Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε»

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Η Άννα Μαραγκού στη βεράντα του σπιτιού της στην Αμμόχωστο σε νεαρή ηλικία.
0

Αμμόχωστος, ένα έρημο τοπίο. Η φθορά του χρόνου έχει αφήσει πίσω της εγκαταλειμμένα κτίρια, ξενοδοχεία και σπίτια. Σαράντα έξι χρόνια και η πόλη αυτή παραμένει ακόμη μια πόλη-φάντασμα. Η Αμμόχωστος πριν από την τουρκική εισβολή αριθμούσε περίπου 40.000 κατοίκους και ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του νησιού.


Εδώ και τέσσερις δεκαετίες, συγκεκριμένα από τις 14 Αυγούστου του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοί της έχουν εκδιωχθεί. Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης παραμένει κλειστό και ερημωμένο, με τον κατοχικό στρατό να μην επιτρέπει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων του, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.


«Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος γέμισε ρωγμές και στα πεζοδρόμια βλάστησαν θάμνοι. Σήμερα ‒Σεπτέμβριος 1977‒, τα τραπεζάκια όπου σερβίρεται το πρόγευμα είναι εκεί, η μπουγάδα απλωμένη στα σχοινιά και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες αναμμένοι», έγραφε ο Σουηδός δημοσιογράφος Γιαν Όλοφ Μπένγκστον το 1977, όταν επισκέφθηκε το λιμάνι της Αμμοχώστου.

Ξέρετε, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το μέλλον και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας σωστά αυτήν τη φορά. Το «Δεν Ξεχνώ» απέτυχε, γιατί δεν μπορείς να ξεχάσεις κάτι που δεν ξέρεις.


Πριν από λίγες μέρες, άνοιξε το σημείο διέλευσης, μέσω της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, προς την παραλία των Βαρωσίων κι έτσι η Αμμόχωστος βρέθηκε ξανά στο πεδίο της διπλωματικής αντιπαράθεσης.

Η παράνομη απόφαση της Τουρκίας να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων θεωρείται μια μονομερής ενέργεια που αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο και παραβιάζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Έτσι, η σκληρή πραγματικότητα της διαίρεσης επανήλθε στην επικαιρότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μπαράζ αντιδράσεων αλλά και κύματα οργής και αγανάκτησης στους κατοίκους της Αμμοχώστου, οι οποίοι κάποτε ζούσαν εκεί.


Η Άννα Μαραγκού, διακεκριμένη αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης, έλκει την καταγωγή της από την Αμμόχωστο και γνωρίζει όσο λίγοι τον πολιτισμό και την ιστορία της Κύπρου. Στη συνέντευξη που ακολουθεί σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις, επιστρέφει στα παιδικά της χρόνια, μιλά για την επίσκεψη της στους δρόμους της Αμμοχώστου και εξηγεί τι είναι αυτό που διακυβεύεται αυτή την Κυριακή με τις εκλογές στα κατεχόμενα.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Αυτές οι ώρες είναι τρομερά δύσκολες για κάθε Βαρωσιώτη. Το άνοιγμα της Αμμοχώστου είναι μια δίοδος στη ζωή και στην καθημερινότητα μας.

— Ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις που κάνατε μετά την παράνομη απόφαση της Τουρκίας να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων;

Αυτές οι ώρες είναι τρομερά δύσκολες για κάθε Βαρωσιώτη. Το άνοιγμα της Αμμοχώστου είναι μια δίοδος στη ζωή και στην καθημερινότητα μας. Οι δικές μου πονεμένες σκέψεις κουβαλούν μια ιστορία 46 ετών. Από την Αμμόχωστο έφυγα όταν ήμουν είκοσι ετών και τώρα έχω διαβεί ήδη την τρίτη ηλικία. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι 46 χρόνια δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο παρά μόνο να περιμένουμε. Κάθε μέρα αναμένουμε.

Από μόνη της αυτή η πόλη έχει μια ιδιαίτερη σημασία, αφού είναι η μόνη που δεν έχει εποικιστεί και προστατεύεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με αυτά, η διαχείριση των Βαρωσίων έχει παραχωρηθεί στα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπό να γίνει επανεγκατάσταση των κατοίκων τους ‒οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί‒ και μόνο. Τώρα, τι είδους προστασία είναι αυτή, είναι μια άλλη συζήτηση.


— Τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να είναι πρόσφυγας στην ίδια του την πατρίδα;

Είναι μια θλιβερή πραγματικότητα. Επειδή στη ζωή μου έχω μάθει να είμαι μάστορας του εαυτού μου και δεν ήμουν ποτέ ενταγμένη σε κανέναν κομματικό μηχανισμό, πιστεύω ότι είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Βλέπουμε μια Κύπρο που σφαδάζει κάτω από την μπότα του Ερντογάν.

Από την άλλη πλευρά, ενυπάρχει μια ελπίδα που διακρίνεται στο πρόσωπο του νυν Προέδρου των Τουρκοκυπρίων στα Κατεχόμενα, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος ήταν δήμαρχος Λευκωσίας. Ένας άνθρωπος μετριοπαθής, που στέκεται απέναντι στις πρόστυχες κινήσεις του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος δεν δίστασε να ανοίξει το παραλιακό μέτωπο των Βαρωσίων.


— Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο απώτερος στόχος του Ταγίπ Ερντογάν;

Προσωπικά, θεωρώ ότι ο στόχος του είναι να διασαλευτεί η ενότητα και να τιναχτεί στον αέρα κάθε προσπάθεια διαλόγου με την τουρκοκυπριακή κοινότητα, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση της Κύπρου. Γι' αυτό και ήταν μια κίνηση στήριξης του δικού του υποψηφίου στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, Ερσίν Τατάρ. Ωστόσο, είναι κάτι που όλοι απευχόμαστε. Δεν μου αρέσουν οι γεωγραφικοί διαχωρισμοί. Η Κύπρος είναι μία, ένας ο πολιτισμός της, όπως και ο λαός της.

Κρίνω, πάντως, ότι αυτή η κίνηση του Ερντογάν θα ταρακουνήσει την κυπριακή κοινωνία. Φοβάμαι ότι οι εκλογές αυτές είναι το τελευταίο μας χαρτί, αφού, στην περίπτωση που κερδίσει ο εκλεκτός του Ερντογάν, οι διαπραγματεύσεις θα λάβουν επίσημα τέλος. Συνεπώς, αν δεν βγει ο Ακιντζί, η διχοτόμηση του τόπου μου θα είναι πραγματικότητα.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Μια ιστορική οικογενειακή φωτογραφία από τα εγκαίνια της δωρεάς της οικογένειάς μου στην πόλη της Αμμοχώστου.


— Υπάρχουν ευθύνες και από την ελληνοκυπριακή πλευρά;

Σαφώς. Και ελπίζω μια μέρα να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι, αλλά δεν είναι της παρούσης η αναζήτηση των ευθυνών. Πλέον, στην «ελεύθερη» Κύπρο μια δεύτερη γενιά προσφύγων μεγαλώνει στον τόπο της. Και, ταυτόχρονα, συμπεριφερόμαστε ως ένα ανέμελο κράτος που περιμένει τους επενδυτές και κερδοσκοπεί με τις χρυσές βίζες. Υπάρχει τεράστια αδράνεια εκ μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Μια ανημποριά, όπως λέει ο Σεφέρης, να αντιδράσουμε, να φωνάξουμε.

Η Κύπρος περνά μια δύσκολη φάση ως προς την επιβίωσή της. Αναρωτιέμαι πώς τόλμησαν να αφήσουν μια πόλη έρμαιο, εγκαταλελειμμένη! Από τη μια η μισή Κύπρος να βλέπει το ένα κομμάτι της να γίνεται πεντάστερα ξενοδοχεία και η άλλη πλευρά να σωριάζεται; Πού έχει καταντήσει αυτός ο τόπος; Νιώθω μεγάλη ντροπή.

Ευτυχώς, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις μάς δίνουν μια ανάσα, μια ελπίδα, επειδή οι περισσότεροι τοποθετούνται υπέρ της επανένωσης, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Τάσσονται υπέρ της έναρξης μιας κανονικής ζωής, με απώτερο σκοπό να απαλλαγούμε επιτέλους από την μπότα του Αττίλα.


