Βασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου

Βασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου Facebook Twitter
Με εξαίρεση κάποιες αναπάντεχες εκπλήξεις, οι χριστουγεννιάτικες κάρτες της οικογένειας ήταν ακριβώς όπως τις θυμόμουν: generic οικογενειακά πορτρέτα που όλοι χαμογελούν με κενό βλέμμα και ευγενικά στον φακό.
0

ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ '90 ο παππούς και η γιαγιά μου παραθέριζαν σε ένα μικρό οικογενειακό ξενοδοχείο στη βόρεια Κέρκυρα. Το ξενοδοχείο ήταν χτισμένο πανοραμικά πάνω από μια παραλία με άγρια κρινάκια και «ήσυχο τουρισμό» (δηλαδή Γερμανούς ηλικιωμένους τουρίστες που περπατούσαν τούκου-τούκου μέχρι το κοντινότερο χωριό).

Το ξενοδοχείο είχε ένα μικρό εστιατόριο με πορτοκαλί τέντες και κάποια αυτόνομα δωμάτια. Εκεί δούλευε πολλά χρόνια και ο κύριος Γιάννης. Ντυμένος πάντα με άσπρο πουκάμισο και μαύρο παντελόνι (είπαμε, ήταν η δεκαετία του '90, κι αυτό στα εστιατόρια ήταν κάτι σαν στολή), ένας άνθρωπος μονήρης και ήσυχος, αφοσιωμένος πλήρως στη δουλειά του, που έμενε σε ένα δωματιάκι πάνω από την κουζίνα.

Σε ένα περβάζι είχε πάντα μια μικρή φωτογραφία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου. Ακριβώς μπροστά είχε ένα ποτηράκι με νερό – κάθε μέρα έβαζε κι ένα κλωνάρι βασιλικό. Ήταν ο πρώτος φιλοβασιλικός που γνώρισα.

Σε αντίθεση με την Αγγλία, όπου η βασιλεία μετράει αιώνες και είναι συνυφασμένη με τη ζωή των Βρετανών (οι οποίοι και τη στηρίζουν σθεναρά, ακόμα και αν κατά περιόδους θυμίζει κακό ριάλιτι), στην Ελλάδα το πείραμα της βασιλείας στέφθηκε και τις δύο φορές (γεια σου, Όθωνα!) με αποτυχία.

Χρόνια μετά, σε διάφορα σπίτια ηλικιωμένων φίλων της γιαγιάς μου (αν ζούσε σήμερα θα ήταν 100 ετών) άρχισα να παρατηρώ, συνήθως σε κάποια περίοπτη θέση πάνω στο τζάκι ως σύμβολο πρεστίζ, την καθιερωμένη χριστουγεννιάτικη κάρτα που έστελνε η πρώην βασιλική οικογένεια.

Στο στυλ των αντίστοιχων ευρωπαϊκών βασιλικών οικογενειών έστελναν κάποια generic οικογενειακά πορτρέτα. Κατάφερα να βρω τις περίφημες κάρτες στο επίσημο website της «Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας» από το 1985 έως το 2014.

Με εξαίρεση κάποιες αναπάντεχες εκπλήξεις, όπως το 2011, που η οικογένεια είναι όλη ντυμένη ασορτί με άσπρα και κόκκινα και βρίσκεται πάνω σε ένα ιστιοπλοϊκό, ήταν ακριβώς όπως τις θυμόμουν: όλοι χαμογελούν παρατεταγμένοι πίσω από κάποιο πίνακα, ένα ηλιοβασίλεμα, ένα τζάκι, με κενό, αλλά ευγενικό βλέμμα στον φακό.

Βασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου Facebook Twitter
Ένα αφήγημα που τον παρουσίαζε ως όμορφο πρώην ολυμπιονίκη, και την Αυλή ως έναν τόπο κομψότητας και ευγένειας, σαν να ήταν η βασιλεία στην Ελλάδα κάποιες κυρίες που πίνανε τσάι σε σερβίτσια και αντάλλασσαν φιλοφρονήσεις.

