηθεί αυτό το τελευταίο ζητούμενο, θα το δείξει η Ιστορία.
— Δηλαδή;
Ο Χάρι έγραψε αυτό το βιβλίο επιθυμώντας κάτι από αυτά τα τρία (ή και τα τρία μαζί):
1) Να εκβιάσει την επιστροφή του στα του βασιλικού οίκου, διατηρώντας τίτλους και προνόμια, αλλά αποφεύγοντας αγγαρείες και περιορισμούς. Γι’ αυτό και στοχοποιεί απευθείας τον πατέρα του και νέο βασιλιά της Αγγλίας, Κάρολο, τον αδελφό του και διάδοχο, Ουίλιαμ και στο βάθος την Καμίλα. Ακριβώς γι’ αυτό και είναι ελεγχόμενες οι πληροφορίες που βγάζει προς τα έξω, τόσες ώστε να τραυματίσουν και όχι να «σκοτώσουν» τον Κάρολο και τον πρωτότοκό του. Επιστρέφει κάπως έτσι ο Χάρι στην οικογένεια; Χλωμό, γνωρίζοντας την αυστηρότητα που αιώνες τώρα σκέπαζε τέτοια μυστικά και τον τρόπο που Τύπος και λαός αντιδρούν σε τέτοιες αποκαλύψεις. Όσο για τον Ουίλιαμ; Το πρόσφατο ιστορικό των σχέσεων των δύο αδελφών μαρτυρά ότι ο «Γουίλι» εδώ και καιρό έχει πάρει στα σοβαρά τον ρόλο του και δεν θα αφήσει τον Χάρι να κάνει την επιχείρηση που λέγεται «Μπάκιγχαμ» εμποροπανήγυρη.
2) Να προχωρήσει σε ένα ειλικρινές expose της τοξικής συνθήκης που είναι η βασιλική οικογένεια. Σεβαστό, αλλά έγινε κάπως σπασμωδικά και πρόχειρα, για να μην πούμε υπό τη μορφή παραληρήματος.
3) Να βγάλει πολλά χρήματα άμεσα, οπότε όλο αυτό έγινε καθαρά με όρους μάρκετινγκ. Αυτό κι αν είναι σεβαστό για έναν επί της ουσίας άεργο –και όχι άνεργο– ενήλικα.
— Δεν είναι, όμως, γενναία η ομολογία του ότι είναι εθισμένος στον Τύπο;
«Γενναία» από πού κι ως πού; Ο Χάρι έχει ταλαιπωρηθεί από τα βρετανικά tabloids πέραν πάσης αμφιβολίας, όμως γαλουχήθηκε τόσο με τα τερτίπια και τις μηχανορραφίες τους που στο τέλος αποφάσισε να γίνει ο ίδιος «εκδότης» της προσωπικής του ζωής και να βγάλει ο ίδιος στη φόρα ό,τι είχε απομείνει. Αυτό δεν σε κάνει γενναίο. Σε κάνει όμηρο και εν συνεχεία θαυμαστή του «απαγωγέα» σου. Σύνδρομο της Στοκχόλμης λέγεται. Όχι γενναιότητα.
— Υπάρχει περίπτωση μέσω όλης αυτής της φασαρίας να επιθυμεί ο Χάρι να γίνει μία σύγχρονη εκδοχή της μητέρας του;
Αν, όντως, απ’ όλα τα ζητούμενα, το κυριότερο του Χάρι είναι αυτό, ε, τότε απέτυχε. Τουλάχιστον, η μητέρα του, παρά το αιώνιο αγαπομίσος της με τα media, αν μη τι άλλο γνώριζε καλά το επικοινωνιακό παιχνίδι και τα βασικά αυτού του «δούναι και λαβείν». Ο Χάρι, δυστυχώς, παρά το ότι είναι αναμφίβολα ένας καλός, πληγωμένος άνθρωπος, θεωρεί ότι ο κόσμος και κυρίως ο κόσμος των media του χρωστάει. Δικαιολογημένη η άποψή του, αλλά είναι μια άποψη από την οποία εκκινούν πολλά δεινά και κανένα όφελος, πέραν του οικονομικού ίσως.
— Άραγε, αν ζούσε, τι να έλεγε η Νταϊάνα στον αγαπημένο της μικρό γι’ αυτό το βιβλίο;
Παιδί μου, γιατί;
