Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του; Αμ, δε!

Πότε επιτέλους θα σταματήσουμε να λέμε «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του»; Facebook Twitter
Ένα ατελείωτο κουπί είναι και ο Σεπτέμβρης που έρχεται μετά το καλοκαίρι και συνοψίζει όλη την κατάρα του κόσμου. Εικονογράφηση: Κώστας Στανέλλος/LIFO
0



ΣΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
με τις χειρότερες φράσεις δεν υπάρχει απεχθέστερη από το «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του». Θυμάμαι τους γονείς μου να μου το κοπανάνε με το που έμπαινε ο Σεπτέμβρης και μέσα μου ξεσκίζονται βίαια οι αναμνήσεις του καλοκαιριού –η γεύση της «τρελής πατούσας» και η μεσημεριανή σιέστα με «Kλασικά Eικονογραφημένα» και «Μίκι Μάους»–, ενώ κάθε λέξη προσγειωνόταν πάνω μου σαν να με λιθοβολούσε: «Κάθε - κατεργάρης - στον - πάγκο - του». 

Ήταν ξεκάθαρη η εκδικητική διάθεση αυτού του φραστικού εκτρώματος, λες και μόνο αν καθίσεις στον πάγκο σου είσαι έντιμος, συνετός και επιμελής, ενώ εκτός αυτού ζεις παρασιτικά. Καθώς τα μάτια των γονιών μου έβγαζαν σπίθες σαν το βλέμμα της βασίλισσας Βάντα –ή, για να κάνω την παρομοίωση πιο σύγχρονη, σαν τους δαίμονες από το «KPop Demon Hunters»–, εγώ ένιωθα τον τρόμο της τιμωρίας που περιμένει τον κατεργάρη στη γωνία.

Μα υπάρχουν άνθρωποι που ξεστομίζουν τέτοιες φράσεις; Η γλώσσα έχει γίνει ένα μιξ από ελληνικά, αγγλικά και όρους αργκό, παρ’ όλα αυτά τις χρησιμοποιούμε ακόμα.

Για να είμαστε ακριβείς, ο κατεργάρης είναι ο άνθρωπος που δουλεύει στα κάτεργα και η φράση αυτή έχει μείνει από τότε που στα κουρσάρικα πλοία τραβούσαν κουπί οι κατάδικοι. Όταν έπρεπε να βάλουν κι άλλη δύναμη επειδή έπεφτε ο αέρας, ακουγόταν η διαταγή να καθίσουν στους ξύλινους πάγκους και να πιάσουν το κουπί. Ένα ατελείωτο κουπί είναι και ο Σεπτέμβρης που έρχεται μετά το καλοκαίρι και συνοψίζει όλη την κατάρα του κόσμου. Μια κατάρα που σε κυνηγούσε από τότε που το «πρώτο σχολικό κουδούνι» διέκοπτε άγαρμπα το όνειρο του καλοκαιριού. Αν και τα σχολικά χρόνια είναι πλέον τόσο μακρινά που μοιάζουν με σειρά που είδες στο Netflix και με το ζόρι θυμάσαι την υπόθεση, η απειλή «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» γεννά ακριβώς τα ίδια συναισθήματα με τότε και σε γυρίζει πίσω στα απογεύματα με «Αθλητική Κυριακή» στην τηλεόραση και γεύση από πατάτες στη φριτέζα με κέτσαπ για βραδινό. 

Μα, αλήθεια τώρα, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που ξεστομίζουν αυτές τις φράσεις; Η γλώσσα έχει γίνει ένα μιξ από ελληνικά, αγγλικά και όρους αργκό, παρ’ όλα αυτά τις χρησιμοποιούμε ακόμα. Τι να πεις; Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, και μετά από εκατοντάδες ώρες ψυχοθεραπεία, υποτίθεται ότι έχουμε αποκτήσει μια άλλη θεώρηση της ζωής. Κι όμως, ακόμα αντιμετωπίζουμε τον Σεπτέμβρη σαν την επιστροφή στα κάτεργα.  

Δεν λέω, σε μεγάλο βαθμό είναι. Ειδικά όταν μεγαλώνεις παιδιά που πάνε ακόμα σχολείο και ξέρεις ότι σε περιμένουν πρωινά με φωνές «ξύπνα, θα αργήσεις», μεσημέρια με βιαστικές μετακινήσεις, απογεύματα με διάβασμα και ανώφελες εξηγήσεις για τα διγενή και τρικατάληκτα. Όλα αυτά καθώς η μέρα μικραίνει και μαζί της μικραίνεις κι εσύ, γίνεσαι ξανά παιδί που περιμένει να περάσει η σεζόν και να έρθει η ώρα για τα καλοκαιρινά μπουγέλα.  

Δεν διανοούμαι, ωστόσο, να απειλήσω τα παιδιά μου με αυτή την απαράδεκτη εντολή – ακόμα κι αν πολλές φορές έχω φλερτάρει με την ιδέα, ειδικά όταν νιώθω ότι έχουν ξεφύγει εντελώς λόγω καλοκαιριού. Δεν ξέρω αν κρατιέμαι γιατί δεν θέλω να τα τρομάξω ή –μάλλον– γιατί δεν θέλω να τρομάξω εγώ στη σκέψη αυτού που έρχεται. Άλλωστε, όπως έρχεται κάθε χρόνο ο Σεπτέμβρης, έτσι έρχεται και ο Αύγουστος. Αρκεί να βρεις τρόπο να περάσουν οι έντεκα μήνες. Στην τελική, όταν φυσάει ούριος άνεμος και το πλοίο πάει μόνο του, μπορείς να αφήσεις για λίγο το κουπί και να βρεις λίγα λεπτά απόλαυσης. Κι αυτό είναι ένα μικρό καθημερινό διάλειμμα που δικαιούσαι ούτως ή άλλως.  

Όπως έχει πει σε μια συνέντευξή του ο Gabor Maté, «αυτό που μετανιώνω είναι ότι πέρασα μια ζωή στην οποία έπρεπε να δικαιολογήσω την ύπαρξή μου». Σκέφτομαι ότι πολλοί από εμάς αισθανόμαστε ότι για να δηλώνουμε «παραγωγικοί» πρέπει να μοιάζει η δουλειά με κάτεργο και η προσωπική ζωή με μια σφήνα που προσπαθούμε να διατηρήσουμε με νύχια και με δόντια, στριμωγμένη σε ένα Σαββατοκύριακο, στην καλύτερη των περιπτώσεων.  

Θέλω να πιστεύω ότι οι λέξεις –όπως και οι άνθρωποι– αποκτούν τη δύναμη που τους επιτρέπεις. Απέναντι στους κατεργάρηδες που τραβάνε κουπί καθισμένοι στον πάγκο τους προτιμώ να βάλω μια άλλη φράση που, ευτυχώς, έχει επιβιώσει επίσης: εκείνο το «εις το επανιδείν» που λέμε κάθε φορά όταν χαιρετάμε το νησί των διακοπών μας. Είναι υπόσχεση και όχι απειλή. Mια ελπίδα που σε κάνει να περιμένεις μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, ακόμα κι αν πρέπει να τραβήξεις λίγο κουπί μέχρι τότε.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