Η παράκτια ζώνη του Κυπαρισσιακού Κόλπου καταγράφει για το 2025 μία από τις πιο παραγωγικές χρονιές για τη θαλάσσια χελώνα Καρέττα στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο, με περίπου 6.100 φωλιές, σημειώνοντας αύξηση 74% σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων 12 ετών.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΑΡΧΕΛΩΝ, η επιτυχία αυτή αποδίδεται στη συστηματική προστασία των φωλιών και των νεοσσών από το 1992.
Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 90 εθελοντές και ερευνητές, ενώ περισσότερα από 5.800 άτομα ενημερώθηκαν μέσω δράσεων ευαισθητοποίησης. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε δορυφορική παρακολούθηση δύο χελωνών στο πλαίσιο του έργου LIFE MareNatura. Ωστόσο, οι ανθρωπογενείς πιέσεις στην περιοχή συνεχίζονται, με τον ΑΡΧΕΛΩΝ να ζητά άμεση εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Καρέττα και θεσμική κατοχύρωση και διαχείριση της Προστατευόμενης Περιοχής του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Η οργάνωση τονίζει ότι η ανάκαμψη του πληθυσμού είναι ένα εύθραυστο εθνικό επίτευγμα, το οποίο χρειάζεται συνεχή προστασία και χρηματοδότηση, καλώντας την Πολιτεία να αναλάβει δράση για τη διατήρηση των βιοτόπων και τη μακροχρόνια επιβίωση της θαλάσσιας χελώνας στην Ελλάδα.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του ΑΡΧΕΛΩΝ
Η παράκτια ζώνη του Κυπαρισσιακού Κόλπου αναδεικνύεται σταθερά ως η πρώτη σε αριθμό φωλιών θαλάσσιας χελώνας Καρέττα στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο. Μάλιστα, ο Κυπαρισσιακός Κόλπος μαζί με τον Κόλπο του Λαγανά Ζακύνθου φιλοξενούν πάνω από το 57% των φωλιών της χελώνας Καρέττα (Caretta caretta) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (σύμφωνα με στοιχεία των Casale et al., 2018).
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Προγράμματος του ΑΡΧΕΛΩΝ στον Κυπαρισσιακό Κόλπο για το 2025, στην περιοχή σημειώθηκε μια από τις πιο παραγωγικές χρονιές των τελευταίων δεκαετιών. Συγκεκριμένα, έγινε καταγραφή περίπου 6.100 φωλιών, αριθμός που σηματοδοτεί 74% αύξηση σε σχέση με τον μέσο όρο των προηγούμενων 12 ετών. Η επιτυχία αυτή, αποτέλεσμα της συστηματικής προστασίας φωλιών και νεοσσών που εφαρμόζει ο ΑΡΧΕΛΩΝ από το 1992, καθιστά επιτακτική την άμεση θεσμική στήριξη της Περιοχής Προστασίας της Φύσης και την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Καρέττα ώστε να θωρακιστεί αυτό το εύθραυστο επίτευγμα.
Αναλυτικότερα, τα βασικά αποτελέσματα του Προγράμματος του ΑΡΧΕΛΩΝ του 2025 είναι:
- Μεγάλος Αριθμός Φωλιών: Καταγράφηκαν περίπου 6.100 φωλιές (5.200 στον πυρήνα των 9,5 χλμ. και 900 βορείως της Νέδας) και εφαρμόστηκε παρακολούθηση και προστασία φωλιών και νεοσσών.
- Σημαντική Ανάκαμψη του Πληθυσμού: Σημειώθηκε αύξηση 74% σε σχέση με τον μέσο όρο φωλιών των προηγούμενων 12 ετών στην ίδια περιοχή. Η επιτυχία αυτή είναι αποτέλεσμα της πολυετούς και συστηματικής προστασίας φωλιών και νεοσσών που εφαρμόζεται από τον ΑΡΧΕΛΩΝ από το 1992 και έχει οδηγήσει στην ανάκαμψη του πληθυσμού αναπαραγωγής.
- Σταθερή Εθελοντική/ Εκπαιδευτική Δράση: 90 εθελοντές και ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συμμετείχαν στο πρόγραμμα από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Από αυτούς, 11 ανέλαβαν καθήκοντα υπεύθυνου πεδίου και 27 φοιτητές έκαναν την πρακτική τους άσκηση.
