Η ειρηνευτική συμφωνία στην Κολομβία, που επιτεύχθηκε έπειτα από 50 χρόνια πολέμου, είναι υποψήφια για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης που θα ανακοινωθεί την ερχόμενη εβδομάδα, κάτι που σημαίνει επιστροφή του βραβείου στις ρίζες του έπειτα από μια σειρά απονομών σε οργανώσεις, ανάμεσα στις οποίες και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στην περίπτωση αυτή το βραβείο θα μοιράζονταν ο πρόεδρος Χουάν Μανουέλ Σάντος και ο αρχηγός των μαρξιστών ανταρτών των FARC Τιμοσένκο –πολεμικό ψευδώνυμο του Ροδρίγο Λοντόνο– οι οποίοι υπέγραψαν μια συμφωνία στις 26 Σεπτεμβρίου η οποία θέτει τέρμα σε έναν πόλεμο που στοίχισε τη ζωή σε 250.000 ανθρώπους.
"Η συμφωνία... είναι ένας από τους πιο προφανείς υποψηφίους για το βραβείο ειρήνης που έχω δει ποτέ", δήλωσε ο Άσλε Σβέεν, ένας ιστορικός των βραβείων. Ωστόσο, πρόσθεσε, η απονομή του βραβείου μπορεί να εξαρτηθεί από το αν θα επικρατήσει το "Ναι" στο δημοψήφισμα για την έγκριση της συμφωνίας που θα διεξαχθεί την Κυριακή στην Κολομβία.
Θα είναι το πρώτο βραβείο για τη Λατινική Αμερική έπειτα από εκείνο που κέρδισε η ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Γουατεμάλα Ριγκομπέρτα Μεντσού το 1992.
Άλλοι υποψήφιοι για το βραβείο των 8 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (934.000 δολάρια ΗΠΑ) είναι η Σβετλάνα Γκανουσκίνα, μια Ρωσίδα που μάχεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους πρόσφυγες, τα Λευκά Κράνη της Συρίας, μια ομάδα πολιτών που διασώζει θύματα αεροπορικών επιδρομών καθώς και οι έλληνες νησιώτες που έχουν βοηθήσει Σύρους πρόσφυγες.
Υποψήφιοι είναι ακόμη οι διαπραγματευτές μιας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ή ο πρώην συνεργάτης των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ Έντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος διέρρευσε σε μέσα ενημέρωσης λεπτομέρειες για το πρόγραμμα παρακολουθήσεων των ΗΠΑ.
Ο Κρίστιαν Μπεργκ Χαρπβίκεν, επικεφαλής του Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη, με έδρα το Όσλο, φέρει την Γκανουσκίνα φαβορί, με δεύτερη την ειρηνευτική συμφωνία στην Κολομβία, λέγοντας πως ένα τέτοιο βραβείο θα ήταν μια καθυστερημένη επίπληξη στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
"Σε δέκα χρόνια από τώρα υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρηθεί μεγάλη παράλειψη από την Επιτροπή Νόμπελ", είπε σχολιάζοντας την έλλειψη επικρίσεων για τους ρωσικούς περιορισμούς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στην Κολομβία θα σηματοδοτούσε την επιστροφή του βραβείου στις παραδόσεις, όπου η ειρήνη επιτυγχάνεται από άτομα. Η πενταμελής Επιτροπή Νόμπελ, στην οποία συμμετέχουν πρώην πολιτικοί, μπορεί επίσης να επηρεαστεί επειδή η Νορβηγία βοήθησε να επιτευχθεί η συμφωνία.
Οργανώσεις έχουν κερδίσει τρία από τα τέσσερα βραβεία τα τελευταία χρόνια, καταγράφοντας την ισχυρότερη επίδοσή τους μετά τη δημιουργία των Νόμπελ το 1895 με τη διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ, ενός φιλάνθρωπου και εφευρέτη του δυναμίτη.
Το περσινό Νόμπελ Ειρήνης κέρδισε το Κουαρτέτο Εθνικού Διαλόγου της Τυνησίας επειδή βοήθησε να οικοδομηθεί με ειρηνικά μέσα η δημοκρατία. Το 2013 το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε στην Οργάνωση για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων και το 2012 στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
"Το ενδιαφέρον των μμε ήταν μικρότερο όταν κέρδιζε μία οργάνωση", δήλωσε ο Γκέιρ Λούντεσταντ, ο οποίος ήταν γραμματέας της μυστικοπαθούς επιτροπής από το 1990 έως το 2014.
Επί πολλά χρόνια το βραβείο μοιράζονταν οργανώσεις και πρόσωπα ώστε να δοθεί ένα ανθρώπινο πρόσωπο, όπως συνέβη όταν το βραβείο κέρδισαν τα Ηνωμένα Έθνη με τον Γενικό Γραμματέα Κόφι Άναν το 2001.
Πριν από την ΕΕ, το τελευταίο βραβείο που δόθηκε σε μια οργάνωση ήταν το 1999, στους Γιατρούς χωρίς Σύνορα. Ο Χαρπβίκεν είπε πως δεν υπαινίσσεται ότι το βραβείο χάνει την αίγλη του – φέτος οι υποψηφιότητες έφθασαν τις 376 υποψηφιότητες, αριθμός ρεκόρ.
Χιλιάδες άνθρωποι, ανάμεσά τους όλα τα μέλη εθνικών κοινοβουλίων από όλο τον κόσμο, πανεπιστημιακοί καθηγητές σε τομείς όπως η Ιστορία και το Δίκαιο, καθώς και νικητές του βραβείου προηγούμενων χρόνων μπορούν να προτείνουν υποψηφίους.
Ο πρόσφατα αποθανών Σιμόν Πέρες από το Ισραήλ μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης το 1994 με τον πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν και τον παλαιστίνιο ηγέτη Γιασέρ Αραφάτ (που έχουν επίσης έκτοτε αποβιώσει). Η Μητέρα Τερέζα, που ανακηρύχθηκε αγία αυτό τον μήνα από τον Πάπα Φραγκίσκο, κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1979.
Η ανακοίνωση των βραβείων ξεκινά στις 3 Οκτωβρίου με το Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής, ακολουθεί στις 4 Οκτωβρίου το Νόμπελ Φυσικής, στις 5 Οκτωβρίου το Νόμπελ Χημείας, στις 7 Οκτωβρίου το Νόμπελ Ειρήνης και στις 10 Οκτωβρίου το Νόμπελ Οικονομίας. Η ημερομηνία του Νόμπελ Λογοτεχνίας δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί (σύμφωνα με την παράδοση, η ακριβής ημερομηνία ανακοινώνεται λίγο πριν από την ανακοίνωση του νικητή, όμως πολύ συχνά ανακοινώνεται την Πέμπτη πριν από την ανακοίνωση του Νόμπελ Ειρήνης, άρα πιθανή ημερομηνία είναι η 6η Οκτωβρίου) . Όλα τα βραβεία, εκτός από το Νόμπελ Ειρήνης, απονέμονται στη Στοκχόλμη.
σχόλια