— Θεωρείτε ότι το «Δεν Ξεχνώ» έχει αποτύχει;

Εντελώς. Ξέρετε, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το μέλλον και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας σωστά αυτήν τη φορά. Το «Δεν Ξεχνώ» απέτυχε, γιατί δεν μπορείς να ξεχάσεις κάτι που δεν ξέρεις. Στη γραμματική λέγεται σχήμα πρωθύστερο. Όπως εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω την κινέζικη λογοτεχνία, επειδή δεν τη γνωρίζω. Προφανώς και δεν υποστηρίζω τις εθνικιστικές προσεγγίσεις. Αλλά είναι γεγονός ότι μεγαλώσαμε μια γενιά σε διαφορετικό περιβάλλον, η οποία νομίζει ότι η Κύπρος ξεκινά από τα προάστια της Λευκωσίας και καταλήγει στην Πάφο.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Περιήγηση στη μεσαιωνική πόλη. Φωτ.: Πέτρος Φιάκκας


— Τι θυμάστε περισσότερο από τα παιδικά σας χρόνια στην Αμμόχωστο;

Η Αμμόχωστος της νιότης μου, της εφηβείας μου, ήταν μια πόλη μαγική. Θυμάμαι τα καλοκαίρια που ξεκινούσαμε με τις παρέες μας από το σπίτι. Όλη την ημέρα ήμασταν έξω και κανείς δεν ανησυχούσε για το πού βρισκόμασταν. Κολυμπούσαμε ατελείωτες ώρες και αργά το απόγευμα, όταν πια είχαμε πεινάσει αρκετά, επιστρέφαμε. Μάλιστα, η μητέρα μου έβαζε στη βεράντα του σπιτιού μας έναν δίσκο με σάντουιτς, προκειμένου να μας δελεάσει να γυρίσουμε.

Μην ξεχνάτε ότι αναφερόμαστε σε μια εποχή που ήταν τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Η Αμμόχωστος είχε μια πνευματικότητα, ήταν πρωτοπόρα. Το Βαρώσι έφερε τον τουρισμό. Άνθησαν οι εμπορικές συναλλαγές, υπήρχε μια εξωστρέφεια. Ήταν η αφρόκρεμα των τεχνών, εκεί όπου συναντούσες όλη την πνευματική ελίτ. Και, φυσικά, το αποτύπωμα της Ιστορίας ήταν πανταχού παρόν. Έβλεπες μπροστά σου τις ραψωδίες της Οδύσσειας και της Ιλιάδας.

Η Αμμόχωστος την περίοδο εκείνη ήταν μια κοσμοπολίτικη πόλη, όταν η Λευκωσία ήταν ακόμη ένα χωριό. Αυτή ήταν η νιότη μας και, πιστέψτε με, νιώθω πολύ τυχερή που την έζησα. Χάρη στην Αμμόχωστο κατάφερα να γίνω αυτό που είμαι σήμερα.


— Τι συναισθήματα σας δημιουργούνται, περπατώντας ξανά στους δρόμους της Αμμοχώστου;

Δεν πήγα τις προηγούμενες μέρες, επειδή την επισκέφθηκε πάρα πολύς κόσμος. Προτίμησα να πάω και να τη δω βυθισμένη στην απόλυτη σιωπή. Νιώθεις μια απίστευτη ταραχή. Περπάτησα στη ζωή μου, στους οικείους δρόμους και στάθηκα στη βλάστηση που αναπλήρωσε την ανθρώπινη παρουσία. Η Αμμόχωστός ήταν πάντα κήποι και πορτοκαλιές. Η Κύπρος είναι το στέμμα και το ακριβότερο πετράδι της παραμένει η Αμμόχωστος.

