Γιατί αγαπάμε να μισούμε τους ξένους

Γιατί αγαπάμε να μισούμε τους ξένους Facebook Twitter
Γιατί, άραγε, αγαπάμε να μισούμε τους ξένους, ιδιαίτερα όταν αυτοί είναι φτωχοί και αδύναμοι; Φωτό: Dan Kitwood/Getty Images/Ideal Image
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ,
ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης έδωσε μια συνέντευξη στη LiFO και στον Γιάννη Πανταζόπουλο, στην οποία, μεταξύ άλλων, διατύπωσε την άποψη ότι «oι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο, χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι». Ουσιαστικά αναφερόταν και σε ένα βάσιμο και ισχυρό επιχείρημα που έχει ακουστεί στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ιδιαίτερα σε χώρες που αντιμετωπίζουν έντονο δημογραφικό πρόβλημα, ότι οι μεταναστατευτικές ροές, όπως έχει αποδείξει και η ίδια η Ιστορία, μπορούν να αποτελέσουν μια λύση για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. Δεδομένου ότι η Ευρώπη γερνάει και διεθνείς αλλά και ελληνικοί Οργανισμοί, καθώς και πολλοί επιστήμονες, έχουν προβάλει αυτό το επιχείρημα.

Ο Τριαρίδης, λοιπόν, διατυπώνει αυτή την άποψη (στην οποία αναφέρεται και στον πολιτισμικό χαρακτήρα της μετανάστευσης) λέγοντας χαρακτηριστικά πως «όλοι ξέρουν ότι μόνο η μετανάστευση μπορεί να δώσει το φιλί της ζωής σε έναν πολιτικό που ήδη έχει ξαπλώσει οικειοθελώς μέσα στο φέρετρό του. Είναι η πιο βασική πολιτισμική αρχή της Ιστορίας: οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο – η μετανάστευση είναι η μόνιμη διέξοδος της Ιστορίας προς το μέλλον». Με άλλα λόγια, δεν πρωτοτύπησε, είπε με τον δικό του τρόπο αυτό που λένε ακόμα και οι σημαντικότεροι παράγοντες της οικονομίας, πολιτικοί και επιστήμονες: οι μετανάστες, έστω με έναν ελεγχόμενο τρόπο εισόδου, λύνουν το πρόβλημα των εργατικών χεριών που λείπουν και αντιμετωπίζουν εν μέρει το δημογραφικό ζήτημα.

Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, το μίσος για τους ξένους, που άλλοτε χαρακτηριζόταν ως μίσος του περιθωρίου και εκφραζόταν συνήθως από γραφικούς ανθρωπότυπους, έχει μετατραπεί σε mainstream συμπεριφορά. Και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.

Το θέμα του σημειώματος αυτού ωστόσο δεν είναι τα συγκεκριμένα επιχειρήματα για το μεταναστευτικό και η σύνδεσή του με το δημογραφικό, αλλά ο –σχεδόν μαζικός– τρόπος με τον οποίο πολλοί αντιμετώπισαν, μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, τις απόψεις του συγγραφέα. Ξεχύθηκε ένα κύμα πρωτοφανών επιθέσεων εναντίον του, όπου το μίσος και η τοξικότητα περίσσεψαν. Δεν νομίζω ότι έχει νόημα να μεταφέρουμε και από εδώ όσα απόλυτα απαξιωτικά, υποτιμητικά και υβριστικά γράφτηκαν. Έχει νόημα να δούμε γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη τοξικότητα σε κάθε είδους δημόσιο διάλογο και γιατί και στη χώρα μας, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, σπέρνεται τόσο μίσος και εχθρότητα για τους καταραμένους της εποχής μας, οι οποίοι απλώς ζήτησαν μια καλύτερη τύχη από αυτή που τους επιφύλαξε η χώρα στην οποία έτυχε να γεννηθούν.

