Έρευνα: Η μεσαιωνική μόδα για τα μυτερά παπούτσια συνδέεται με την αύξηση στα κότσια ποδιών

Από τους ασφυκτικούς κορσέδες έως τα κρινολίνα, η μόδα σπανίως ενέδιδε σε κανόνες άνεσης ή και ασφάλειας. Προς επίρρωσιν, οι επιστήμονες αποκαλύπτουν τώρα πως ακόμα και στον μεσαίωνα, οι άνθρωποι γίνονταν θύματα της μόδας, συνδέοντας τα μυτερά παπούτσια με τα αυξημένα κότσια στα πόδια. 

Ο βλαισός μέγας δάκτυλος (hallux valgus), δηλαδή το κότσι ποδιού, είναι η συχνότερη παραμόρφωση του μπροστινού μέρους του ποδιού που προκαλεί τόσο αισθητικά, όσο και λειτουργικά προβλήματα - στην ισορροπία, αλλά και τη βάδιση. 

Η επιστημονική έρευνα υποδεικνύει γενετικούς παράγοντες για την προδιάθεση των ανθρώπων στην πάθηση αυτή. Ωστόσο, πιστεύεται πως τα ψηλοτάκουνα, στενά ή μυτερά παπούτσια επιδεινώνουν το πρόβλημα ή επιταχύνουν την εξέλιξή του. Τώρα, ερευνητές αποκαλύπτουν πως οι «φασιονίστας» του μεσαίωνα ίσως έγιναν μάρτυρες της τότε μόδας . 

«Είμαστε σχετικά τυχεροί που έτυχε να μελετάμε μια χρονική περίοδο όπου συντελέστηκε μια αλλαγή στη μόδα παπουτσιών κάπου στο μέσον του δείγματός μας»  εξηγεί ο δρ. Πιρς Μίτσελ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και συγγραφέας της έρευνας. «Οι άνθρωποι πράγματι φορούσαν γελοιωδώς μακριά, μυτερά παπούτσια, όπως στη Μαύρια Οχιά (σ.σ Blackadder, βρετανική κωμική σειρά)». 
 

Τα παπούτσια που μοιάζουν με το παστινάκι, γνωστά ως poulaines, ήταν ευρέως διαδεδομένα στη Βρετανία του 14ου αιώνα. Κάποια στιγμή, ενώ η μόδα τους ήταν στο αποκορύφωμα, κατέληξαν να έχουν εξωφρενικά μεγάλο μήκος. 

Σύμφωνα με το Μουσείο του Λονδίνου, το 1394 μοναχός στο Ίβσαμ παρατήρησε πως «κάποιοι άνθρωποι φορούσαν παπούτσια 45 εκατοστών σε μήκος και γι' αυτό τούς ήταν απαραίτητο να δένουν στις γάμπες τους με αργυρές αλυσίδες για να μπορέσουν να περπατήσουν χωρίς να τα χάσουν». 

Η τάση αποδείχτηκε, ως είθισται, μεταδοτική έως ότου ο Εδουάρδος ο Δ' να περιορίσει το 1463 το μήκος των παπουτσιών για όποιον κατείχε αξίωμα κατώτερο του Λόρδου κάτω των πέντε πόντων εντός περιφέρειας Λονδίνου. 

Ο Μίτσελ και οι συνάδελφοί του ανέλυσαν τους σκελετούς 177 ενηλίκων σε τέσσερα κοιμητήρια του Κέιμπριτζ. 

Ανωμαλίες στα οστά που εντοπίστηκαν σε νεκροταφεία του Κέιμπριτζ - Πηγή φωτογραφίας: Cambridge Archaeological Unit/Jenna Dittma

Όπως διαπίστωσε η ομάδα, 31 άτομα -εκ των οποίων 20 άνδρες- είχαν σκελετικές ανωμαλίες που έμοιαζαν με κότσι. Η ανάλυση των οστών αποκάλυψε πως τα κότσια ήταν εξαιρετικά κοινά κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, με 19 από 71 άτομα να πάσχουν από την πάθηση αυτή του μεταταρσίου - σε σύγκριση με τους 3 από τους 52 μεταξύ 11ου και 13ου αιώνα. 

Η έρευνα δεν μπορεί να αποδείξει πως τα κότσια προκαλούνται από τα μυτερά παπούτσια. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα κότσια ήταν πιο κοινά μεταξύ των κατοίκων πόλεων και ανθρώπων που ανήκαν στον κλήρο ή σε οικονομικά πιο εύρωστες κοινωνικές τάξεις. 

Όπως αναφέρει η Έμα ΜακΚόναχι, εκπρόσωπος του Κολεγίου Ποδιατρικής, ενώ κάποια πόδια έχουν την τάση να εμφανίσουν κότσι ακόμα και χωρίς υπόδημα, τα ψηλοτάκουνα αυξάνουν την πίεση στην άρθρωση του μεγάλου δακτύλου με αποτέλεσμα να επιταχύνουν τις αλλαγές. 

Με πληροφορίες από Guardian