Από τις εκδόσεις Το Ροδακιό κυκλοφορούν τα βιβλία της Άννας Μαραγκού: Περπατώντας στην άκρη της γης μας και Περπατώντας στις όχθες του Πεδιαίου ποταμού - 31 ιστορίες για τη Λευκωσία μια για κάθε μέρα του μήνα

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Δασκαλάκης: Παραιτήθηκε ο επικεφαλής εμβολιασμών στις ΗΠΑ και επιτέθηκε στον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ

Διεθνή / Δημήτρης Δασκαλάκης: Παραιτήθηκε ο επικεφαλής εμβολιασμών στις ΗΠΑ και επιτέθηκε στον Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ

«Δεν μπορώ να συνεχίσω να υπηρετώ σε ένα περιβάλλον που χρησιμοποιεί το CDC ως όχημα για την παραγωγή πολιτικών και υλικού που δεν αντικατοπτρίζουν την επιστημονική αλήθεια και στοχεύουν στη βλάβη, αντί στη βελτίωση, της δημόσιας υγείας», έγραψε χαρακτηριστικά
LIFO NEWSROOM
Γάζα: Σύσκεψη στον Λευκό Οίκο για την επόμενη ημέρα - Το παρών έδωσε και ο Τόνι Μπλερ

Διεθνή / Γάζα: Σύσκεψη στον Λευκό Οίκο για την «επόμενη ημέρα» - Παρών και ο Τόνι Μπλερ

Σύμφωνα με τον Αμερικανό απεσταλμένο στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, οι ΗΠΑ ετοιμάζουν ένα «ολοκληρωμένο σχέδιο» για τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου, το οποίο εκτιμάται ότι θα έρθει τους επόμενους μήνες
LIFO NEWSROOM
Ουκρανία: «Θα πεθάνουμε εδώ αν χρειαστεί» - Συγκλονιστικές μαρτυρίες από το μέτωπο του Ντονμπάς

Διεθνή / Ουκρανία: «Θα πεθάνουμε εδώ αν χρειαστεί» - Συγκλονιστικές μαρτυρίες από το μέτωπο του Ντονμπάς

Ρώσοι στρατιώτες σημειώνουν μεγάλη προέλαση στο Ντονμπάς, πλησιάζοντας επικίνδυνα Κραματόρσκ και Σλοβιάνσκ - Oυκρανοί ελεύθεροι σκοπευτές περιγράφουν πώς κρατούν την τελευταία γραμμή άμυνας ενάντια σε μια πιθανή περικύκλωση
LIFO NEWSROOM
Άνοιξε η χρονοκάψουλα της πριγκίπισσας Νταϊάνα - Από μία τηλεόραση τσέπης μέχρι ένα CD της Kylie Minogue

Διεθνή / Άνοιξε η χρονοκάψουλα της πριγκίπισσας Νταϊάνα - Από μία τηλεόραση τσέπης μέχρι ένα CD της Kylie Minogue

Το περιεχόμενο της χρονοκάψουλας προοριζόταν να αποκαλυφθεί εκατοντάδες χρόνια μετά, ωστόσο η κατασκευή ενός νέου παιδιατρικού ογκολογικού νοσοκομείου άλλαξε τα σχέδια
LIFO NEWSROOM
Αντιδράσεις για την αεροπορική εταιρεία που θα ζητά από τους υπέρβαρους επιβάτες να πληρώσουν για μια επιπλέον θέση

Διεθνή / Αντιδράσεις για την αεροπορική εταιρεία που θα ζητά από τους υπέρβαρους επιβάτες να πληρώσουν για μια επιπλέον θέση

Με τη νέα πολιτική της Southwest Airlines, η αγορά της δεύτερης θέσης θα είναι υποχρεωτική πριν την πτήση και η επιστροφή χρημάτων θα γίνεται μόνο υπό συγκεκριμένες αυστηρές προϋποθέσεις
LIFO NEWSROOM
Υπερτουρισμός στη Νάπολη: Οι ντόπιοι εκδιώκονται για να κάνουν χώρο στους τουρίστες

Διεθνή / Υπερτουρισμός στη Νάπολη: Οι ντόπιοι εκδιώκονται για να κάνουν χώρο στους τουρίστες

