ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΚΑΝΕΝΑΝ ΠΙΟ Αθηναίο από τον Άγγελο Παπαδημητρίου. Αρνήθηκε να μάθει να οδηγεί αυτοκίνητο, ακολουθώντας τη συμβουλή του πατέρα του που του έλεγε ήδη από τα 15 του «σου εύχομαι να έχεις πάντα λεφτά για ταξί» και έκτοτε δεν υπάρχει δρόμος της Αθήνας που να μην έχει διασχίσει, που δεν έχει αλωνίσει, που δεν έχει αλώσει με τα πόδια. Όσο για τα ταξί, τα έχει τιμήσει επίσης. Γνωρίζει την Αθήνα και την ιστορία της όσο λίγοι.
Γνωριστήκαμε πριν από πολλά χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στις πρώτες του θεατρικές συνεργασίες στο ΚΘΒΕ με τον Ανδρέα Βουτσινά. Ήταν ήδη ένας σοφός (πριν από την τηλεοπτική εκδοχή του στο «Fort Boyard») που είχε αποδημήσει για λίγο προς τον Βορρά. Αλλά εννοείται ότι στην Αθήνα ανήκε και εδώ πάντα μεγαλουργούσε, προσφέροντας με το ανεξάντλητο ταλέντο του και την τέχνη του ευφρόσυνες στιγμές. Είτε με τα βαθύτατα σαρκαστικά γλυπτά του, που φλέρταραν επιδεικτικά και γόνιμα με το κιτς και την ποπ κουλτούρα, είτε με την παρουσία του σε πρωτοποριακές παραστάσεις νέων σκηνοθετών, είτε ακόμα και μέσα από ευτελή τηλεοπτικά προγράμματα με αντισυμβατικές, αν όχι τολμηρές εμφανίσεις.
«Το σύνθημά μου είναι μην πιστεύετε στην άποψη μου αλλά στην υπόσταση μου. Στα 70 μου χρόνια θεωρώ ότι διατηρώ, χάρη στην τέχνη, καθαρή την υπόστασή μου».
Όταν πριν από τέσσερα χρόνια ο Κώστας Μπακογιάννης του πρότεινε να συμμετάσχει ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον συνδυασμό του, αρκετοί ήταν εκείνοι που ενοχλήθηκαν. Αρκετοί όμως ήταν κι εκείνοι που τον ψήφισαν. Δεν βγήκε, αλλά ευχαρίστησε όσους τον τίμησαν με την ψήφο του μέσα από το προφίλ του στο Facebook, όπου έχει έντονη παρουσία, κυρίως μέσα από σατιρικά βιντεάκια και φωτογραφίες που σκαρώνει με τη βοήθεια φίλων του. Κάπως έτσι κάνει και τώρα τη νέα του προεκλογική καμπάνια, με τη σοφία και την εικαστική ματιά ενός απίστευτα δημιουργικού ανθρώπου, κάτι που έχει αποδείξει από τη θέση του αντιπροέδρου της Τεχνόπολης, την οποία χαίρεται να βοηθά και να στηρίζει.
— Φαντάζομαι ότι ένας πολιτικός έχει ανάγκη πετυχημένους ανθρώπους γύρω του.
Όλα τα μυστικά της ζωής αποκαλύπτονται και κερδίζονται μόνο αν τα πλησιάσεις από τη μεριά της αποτυχίας. Η οποιαδήποτε επιτυχία είναι εμπόδιο, είναι ψευδές πράγμα, δεν σε βοηθά να πλησιάσεις την αλήθεια της ζωής.
— Η πολιτική έχει σχέση με την αλήθεια;
Πρέπει να έχει, το ξέρουμε πολύ καλά οι παλιοί αυτό. Είναι ένα μυστικό που έχει ξεχαστεί, αλλά δεν είναι πρωτοφανέρωτο.
— Ωστόσο τι θέλεις και μπλέκεις με την πολιτική τώρα εσύ;
Πολιτικά με αποπλάνησε πρώτη φορά στα 60 μου ο Σταύρος Θεοδωράκης και μετά με πήρε το ποτάμι. Με πάσαρε στον Μπακογιάννη, ο οποίος μου υποσχέθηκε γάμο και, ως άβγαλτος και αθώος, δέχτηκα. Από τότε βρέθηκα στον δρόμο να μοιράζω φυλλάδια. Καθώς δεν εκλέχθηκα, κατέληξα αντιπρόεδρος στο θαύμα που λέγεται Τεχνόπολη! Εδώ που τα λέμε, δεν είδα να με τιμάει κάποιος «προοδευτικός», ο Μπακογιάννης με τίμησε.
— Οι φίλοι σου στον χώρο της τέχνης δεν έχουν πολλά καλά να πουν γι’ αυτόν.