- Σταθερή Επίδραση στην Κοινωνία: 5.800 επισκέπτες και κάτοικοι συμμετείχαν σε ενημερωτικές και εκπαιδευτικές δράσεις και ενημερώθηκαν για τον βιολογικό κύκλο και τους κινδύνους της χελώνας. Οι δράσεις περιλάμβαναν εκπαιδευτικούς περιπάτους στην παραλία και ξενάγηση στον Περιβαλλοντικό Σταθμό Αγιαννάκη από τους εθελοντές, εκπαιδευτικές παρουσιάσεις σε σχολεία και συνεργαζόμενα ξενοδοχεία, διοργάνωση καθαρισμών παραλίας και ενημέρωση των επισκεπτών στους εποχικούς Σταθμούς Ενημέρωσης που λειτούργησαν στο Καλό Νερό και στην Κυπαρισσία.
- Δορυφορική Παρακολούθηση: Στο πλαίσιο της επιστημονικής έρευνας για το Ευρωπαϊκό Έργο LIFE MareNatura, τοποθετήθηκαν δύο νέοι δορυφορικοί πομποί παρακολούθησης σε ενήλικες χελώνες, ενισχύοντας το δίκτυο δεδομένων για τη μελέτη των περιοχών τροφοληψίας και των μεταναστευτικών διαδρομών τους.
Έκκληση ΑΡΧΕΛΩΝ στην Πολιτεία
Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της ωοτοκίας, οι ανθρωπογενείς πιέσεις (παραβιάσεις της νομοθεσίας, υποβάθμιση οικοτόπων) συνεχίζονται τόσο στην ακτή όσο και στη θάλασσα. Ο ΑΡΧΕΛΩΝ καλεί την Πολιτεία για Άμεσα Βήματα:
- Άμεση Εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης: Το Σχέδιο Δράσης για τη Θαλάσσια Χελώνα Καρέττα, που υιοθετήθηκε το 2021, πρέπει να εφαρμοστεί και να υπάρξει η αναγκαία και απαραίτητη οικονομική ενίσχυση προς τον ΑΡΧΕΛΩΝ για τη συνέχιση των δράσεων καταγραφής και προστασίας των φωλιών και των νεοσσών. Μέχρι σήμερα, όλες οι δράσεις καταγραφής και προστασίας φωλιών και νεοσσών στον Κυπαρισσιακό Κόλπο καλύπτονται αποκλειστικά με ίδιους πόρους του ΑΡΧΕΛΩΝ, ενώ απουσιάζουν παντελώς δράσεις διαχείρισης και επιτήρησης της προστατευόμενης περιοχής από τις αρμόδιες αρχές.
- Θεσμική Κατοχύρωση: Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την θεσμοθέτηση και εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης της Περιοχής Προστασίας της Φύσης. Να διασφαλιστεί μία χωρικά ενιαία διαχείριση της σημερινής προστατευόμενης περιοχής εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια επιβίωση των θαλάσσιων χελωνών και τη διατήρηση των προστατευόμενων παράκτιων οικοτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτήν, σε σχέση με το υπό δημιουργία Θαλάσσιο Πάρκο του Ιονίου Πελάγους, που αποτελεί ελπιδοφόρα εξέλιξη.
«Η ανάκαμψη του πληθυσμού της Καρέττα είναι ένα εθνικό επίτευγμα που οφείλεται στη μακροχρόνια δράση προστασίας του ΑΡΧΕΛΩΝ. Ωστόσο, πρόκειται για ένα εύθραυστο αποτέλεσμα που απαιτεί τη συνεχή δράση επί του πεδίου και την αντίστοιχη θεσμική υποστήριξη και χρηματοδότηση. Είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η καλή οικολογική κατάσταση των βιοτόπων στην προστατευόμενη περιοχή. Καλούμε την Πολιτεία να εφαρμόσει άμεσα το Εθνικό Σχέδιο Δράσης» δήλωσε η Παναγιώτα Θεοδώρου, Συντονίστρια Θεσμικών και Νομικών Θεμάτων του ΑΡΧΕΛΩΝ.
«Ευχαριστούμε θερμά τους πολίτες, τις Λιμενικές αρχές και τις Δημοτικές αρχές για τη συνεργασία τους στο Δίκτυο Διάσωσης και Καταγραφής Εκβρασμών. Η συνεργασία πολιτών και αρχών είναι κρίσιμη, αλλά η διατήρηση των βιοτόπων σε καλή κατάσταση απαιτεί πλέον την αποφασιστική παρέμβαση της Πολιτείας» αναφέρει η Πέλη Τσούση, Υπεύθυνη του Προγράμματος Κυπαρισσιακού Κόλπου.
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ ευχαριστεί όλους τους εθελοντές, τους κατοίκους και τους φορείς που στηρίζουν το έργο του, και συνεχίζει να εργάζεται αδιάκοπα για τη διατήρηση της θαλάσσιας χελώνας και των πολύτιμων οικοτόπων της.