Η Νάπολη αλλάζει δραματικά λόγω υπερτουρισμού: παραδοσιακές γειτονιές αδειάζουν, οι ντόπιοι εκδιώκονται και οι εκκλησίες μετατρέπονται σε τουριστικά αξιοθέατα, ενώ τα κέρδη πηγαίνουν σε πλούσιους εκτός πόλης
LIFO NEWSROOM
Δραματική στροφή: Η Γερμανία φέρνει πίσω τη στρατιωτική θητεία λόγω Ρωσίας

Διεθνή / Δραματική στροφή: Η Γερμανία φέρνει πίσω τη στρατιωτική θητεία λόγω Ρωσίας

Η Γερμανία επαναφέρει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία μετά από 14 χρόνια - Όλοι οι 18χρονοι άνδρες θα περνούν από τεστ φυσικής κατάστασης από το 2027, με στόχο την ενίσχυση της Bundeswehr απέναντι στη ρωσική απειλή
LIFO NEWSROOM
Δανία και Γροιλανδία ζήτησαν συγγνώμη για τον ρόλο τους σε αναγκαστική πρακτική αντισύλληψης γυναικών

Διεθνή / Δανία και Γροιλανδία ζήτησαν συγγνώμη για τον ρόλο τους σε αναγκαστική πρακτική αντισύλληψης γυναικών

Χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια στη Γροιλανδία έλαβαν ενδομήτριες συσκευές αντισύλληψης (IUD) τις δεκαετίες '60 και '70, πολλές από τις οποίες χωρίς τη συναίνεσή τους
LIFO NEWSROOM
Τραμπ κατά Σόρος: Τον κατηγορεί για εκβιασμό, διαφθορά και «υποστήριξη βίαιων διαδηλώσεων»

Διεθνή / Τραμπ κατά Σόρος: Τον κατηγορεί για εκβιασμό, διαφθορά και «υποστήριξη βίαιων διαδηλώσεων»

Ο Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυσε επίθεση στον δισεκατομμυριούχο Τζορτζ Σόρος και τον γιο του Άλεξ, ζητώντας να κατηγορηθούν για «οργανωμένο έγκλημα» λόγω φερόμενης στήριξης διαδηλώσεων στις ΗΠΑ.
LIFO NEWSROOM
Αναβρασμός στο Σικάγο: Ο Τραμπ σχεδιάζει χρήση ναυτικής βάσης από την ICE κατά μεταναστών

Διεθνή / Αναβρασμός στο Σικάγο: Ο Τραμπ σχεδιάζει χρήση ναυτικής βάσης από την ICE κατά μεταναστών

Η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει τη χρήση της ναυτικής βάσης Great Lakes για επιχειρήσεις της ICE και πιθανή αποστολή χιλιάδων στρατιωτών στο Σικάγο, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις από τον κυβερνήτη του Ιλινόις.
LIFO NEWSROOM
Οι σομελιέ του νερού πιστεύουν ότι μπορεί να ανταγωνιστεί το κρασί στα εστιατόρια, αλλά ποιος πληρώνει 19 λίρες για ένα μπουκάλι;

Διεθνή / Οι σομελιέ του νερού πιστεύουν ότι μπορεί να ανταγωνιστεί το κρασί, αλλά ποιος πληρώνει 19 λίρες για ένα μπουκάλι;

Τα εστιατόρια προτείνουν μοναδικούς συνδυασμούς φαγητών και νερών, όπως με τα κρασιά - Τι καθορίζει σύμφωνα με τους ειδικούς την γεύση του νερού
LIFO NEWSROOM
Συναγερμός στη Λατινική Αμερική: Οι ΗΠΑ στέλνουν οκτώ πολεμικά πλοία - Ο Μαδούρο κινητοποιεί στρατό

Διεθνή / Συναγερμός στη Λατινική Αμερική: Οι ΗΠΑ στέλνουν οκτώ πολεμικά πλοία - Ο Μαδούρο κινητοποιεί στρατό

Ο αμερικανικός στόλος ενισχύει την παρουσία του στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό με 8 πολεμικά πλοία για «αντιναρκωτικές επιχειρήσεις», ενώ ο Νικολάς Μαδούρο κινητοποιεί στρατό και πολιτοφυλακές
LIFO NEWSROOM