Η μαμά δεν είναι πια εδώ και η ανόητη ζωή συνεχίζεται. Από τον Κωστή Παπαγιώργη

Η μαμά δεν είναι πια εδώ και η ανόητη ζωή συνεχίζεται. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
Οι σημειώσεις του Ρολάν δεν έχουν ουδεμία λογοτεχνική φιλοδοξία. Φαινομενικά, τουλάχιστον. Πρόκειται στην ουσία για βιαστικές και λιγόλογες σημειώσεις σε ένα σημειωματάριο που σιγά σιγά, περίπου σαν διακοπτόμενος θρήνος, θα αποτελέσει ένα ρέκβιεμ αφιερωμένο σε μια γυναίκα, σε μια μάνα και στο αρνητικό ενός υιού που ουδέποτε απομακρύνθηκε από τον ίσκιο της.
3

Eρευνητής του νοήματος και αρνητής οιασδήποτε προεκτάσεως –είτε μεταφυσικής είτε εσωτερικής–, ο Ρολάν Μπαρτ στράφηκε προς τη λογοτεχνία και προς την κοινωνία, δημιουργώντας ένα έργο μοντέρνο, στιλπνό σε γραφή και τόσο περίπλοκο (καθότι έγραφε για τον Ρακίνα όσο και για το κατς), ώστε η κατηγοριοποίησή του δεν αφορούσε τον ίδιο, ούτε καν τους μελετητές του. Αντικείμενό του ήταν η γραφή – ακόμα κι εκεί που δεν υπήρχε ως κείμενο. Άλλωστε, σήμερα διαβάζουμε έναν πυγμαχικό αγώνα, ένα κλασικό κείμενο αλλά κι ένα σούρτα-φέρτα στην αγορά, μεπαρεμφερή κριτήρια και χωρίς το άγχος της ρηχότητας. Τα γραφτά του στυφά, ασκημένα στην κυριολεξία και σε μιαν ιδιωτική αυστηρότητα που άφησε εποχή, αποκατέστησαν, θα έλεγε κανείς, τα κριτήρια της λογοτεχνικής, κοινωνιολογικής, εξουσιολογικής ανάλυσης, προσδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην Επικράτεια των σημείων.

Περιττό να πούμε ότι ήταν ένας άνθρωπος εστέτ, ότι ζούσε με τη μάνα του, η οποία κρατούσε τη θέση τόσο της μητρός όσο και της απούσας ερωμένης (μια και ο Ρολάν ήταν δηλωμένος ομοφυλόφιλος), οπότε ο θάνατος της Henriette Binger (που γεννήθηκε το 1893) έφερε τα πάνω κάτω για τον φιλέρημο σημειολόγο. Επί μήνες ο Ρολάν θα αφουγκράζεται τον μύχιο εαυτό του, θα περισώζει την παραμικρή σκέψη και συγκίνηση, θα αναπροσανατολίζεται μέσα σε ένα κλίμα πένθους που θυμίζει πολλές συγγενικές καταστάσεις: θλίψη για τον χαμό της μητέρας του, για το μόνο γυναικείο –κι ετοιμοθάνατο– κορμί που γνώρισε και θρήνησε, για έναν αναπροσανατολισμό ψυχικό, που ουδέποτε κατόρθωσε να τον αποσπάσει από την εξάρτηση της αποθανούσας γυναίκας.

Η μαμά δεν είναι πια εδώ και η ανόητη ζωή συνεχίζεται. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
O συγγραφέας σε παιδική ηλικία με τη μητέρα του

