Τα άλατα της ιρακινής γης καταστρέφουν τα αρχαία της - Μαζί και τη Βαβυλώνα

Τα άλατα της ιρακινής γης καταστρέφουν τα αρχαία της - Μαζί και τη Βαβυλώνα Facebook Twitter
Φωτ.: Getty Images
0

Η Μεσοποταμία, η γη μεταξύ δύο ποταμών στο σύγχρονο Ιράκ, είναι πλούσια σε άλατα που υπάρχουν φυσικά στο έδαφος και τον υπόγειο υδροφορέα.

Σε κείμενα σφηνοειδούς γραφής υπάρχουν αναφορές για το επάγγελμα του συλλέκτη αλατιού και περιγραφές της χρήσης του στα πάντα - από τη συντήρηση του φαγητού έως την υγειονομική φροντίδα και τις τελετουργίες. Υπάρχει ακόμη και μια παροιμία των Σουμέριων που έλεγε πως οι βασικές ανάγκες τής ζωής είναι το ψωμί και τ'αλάτι.

Η αλατότητα εδάφους μπορεί να αποδειχτεί χρήσιμη για τους αρχαιολόγους σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά και καταστροφικό. Σύμφωνα με τον γαιοαρχαιολόγο Τζααφάρ Τζοθέρι, τα άλατα που χαρακτηρίζει «επιθετικά» καταστρέφουν τα αρχαιολογικά μνημεία, «καταστρέφουν τα τούβλα, τις πλάκες με τη σφηνοειδή γραφή, καταστρέφουν τα πάντα». 

Η καταστροφική δύναμη τού άλατος μεγαλώνει καθώς οι συγκεντρώσεις αυξάνονται, εν μέσω λειψυδρίας που έχουν προκαλέσει τόσο η κατασκευή φραγμάτων από Τουρκία και Ιράν, όσο και τα χρόνια κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων στο Ιράκ. 

«Η περιεκτικότητα σε άλατα του ποταμού Σατ αλ-Αράμπ άρχισε να αυξάνεται τη δεκαετία του 1990» εξηγεί ο Αχμάντα Χαμντάν, πολιτικής μηχανικός που μελετά την ποιότητα υδάτων στα ποτάμια του Ιράκ. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του, η ποιότητα νερού στον Σατ αλ-Αράμπ  -σχηματισμένο από τη συμβολή των Τίγρη και Ευφράτη- κάθε χρόνο αποδεικνύεται κακή ή πολύ κακή, ιδίως το 2018, χρονιά που το υφάλμυρο νερό οδήγησε τουλάχιστον 118.000 ανθρώπους στα νοσοκομεία, στη νότια επαρχία της Βασόρας. 

Η κλιματική κρίση είναι άλλο ένα πρόβλημα. Το Ιράκ γίνεται όλο και πιο ζεστό και με μεγαλύτερη ξηρασία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, η ετήσια θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί έως το 2050 κατά δύο βαθμούς κελσίου, με περισσότερες μέρες ακραίας ζέστης άνω των  50C, υπερδιπλάσιες αμμοθύελλες (από 120 σε περίπου 300) και μείωση των ετήσιων βροχοπτώσεων κατά 17%. 

«Φανταστείτε τα επόμενα δέκα χρόνια, τα περισσότερα μνημεία μας θα είναι κάτω από αλατόνερο» λέει ο Τζοθέρι, καθηγητής αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Al-Qadisiyah και συνεπικεφαλής του ιρακο-βρετανικού δικτύου Nahrein που διερευνά και καταγράφει την ιρακινή κληρονομιά. Ο ίδιος άρχισε να παρατηρεί φθορά σε αρχαιολογικά σημεία από άλατα πριν από περίπου μια δεκαετία. 

Ένα σημείο που παρουσιάζει σημαντική φθορά είναι η Βαβυλώνα, πρωτεύουσα του Βαβυλωνιακού κράτους, μνημείο σήμερα παγκόσμιας κληρονομίας από την Unesco, όπου ένα στιλπνό στρώμα αλάτων καλύπτει τα λασπότουβλα, ηλικίας 2.600 ετών. 