Κάπου εκεί με κατάπιε η μαύρη τρύπα του website που μοιάζει να έχει να ανανεωθεί χρόνια, αν και έχει μια ολόκληρη ενότητα με αυθόρμητες «συχνές ερωτήσεις» επισκεπτών όπως «γιατί ο πρώην Βασιλεύς Κωνσταντίνος δεν αντιδρά στην κριτική που του ασκείται;» και αντίστοιχες απαντήσεις όπως «[...] Αποτελεί πάγια τακτική του πρώην Βασιλέως να μην αποκρίνεται σε μειωτικές αναλήθειες, ακόμα και όταν αυτές είναι επιζήμιες για την εικόνα της οικογενείας του. Θεωρεί ακόμη ότι ένας Αρχηγός Κράτους –και ιδιαίτερα ένας Βασιλεύς– δεν πρέπει να απαντά σε κριτική, όταν κάτι τέτοιο ενθαρρύνει περαιτέρω αψιμαχίες». 

Τα γράφω όλα αυτά γιατί, πέρα από τις ιστορικές αποτιμήσεις, διάβασα και κάποια κείμενα θαυμασμού και αμήχανης νοσταλγίας μετά τον θάνατο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου που με έκαναν να αναρωτηθώ αν υπάρχουν ακόμα φιλοβασιλικοί στην Ελλάδα (η Μάνη δεν μετράει!).

Ο κοινός παρονομαστής ήταν μια τάση αναθεώρησης για τον ρόλο του και μια νοσταλγία για τον θεσμό της βασιλείας και το παλάτι με όρους lifestyle – ένα αφήγημα που παρουσίαζε αυτόν ως όμορφο πρώην ολυμπιονίκη και την Αυλή ως έναν τόπο κομψότητας και ευγένειας, σαν να ήταν η βασιλεία στην Ελλάδα κάποιες κυρίες που πίνανε τσάι σε σερβίτσια και αντάλλασσαν φιλοφρονήσεις.

Σε αντίθεση με την Αγγλία, όπου η Βασιλεία μετράει αιώνες και είναι συνυφασμένη με τη ζωή των Βρετανών (οι οποίοι και τη στηρίζουν σθεναρά, ακόμα και αν κατά περιόδους θυμίζει κακό ριάλιτι), στην Ελλάδα το πείραμα της βασιλείας στέφθηκε και τις δύο φορές (γεια σου, Όθωνα!) με αποτυχία.

Με κάθε σεβασμό στον άνθρωπο που μόλις πέθανε, σαράντα εννέα χρόνια μετά την κατάργηση της βασιλείας, δεν είμαι σίγουρη ποιον αφορά η πρώην ελληνική βασιλική οικογένεια, εκτός από κάποιους σκληροπυρηνικούς φαν και τους ιστορικούς.

Στην πραγματικότητα, η όποια συμπάθεια ή θλίψη δείχνει τώρα μια μερίδα του κοινού δεν έχει τόσο σχέση με τον ίδιο τον τέως βασιλιά αλλά με μια νοσταλγία για ένα εξιδανικευμένο παρελθόν, για ένα αστικό ευγενές σύμπαν. Όλο αυτό το σύμπαν, βέβαια, δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση – ειδικά αν διαβάσει κανείς αναλυτικά την ιστορία των τριών χρόνων της βασιλείας του, αυτά που μας οδήγησαν (και) στη χούντα των συνταγματαρχών. Αλλά «το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα: τα κάνουν όλα διαφορετικά εκεί», όπως έγραψε και ο L.P. Hartley στo The go-between.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κωνσταντίνος: Τη Δευτέρα η κηδεία του τέως βασιλιά - Οι προσκεκλημένοι και τα μέτρα ασφαλείας

Ελλάδα / Κωνσταντίνος: Τη Δευτέρα η κηδεία του τέως βασιλιά - Οι προσκεκλημένοι και τα μέτρα ασφαλείας

Χθες το πρωί, οι δύο μεγαλύτεροι γιοι του Κωνσταντίνου, Παύλος και Νικόλαος, μετέβησαν στη Μητρόπολη Αθηνών για να διευθετήσουν τις τελευταίες λεπτομέρειες της κηδείας.
LIFO NEWSROOM
Οι σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου

Μια αναδρομή / Οι σκοτεινές σελίδες της ιστορίας του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου

Τα μεγάλα λάθη, οι αντιδημοκρατικές παρεμβάσεις και οι μοιραίες αποφάσεις: Δύο καθηγητές πανεπιστημίου αναλύουν το κόστος της βασιλείας και τις βαρύτατες ευθύνες του τελευταίου μονάρχη της Ελλάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