Η Χιλιανή Rosita Serrano (1912-1997) υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες φωνές του ελαφρού τραγουδιού του 20ου αιώνα. Βασικά η κορύφωση της καριέρας της σημειώθηκε επί ναζιστικής Γερμανίας στα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ’30 και στα πρώτα του ’40, όταν έκανε τις τρανές επιτυχίες της με πρώτη όλων την “La paloma” (το τραγούδι που σφράγισε τη διαδρομή της). Πώς είχε βρεθεί, τότε, στη Γερμανία η Serrano; O πατέρας της ήταν διπλωμάτης και η μητέρα της τραγουδίστρια της όπερας, μεταβαίνοντας εκεί μετά από την Πορτογαλία και την Γαλλία.
Η Serrano ήταν σοπράνο κολορατούρα, κι ενώ θα μπορούσε να κάνει καριέρα στο λυρικό τραγούδι και στην όπερα, εκείνη προτίμησε το ελαφρό θέατρο, τον κινηματογράφο, τη νύχτα, τα καμπαρέ και τα υπόλοιπα κέντρα διασκέδασης, ρίχνοντας βάρος στο λαϊκό ρεπερτόριο της εποχής (μπορούσε να τραγουδήσει φολκ τραγούδια, φλαμένκο, λάτιν, τάνγκο, ρούμπες, ποπ αμερικάνικα, τζαζ και λάτιν τζαζ κ.λπ.). Είχε ευρεία γκάμα ρεπερτορίου, πέρα από τεράστια φωνή, κομψή και ελκυστική παρουσία, δίνοντας επίσης μεγάλη βαρύτητα στην γκαρνταρόμπα της. Λογικό. Το επέβαλλαν οι απαιτήσεις των σόου της.
Μέσα στο καθημαγμένο μετα-κατοχικό σκηνικό η Serrano ξαναβαπτίζεται, γίνεται talk of the town, όπως θα το λέγαμε σήμερα –τουλάχιστον εκείνης της Αθήνας που γλεντούσε και κατά τη διάρκεια της Κατοχής και μετά απ’ αυτήν.
Το 1943 κι ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στη Σουηδία η Serrano θα τραγουδήσει σε μια παράσταση υπέρ κάποιων εβραίων προσφύγων (έτσι λέει η wiki), για να κατηγορηθεί, στην πορεία, από το ναζιστικό καθεστώς, ως κατάσκοπος, με αποτέλεσμα να μην επιστρέψει στη Γερμανία – γυρνώντας, πίσω, στην πατρίδα της τη Χιλή. Όταν ηττήθηκαν οι Ναζί και τελείωσε ο πόλεμος, η Serrano θα επέστρεφε ξανά στην Ευρώπη, για να συνεχίσει προφανώς την καριέρα της, από ’κει που την είχε αφήσει, αλλά το κλίμα είχε αλλάξει για ’κείνη. Στην κεντρική Ευρώπη είχαν συνδέσει τη φωνή της με τη ναζιστική εποχή, οπότε τα πρότερα μεγαλεία δεν υπήρχε περίπτωση να αναστηθούν. Θα έπρεπε να κοιτάξει να βρει αλλού δουλειά, σε άλλες χώρες, με κάπως πιο... θολή μνήμη. Μία τέτοια ήταν η Τουρκία, ας πούμε. Μία άλλη ήταν η Ελλάδα.
Η Rosita Serrano το 1946 έρχεται στην Ελλάδα, για πρώτη φορά, για να εμφανισθεί στο καμπαρέ Argentina στην οδό Φιλελλήνων, στο Σύνταγμα (πρεμιέρα: ημέρα Δευτέρα, 4 Νοεμβρίου του ’46). Αυτού του τύπου τα κέντρα, τότε, στην Αθήνα δεν τα είχαν όποιοι κι όποιοι. Είμαστε λίγο μετά από τη λήξη του πολέμου, ουσιαστικά στη χώρα υπάρχει Εμφύλιος, αλλά η νύχτα είναι πάντα νύχτα και έτοιμη να σβήσει το ύποπτο παρελθόν πολλών. Μέσα σ’ αυτό το καθημαγμένο μετα-κατοχικό σκηνικό η Serrano ξαναβαπτίζεται, γίνεται talk of the town, όπως θα το λέγαμε σήμερα –τουλάχιστον εκείνης της Αθήνας που γλεντούσε και κατά τη διάρκεια της Κατοχής και μετά απ’ αυτήν–, με τις εμφανίσεις της στην Argentina, υπό την τζαζ ορχήστρα του Μπάμπη Μπερκέτη, να χαλάνε κόσμο.