Ο κύκλος μου είναι κυρίως αριστερών πεποιθήσεων. Θεωρούν ότι είμαι η πριγκίπισσα που πήρε τον βάτραχο ή το αντίστροφο. Αλλά ξέρουν πολύ καλά τον χαρακτήρα μου, έχω πρότερο έντιμο βίο. Από την άλλη, είναι και ένας λόγος που δέχτηκα. Ήθελα να σταθώ απέναντι στην επιθετικότητα που καλλιεργείται από ορισμένους. Θεωρείται φυσιολογικό να βρίζεις τον Μητσοτάκη, την Ντόρα και τον Παύλο Μπακογιάννη. Ποιοι και ποια μέσα τα κατευθύνουν αυτά, ποιους να βρίζουν και ποιους να αποθεώνουν, δεν μπορώ να καταλάβω. Γιατί αυτό θεωρείται νόμιμο;
— Προφανώς έχει κυρίως να κάνει με τη μόνιμη αντιπαράθεση δεξιάς - αριστεράς.
Όταν ο λαός ψηφίζει δεξιά είναι ανόητος, αλλά όταν ψηφίζει αριστερά είναι σοφός; Εγώ τέσσερα χρόνια στην Τεχνόπολη είδα πράγματα που δεν πίστευα ότι γίνονται. Είδα πόσο σοβαρά δουλεύουν. Δεν έγιναν απλώς πράγματα, έγιναν θαύματα. Δεν είναι ότι αυτή είναι η γνώμη μου, τα έχω δει από μέσα. Φυσικά, το επίπεδο δεν μπορεί να αφορά μόνο κάποιους, είναι για όλους τους Αθηναίους. Δεν μπορεί να φέρει μόνο όπερα και τζαζ, θα φέρει και τους λαϊκούς τραγουδιστές.
— Ναι, αλλά είναι και τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως η καθαριότητα.
Βλέπω τη μεγάλη βελτίωση που έχει γίνει με την καθαριότητα. Πολλοί ψάχνουν μονίμως αιτίες για να χλευάζουν τον δήμαρχο. Δεν καταλαβαίνω το μίσος τους, ενώ αρνούνται να βάλουν ένα χεράκι και οι ίδιοι να έχουμε πιο καθαρούς δρόμους. Κι όμως, η Αθήνα δεν ήταν ποτέ τόσο καθαρή. Κι ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια πόλη χαβούζα, αδηφάγα, όπου τα προβλήματα ποτέ δεν τελειώνουν. Επίσης, δεν είναι όλα υποχρεώσεις ή δικαιώματα του δημάρχου. Δικαιώματα και υποχρεώσεις έχουν και τα υπουργεία. Δεν είναι ο δήμαρχος υπεύθυνος για τους μετανάστες και τους τοξικοεξαρτημένους. Αυτά είναι και ευθύνες του κράτους.
— Πάντως, το μεγάλο αγκάθι του Μπακογιάννη είναι η Πανεπιστημίου.
Που έγινε τριαντάφυλλο.
— Που κόστισε.
Πέρασε από συμβούλια και πήρε πλειοψηφική ψήφο. Δεν είναι αποκλειστική ευθύνη του δημάρχου. Από την άλλη, έναν σωλήνα σπασμένο να βρουν, το συνεργείο μπορεί να καθυστερήσει και έναν μήνα μέχρι να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά επικρατεί τρομερή δυσπιστία που δεν λέει να τελειώσει. Η Αθήνα δεν χορταίνει ούτε χορταίνεται με τίποτα, έρεβος και χάος του Ησιόδου. Πιστεύω ότι κάποια τάξη μπήκε για αρχή και όσον αφορά το έρεβος, κάτι έκανε ο δήμαρχος με τις λάμπες led.
— Επιδίδεσαι σε μια αλλόκοτη προεκλογική καμπάνια. Βιντεάκια και φωτογραφίες όπου σατιρίζεις, σαν να κάνεις περφόρμανς, την επικαιρότητα.
Πρωτίστως είμαι καλλιτέχνης. Ταράζω με το αλλόκοτο που βγάζει από το βόλεμα. Το χιούμορ είναι μια κάλυψη ασφάλειας. Αυτά που ανεβάζω στο Facebook έχουν ελευθεριότητα, αλλά στην πραγματικότητα είναι άκρως δραματικά. Το 90% είναι πολύ σοβαρά και τα θεωρώ το ίδιο σημαντικά με τα έργα μου, δεν τα θεωρώ αστεία. Τα κάνω με νεαρούς δημιουργικούς φίλους που είναι ευφάνταστοι και με βοηθάνε με τις τεχνικές τους γνώσεις. Έχουν φαντασία και εναρμονιζόμαστε με απόλυτη επιτυχία.
— Ήσουν στο δημαρχείο στη βράβευση του Γιώργου Λούκου…
Ο Γιώργος Λούκος είναι ένα υπερκομματικό πρόσωπο που με την αθωότητα που το διακρίνει έμπλεξε με την ελληνική πραγματικότητα. Δεν ήξερε ότι εδώ πρέπει να είσαι συνεχώς σε εγρήγορση και έτοιμος για πόλεμο. Δεν μπορείς να εμπιστευτείς ούτε τον αδελφό σου κι εκείνος ήρθε σαν ένα πριγκιπόπουλο και προσγειώθηκε στα Βαλκάνια. Κι ενώ έκανε υπέροχα πράγματα, έκανε το λάθος που κάνουν όλοι οι μεγάλοι ηγέτες, δεν φρόντισε τη διαδοχή του.