Οι σημειώσεις του Ρολάν δεν έχουν ουδεμία λογοτεχνική φιλοδοξία. Φαινομενικά, τουλάχιστον. Πρόκειται στην ουσία για βιαστικές και λιγόλογες σημειώσεις σε ένα σημειωματάριο που σιγά σιγά, περίπου σαν διακοπτόμενος θρήνος, θα αποτελέσει ένα ρέκβιεμ αφιερωμένο σε μια γυναίκα, σε μια μάνα και στο αρνητικό ενός υιού που ουδέποτε απομακρύνθηκε από τον ίσκιο της. Στις 29 Οκτωβρίου, τρεις ημέρες μετά τον θάνατό της, ο Ρολάν σημειώνει: «Πράγμα αλλόκοτο, τη φωνή της, που τόσο καλά γνώριζα, για την οποία λένε ότι είναι ο ίδιος ο σπόρος της ανάμνησης (“η αγαπημένη απόχρωση”...), δεν την ακούω πια. Σαν επιλεκτική κώφωση...». Την ίδια μέρα συνεχίζει: «Σκέψη –που καταπλήσσει, αλλά δεν καταθλίβει– ότι δεν ήταν “τα πάντα για μένα”. Αλλιώς, δεν θα είχα δημιουργήσει έργο. Από τότε που άρχισα να τη φροντίζω, εδώ και έξι μήνες, πράγματι ήταν τα “πάντα” για μένα και ξέχασα ολοκληρωτικά ότι κάποτε έγραφα. Ανήκα πια παθιασμένα σ’ εκείνη. Παλιότερα γινόταν διάφανη, για να μπορέσω να γράψω».

Ο Ρολάν ζούσε μαζί με τη μάνα του, κοντά στη μάνα του, στη σκιά της μητρός. Όσο η ζωή τούς κρατούσε και τους δυο κοντά της, πιθανότατα ο Ρολάν δεν κατανοούσε τον ρόλο της μάνας, που ήταν διακριτική στο έπακρο και δεν συμβούλευε ποτέ τον γιο της. Στην έσχατη σελίδα του βιβλίου διαβάζουμε αυτό το χαρακτηριστικό σχόλιο: «Μια γυναίκα που μόλις γνωρίζω και που πρέπει να δω μού τηλεφωνεί (με ενοχλεί, με μονοπωλεί) για να μου πει: κατεβείτε στην τάδε στάση του λεωφορείου, προσέξτε τη διάβαση, μη μείνετε για το δείπνο κ.λπ. Ποτέ δεν μου είπε τίποτα τέτοιο η μητέρα μου. Ποτέ δεν μου μίλησε σαν να ήμουν ανεύθυνο παιδί». Άρα, τι έκανε αυτή η διακριτική μητέρα; Ουσιαστικά, τον στήριζε με τον ίσκιο της. Εξού και η ομολογία της αδυναμίας του: «Επιστρέφω στο διαμέρισμα, για πρώτη φορά μόνος. Πώς θα κατορθώσω να ζήσω ολομόναχος;». Ταυτόχρονα, υποστηρίζει ότι εκείνη απαιτεί ολάκερο το πένθος, το απόλυτό του, και, από την άλλη, του επιτρέπει την ελαφράδα, τη ζωή, σαν να του λέει ακόμα: «Πήγαινε, βγες, διασκέδασε...». Επιστρέφοντας στο κοινό τους διαμέρισμα, ο Ρολάν το βρίσκει ζεστό, φωτεινό, καθαρό. Αυτός ο ίδιος το μεταμόρφωσε, με ενεργητικότητα, με αφοσίωση (και το απολαμβάνει με πικρία). Και δηλώνει: «Από ‘δω και πέρα και για πάντα θα είμαι εγώ η ίδια μου η μητέρα!».

 

Η μαμά δεν είναι πια εδώ και η ανόητη ζωή συνεχίζεται. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter

Ο σημειολόγος δεν μιλάει για έρωτα, βέβαια, με την αντοχή της διάνοιας που του προσιδιάζει, εκτελεί χρέη πενθούντος, ομολογώντας ότι το πένθος του αφορά μια σχέση αγάπης και όχι μια οργάνωση ζωής. Τα τελευταία της λόγια (καθώς ξεψυχούσε) αποτελούν ιερό κειμήλιο: «Ρολάν μου, Ρολάν μου. – Είμαι εδώ. – Δεν κάθεσαι καλά». Μάλιστα, η σχέση μητέρας-γιου θα υποστεί στιγμιαίες μεταστάσεις, καθώς η μάνα γίνεται κόρη και ο υιός πατέρας. «Επί μήνες ήμουνα η μητέρα της», εξομολογείται ο Ρολάν, «είναι σαν να έχασα την κόρη μου (υπάρχει μεγαλύτερη οδύνη από αυτή; Δεν το είχα σκεφτεί)».