Και κάπως έτσι η χιλιανή σταρ δεν θα αργήσει να γίνει κομμάτι (και) της εθνικοφρόνου δράσεως και προπαγάνδας της περιόδου, τραγουδώντας, φερ’ ειπείν, πότε για τους «Ακρίτες μας» και πότε για την Ελληνική Μέριμνα – ένα σωματείο, που, ανάμεσα σε άλλα, μάζευε λεφτά για να τα δώσει στους χωροφύλακες, που... αγωνίζονταν στην ύπαιθρο κατά των κομμουνιστών (συναυλία τής Serrano στο Παλλάς, την Κυριακή 24 Νοεμβρίου του ’46 στις 11 το πρωί). Και ήταν στο ίδιο εθνικόφρον πλαίσιο, όταν η Serrano θα συνυπάρξει με την Σοφία Βέμπο – που είχε επιστρέψει, και αυτή, στην Ελλάδα από την Αίγυπτο με το αντιτορπιλικό Κρήτη, το Φλεβάρη του ’46, για να χριστεί αμέσως ως η επίσημη τραγουδίστρια της εθνικής αφήγησης (έτσι όπως εκείνη έχει διαμορφωθεί μετά από τα Δεκεμβριανά).
Οι καιροί ήταν δύσκολοι και η «τραγουδίστρια της νίκης» (έτσι την είχε αποκαλέσει ο δημοσιογράφος Αχιλλέας Μαμάκης, μετά από την απελευθέρωση) έπρεπε να πιάσει αμέσως δουλειά. Μία από εκείνες τις δράσεις της, λοιπόν, ήταν και η «μεγάλη καλλιτεχνική γιορτή» της 19ης Ιανουαρίου 1947, στο Ρεξ, την οποία είχε υπό την... υψηλήν προστασία της η διάδοχος πριγκίπισσα (ποια ακριβώς ήταν αυτή θα σας γελάσω) και που στόχευε στη βοήθεια των ορφανών παιδιών, των πεσόντων υπέρ πατρίδος (προφανώς στους εθνικούς αγώνες). Τη γιορτή είχαν οργανώσει ο Δήμος Αθηναίων και επιτροπή που τελούσε υπό την αιγίδα της Ελληνοαμερικανικής Δράσεως. Εκεί είχε εμφανισθεί και η Rosita Serrano.
Εκείνη τη σεζόν, του 1946-47, θα την βγάλει η Serrano κυρίως στην Ελλάδα, μετά θα φύγει για... άλλες πολιτείες (θα φθάσει μέχρι και στις ΗΠΑ, το 1950, για εμφανίσεις στο περιώνυμο, τηλεοπτικό, The Ed Sullivan Show), χωρίς πάντως να μπορέσει να στεριώσει κάπου. Οπότε; Οπότε η Ελλάδα, που ήταν πάντα μια πολύ καλή επιλογή για ’κείνη, θα μπει και πάλι στα σχέδιά της. Πότε έρχεται ξανά η Serrano στη χώρα μας; Τον Ιούλιο του 1951, για εμφανίσεις στη Fantasia της Φωκίωνος Νέγρη. Και είναι τότε όταν θα συμβεί το περιστατικό, το οποίο περιγράφει και ο τίτλος του άρθρου.
