ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι Facebook Twitter
L’HEBDO hara-kiri, το τελευταίο τεύχος της 16/11/1970
1

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι Facebook Twitter
Charlie Hebdo, το πρώτο τεύχος της 23/11/1970

 

Με αφορμή το αδιανόητο εγκληματικό περιστατικό στα γραφεία της γαλλικής σατιρικής εφημερίδας «Charlie Hebdo», που είχε ως αποτέλεσμα την εκτέλεση δώδεκα ανθρώπων, ανάμεσα στους οποίους και οι σκιτσογράφοι-κομίστες του εντύπου Cabu, Tignous, Charb και Wolinski, θυμήθηκα, ανάμεσα σε άλλα, την περίπτωση ενός ελληνικού περιοδικού, που κυκλοφόρησε για λίγο διάστημα, πριν 40-41 χρόνια, και το οποίο ήταν επηρεασμένο από το «Charlie Hebdo». Επιζητούσε δηλαδή να μεταφέρει στην Ελλάδα των τελευταίων ημερών της δικτατορίας και των πρώτων της μεταπολίτευσης ένα πνεύμα «αμφισβήτησης» μέσω κειμένων, ποιημάτων, σκίτσων και κόμιξ, σχολιάζοντας και καυτηριάζοντας γεγονότα της περιόδου.

Ο τίτλος εκείνου του περιοδικού ήταν «Χαρακίρι», εκδιδόταν από την Ελένη Κουκόλη κι είχε ως αρχισυντάκτη τον γνωστό και σήμερα (από τα διάφορα παράξενα «λεξικά» του) Νίκο Πλατή.

Το «Χαρακίρι» πρέπει να κυκλοφόρησε έξι τεύχη στο δεύτερο μισό του ’74, μεταξύ των οποίων κι ένα εκτός σειράς – το υπ’ αριθμόν 4α από τον Οκτώβρη εκείνης της χρονιάς. Ο τίτλος του, μάλιστα, φαίνεται πως ήταν δανεισμένος από το αντίστοιχο γαλλικό «Hara-Kiri», που τύπωναν περίπου οι ίδιοι άνθρωποι –εκείνοι που τύπωναν και το «Charlie Hebdo» εννοώ– στα sixties.

Το «Hara-Kiri» ήταν μηνιαίο έντυπο κι είχε ξεκινήσει να εκδίδεται στη Γαλλία το 1960. Το 1969 όμως, και καθώς γινόταν εβδομαδιαίο, αποκτά νέο τίτλο –θα λεγόταν πλέον «L’HEBDO hara-kiri» (Το Εβδομαδιαίο Χαρακίρι)– έχοντας στην ταυτότητά του σπουδαία ονόματα σκιτσογράφων (Topor, Cabu, Reiser, Wolinski, Moebius κ.ά.). Την ίδια εποχή, και παράλληλα με το «L’HEBDO hara-kiri», σκάει (σε μηνιαία βάση) και το «Charlie Mensuel».

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι Facebook Twitter

Την 1η Νοεμβρίου 1970 η Γαλλία συγκλονίζεται από ένα αποτρόπαιο περιστατικό. 146 νέοι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σ’ ένα νάιτ-κλαμπ μιας μικρής πόλης (Saint-Laurent-du-Pont) στα ΝΑ της χώρας ύστερα από φωτιά. Λίγες μέρες αργότερα, την 9/11/1970, πεθαίνει ο Σαρλ ντε Γκωλ. Τη Δευτέρα 16/11/1970 το «L’HEBDO hara-kiri» θα κυκλοφορήσει με τον προβοκατόρικο τίτλο… «Bal Tragique A Colombey – 1 Mort», δηλαδή «Τραγικός Χορός στο Colombey – 1 Νεκρός». (Το Colombey ήταν/είναι ένα χωριό στην ΒΑ Γαλλία, τόπος διαμονής του ντε Γκωλ).

