«Χαρούμενη υποξία»: η ασυνήθιστη αντίδραση στον κορωνοϊό που μπερδεύει στους γιατρούς

Ένα μυστήριο κάνει τους γιατρούς να αμφισβητούν τις βασικές αρχές της βιολογίας: ασθενείς με κορωνοϊό που φαίνονται να μην βρίσκονται σε κίνδυνο, εμφανίζουν τόσο χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, ικανά να τους ρίξουν σε κώμα ή να προκαλέσουν ακόμα και θάνατο.

Το φαινόμενο, γνωστό ως «χαρούμενη ή σιωπηλή υποξία» δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με το πώς ακριβώς επιτίθεται ο ιός στους πνεύμονες και εάν θα μπορούσαν να υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί τρόποι θεραπείας τέτοιων ασθενών.

Η υποξία είναι παθολογική κατάσταση κατά την οποία, ολόκληρο το σώμα (γενικευμένη υποξία) ή ένα μέρος του, στερείται επαρκούς οξυγόνωσης.

Ένα υγιές άτομο αναμένεται να έχει κορεσμό οξυγόνου τουλάχιστον 95%. Ωστόσο, οι γιατροί αναφέρουν ασθενείς που παρακολουθούν με ποσοστά οξυγόνου της τάξης του 80 ή του 70%, ενώ σε μερικές εξαιρετικές περιπτώσεις ακόμα και κάτω του 50%.

«Είναι ενδιαφέρον να βλέπεις να έρχονται τόσοι πολλοί υποξικοί ασθενείς», δήλωσε ο δρ. Jonathan Bannard-Smith, σύμβουλος εντατικής φροντίδας και αναισθησιολόγος στο Μάντσεστερ. «Βλέπουμε κορεσμούς οξυγόνου που είναι πολύ χαμηλοί και οι ασθενείς δεν το γνωρίζουν καν.

Συνήθως δεν θα βλέπαμε αυτό το φαινόμενο στη γρίπη ή στην πνευμονία. Είναι πολύ πιο βαθύ και πρόκειται για ένα παράδειγμα πολύ ανώμαλης φυσιολογίας που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας» επισημαίνει.

Ο δρ Mike Charlesworth, αναισθησιολόγος στο νοσοκομείο Wythenshawe στο Μάντσεστερ, ότι ενώ άλλες πνευμονικές παθήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρή υποξία και αυτοί οι ασθενείς κανονικά θα έπρεπε να φαίνονται εξαιρετικά άρρωστοι.

«Με πνευμονία ή πνευμονική εμβολή δεν θα καθόταν στο κρεβάτι να σου μιλάει», είπε. «Δεν το καταλαβαίνουμε. Δεν γνωρίζουμε εάν προκαλεί βλάβη στα όργανα που δεν μπορούμε να εντοπίσουμε. Δεν καταλαβαίνουμε αν το σώμα το δέχεται.»

Ο Charlesworth είχε μια προσωπική εμπειρία του ζητήματος καθώς και ο ίδιος νόσησε από τον κορωνοϊό. Αφού αρρώστησε με βήχα και πυρετό, πέρασε 48 ώρες στο κρεβάτι, κατά τη διάρκεια των οποίων υπήρχαν ενδείξεις ότι ήταν υποξικός.

«Έστειλα πολύ περίεργα μηνύματα στο τηλέφωνό μου. Ήμουν ουσιαστικά παραληρητικός. Αναπολώντας, μάλλον θα έπρεπε να είχα έρθει στο νοσοκομείο. Είμαι σίγουρος ότι τα επίπεδα οξυγόνου μου ήταν χαμηλά. Η γυναίκα μου σχολίασε ότι τα χείλη μου ήταν πολύ σκούρα. Αλλά ήμουν πιθανώς υποξικός και ο εγκέφαλός μου δεν λειτουργούσε πολύ καλά.»

Ανάρρωσε μετά από μερικές μέρες στο κρεβάτι, αλλά αυτός και άλλοι ασθενείς γνωρίζουν ότι δεν έχουν όλες οι περιπτώσεις θετικά αποτελέσματα.

