ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ-ΙΚΑΡΟ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗ
1. Μύθος/Λόγος. Δύο πληθωρικοί παραμυθάδες που θα έλεγες ότι το μέλημά τους είναι να χαλιναγωγήσουν μια ατίθαση φαντασία. Μάρκες και Παμούκ. Τροβαδούροι των περιπλεγμένων καταστάσεων και τελάληδες του έρωτα. Με πλούσιο έργο. Με ορδές οπαδών. Με ρίζες στην Ιστορία, την οποία ανακατασκευάζουν μέσα από λογοτεχνικές διαθλάσεις.
2. Όνειρο/Reality. Ο Παμούκ (7 Ιουνίου 1952) θα μας θυμίσει τον Μισέλ Φουκώ, ο οποίος διατεινόταν ότι ουσιαστικά είναι χαρτογράφος. Παμούκ: «Η σοβαρή λογοτεχνία χαρτογραφεί τις ζωές μας και τις συγκρίνει με τις άλλες». Ο Γκάμπο, πάλι, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (6 Μαρτίου 1927), είναι ο νέος Θερβάντες μας, ξέρει ότι δεν είμαστε πλασμένοι από την ύλη που 'ναι φτιαγμένα τα όνειρα, αλλά είμαστε και χωμάτινοι, και παίζει σε όλο του το έργο με τη διαλεκτική όναρ/πραγματικότητα. Αμφότεροι, βαθιά χωμένοι στη reality, ξέρουν να ανοίγονται και στο υπερκείμενο, στο hypertext των ουρανών και των ονείρων, θυμίζουν αυτό που έλεγε ο Χρήστος Βακαλόπουλος, την «ονειρική υφή της πραγματικότητας».
3. Ρήση. Μια τουρκική παροιμία: Μια μέρα είδε κάποιος το Λίγο να τρέχει αλαφιασμένο. «Πού πας, που τρέχεις έτσι;» το ρώτησε. Και το Λίγο αποκρίθηκε: «Πάω να συναντήσω το Πολύ». Εδώ συνοψίζονται ο βίος και το έργο του Κολομβιανού Γκάμπο και του Τούρκου Ορχάν.
4. Στάση. Ορχάν: «Ένας συγγραφέας πρέπει να έχει πολύ κενό, ανεύθυνο χρόνο, να διαβάσει ένα βιβλίο, να μην κάνει τίποτε, να κοιτάζει έξω από το παράθυρο και να φαντάζεται. Με αυτό τον τρόπο αναπτύσσω την πλοκή των βιβλίων μου».
Γκάμπο: «Όταν έχεις ένα θέμα που σε κυνηγάει, αρχίζει να διογκώνεται στο κεφάλι σου για μεγάλο χρονικό διάστημα και την ημέρα που εκρήγνυται πρέπει να κάτσεις να το αποτυπώσεις σε μια γραφομηχανή ή αλλιώς διατρέχεις τον κίνδυνο να σκοτώσεις τη γυναίκα σου».
5. Success Story. Χιλιάδες σελίδες, το γράψιμο σαν λαχανιασμένο γάντζωμα από τη ζωή και εκκωφαντική επιτυχία. Τα βιβλία του Γκάμπο είναι σε κάθε σημείο του πλανήτη, στα χέρια των πιο αδιανόητων ανθρώπων, ενώ για μια συνέντευξη μισής ώρας απαιτεί (και λαμβάνει) πενήντα χιλιάδες δολάρια! Τα βιβλία του Ορχάν κυκλοφορούν σε καμιά εξηνταριά γλώσσες. Η συγγραφή είναι η μοίρα. Η επιτυχία είναι η σύζυγος.
6. Κόσμος. Ο Ορχάν από πιτσιρικάς φτιάχνει ξανά τον κόσμο, με τη φαντασία του, με ήρωες παρμένους από βιβλία άλλων, με χάρτες, με τους αγαπημένους του συγγραφείς. Και ο κόσμος του είναι η πόλη του. Η Ιστανμπούλ. «Αυτό που δίνει σε μια πόλη τον χαρακτήρα της δεν είναι μόνο η τοπογραφία της, τα κτίριά της αλλά και οι μυστικές και φανερές τυχαίες συναντήσεις, κάθε θύμηση, κάθε γράμμα, κάθε χρώμα και εικόνα που στριμώχνεται ανάμεσα στις αναμνήσεις των κατοίκων της μετά από πενήντα χρόνια ζωής, όπως εγώ, στους ίδιους δρόμους».
Ο Γκάμπο επινοεί τη μικρή κοινότητα Μακόντο. Και γεννήθηκε στη μαγική σαν ήχος πόλη Αρακατάκα, μια πόλη μόλις δέκα χιλιάδων κατοίκων, κυρίως αναλφάβητων, αλλά με καλπάζουσα φαντασία. Εικόνες και λέξεις. Αμφότεροι οι Ορχάν και Γκάμπο θα μείνουν παθιασμένοι μια ζωή με τη ζωγραφική. Αλλά θα εκφραστούν με τις λέξεις. Και θα θριαμβεύσουν.
7. Επίτευγμα. Ιδού πώς συμπυκνώνει ο Τζέραλντ Μάρτιν, ο βιογράφος του Μάρκες, το επίτευγμα του ξακουστού μυθιστορήματος Εκατό χρόνια μοναξιά: «Αυτό είναι, λοιπόν. Ένας άνθρωπος που γράφει για το χωριό, το έθνος και τον κόσμο χρησιμοποιώντας τις ανακαλύψεις των μεγάλων δυτικών μύθων (Ελλάδα, Ρώμη, Αγία Γραφή, το Χίλιες και Μία Νύχτες), τους σπουδαίους δυτικούς κλασικούς (Ραμπελαί, Θερβάντες, Τζόυς) και τους σπουδαιότερους προδρόμους από τη δική του ήπειρο (Μπόρχες, Αστούριας, Καρπεντιέρ, Ρούλφο) για να παραγάγει ένα έργο –έναν καθρέφτη– μέσα στον οποίο η ήπειρός του επιτέλους αναγνωρίζει τον εαυτό της και ως εκ τούτου βρίσκει μια παράδοση. Αν ο Μπόρχες ήταν εκείνος που σχεδίασε το εικονοληπτικό σκόπευτρο (σαν άλλος αδελφός Λυμιέρ), ο Γκαρσία Μάρκες είναι εκείνος ο οποίος προσφέρει την πρώτη πραγματικά μεγάλη απεικόνιση».
σχόλια