Γιατί άραγε αγαπάμε να μισούμε τους ξένους, ιδιαίτερα όταν αυτοί είναι φτωχοί και αδύναμοι; Γιατί για τους ισχυρούς ξένους δεν έχουμε ανάλογα συναισθήματα; Προφανώς υπάρχουν λόγοι που ένας χρήστης των σόσιαλ μίντια θα γράψει ότι ο συγγραφέας είναι «εθνομηδενιστής», ένας άλλος θα τον χαρακτηρίσει «ψευτοδιανοούμενο, που αντί να πει ότι πρέπει να κάνουν οι Έλληνες παιδιά θέλει τους λαθρομετανάστες» και ένας τρίτος θα σημειώσει ότι είναι «εθνομπερδεμένος κι αυτός». Οι αιτίες του μίσους για τους ξένους, το οποίο αναπαράγεται και αυξάνεται συνεχώς, δεν περιορίζονται μόνο στην άγνοια ή την ελλειμματική πληροφόρηση, που δεδομένα υπάρχει, και θέλει τους ξένους να παίρνουν παχυλά επιδόματα και τους Έλληνες να λιμοκτονούν.

Η ιδεολογία του μίσους που αφορά γενικά το διαφορετικό και εστιάζει στους ξένους καλλιεργείται συνήθως σε βάθος χρόνου με αβάσιμα στοιχεία, μέσω του διαδικτύου όπου διακινούνται τέρατα, διαφόρων forum, δημοσιευμάτων που ταυτίζουν το διαφορετικό με το κακό, συζητήσεων στις οποίες οι ξένοι ποτέ δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα. Πόσες φορές δεν έχουμε διαβάσει ή ακούσει σε μέσα ενημέρωσης για τον ξένο διαρρήκτη σε αντιδιαστολή με τον Έλληνα, πόσες φορές δεν γίναμε μάρτυρες ψεύτικων δημοσιευμάτων που αφορούν την πολιτιστική τους ταυτότητα, πόσες φορές έχει συμβεί ο συχνά αδικαιολόγητος φόβος για το διαφορετικό να μετατρέπεται σε καχυποψία, ανησυχία, εχθρότητα;

Πάντα υπήρχε και υπάρχει μια επιφυλακτικότητα για οτιδήποτε διαφορετικό, αυτό είναι αλήθεια. Όμως, η μετατροπή της επιφυλακτικότητας σε μίσος το οποίο εκφράζεται με ιδιαίτερα τοξικό τρόπο και χωρίς ουσιαστικό λόγο έχει σαν βάση τους Πλεύρηδες που δηλώνουν πως «φύλαξη των συνόρων δεν υφίσταται αν δεν υπάρχουν νεκροί», όταν μεγάλες τραγωδίες, όπως αυτές ανοιχτά της Πύλου με εκατοντάδες νεκρούς και αγνοούμενους μετανάστες, ξεχνιούνται εύκολα και περνάνε στην κατηγορία των μικρής σημασίας συμβάντων, όταν δαιμονοποιούνται οι ξένοι.

Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, το μίσος για τους ξένους, που άλλοτε χαρακτηριζόταν ως μίσος του περιθωρίου και εκφραζόταν συνήθως από γραφικούς ανθρωπότυπους, έχει μετατραπεί σε mainstream συμπεριφορά. Και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
«Τι οδηγεί τους ανθρώπους στον ρατσισμό»

Άκου την επιστήμη / «Ο ρατσισμός γεννιέται από την ανάγκη να νιώθουμε ανώτεροι» 

Πώς διαμορφώνεται η λογική «εμείς και οι άλλοι»; Πού οφείλεται η ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει; Γιατί ακόμη κυριαρχούν οι εθνοτικές διακρίσεις; Και πόσο ελεύθερο είναι τελικά το άτομο όταν ψηφίζει; Η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Βίκυ Φούκα, μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Από την απώλεια του Κώστα Σημίτη ως την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ και το κίνημα των Τεμπών

Πολιτική Ανασκόπηση 2025 / Η επανεμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ και το κίνημα των Τεμπών

Το 2025 μπήκε με τις μαζικές διαδηλώσεις για τα Τέμπη, οι οποίες επηρέασαν καθοριστικά τις πολιτικές εξελίξεις. Ήταν επίσης μια χρονιά κατά την οποία μεγάλο μέρος της πολιτικής ζωής εξελίχθηκε μέσα από εξεταστικές επιτροπές και δικαστήρια.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η Κίμπερλι Γκιλφόιλ και οι άλλοι «απόστολοι του MAGA» στην Ευρώπη

