Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε»

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Η Άννα Μαραγκού στη βεράντα του σπιτιού της στην Αμμόχωστο σε νεαρή ηλικία.
0

Αμμόχωστος, ένα έρημο τοπίο. Η φθορά του χρόνου έχει αφήσει πίσω της εγκαταλειμμένα κτίρια, ξενοδοχεία και σπίτια. Σαράντα έξι χρόνια και η πόλη αυτή παραμένει ακόμη μια πόλη-φάντασμα. Η Αμμόχωστος πριν από την τουρκική εισβολή αριθμούσε περίπου 40.000 κατοίκους και ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του νησιού.


Εδώ και τέσσερις δεκαετίες, συγκεκριμένα από τις 14 Αυγούστου του 1974, οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοί της έχουν εκδιωχθεί. Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης παραμένει κλειστό και ερημωμένο, με τον κατοχικό στρατό να μην επιτρέπει την επιστροφή των νόμιμων κατοίκων του, παρά τα σχετικά ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.


«Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος γέμισε ρωγμές και στα πεζοδρόμια βλάστησαν θάμνοι. Σήμερα ‒Σεπτέμβριος 1977‒, τα τραπεζάκια όπου σερβίρεται το πρόγευμα είναι εκεί, η μπουγάδα απλωμένη στα σχοινιά και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες αναμμένοι», έγραφε ο Σουηδός δημοσιογράφος Γιαν Όλοφ Μπένγκστον το 1977, όταν επισκέφθηκε το λιμάνι της Αμμοχώστου.

Ξέρετε, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το μέλλον και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας σωστά αυτήν τη φορά. Το «Δεν Ξεχνώ» απέτυχε, γιατί δεν μπορείς να ξεχάσεις κάτι που δεν ξέρεις.


Πριν από λίγες μέρες, άνοιξε το σημείο διέλευσης, μέσω της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, προς την παραλία των Βαρωσίων κι έτσι η Αμμόχωστος βρέθηκε ξανά στο πεδίο της διπλωματικής αντιπαράθεσης.

Η παράνομη απόφαση της Τουρκίας να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων θεωρείται μια μονομερής ενέργεια που αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο και παραβιάζει τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Έτσι, η σκληρή πραγματικότητα της διαίρεσης επανήλθε στην επικαιρότητα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα μπαράζ αντιδράσεων αλλά και κύματα οργής και αγανάκτησης στους κατοίκους της Αμμοχώστου, οι οποίοι κάποτε ζούσαν εκεί.


Η Άννα Μαραγκού, διακεκριμένη αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης, έλκει την καταγωγή της από την Αμμόχωστο και γνωρίζει όσο λίγοι τον πολιτισμό και την ιστορία της Κύπρου. Στη συνέντευξη που ακολουθεί σχολιάζει τις τελευταίες εξελίξεις, επιστρέφει στα παιδικά της χρόνια, μιλά για την επίσκεψη της στους δρόμους της Αμμοχώστου και εξηγεί τι είναι αυτό που διακυβεύεται αυτή την Κυριακή με τις εκλογές στα κατεχόμενα.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Αυτές οι ώρες είναι τρομερά δύσκολες για κάθε Βαρωσιώτη. Το άνοιγμα της Αμμοχώστου είναι μια δίοδος στη ζωή και στην καθημερινότητα μας.

— Ποιες ήταν οι πρώτες σκέψεις που κάνατε μετά την παράνομη απόφαση της Τουρκίας να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων;

Αυτές οι ώρες είναι τρομερά δύσκολες για κάθε Βαρωσιώτη. Το άνοιγμα της Αμμοχώστου είναι μια δίοδος στη ζωή και στην καθημερινότητα μας. Οι δικές μου πονεμένες σκέψεις κουβαλούν μια ιστορία 46 ετών. Από την Αμμόχωστο έφυγα όταν ήμουν είκοσι ετών και τώρα έχω διαβεί ήδη την τρίτη ηλικία. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι 46 χρόνια δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο παρά μόνο να περιμένουμε. Κάθε μέρα αναμένουμε.

Από μόνη της αυτή η πόλη έχει μια ιδιαίτερη σημασία, αφού είναι η μόνη που δεν έχει εποικιστεί και προστατεύεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Σύμφωνα με αυτά, η διαχείριση των Βαρωσίων έχει παραχωρηθεί στα Ηνωμένα Έθνη, με σκοπό να γίνει επανεγκατάσταση των κατοίκων τους ‒οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί‒ και μόνο. Τώρα, τι είδους προστασία είναι αυτή, είναι μια άλλη συζήτηση.


— Τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να είναι πρόσφυγας στην ίδια του την πατρίδα;

Είναι μια θλιβερή πραγματικότητα. Επειδή στη ζωή μου έχω μάθει να είμαι μάστορας του εαυτού μου και δεν ήμουν ποτέ ενταγμένη σε κανέναν κομματικό μηχανισμό, πιστεύω ότι είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Βλέπουμε μια Κύπρο που σφαδάζει κάτω από την μπότα του Ερντογάν.

Από την άλλη πλευρά, ενυπάρχει μια ελπίδα που διακρίνεται στο πρόσωπο του νυν Προέδρου των Τουρκοκυπρίων στα Κατεχόμενα, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος ήταν δήμαρχος Λευκωσίας. Ένας άνθρωπος μετριοπαθής, που στέκεται απέναντι στις πρόστυχες κινήσεις του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος δεν δίστασε να ανοίξει το παραλιακό μέτωπο των Βαρωσίων.


— Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο απώτερος στόχος του Ταγίπ Ερντογάν;

Προσωπικά, θεωρώ ότι ο στόχος του είναι να διασαλευτεί η ενότητα και να τιναχτεί στον αέρα κάθε προσπάθεια διαλόγου με την τουρκοκυπριακή κοινότητα, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση της Κύπρου. Γι' αυτό και ήταν μια κίνηση στήριξης του δικού του υποψηφίου στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, Ερσίν Τατάρ. Ωστόσο, είναι κάτι που όλοι απευχόμαστε. Δεν μου αρέσουν οι γεωγραφικοί διαχωρισμοί. Η Κύπρος είναι μία, ένας ο πολιτισμός της, όπως και ο λαός της.

Κρίνω, πάντως, ότι αυτή η κίνηση του Ερντογάν θα ταρακουνήσει την κυπριακή κοινωνία. Φοβάμαι ότι οι εκλογές αυτές είναι το τελευταίο μας χαρτί, αφού, στην περίπτωση που κερδίσει ο εκλεκτός του Ερντογάν, οι διαπραγματεύσεις θα λάβουν επίσημα τέλος. Συνεπώς, αν δεν βγει ο Ακιντζί, η διχοτόμηση του τόπου μου θα είναι πραγματικότητα.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Μια ιστορική οικογενειακή φωτογραφία από τα εγκαίνια της δωρεάς της οικογένειάς μου στην πόλη της Αμμοχώστου.


— Υπάρχουν ευθύνες και από την ελληνοκυπριακή πλευρά;

Σαφώς. Και ελπίζω μια μέρα να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι, αλλά δεν είναι της παρούσης η αναζήτηση των ευθυνών. Πλέον, στην «ελεύθερη» Κύπρο μια δεύτερη γενιά προσφύγων μεγαλώνει στον τόπο της. Και, ταυτόχρονα, συμπεριφερόμαστε ως ένα ανέμελο κράτος που περιμένει τους επενδυτές και κερδοσκοπεί με τις χρυσές βίζες. Υπάρχει τεράστια αδράνεια εκ μέρους της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Μια ανημποριά, όπως λέει ο Σεφέρης, να αντιδράσουμε, να φωνάξουμε.

Η Κύπρος περνά μια δύσκολη φάση ως προς την επιβίωσή της. Αναρωτιέμαι πώς τόλμησαν να αφήσουν μια πόλη έρμαιο, εγκαταλελειμμένη! Από τη μια η μισή Κύπρος να βλέπει το ένα κομμάτι της να γίνεται πεντάστερα ξενοδοχεία και η άλλη πλευρά να σωριάζεται; Πού έχει καταντήσει αυτός ο τόπος; Νιώθω μεγάλη ντροπή.

Ευτυχώς, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις μάς δίνουν μια ανάσα, μια ελπίδα, επειδή οι περισσότεροι τοποθετούνται υπέρ της επανένωσης, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Τάσσονται υπέρ της έναρξης μιας κανονικής ζωής, με απώτερο σκοπό να απαλλαγούμε επιτέλους από την μπότα του Αττίλα.


— Θεωρείτε ότι το «Δεν Ξεχνώ» έχει αποτύχει;

Εντελώς. Ξέρετε, έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το μέλλον και να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας σωστά αυτήν τη φορά. Το «Δεν Ξεχνώ» απέτυχε, γιατί δεν μπορείς να ξεχάσεις κάτι που δεν ξέρεις. Στη γραμματική λέγεται σχήμα πρωθύστερο. Όπως εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω την κινέζικη λογοτεχνία, επειδή δεν τη γνωρίζω. Προφανώς και δεν υποστηρίζω τις εθνικιστικές προσεγγίσεις. Αλλά είναι γεγονός ότι μεγαλώσαμε μια γενιά σε διαφορετικό περιβάλλον, η οποία νομίζει ότι η Κύπρος ξεκινά από τα προάστια της Λευκωσίας και καταλήγει στην Πάφο.