Ένας αναισθησιολόγος σε νοσοκομείο του Λονδίνου, ο οποίος μίλησε ανώνυμα, θυμήθηκε μία ασθενή που ήρθε στο νοσοκομείο λέγοντας ότι αισθανόταν ρίγος. «Όταν βάλαμε τον ανιχνευτή στατιστικών, ο κορεσμός ήταν στο 30%», είπε. «Προφανώς σκεφτήκαμε ότι ήταν λάθος, καθώς συνήθως οι ασθενείς με τέτοια ποσοστά είναι πιθανό να έχουν υποξική καρδιακή ανακοπή».

Αλλά όταν πήραμε δείγμα αίματος, το αίμα της ήταν πολύ σκοτεινό και είχε επίπεδα οξυγόνου ισοδύναμα με εκείνα που παρατηρήθηκαν σε άτομα που έχουν εγκλιματιστεί σε μεγάλα υψόμετρα. Της βάλαμε αναπνευστήρα και επέζησε για περίπου μια εβδομάδα πριν πεθάνει. «Είχα μερικούς ασθενείς σαν αυτό το περιστατικό», είπε ο γιατρός. «Δυστυχώς, κατά την εμπειρία μου, τα αποτελέσματά τους δεν είναι καλά».

Η λογική της συμβατικής ιατρικής λέει ότι καθώς η παροχή οξυγόνου μειώνεται, η καρδιά, ο εγκέφαλος και άλλα ζωτικά όργανα τίθενται σε κίνδυνο και το αποτέλεσμα θεωρείται ότι είναι πάντα συγκεκριμένο. Συνήθως οι ασθενείς χάνουν τις αισθήσεις τους αν το ποσοστό του κορεσμού στο οξυγόνο τους είναι κάτω από 75%.

Ωστόσο, δεν είναι η ίδια η πτώση των επιπέδων οξυγόνου που προκαλεί στους ανθρώπους δύσπνοια. Το σώμα ανιχνεύει τα αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα που γίνεται συνήθως ταυτόχρονα, καθώς οι πνεύμονες δεν μπορούν να καθαρίσουν το «αέριο» τόσο αποτελεσματικά. Αλλά σε ορισμένους ασθενείς με Covid-19, δε φαίνεται να συμβαίνει αυτή η διαδικασία.

«Δεν νομίζω ότι κανένας από εμάς περιμένει ότι μπορεί να εξηγηθεί αυτό που βλέπουμε, μόνο μέσω αυτής της διαδικασίας» δήλωσε ο Bannard-Smith.

Το πρήξιμο και η φλεγμονή στους πνεύμονες είναι πιθανό να καταστήσουν δύσκολη την είσοδο οξυγόνου στην κυκλοφορία του αίματος. Υπάρχουν επίσης αρκετές ενδείξεις ότι ο κορωνοϊός μπορεί να προκαλέσει πήξη του αίματος. Τα αγγεία στους πνεύμονες που συλλέγουν οξυγόνο και το μεταφέρουν στην ευρύτερη κυκλοφορία του είναι τόσο μικροσκοπικά που μπορούν να μπλοκαριστούν ακόμα και με πολύ μικρούς θρόμβους.

Αρκετές κλινικές δοκιμές εξετάζουν εάν τα αντιπηκτικά φάρμακα για το αίμα θα μπορούσαν να αποτρέψουν ή να θεραπεύσουν επιπλοκές του Covid-19, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών προβλημάτων και ζητημάτων με χαμηλό οξυγόνο στο αίμα.

Μερικοί έχουν προτείνει ότι, δεδομένου ότι οι άνθρωποι συχνά αγνοούν τη μείωση των επιπέδων οξυγόνου, σε άτομα με συμπτώματα Covid-19 ή που έχουν βρεθεί θετικοί στον κορωνοϊό, ενδεχομένως να πρέπει να δοθούν παλμικά οξύμετρα, μια απλή συσκευή που κολλάει στο δάχτυλο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση των επιπέδων οξυγόνου στο σπίτι.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η έγκαιρη ανίχνευση της υποξίας θα βοηθούσε στην αποφυγή σοβαρών συνεπειών.

Με πληροφορίες του GUardian