Στο ναό τής Ιστάρ δε, της θεάς της αγάπης και του πολέμου για τους Σουμέριους, η βάση των τοιχωμάτων του είναι υπό κατάρρευση. Στα βάθη του λεπτού τοίχου, τα άλατα συγκεντρώνονται μέχρι που κρυσταλλοποιούνται, προκαλώντας ρωγμές και διάλυση των τούβλων. 

Άλλες περιοχές μεγάλης αρχαιολογικής σπουδαιότητας που απειλούνται, είναι η Σαμάρα, επίσης στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco, αλλά και η Umm al-Aqarib. 

Φέτος, το Ιράκ έχασε ένα μέρος από την πολιτιστική κληρονομιά του. Στην άκρη της ερήμου, περίπου 150 χιλιόμετρα από τη Βαβυλώνα, βρίσκεται μια έκταση αλατιού που κάποτε ήταν η λίμνη Sawa, της οποίας τα νερά φιλοξενούσαν τουλάχιστον 31 είδη πτηνών. 

Πλέον είναι παντελώς ξηρή, εξαιτίας της υπερεκμετάλλευσης του νερού της από τις γύρω φάρμες και της κλιματικής αλλαγής. 


Με πληροφορίες από Guardian

Περιβάλλον
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Περιβάλλον / Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Tο φαινόμενο αυτό στα δάση της Αυστραλίας ξεκίνησε πριν από περίπου 25 χρόνια, όταν οι κορμοί και τα κλαδιά των δέντρων άρχισαν να εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο απ’ ό,τι απορροφούν
LIFO NEWSROOM
Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Περιβάλλον / Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Από θαλασσοπούλια που κυνηγούν τυφώνες έως αηδόνια που πετούν πάνω από τη Σαχάρα, η φύση προσαρμόζεται εντυπωσιακά στην κλιματική αλλαγή - Νέα έρευνα αποκαλύπτει τα απίστευτα ταξίδια και τις προκλήσεις των μεταναστευτικών πουλιών στον πλανήτη
LIFO NEWSROOM
Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Νέα σειρά podcast: H κατάσταση των πραγμάτων / Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Μπορεί το Κλιματικό Ταμείο να αποτελέσει μια δίκαιη λύση στην ακριβή ενέργεια; Ή μήπως τα €4,78 δισ. που αναλογούν στην Ελλάδα κινδυνεύουν να πάνε χαμένα; Η Ντίνα Καράτζιου μιλά με την Ιωάννα Σούκα, αναλύτρια Ενεργειακής Πολιτικής στο Green Tank.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κλιματική κρίση: Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Περιβάλλον / Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για τις εκπομπές μεθανίου, προκαλώντας αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστήμονες - Οι αγρότες πανηγυρίζουν, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν για συνέπειες στο κλίμα και τη διεθνή εικόνα της χώρας
LIFO NEWSROOM
Σούρτσεϊ: Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

Περιβάλλον / Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

To Σούρτσεϊ, το ηφαιστειακό νησί που γεννήθηκε το 1963 στα νότια της Ισλανδίας, παραμένει ζωντανό εργαστήριο της φύσης. Από τις πρώτες εκρήξεις έως τη βιοποικιλότητα που άνθισε, η ιστορία της προσφέρει ελπίδα και μαθήματα για την ανθεκτικότητα της ζωής
LIFO NEWSROOM
ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Περιβάλλον / Ο πλανήτης χάνει τα χρώματά του: Οι πεταλούδες «ξεθωριάζουν» λόγω των ανθρώπων

Νέα έρευνα από τη Βραζιλία δείχνει ότι οι πεταλούδες χάνουν τα χρώματά τους καθώς οι άνθρωποι αντικαθιστούν τα τροπικά δάση με μονοκαλλιέργειες ευκαλύπτου - Ο πλανήτης γίνεται πιο μονόχρωμος και αυτό απειλεί τη βιοποικιλότητα
LIFO NEWSROOM