Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη

Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη Facebook Twitter
0

Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη Facebook Twitter
Η Γλυνιαδάκη ταξιδεύει στο Έξω, περιπλανιέται σε πόλεις και καταγράφει διαδικασίες, μαγνητοφωνεί περιστατικά, φωτογραφίζει συνάξεις. Πρόσωπα, πόλεις, περιστατικά, στοιχειώνουν την ποίησή της.

Μέσα/ Έξω. Μπορείς κάλλιστα να πεις ότι η διαλεκτική που σημάδεψε και τον μοντερνισμό, και που ήταν βεβαίως ο αεριωθούμενος κινητήρας του, ήταν ακριβώς η διαλεκτική ανάμεσα στο Μέσα (στο εσωτερικό ανασκάλεμα, στο μύχιο πρόταγμα, στο εντός τοπίο) και στο Έξω (στην περιπολία στο κοινωνικό πεδίο, στο φλερτ με την Ιστορία, στη δημιουργία καταστάσεων). Ο Σάμιουελ Μπέκετ επέμενε στο Μέσα. Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ επέμενε στο Έξω. Ο Τόμας Μπέρνχαρντ πηγαινοερχόταν με ακατάπαυστους μηρυκασμούς και αναμηρυκασμούς στο Μέσα και στο Έξω. Ο μοντερνισμός μια είναι φασματοσκόπιο της ψυχής και μια παρατηρητήριο των κοινωνικών εξελίξεων. Η ποίηση της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη (Αθήνα, 1979) γίνεται ένα περισκόπιο, κινείται κυκλικά και βλέπει τι συμβαίνει. Η Γλυνιαδάκη ταξιδεύει στο Έξω, περιπλανιέται σε πόλεις και καταγράφει διαδικασίες, μαγνητοφωνεί περιστατικά, φωτογραφίζει συνάξεις. Πρόσωπα, πόλεις, περιστατικά, στοιχειώνουν την ποίησή της. Γίνεται ένας αποκρυπτογράφος των δρωμένων στο αστικό τοπίο. Πολλά ποιήματά της είναι τοπογραφίες, πολλοί τίτλοι της είναι τοπωνύμια ή εμπεριέχουν τοπωνύμια: «Νέα Υόρκη», «Καλαμαριά», «Το τραγούδι της Αθήνας», «Την Ιστανμπούλ ακούω», «Ιούνιος στο Καίμπριτζ», «Χαλέπι-Αθήνα», «Ένα βράδυ στον Λυκαβηττό», «Γράμμα από τη Μόσχα», «Άμστερνταμ. Λιακάδα», «Οδός Καραμανλάκη», «Η ιδέα της Νίκαιας». Το τελευταίο της ποιητικό βιβλίο, το τρίτο μετά τα Λονδίνο-Ιστανμπούλ (2009) και Αστικά Ερείπια (και αντιπερισπασμοί) (2013), έχει τίτλο Η επιστροφή των νεκρών και κυκλοφορεί, όπως και τα δύο προηγούμενα, από τις εκδόσεις Πόλις.

2.

Δείγματα Καταγραφής. «Δύο κόσμοι ενωμένοι με μια κόκκινη κλωστή,/ σωληνάκια αίμα για το Θεό και τον Αλλάχ/ για την τιμή και τα λεφτά, για άμυνα κι επίθεση κι ελευθερία/ και καταπίεση, καταδυνάστευση, Ιστορία/ και όλες αυτές τις έννοιες που μαγειρεύουν οι άνθρωποι/ για να τραφούν ο ένας απ' τον άλλον. Αμερική/ πότε οι βετεράνοι σου θα κόψουν χέρια πόδια, να πάψουν πια να ζουν/ με σωληνάκια made in hell; Με τέτοιες κόκκινες κλωστές/ κρατάς τους στη ζωή, σα μαριονέτες» (Από το ποίημα «Τα του πολέμου», σ. 42, όπου υπάρχουν ευπρόσδεκτοι απόηχοι της ποίησης του Άλεν Γκίνσμπεργκ). «Μένουμε να θυμόμαστε/ τη σφαίρα που κάποιος κάρφωσε στον κρόταφο ενός δεκαοκτάχρονου παιδιού/ ενώ έπινε νερό στη βρύση·/ ή τα τσουβάλια με τις γάτες και τους τσιμεντόλιθους,/ τ' ανθρώπινα ερείπια στον βυθό./ Και τίποτε ανάμεσα.// Τίποτε απ' τη σιωπή όσων πληγώθηκαν τα μάτια τους να βλέπουν προσφυγιές/ και τίποτε από τη μαχαιριά όσων αλλαξοπίστησαν./ Τίποτε από την ντροπή για το σκοπό που αγιάζει/ και τίποτε από την έπαρση του δίκιου.// Τίποτε από την πρόοδο του κόσμου.// Η τέχνη να χωρίζεις ανθρώπους στα δύο είναι μεγάλη· φαντάσου η ευθύνη» (από το ποίημα «Divide et impera», σ. 23, όπου ακούγονται και μελωδίες του Αλμπινόνι και του Τσιτσάνη, ενώ εμφανίζονται σκληρές σκιές δωσιλόγων και ταγματασφαλιτών και αριστερών εκτελεστών της ΟΠΛΑ).

3.

Εμμονή στα γεγονότα. Μια ποίηση-ντοκιμαντέρ προκρίνει η Γλυνιαδάκη. Περιπολεί στα γεγονότα, τα καταγράφει, τα σχολιάζει, μιλάει με ονόματα και διευθύνσεις, μιλάει για πρόσωπα και πράγματα, προσδιορίζει και θυμίζει ημερομηνίες, ενθέτει ακόμα και φωτογραφίες στην Επιστροφή των νεκρών. Αφηγείται τι έκαναν ο Μπλεζ Σεντράρ και ο Γκιγιόμ Απολινέρ στις 3 Νοεμβρίου του 1918 (στο ποίημα «Les gueules cassées», σ. 11-13), μας πληροφορεί πόσο κάνει το αρνί στο Χαλέπι, πόσο στη Βαγδάτη, πόσο στη Νέα Υόρκη, πόσο στην Αττική (στο ποίημα «Να τ' αφήσω;», σ. 26-27), μας κοινωνεί, πάντα ποιητικά, τη φρίκη της για το Srbosjek, τον «σερβοκόφτη» (στο ποίημα, και φωτογραφία, «Srbosjek», σ. 52, και στη σ. 63 «Σερβοκόφτης = ειδικό μαχαίρι της Ουστάσε που φοριόταν σαν γάντι για την άμεση θανάτωση, διά πριονίσματος λαιμού, κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γιασένοβατς, στο ναζιστικό Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας, 1941-1945»). Εξάλλου, η ποιήτρια στo δεύτερο βιβλίο της, τα Αστικά Ερείπια, τιτλοφορεί, ρυθμικά, ένα ποίημα ως εξής: «Τα γεγονότα. Όλα τα γεγονότα. Και μόνον τα γεγονότα». Ποίηση-περισκόπιο και ποίηση-ντοκιμαντέρ, ναι, αλλά και ποίηση μπολιασμένη με έναν βραδυφλεγή, διόλου δημαγωγικό, αλλά συγκρατημένο και συγκροτημένο λυρισμό, προικισμένο με βαθιά ψυχική ευαισθησία, εξοπλισμένο με μια οργανωμένη και εξόχως ταξινομημένη μυχιοθήκη».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