Πριν από λίγο καιρό ψάχνοντας κάποιο θέμα για τον «βασιλιά της τζαζ» συνθέτη και πιανίστα Γιάννη Σπάρτακο (1914-2001) έπεσα σε μία συνέντευξή του, από το 1996, την οποία είχε δώσει στον αείμνηστο Ιάσονα Τριανταφυλλίδη, για το περιοδικό «Δίφωνο». Σ’ εκείνη τη συνέντευξη ο Σπάρτακος μιλούσε για πολλά, για τη γνωριμία του με την Ρένα Βλαχοπούλου, για τις κοινές περιοδείες τους στο εξωτερικό και βασικά στην Αμερική, και ανάμεσα σε άλλα διάφορα και για την Rosita Serrano. Διαβάστε τι είχε πει:
«Η Ρένα το ’51 γύρισε πίσω (σ.σ. εννοεί από την Αμερική, όταν επέστρεψε, χωρίς τον Σπάρτακο, στην αρχή του Αυγούστου εκείνης της χρονιάς). Εγώ έμεινα εκεί έως το ’52. Τότε έχασα τη μανούλα μου και αισθάνθηκα την ανάγκη να γυρίσω πίσω. Δεν έμεινα, όμως, για πολύ, με βούτηξε η Ροζίτα Σεράνο σε άλλη τουρνέ. Όταν το ’52 γύρισα στην Αθήνα από τη Νέα Υόρκη μου πρότεινε να συνεργαστούμε. Κάναμε και μια εκπομπή μαζί στον ραδιοφωνικό σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτή η συνεργασία μου διήρκεσε έως το 1957. Με περιοδείες στην Ευρώπη μόνο. Συνεχώς δουλεύαμε, είχαμε συμβόλαια, αλλά δεν κάναμε ηχογραφήσεις. Στη Γερμανία π.χ. παίζαμε κάθε μέρα και σε άλλη πόλη. Πολλές φορές είχαμε και ορχήστρα, όπου εγώ έκανα την ενορχήστρωση και τις πρόβες. Η Ροζίτα τα εύρισκε έτοιμα όλα. Πολλές φορές, όμως, ήμασταν πιάνο και τραγούδι. Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος, μια υπέροχη γυναίκα, μια κούκλα με τεράστια προσωπικότητα. Άμα την έβλεπες με την κιθάρα της στο μικρόφωνο και σου μιλούσε, πιανόταν η αναπνοή σου. Δεν ξέρεις τι έπαθε ο Γεώργιος Παπανδρέου; Αυτά μας τα είπαν βέβαια μετά... Είχε έρθει η Σεράνο στην Αθήνα και έπαιζε στην Αρζεντίνα. Ο μακαρίτης ο Παπανδρέου είχε πάρει θεωρείο. Βγήκε η Σεράνο έτοιμη να μιλήσει, αλλά το θεωρείο του Παπανδρέου έκανε φασαρία, μιλούσαν. Λέει στα γαλλικά: “Δεν ξέρω ποιος είστε, κύριε, αλλά είστε αναιδέστατος”. Της λένε: “Είναι ο πρωθυπουργός”. “Δεν με ενδιαφέρει”. Ο Παπανδρέου το κατάλαβε ότι αυτή ήταν μια τρομερή γυναίκα, με προσωπικότητα, πήγε κοντά της, της φίλησε το χέρι, της ζήτησε συγγνώμη και την κάλεσε στο Καστρί σε δεξίωση».
Τη σύνδεση Παπανδρέου-Serrano την ήξερα από παλιά – είχα διαβάσει εννοώ τα σχετικά, που ήταν, κατά το σύνηθες, κουτσομπολίστικης διάθεσης. Δηλαδή, αυτά τα θέματα πρέπει να ξέρεις και πώς να τα αντιμετωπίσεις, χρόνια μετά. Να μπορείς, εννοώ, να τα βλέπεις σε ρεαλιστικές διαστάσεις, προσπαθώντας πάντα να ερμηνεύεις γεγονότα και όχι να φαντασιώνεσαι γαργαλιστικές ιστορίες ή δεν ξέρω ’γω τι άλλο. Ο αείμνηστος Γιάννης Σπάρτακος, με τα λόγια του στον Ιάσονα Τριανταφυλλίδη το 1996, είναι εκείνος που μου έδωσε την ώθηση, ώστε να γράψω τελικά αυτό το άρθρο, επειδή με βοηθάει σε μια άλφα τεκμηρίωση. Να πώς έχουν τα πράγματα...
Κατ’ αρχάς να πω πως ο Σπάρτακος δεν τα είπε όλα τέλεια στη συνέντευξη στον Τριανταφυλλίδη, καθώς είχε υποπέσει σε ορισμένες ανακρίβειες. Λογικό – καθότι δεν ήταν τότε στην Ελλάδα. Το ’51 η Serrano δεν τραγουδούσε στην Argentina, αλλά στη Fantasia, ενώ και ο Γεώργιος Παπανδρέου (ο γνωστός και ως «Γέρος της Δημοκρατίας», πατέρας του Ανδρέα Παπανδρέου και παππούς του Γιώργου Παπανδρέου) δεν ήταν τότε πρωθυπουργός, ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σοφοκλή Βενιζέλου, από την οποία παραιτείται την 1η Ιουλίου 1951 (ήταν βεβαίως κοινοβουλευτικός, και αρχηγός ενός κόμματος υπό το όνομα του).