Άννα Μαραγκού: «Το 'Δεν Ξεχνώ' απέτυχε» Facebook Twitter
Περιήγηση στη μεσαιωνική πόλη. Φωτ.: Πέτρος Φιάκκας


— Τι θυμάστε περισσότερο από τα παιδικά σας χρόνια στην Αμμόχωστο;

Η Αμμόχωστος της νιότης μου, της εφηβείας μου, ήταν μια πόλη μαγική. Θυμάμαι τα καλοκαίρια που ξεκινούσαμε με τις παρέες μας από το σπίτι. Όλη την ημέρα ήμασταν έξω και κανείς δεν ανησυχούσε για το πού βρισκόμασταν. Κολυμπούσαμε ατελείωτες ώρες και αργά το απόγευμα, όταν πια είχαμε πεινάσει αρκετά, επιστρέφαμε. Μάλιστα, η μητέρα μου έβαζε στη βεράντα του σπιτιού μας έναν δίσκο με σάντουιτς, προκειμένου να μας δελεάσει να γυρίσουμε.

Μην ξεχνάτε ότι αναφερόμαστε σε μια εποχή που ήταν τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Η Αμμόχωστος είχε μια πνευματικότητα, ήταν πρωτοπόρα. Το Βαρώσι έφερε τον τουρισμό. Άνθησαν οι εμπορικές συναλλαγές, υπήρχε μια εξωστρέφεια. Ήταν η αφρόκρεμα των τεχνών, εκεί όπου συναντούσες όλη την πνευματική ελίτ. Και, φυσικά, το αποτύπωμα της Ιστορίας ήταν πανταχού παρόν. Έβλεπες μπροστά σου τις ραψωδίες της Οδύσσειας και της Ιλιάδας.

Η Αμμόχωστος την περίοδο εκείνη ήταν μια κοσμοπολίτικη πόλη, όταν η Λευκωσία ήταν ακόμη ένα χωριό. Αυτή ήταν η νιότη μας και, πιστέψτε με, νιώθω πολύ τυχερή που την έζησα. Χάρη στην Αμμόχωστο κατάφερα να γίνω αυτό που είμαι σήμερα.


— Τι συναισθήματα σας δημιουργούνται, περπατώντας ξανά στους δρόμους της Αμμοχώστου;

Δεν πήγα τις προηγούμενες μέρες, επειδή την επισκέφθηκε πάρα πολύς κόσμος. Προτίμησα να πάω και να τη δω βυθισμένη στην απόλυτη σιωπή. Νιώθεις μια απίστευτη ταραχή. Περπάτησα στη ζωή μου, στους οικείους δρόμους και στάθηκα στη βλάστηση που αναπλήρωσε την ανθρώπινη παρουσία. Η Αμμόχωστός ήταν πάντα κήποι και πορτοκαλιές. Η Κύπρος είναι το στέμμα και το ακριβότερο πετράδι της παραμένει η Αμμόχωστος.

Από τις εκδόσεις Το Ροδακιό κυκλοφορούν τα βιβλία της Άννας Μαραγκού: Περπατώντας στην άκρη της γης μας και Περπατώντας στις όχθες του Πεδιαίου ποταμού - 31 ιστορίες για τη Λευκωσία μια για κάθε μέρα του μήνα

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΓΑΖΑ ΙΣΡΑΗΛ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ

Διεθνή / Γάζα: Διπλωματικός μαραθώνιος στο Σαρμ Ελ Σέιχ - Αισιόδοξος ο Τραμπ

Οι διαπραγματεύσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ συνεχίζονται στο Σαρμ Ελ Σέιχ, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα - Ελπίδες για συμφωνία απελευθέρωσης ομήρων και κατάπαυση πυρός, ενώ οι διεθνείς πιέσεις αυξάνονται
LIFO NEWSROOM
Δικαιώματα των γυναικών στη Συρία: Σύγκρουση μεταξύ SDF και της ισλαμιστικής κυβέρνησης Αλ Σαράα

Διεθνή / Δικαιώματα των γυναικών στη Συρία: Σύγκρουση μεταξύ SDF και της ισλαμιστικής κυβέρνησης Αλ Σαράα

Οι γυναίκες μαχήτριες των κουρδικών SDF στη βόρεια Συρία εκπαιδεύονται με πλήρη στρατιωτική εξουσία, συγκρούονται με περιορισμούς της νέας κυβέρνησης και συνεχίζουν να προωθούν το σύνθημα «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία»
LIFO NEWSROOM
Πρίγκιπας Χάρι: Stalker τον παρακολουθούσε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στη Βρετανία