— Ήθελα να πω ότι ο δήμαρχος κατηγορήθηκε πως το έκανε για προεκλογικούς λόγους.
Κατηγορείται και μόνο που αναπνέει, δεν θα κατηγορηθεί γι' αυτό; Φυσικά έτσι τον συμπάθησα, όταν πήγα σε μια ομιλία του στα Εξάρχεια, που μια ομάδα έβριζε τη μνήμη του πατέρα του. Τρελό μίσος. Σαν μεγάλος άνθρωπος αποφάσισα να σταθώ δίπλα του. Είμαι υπέρ της συμφιλίωσης, πιστεύω ότι όλοι μας, ο καθένας από το πόστο του, πρέπει να κάνει κάτι να ομορφύνει τη ζωή όλων. Ζωντανό παράδειγμα είμαι εγώ. Είμαι ένα «ήρωας πολέμου» που έχω περάσει από κακουχίες μέχρι θριάμβους. Δεν είμαι ένα ψώνιο που περιφέρεται, έχω δουλέψει για τις πιο απαιτητικές παραστάσεις, έχω συμμετάσχει στις καλύτερες εκθέσεις, έχω παίξει σε σημαντικές ταινίες.
— Πες μου μια κίνηση τέχνης που θα ήθελες να κάνει ο δήμος για την πόλη της Αθήνας.
Μια μόνιμη έκθεση με τους σημαντικότερους σταθμούς στην ελληνική τέχνη σε όλους τους τομείς. Δεν είναι δυνατό να μην ξέρει σήμερα ο κόσμος τι είναι το ελαφρό τραγούδι και να ασχολείται μόνο με το ρεμπέτικο. Είναι σαν να του λείπει το ένα χέρι. Δεν είναι δυνατό μια παράταξη να εξαφανίζει ένα ολόκληρο είδος μουσικής και να επιμένει να προβάλλει μόνο τη μία πλευρά. Θα έπρεπε να ιδρυθεί ένα ινστιτούτο υπεράνω κομμάτων και να έχει την ευθύνη να προβάλλει όλες τις πλευρές της πρόσφατης ιστορίας του πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην Αθήνα, όσους άνοιξαν δρόμους στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη μουσική, στο θέατρο, στον κινηματογράφο.
— Ποιο είναι το μεγαλύτερό σου προτέρημα;
Προέρχομαι από ένα σπίτι δυναμικών ανθρώπων. Στα οικογενειακά τραπέζια έδιναν το «παρών» μεγαλέμποροι, βιομήχανοι, επιστήμονες, λαμπρά μυαλά της εποχής. Με όλους αυτούς ερχόμουν συνεχώς σε επαφή. Ανάμεσά τους υπήρχε και η θεία μου η Αφροδίτη, ανύπαντρη. Μικροκαμωμένη, γλυκιά και σιωπηλή, κυκλοφορούσε ανάμεσά μας σαν φάντασμα. Όλα τα χρόνια της ζωής μου αυτή η γυναίκα με έχει στοιχειώσει. Σαν εκείνη υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που περνάνε από τη ζωή και χωρίς λόγια πολλά επηρεάζουν τα πράγματα το ίδιο δυνατά μ' εκείνους που έχουν δυναμική παρουσία.
Πιστεύω ότι έφτασα στα 70 μου και αν έχω πετύχει κάτι, είναι ακριβώς το ίδιο με τη θεία Αφροδίτη. Να κάθομαι κάπου και να επηρεάζω μόνο με την παρουσία μου θετικά τους γύρω μου, χάρη σε μια συγκέντρωση γνώσεων, εμπειριών και ευτυχίας που λειτουργεί σαν καταλύτης. Διαθέτω μια σοφία που την οφείλω, εκτός των άλλων, στη συνδιαλλαγή μου στον χώρο των εικαστικών και του θεάτρου. Όπου και να με βάλεις κάτι γίνεται, ενεργοποιώ το περιβάλλον. Μου το λένε οι σκηνοθέτες μου. Έχω την τιμή να γίνομαι σαν όλους όσοι επιβίωσαν και έφτασαν στα 70, στα 75 και στα 80 και όπου και να τους βάλεις παίζουν καταλυτικό ρόλο στα πράγματα. Πάρε με και η δουλειά σου θα γίνει.
— Οπότε, να σε ψηφίσουν οι Αθηναίοι;
Το σύνθημά μου είναι μην πιστεύετε στην άποψή μου αλλά στην υπόστασή μου. Στα 70 μου χρόνια θεωρώ ότι διατηρώ, χάρη στην τέχνη, καθαρή την υπόστασή μου. Σκέψου να με βάλεις δίπλα σε έναν βίαιο άνθρωπο, σε έναν φασίστα. Ποιος θα υπερέχει; Εκείνος ή εγώ, που έχω αφιερώσει τη ζωή μου στην τέχνη με εντιμότητα, αγάπη και γέλιο;
