Αυτή η οικεία, ελκυστική μυρωδιά που αναδίδουν τα παλιά βιβλία μπορεί να είναι και η σωτηρία τους

Αυτή η οικεία, ελκυστική μυρωδιά που αναδίδουν τα παλιά βιβλία μπορεί να είναι και η σωτηρία τους Facebook Twitter
Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών, δημιούργησε ένα είδος «ηλεκτρονικής όσφρησης» που μπορεί να ανιχνεύσει τις οσμές που αναδύουν τα βιβλία ασχέτως του τρόπου σύνθεσης των σελίδων.
0

Για τους περισσότερους ανθρώπους το άρωμα που αναδύει ένα παλιό βιβλίο αποτελεί κάτι οικείο και απροσδιόριστα ελκυστικό. Υπάρχει πάντως και επιστημονική εξήγηση γι' αυτή την σαγηνευτικά ελκυστική μυρωδιά. Όταν χρησιμοποιείται ξύλο (το οποίο περιέχει λιγνίνη) για την δημιουργία των σελίδων τους – όπως γινόταν για τις περισσότερες εκδόσεις πριν από το 1980 – τα βιβλία κατά κανόνα αναδύουν σταδιακά ένα άρωμα βανίλιας όσο «γερνάνε», σύμφωνα με το περιοδικό Smithsonian.

Δεν είναι όμως το μοναδικό είδος αρώματος που εμφανίζουν τα βιβλία με το πέρασμα του χρόνου. Αναλόγως με τις πτητικές οργανικές ενώσεις (volatile organic compounds ή VOCs) που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία ενός βιβλίου, μπορεί να προκύψουν μυρωδιές αμυγδάλου, καραμέλας, σοκολάτας αλλά ακόμα και φορμαλδεΰδης. Ποτέ όμως η έντονη και συνήθως ευχάριστη οσμή των παλιών βιβλίων δεν είχε βοηθήσει στη συντήρησή τους – μέχρι τώρα.

Το πιο ελπιδοφόρο επίτευγμα αυτής της μεθόδου είναι ότι το μηχάνημα τους μπορούσε να ανιχνεύσει το «κιτρίνισμα» των σελίδων ενός βιβλίου, χωρίς να γίνει καμιά άλλη επέμβαση ή δοκιμή.

Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιου του Αβέιρο στην Πορτογαλία, δημιούργησε ένα είδος «ηλεκτρονικής όσφρησης» που μπορεί να ανιχνεύσει τις οσμές που αναδύουν τα βιβλία ασχέτως του τρόπου σύνθεσης των σελίδων. Μ' αυτή τη μέθοδο, οι ειδικοί μπορούν να καθορίσουν τον βαθμό αποσύνθεσης ενός βιβλίου χωρίς να χρειαστεί να πάρουν δείγμα των σελίδων του (προκαλώντας εγκεφαλικό στους φανατικούς βιβλιόφιλους) όπως γινόταν μέχρι σήμερα.

Οι ερευνητές που εργάστηκαν στο συγκεκριμένο πρότζεκτ συγκέντρωσαν 19 διαφορετικά βιβλία που εκδόθηκαν μεταξύ 1567 και 2016 και τα κατηγοριοποίησαν ανάλογα με τη σύνθεση του χαρτιού και με το επίπεδο της φθοράς που ήταν φανερή διά γυμνού οφθαλμού. Ακολούθως απομόνωσαν από τη σύνθεση των βιβλίων, πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs) τις οποίες κατέταξαν χρησιμοποιώντας ένα «οσφρητικό» ηλεκτρονικό γκάτζετ που αποτελείται από έξι διαφορετικούς αισθητήρες. Το εργαλείο αυτό μπόρεσε να διαχωρίσει με ακρίβεια ανάμεσα στο χαρτί που είχε βάση το ξύλο ή στο χαρτί που είχε βάση φυτικές ίνες από βαμβάκι ή λινάρι, όπως είχαν τα βιβλία μέχρι τον 18ο αιώνα.

Το πιο ελπιδοφόρο επίτευγμα αυτής της μεθόδου είναι ότι το μηχάνημα τους μπορούσε να ανιχνεύσει το «κιτρίνισμα» των σελίδων ενός βιβλίου, χωρίς να γίνει καμιά άλλη επέμβαση ή δοκιμή. Παρότι η ομάδα επιστημόνων πίσω από αυτή την σημαντική ανακάλυψη δηλώνει ότι σκοπεύει να κάνει περαιτέρω έρευνες, αυτή η άκρως ευαίσθητη τεχνική μπορεί να αποδειχτεί η πιο πολύτιμη συνδρομή στην προστασία και την συντήρηση των παλιών βιβλίων.

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM