Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΩΔΕΚΑ ισχυρών ομάδων του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου να δημιουργήσουν μια κλειστή λίγκα, τη European Super League (ESL), προκάλεσε τόσες αντιδράσεις, που φαίνεται να οδηγούν το σχέδιο σε πρόωρο ναυάγιο. Απ’ όσα προέκυψαν, γίνεται ξεκάθαρο ότι οι πρωτεργάτες της πρωτοβουλίας είχαν υπολογίσει σωστά τις αντιδράσεις. Τις ανέμεναν ασφαλώς από τις ομάδες που δεν θα συμμετείχαν στα κέρδη του υπό διαμόρφωση θεσμού. Οι περισσότερες, όμως, προήλθαν από τους οπαδούς των ίδιων των ομάδων. Ειδικά στην Αγγλία, μια χώρα με βαθιά ποδοσφαιρική κουλτούρα, οι αντιδράσεις των φιλάθλων είναι έντονες. Οι φράσεις «ντροπή», «κατάντια» και «προδοσία του ποδοσφαίρου» κυριάρχησαν στα αθλητικά φόρουμ. Η πάνδημη αντίδραση έδωσε ώθηση στην πολιτική ηγεσία αλλά και στην ΟΥΕΦΑ να κρατήσουν σκληρή στάση και οδήγησε τις ομάδες σε αναδίπλωση.
Γιατί όμως υπήρξαν όλες αυτές οι αντιδράσεις; Γιατί απλούστατα πρόκειται για μια πολύ κακή ιδέα, η οποία λειτουργεί σε βάρος των περισσότερων ομάδων, σε βάρος των εθνικών πρωταθλημάτων, τα οποία αποσυνδέονται από τη συμμετοχή στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση, σε βάρος ιστορικών, αλλά συγκυριακά παρηκμασμένων ομάδων. Γιατί αφαιρεί το κίνητρο από κάποιον που έχει φιλοδοξίες και σχέδιο να τις εκπληρώσει. Και γιατί, ουσιαστικά, αναδιανέμει με βουλιμικό και άπληστο τρόπο τα έσοδα μιας αγοράς, η οποία έχει γιγαντωθεί ούτως ή άλλως.
Οι οκτώ από τις δέκα πιο υπερχρεωμένες σήμερα ομάδες στον πλανήτη είναι εκ των πρωτεργατών της ESL. Και δρομολόγησαν το συγκεκριμένο εγχείρημα επειδή φοβούνται ότι η φούσκα που δημιούργησαν θα σκάσει και θα καταρρεύσουν.
Επειδή στην όλη συζήτηση θα ακουστούν και πολλές υπερβολές, ας πω τη γνώμη μου: η μεγέθυνση της ποδοσφαιρικής αγοράς και η αύξηση των εμπορικών εσόδων ωφέλησαν το ποδόσφαιρο. Δημιούργησαν καλύτερες ομάδες. Έφεραν περισσότερους αγώνες. Έφτιαξαν νέα, πιο ελκυστικά προϊόντα. Έκαναν τα παιχνίδια υπερθέαμα, με εκπληκτικές τηλεοπτικές μεταδόσεις ασύγκριτα καλύτερες από αυτές που βλέπαμε 20-30 χρόνια πριν. Βελτίωσαν τα γήπεδα. Έδωσαν περισσότερα χρήματα στους πρωταγωνιστές του και σε όσους εργάζονται σε αυτό. Αύξησαν τα έσοδα των ομάδων, πολλές εκ των οποίων στηρίζουν τμήματα υποδομών και ακαδημίες. Ευνόησαν ακόμα και άλλα αθλήματα, όπου οι μητρικοί σύλλογοι έχουν πολλά αγωνιστικά τμήματα. Όλα αυτά έγιναν χάρη στις υπεραξίες που δημιουργήθηκαν γύρω από το ποδόσφαιρο και είχαν πολλά θετικά. Πλην ελαχίστων «κολλημένων», ουδείς μπορεί να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι δεν πρέπει να δημιουργηθεί περισσότερος πλούτος ή ότι οι ομάδες με μεγάλη εμπορική αξία δεν πρέπει να παίρνουν το μερίδιο που τους αναλογεί.