Διεθνή / Πρίγκιπας Χάρι: Stalker τον παρακολουθούσε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στη Βρετανία

Το περιστατικό έρχεται λίγους μήνες μετά την απόρριψη της αίτησής του για κρατική χρηματοδότηση της ασφάλειάς του - Η γυναίκα αυτή φέρεται να είχε ακολουθήσει τον πρίγκιπα Χάρι και τη Μέγκαν Μαρκλ ακόμη και σε ταξίδι τους στη Νιγηρία
LIFO NEWSROOM
«Δεν είχα εμβολιαστεί ποτέ»: Παιδιά χωρίς εμβόλια, ενήλικες χωρίς ανοσία – Το ανησυχητικό φαινόμενο στις ΗΠΑ

Διεθνή / «Δεν είχα εμβολιαστεί ποτέ»: Παιδιά χωρίς εμβόλια, ενήλικες χωρίς ανοσία – Το ανησυχητικό φαινόμενο στις ΗΠΑ

Όλο και περισσότεροι Αμερικανοί ενηλικιώνονται χωρίς βασικά εμβόλια λόγω της διστακτικότητας των γονιών τους - Η ιστορία της Λέισι Μάντισον αποκαλύπτει τους κινδύνους, τις επιπτώσεις και τη σημασία της εμπιστοσύνης στην επιστήμη
LIFO NEWSROOM
BBC: Η Γαλλία σε νέα πολιτική κρίση μετά την παραίτηση Λεκορνί - Προθεσμία 48 ωρών για σταθερότητα

Διεθνή / Γαλλία: Βαθαίνει η πολιτική κρίση μετά την παραίτηση Λεκορνί - Προθεσμία 48 ωρών για σταθερότητα

Ο Γάλλος πρόεδρος παρά την παραίτησή του Σεμπαστιάν Λεκορνί, του έδωσε προθεσμία 48 ωρών, για να να επιτευχθεί συμφωνία με τα κόμματα για ένα «σχέδιο σταθερότητας» για τη χώρα
LIFO NEWSROOM
Βασιλιάς Κάρολος: Η μυστική συνάντηση με πρώην δεξί χέρι του μετά από χρόνια στο Clarence House

Διεθνή / Βασιλιάς Κάρολος: Η μυστική συνάντηση με πρώην δεξί χέρι του μετά από χρόνια στο Clarence House

«Μπορώ να τα καταφέρω χωρίς σχεδόν κανέναν, εκτός από τον Μάικλ» φέρεται να είχε πει κάποτε για τον συνεργάτη του, ο οποίος απομακρύνθηκε από τη θέση του μετά από οικονομικό κάνδαλο
LIFO NEWSROOM
Έβερεστ: «Φοβήθηκα μη θαφτώ ζωντανός» - Σε εξέλιξη η τεράστια επιχείρηση διάσωσης των εγκλωβισμένων ορειβατών

Διεθνή / Έβερεστ: «Φοβήθηκα μη θαφτώ ζωντανός» - Σε εξέλιξη η τεράστια επιχείρηση διάσωσης των εγκλωβισμένων ορειβατών

Σφοδρή χιονοθύελλα άφησε εκατοντάδες ανθρώπους αποκλεισμένους στις απομακρυσμένες πλαγιές του όρους Έβερεστ, οδηγώντας σε μια μαζική επιχείρηση διάσωσης
LIFO NEWSROOM
Γκίσλεϊν Μάξγουελ: Απορρίφθηκε η έφεση της - Δεν ακυρώνεται η καταδίκη της

Διεθνή / Γκίσλεϊν Μάξγουελ: Απορρίφθηκε η έφεση της - Δεν ακυρώνεται η καταδίκη της

Η καταδικασμένη συνεργάτιδα του Τζέφρι Έπσταϊν υποστήριζε ότι έπρεπε να απαλλαγεί, επειδή ο Έπσταϊν είχε συνάψει το 2008 συμφωνία με τις αρχές που τον Proστάτευε από περαιτέρω δίωξη.
LIFO NEWSROOM
Ζιζέλ Πελικό: Επέστρεψε στο δικαστήριο για να αντιμετωπίσει έναν από τους άνδρες που καταδικάστηκαν για τον βιασμό της

Διεθνή / Ζιζέλ Πελικό: Επέστρεψε στο δικαστήριο για να αντιμετωπίσει έναν από τους άνδρες που καταδικάστηκαν για τον βιασμό της

Η 72χρονη επέστρεψε σήμερα σε δικαστήριο της Γαλλίας - Ο μοναδικός από τους 51 κατηγορουμένους για τους βιασμούς της αμφισβήτησε την ποινή του
LIFO NEWSROOM