Υπάρχει, λοιπόν, αυτό το επεισόδιο ανάμεσα στην Rosita Serrano (τότε ήταν 39 ετών) και τον Γεώργιο Παπανδρέου (τότε ήταν 63 ετών), που αναφέρει ο Σπάρτακος και το οποίο θα κατέληγε στην πρόσκληση της Serrano στο Καστρί. Συνέβη, όντως, κάτι τέτοιο; Φυσικά! Η Serrano, που τραγουδούσε στη Fantasia τον Ιούλιο του ’51, θα βρεθεί προσκεκλημένη του Παπανδρέου, στο Καστρί, στις 15 εκείνου του μήνα. Και βεβαίως, μετά την αποχώρηση από τη δεξίωση, θα συνέβαινε αυτό που θα συνέβαινε. Δώστε προσοχή στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθερία» [φύλλο της Τρίτης 17 Ιουλίου 1951]. Το αντιγράφω ολόκληρο, με τη σύνταξη και την ορθογραφία της εποχής:
«Τας πρωινάς ώρας της παρελθούσης Κυριακής (σ.σ. 15 Ιουλίου 1951), παρά το Αμαρούσιον συνεκρούσθη με ένα λεωφορείον η κούρσα την οποίαν ωδήγει η παρεπιδημούσα ενταύθα γνωστή Χιλιανή καλλιτέχνις Ροζίτα Σεράνο, με αποτέλεσμα τον ελαφρόν τραυματισμόν αυτής και των δύο αδελφών Βέμπο, του κ. Μίμη Τραϊφόρου και του ενδυματολόγου κ. Σκαλιντώ, οι οποίοι επέβαινον του αυτοκινήτου της. Αι λεπτομέρειαι του δυστυχήματος έχουν ως εξής:
Και οι πέντε καλλιτέχναι είχαν κληθή εις φιλικήν δεξίωσιν, την εσπέραν του Σαββάτου εις την παρά το Καστρί έπαυλιν του κ. Γ. Παπανδρέου. Η Σοφία και η Αλίκη Βέμπο, ο κ. Τραϊφόρος και ο κ. Σκαλιντώ, αφού ετελείωσεν η παράστασις εις το Θέατρον Βέμπο, την 1ην πρωινήν, διήλθον από το κέντρον Φαντασία και παρέλαβον την κ. Σεράνο, αφού ετελείωσε το νούμερό της, και μετέβησαν εις την έπαυλιν του κ. Παπανδρέου, επιβαίνοντες της ανοικτής κούρσας Σεβρολέ, την οποίαν ωδήγει η κ. Σεράνο.
Η δεξίωσις, εις την οποίαν παρίστατο αρκετός κόσμος, παρετάθη μέχρι των πρωινών ωρών. Οι πέντε καλλιτέχναι, οι οποίοι, κατά την αποχώρησίν των (σ.σ. μετά τις 6 το πρωί) διετέλουν εν ελαφρά ευθυμία, κατηυθύνθησαν εις την Εκάλην, όπου εζήτησαν πέντε δωμάτια εις το ξενοδοχείον Ντιάνα. Δεν εύρεν όμως διαθέσιμα δωμάτια και ανεχώρησαν δια να μεταβούν εις τα Μελίσσια.
Όταν έφθασαν εις το Αμαρούσιον η κ. Σεράνο, η οποία δεν ήξευρε καλά τον δρόμον, ηκολούθησε κατά λάθος έναν καρόδρομον και το αυτοκίνητον μετ’ ολίγον ευρέθη εις τους αγρούς. Μετά πολλής δυσκολίας επανέφερε το αυτοκίνητον επί της αμαξιτής οδού, την στιγμήν όμως που παρέκαμπτε την λεωφόρον Κηφισίας επήρχετο με μεγάλην ταχύτητα ένα λεωφορείον της γραμμής Μπογιατίου (σ.σ. σημερινή Άνοιξη) υπό του σωφέρ Δημ. Κίχλη, το οποίον και συνεκρούσθη με το αυτοκίνητον, του οποίου επέβαινον οι καλλιτέχναι.
Το δυστύχημα συνέβη παρά τον ναόν της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η δε κούρσα υπέστη σοβαράς βλάβας. Η κ. Σεράνο και η Αλίκη Βέμπο, αι οποίαι εκάθηντο εμπρός εξετινάχθησαν (σ.σ. το αυτοκίνητο ήταν κάμπριο) και ετραυματίσθησαν. Επίσης ετραυματίσθησαν οι εις το οπίσθιον μέρος καθήμενοι κ. Τραϊφόρος και Σκαλιντώ και η Σοφία Βέμπο. Από το λεωφορείον εμωλωπίσθη εις επιβάτης και ο σωφέρ.