Ένα άλλο που δεν είχε σκεφτεί ο (πεντάρφανος) γιος είναι ότι δεν του απέμεινε κανένα αληθινό καταφύγιο. Με την αποχώρηση της μητέρας, όλοι οι τόποι απογυμνώθηκαν: «Δεν μπορώ πια να καταφύγω με τη σκέψη πουθενά. Ούτε στο Παρίσι ούτε στα ταξίδια. Δεν έχω πια καταφύγιο». Ακόμα και η τελευταία της φράση («Δεν κάθεσαι καλά») του θυμίζει ότι της έκανε αέρα με τη βεντάλια, καθήμενος σε ένα ταμπουρέ...

Στον γνωστό μονομερή διάλογο που έχει κάθε ζωντανός με τον τεθνεώτα, ο Ρολάν προσθέτει κάθε τόσο και κάποια απορία που προδίδει την οξύτητα του άλγους του: «Το να μπορεί κανείς να ζει χωρίς κάποιον που αγαπούσε σημαίνει τάχα ότι τον αγαπούσε λιγότερο απ’ ό,τι πίστευε;». Όπως και να ‘χει το ζήτημα, ο πενθών δεν αποσπάται από «την παρουσία της απουσίας»

Βέβαια, ο καθημερινός βίος έχει τις δικές του υποχρεώσεις. Δεν υπάρχει άνθρωπος που έχει το πένθος για επάγγελμα ούτε το κλάμα καθημερινό καθήκον. Ωστόσο, δεν παύει να απελπίζεται και να απολογείται: «Από τούδε και μπρος τι νόημα έχει η ζωή μου;». Πηγαίνοντας σε ένα φιλικό σπίτι όπου ζει ένα ζευγάρι, ο Ρολάν κάνει τη γνωστή παρατήρηση των μοναχικών: «Κάθε ζευγάρι (παντρεμένο) σχηματίζει συνασπισμό, από τον οποίο είναι αποκλεισμένο το μοναχικό πρόσωπο» – δηλαδή, αυτός ο ίδιος. Καθώς χιονίζει, ο Ρολάν σκέφτεται τα πρωινά που ήταν άρρωστος και δεν πήγαινε σχολείο, έχοντας την ευτυχία να μένει μαζί της. Ενώ, λοιπόν, πίστευε ότι ο θάνατος της μαμάς θα τον έκανε πιο δυνατό, καθώς θα αδιαφορούσε για τα εγκόσμια, τελικά τον έκανε πιο εύθραυστο, νιώθοντας «ένα τίποτα σε κατάσταση εγκατάλειψης».

Στη στάση του Ρολάν υποκρύπτεται κάτι αμλετικό: τι έχω να χάσω τώρα που έχασα το Κίνητρο της ζωής μου; Το Κίνητρο να ανησυχώ για κάποιον; Συνάμα, είναι ειλικρινής όταν ομολογεί ότι, μετά τον θάνατο της μαμάς, όλα τού είναι αδιάφορα! Εντούτοις, αποσύρει τη σκέψη μεμιάς. «Αλίμονο, το αντίθετο συμβαίνει. Όχι μόνο δεν εγκαταλείπω κανέναν από τους εγωισμούς μου, από τις μικρές μου προσκολλήσεις και συνεχίζω αδιάκοπα να “με προτιμώ”, αλλά επιπλέον δεν καταφέρνω να επενδύσω την αγάπη μου σε έναν άνθρωπο.