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι Facebook Twitter

Ο… ασεβής τίτλος ήταν αρκετός για να προκύψει θέμα. Το έντυπο σφραγίζεται, για να ξανανοίξει όμως την επόμενη εβδομάδα (23/11/1970), αλλά με άλλον τίτλο. Οι… ασεβείς Γάλλοι, που είναι έξυπνοι και… αδιόρθωτοι, έχουν έτοιμο τώρα το πρώτο τεύχος του «Εβδομαδιαίου Charlie» (Charlie Hebdo), που παραπέμπει από τη μια μεριά στο όνομα του ντε Γκωλ, αλλά από την άλλη και στον «Μηνιαίο Charlie» (Charlie Mensuel) που κυκλοφορούσε ήδη κανονικά.

40+ χρόνια πριν, όταν κυκλοφορούσε το Χαρακίρι Facebook Twitter

Το ελληνικό αδελφάκι «Χαρακίρι» παραμονές των πρώτων εκλογών της Μεταπολίτευσης που θα διεξήγοντο την 17/11/1974 (με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή επικεφαλής της ΝΔ), και ακολουθώντας την προκλητική γραμμή των γαλλικών περιοδικών, κυκλοφορεί με τίτλο «Οι νόθες εκλογές του 1961» (είναι οι «καραμανλικές» εκλογές της βίας και της νοθείας). Πρόκειται για το τεύχος εκτός σειράς 4α, που έχει εξώφυλλο… «διασκευασμένο από το Charlie», όπως αναφέρεται εντός. Η ύλη; Απόσπασμα από το εξαντλημένο (τότε) βιβλίο του Γιώργου Καρανικόλα «Νόθες Εκλογές στην Ελλάδα». Η αποχουντοποίηση κινείται με αργούς ρυθμούς, αν δεν είναι στάσιμη, και ο Νίκος Πλατής στον πρόλογο δεν μασάει τα λόγια του:

«Σήμερα (σ.σ. τον Οκτώβρη του ’74) μετά την αλλαγή του περασμένου Ιούλη (σ.σ. την πτώση της χούντας Ιωαννίδη) δημιουργήθηκε οπωσδήποτε μία καινούργια πραγματικότητα (έστω κι αν αυτή είναι διαφορετική από την προηγούμενη μόνο στα χαρτιά και στα λόγια) που μόνο την λήθη δεν δικαιολογεί.(…) Ο κόσμος πρέπει να μάθει, πρέπει να θυμηθεί».

Σ’ ένα άλλο τεύχος που διαθέτω, το υπ’ αριθμόν 2 από τον Αύγουστο του 1974, το «Χαρακίρι» κυκλοφορεί μ’ ένα… αντιαμερικανικό εξώφυλλο του γάλλου σκιτσογράφου Siné, που συνεργαζόταν τότε με το «Charlie Hebdo». Στο τεύχος αυτό διαβάζουμε ποίηση (Ελένη Βακαλό, Μίλια Ροζίδη, Βλαδίμηρος Μαγιακόβσκι), κείμενα που αφορούν στην επικαιρότητα της εποχής, ενώ παρεμβάλλονται και σελίδες κόμιξ του Reiser και της Claire Bretécher, που τότε, και αυτοί, δούλευαν για το γαλλικό περιοδικό. Ειδικά για τον Reiser (1941-1983) που είναι πολύ αγαπητός στην Ελλάδα, αυτό που βλέπουμε δημοσιευμένο στο «Χαρακίρι» (εννοώ την ιστορία «Μια ζωή με κοπανιστό αέρα») είναι κατά πάσα πιθανότητα το πρώτο δημοσιευμένο κόμικ του στη χώρα μας. Αργότερα, βεβαίως, τον απολαύσαμε και σε άλλα ελληνικά περιοδικά, όπως στο «Tarkidi», στην «Πράσινη Γάτα» και βεβαίως στη «Βαβέλ».

Στη «Βαβέλ» απολαμβάναμε ανελλιπώς και τον Wolinski, φυσικά, που έφυγε από τη ζωή μόλις χθες κατά τη δολοφονική επίθεση στα γραφεία του «Charlie Hebdo».

Retronaut
1

ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

σχόλια

1 σχόλια
αγνοούσα πλήρως την ύπαρξη του εντύπου!Merci Fontasps. όντως δημοσίευση reiser εκείνη την εποχή ποοοολύ μπροστά!το μεγάλο ρεμάλι, αυτόνομο από βαβελ, κυκλοφόρησε τέλη 83 νομίζω, κάπου εκεί, ίσως και 84. ειλικρινά δε θυμάμαι πια