Όμως, το εγχείρημα της ESL δεν έχει σχέση με αυτό. Αυτό που εκδηλώθηκε ήταν πρωτίστως ένα δείγμα απληστίας. Γιατί τα ποσά που εισπράττουν οι ομάδες από το Τσάμπιονς Λιγκ είναι ήδη κολοσσιαία. Οι ίδιες οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις εδώ και χρόνια αναπροσαρμόζονται με στόχο να αυξάνουν τα έσοδά τους, κατά κανόνα υπέρ των πιο εμπορικών ομάδων. Αν οι ίδιες δεν τα αξιοποίησαν όπως έπρεπε, αλλά βυθίστηκαν στα χρέη, είναι δικό τους πρόβλημα. Οι οκτώ από τις δέκα πιο υπερχρεωμένες σήμερα ομάδες στον πλανήτη είναι εκ των πρωτεργατών της ESL. Και δρομολόγησαν το συγκεκριμένο εγχείρημα επειδή φοβούνται ότι η φούσκα που δημιούργησαν θα σκάσει και θα καταρρεύσουν.
Η κίνηση αυτή δεν μπορούσε να προχωρήσει με τους φιλάθλους απέναντι. Το ποδόσφαιρο δεν είναι απλώς σόου. Εμπεριέχει ένα συναισθηματικό φορτίο. Ένα άυλο κεφάλαιο που είναι η ταύτιση του οπαδού με πρόσωπα, με εικόνες, με στιγμές. Η λαϊκότητά του είναι η ίδια η δύναμή του. Είναι αδύνατον να προσεγγιστεί ως ένα αποστειρωμένο προϊόν.
Ένας ακόμα λόγος που το εγχείρημα αυτό ενοχλούσε είναι ότι ακυρώνει το στοιχείο της έκπληξης. Το ποδόσφαιρο τρέφεται από αυτό, όσο κι αν έχει αμβλυνθεί τα τελευταία χρόνια με το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ ισχυρών και αδύναμων ομάδων. Υπάρχει, όμως, ακόμα το δικαίωμα στη φιλοδοξία. Μια κλειστή λίγκα απαγορεύει σε μικρότερες ομάδες να φιλοδοξούν, να ονειρεύονται. Και ποδόσφαιρο χωρίς όνειρο δεν υπάρχει.
Φέτος, στο αγγλικό πρωτάθλημα η Λέστερ και η Γουέστ Χαμ διεκδικούν την έξοδο στο Τσάμπιονς Λιγκ και βρίσκονται πολλές θέσεις πάνω από τις Άρσεναλ και Τότεναμ, που είναι εκ των πρωτεργατών της ΕSL. Αν η νέα λίγκα προχωρούσε, το αγωνιστικό επίτευγμά τους θα ακυρωνόταν προς όφελος των πιο δημοφιλών αντιπάλων τους. Αυτό θα ευτέλιζε το αγγλικό πρωτάθλημα, που είναι το δημοφιλέστερο στον κόσμο και, φυσικά, δεν έχει καμία σχέση με το αθλητικό πνεύμα.
Ο πολύς κύριος Ανιέλι, πρόεδρος της Γιουβέντους και εκ των εμπνευστών της πρωτοβουλίας, αναρωτήθηκε πρόσφατα δημοσίως: «Είναι δυνατόν η Αταλάντα, με μια καλή σεζόν, να παίζει στο Τσάμπιονς Λιγκ;». Κι όμως, ακριβώς αυτό πρέπει να είναι δυνατό. Η μικρή Αταλάντα να μπορεί να φιλοδοξεί ότι, αν φτιάξει καλή ομάδα, αν επενδύσει σωστά τα χρήματά της, αν έχει τύχη, θα μπορεί να παίξει στο Τσάμπιονς Λιγκ και δεν θα είναι μόνιμα καταδικασμένη σε ρόλο δευτεραγωνίστριας. Αυτό κρατάει ένα σύλλογο σε εγρήγορση, αυτό δίνει όνειρο στους οπαδούς της, αυτό είναι το στοιχείο της έκπληξης που χαροποιεί κάθε φίλαθλο. Το πρωτάθλημα της Λέστερ στην Αγγλία πριν από λίγα χρόνια χαροποίησε τους φιλάθλους σε όλο τον κόσμο. Αν αυτό το στοιχείο που έχει κάνει το ποδόσφαιρο το δημοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο εκλείψει, θα υπονομευτεί όλο το οικοδόμημά του.
Αφήστε τις «Σταχτοπούτες» να ονειρεύονται τα «σεντόνια» των ευρωπαϊκών διοργανώσεων και μαγικές βραδιές μεσοβδόμαδα. Είναι καλό για το ποδόσφαιρο.
σχόλια