Οπτική Γωνία / Η Κίμπερλι Γκιλφόιλ και οι άλλοι «απόστολοι του MAGA» στην Ευρώπη

Συγγενείς και φίλοι του Ντόναλντ Τραμπ ή χορηγοί του MAGA, σχεδόν όλοι οι νέοι πρεσβευτές των ΗΠΑ στην Ευρώπη έχουν εξυμνήσει τον Αμερικανό Πρόεδρο δυνατά και επίμονα. Σχεδόν κανένας τους δεν έχει καμία διπλωματική εμπειρία.
THE LIFO TEAM
Delivery

Οπτική Γωνία / Οι αόρατοι ντελιβεράδες της Wolt και του efood:  Μια νέα «Μανωλάδα» έξω από την πόρτα σου

Πίσω από την ταχύτητα των παραδόσεων και την ευελιξία της gig economy ξεδιπλώνεται ένα αθέατο δίκτυο εκμετάλλευσης, μαύρης και υποδηλωμένης εργασίας: διανομείς που δουλεύουν με εξαντλητικά ωράρια, πίεση και απειλές. Τι ισχυρίζονται οι εργαζόμενοι διανομείς και τι απαντούν οι ψηφιακές πλατφόρμες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ο «Φραπές» και το πολιτικό πρόβλημα

Βασιλική Σιούτη / Ο «Φραπές» και το πολιτικό πρόβλημα

Η εμφάνιση του «Φραπέ» στη Βουλή, η αλαζονεία και η έλλειψη φόβου απέναντι σε θεσμούς που θα έπρεπε να τον ελέγχουν αναδεικνύουν την ύπαρξη ενός άτυπου συστήματος ισχύος που θεωρεί ότι μπορεί να μη λογοδοτεί πουθενά.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Κανένας στην Τουρκία δεν ονειρεύεται ελληνικό έδαφος»

Οπτική Γωνία / «Κανένας στην Τουρκία δεν ονειρεύεται ελληνικό έδαφος»

Ο έγκριτος διευθυντής της «Milliyet», Οζάι Σεντίρ, αποδομεί τα στερεότυπα που συντηρούν την ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μιλά για την ευθύνη των ΜΜΕ και των πολιτικών και εξηγεί γιατί πιστεύει ότι οι δύο λαοί είναι έτοιμοι για ένα νέο μοντέλο κοινών συμφερόντων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δήμος Αθηναίων: Παραδίδει το Αναπαυτήριο Πικιώνη σε ιδιώτες

Ρεπορτάζ / Δήμος Αθηναίων: Παραδίδει το Αναπαυτήριο Πικιώνη σε ιδιώτες

Σε πλειοδοτική δημοπρασία αποφάσισε να βγάλει ο δήμος Αθηναίων το Αναπαυτήριο Πικιώνη, εγκρίνοντας μέσω του δημοτικού συμβουλίου την εκμίσθωσή του σε ιδιώτη. Μάλιστα, στο έγγραφο της ημερήσιας διάταξης με το οποίο εισήχθη το θέμα προς συζήτηση το Αναπαυτήριο εμφανίζεται με τον χαρακτηρισμό «τουριστικό περίπτερο».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Στέφανος Τσιτσιπάς: H ταχύτητα ήταν η αφορμή. Η πτώση είχε αρχίσει καιρό

Οπτική Γωνία / Στέφανος Τσιτσιπάς: H ταχύτητα ήταν η αφορμή, η πτώση είχε αρχίσει καιρό

Οι ατυχείς δηλώσεις, οι δημόσιες εκρήξεις και οι άστοχες τοποθετήσεις. Την ώρα που Αντετοκούνμπο, Μανόλο και Τεντόγλου δείχνουν το πρότυπο, ο κορυφαίος Έλληνας τενίστας μοιάζει να παλεύει όχι με τους αντιπάλους του αλλά με το βάρος της ίδιας του της λάμψης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ξημερώνει για την Ουκρανία; Η μάχη για ειρήνη χωρίς παραχωρήσεις

Οπτική Γωνία / Τι ξημερώνει για την Ουκρανία; Η μάχη για ειρήνη χωρίς παραχωρήσεις

Η εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στις αμερικανικές προτάσεις, την ασφάλεια της Ευρώπης και το μέλλον της Ουκρανίας. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και πρόεδρος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Σωτήρης Ντάλης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