Οι πάντες μού είναι κάπως αδιάφοροι, ακόμα και οι πιο προσφιλείς. Σκέφτομαι: η μαμά δεν είναι πια εδώ και η ανόητη ζωή συνεχίζεται». «Όταν ζούσε η μαμά (δηλαδή σε όλη την περασμένη μου ζωή), βρισκόμουν μέσα στη νεύρωση, από φόβο μήπως τη χάσω. Και τώρα (ιδού τι μου διδάσκει το πένθος): αυτό το πένθος είναι, για να το πω έτσι, το μόνο σημείο του εαυτού μου που δεν είναι νευρωτικό: λες και η μαμά, με μια ύστατη δωρεά, μου απέσπασε το κακό κομμάτι μου, τη νεύρωση». «Τώρα που η μαμά είναι νεκρή», θα παρατηρήσει στην επόμενη σελίδα, «ωθούμαι προς τον θάνατο –τίποτα δεν με χωρίζει από αυτόν, παρά μονάχα ο χρόνος». Αληθώς. «Εντούτοις, καθ’ όλη τη διάρκεια του πένθους και της Θλίψης συνεχίζουν να λειτουργούν ανενόχλητες (κακοαναθρεμμένες, θαρρείς) οι συνήθειες του φλερτ, του ξελογιάσματος, ολόκληρος ο λόγος της επιθυμίας, του σ’ αγαπώ –που επιπλέον φυλλορροεί πολύ γρήγορα– και ξαναρχίζει με κάποιον άλλον»....

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πενθών υιός πασχίζει να βρει καταφύγιο και παρηγοριά όχι στους ζωντανούς, όσο κι αν τους εκτιμάει, αλλά στους αθάνατους πεθαμένους, όπως, για παράδειγμα, ο Προυστ. Όταν η Σελέστ του λέει ότι θα ξανασυναντηθούνε στην κοιλάδα Ιωσαφάτ, ο Προυστ αποκρίνεται: «Πιστεύετε ότι θα ξανασυναντηθούμε; Αν ήμουνα βέβαιος εγώ ότι θα ξανασυναντούσα τη Μαμά, θα πέθαινα αμέσως». Καθώς πλησίαζε η ημέρα της επετείου του θανάτου της, ο Ρολάν ομολογεί ότι φοβάται μήπως εκείνη την ημέρα πεθάνει και για δεύτερη φορά...».

 

Οπως κι αν καταλάβουμε το πένθιμο μάθημα του Ρολάν Μπαρτ –ως άθρησκου που πενθεί σαν θρησκευόμενος, ως υιού που αδυνατεί να ξεπεράσει τους δεσμούς αίματος, ως προσωπικότητας που συντρίβεται αιφνιδίως, στερούμενη την απαραίτητη ανοχή ή αντοχή έναντι του αγαπημένου νεκρού, ως υιού που δεν λέει λέξη για τον αδελφό του– το συμπέρασμα είναι ισχυρό, και μάλιστα ξεφεύγει από την ψυχρότητα της φτηνής αθεΐας. Ο πενθών δεν διαθέτει τρόπο ν’ αντεπεξέλθει στην αποδημία της θανούσης, ακόμα κι όταν ομολογεί «Δεν ήμουν σαν κι αυτήν, εφόσον δεν πέθανα μαζί (ταυτόχρονα) με εκείνη», ουσιαστικά επαίρεται φιλολογιστί για κάτι που ακούγεται ως γενναιότητα, ενώ είναι απλή φαντασμαγορία. Μάλιστα, έχει το θάρρος να ομολογεί: «Α, τι αντίφαση, γίνομαι, εξαιτίας του χαμού της μαμάς, το αντίθετο αυτού που ήταν. Θέλω να ζήσω σύμφωνα με τις αξίες της και δεν καταφέρνω παρά το αντίθετο». Ο Ρολάν Μπαρτ θα γράψει ακόμα πολλά πράγματα για τη μητέρα και ο ίδιος θα πεθάνει τρία χρόνια αργότερα, σε ηλικία 64 ετών.

Βιβλίο
3

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

3 σχόλια
Roland Barthes:Ενα από τα πιό αγαπημένα αποφθεύγματα είναι δικό του".Nα αφήνεις να σου έρχεται(από τον άλλον) ό,τι είναι να έρθει,να αφήνεις να φύγει(από τον άλλον) ό,τι είναι να φύγει.Τίποτε να μην κατέχεις.τίποτε να μην αποδιώχνεις:να δέχεσαι,να μη διατηρείς,να παράγεις χωρίς να ιδιοποιείσαι."Από τα αποσπάσματα ερωτικού λόγου.