Οι πέντε τραυματισθέντες καλλιτέχναι με ένα ταξί μετεφέρθησαν εις το Νοσοκομείον του Ερυθρού Σταυρού, όπου τους επεδέθησαν τα τραύματά των. Η κ. Σεράνο είχε τραυματισθή κάπως σοβαρώτερον εις τον αριστερόν πόδα και δεν ηδυνήθη να παίξει προχθές εις το κέντρον. Η Σοφία Βέμπο ετραυματίσθη ελαφρώς εις το άνω χείλος, το οποίον και έρραψαν οι ιατροί και η Αλίκη ελαφρώς εις τους πόδας. Ο κ. Τραϊφόρος και ο κ. Σκαλιντώ υπέστησαν ελαφρούς μώλωπας. Καίτοι οι ελαφρώς τραυματισθέντες καλλιτέχναι εδήλωσαν ότι δεν επιθυμούν την ποινικήν δίωξιν του σωφέρ, ο τελευταίος εκρατήθη και απεστάλη εις την Εισαγγελίαν»
Το περιστατικό γίνεται πρωτοσέλιδο στον Τύπο, οι φήμες και οι διαδόσεις δίνουν και παίρνουν (εφημερίδα είχε γράψει πως κάποιες από τις κυρίες φορούσαν μαγιό την ώρα της σύγκρουσης), ενώ ο... Αριστοφάνης στην εφημερίδα «Εμπρός» (που αντιπολιτευόταν τον Παπανδρέου) σκαρώνει ποιηματάκι:
ΠΑΘΗΜΑΤΑ
Εις την βίλλα του κυρίου Παπανδρέου, στο Καστρί
σε δεξίωσι μεγάλη καλλιτέχνες είχαν πάει
γιατί ο τέως «κυβερνήτης» μόλις πήρε το ξυστρί
επανήλθεν εις την τέχνη, που πολύ την αγαπάει
Μέσα στους προσκεκλημένους ήταν, μετά συστολής
αι Σοφία, Αλίκη Βέμπο κι η Σεράνο εκ Χιλής
γιατί ο κύριος Παπανδρέου ήθελε τρόπον τινά
και θεσσαλικά τραγούδια και τραγούδια χιλιανά.
Φάγανε καλά και ήπιαν και γλεντήσαν αρκετά
ετραγούδησαν η Βέμπο και η Σεράνο τόσο ωραία
και ο κύριος Παπανδρέου ετραγούδησε μετά
το γνωστό ταγκό εκείνο: «Μοναξιά, σκληρή παρέα...».
Όταν έληξε το γλέντι και το κέφι κι η βοή
ξημερώματα βεβαίως, προς τις πέντε το πρωί
έφυγαν κι οι τραγουδίστριες από τον παννύχιο κώμο
κι όπως ήτανε γραμμένο, της Ροζίτας οδηγούσης
μ’ ένα κάποιο λεωφορείο συνεκρούσθησαν στο δρόμο
στ’ ανοιχτά της πρωτευούσης.
Κι έτσι από τας επαύλεις του αρχηγού τας θρυλικάς
μετεφέρθησαν οι δόλιες σε παντοίας κλινικάς!...
Και συμπέρασμα: Της μοίρας τέτοια είναι τα γραμμένα...
Πήγες με τον Παπανδρέου; Θα πληρώσης τα σπασμένα!...
Το γόητρο του Γεωργίου Παπανδρέου κάπου-κάπως βάλλεται, οπότε εκείνος θεώρησε πρέπον (και σωστά) να στείλει σημείωμα στις εφημερίδες, αποφορτίζοντας την κατάσταση. Ήταν αυτό:
«Αξιότιμε κ. Διευθυντά. Εις απογευματινά φύλλα δημοσιεύεται μυθιστόρημα περί είδους κραιπάλης, η οποία ωδήγησεν εις αυτοκινητιστικόν δυστύχημα. Όσον και αν το θέμα είναι αχάριστον σας παρακαλώ θερμώς όπως ευαρεστηθήτε να δημοσιεύσητε τα ακόλουθα. Επικειμένης της λήξεως των εργασιών της Βουλής ηθέλησα να καλέσω εις φιλικήν εσπερίδα τους βουλευτάς του κόμματός μου, μετά των οικογενειών των, εις την εξοχικήν μου οικίαν. Και όπως είναι σύνηθες εκάλεσα και διακεκριμένους καλλιτέχνας και καλλιτέχνιδας, που ήλθον αργά λόγω των ασχολιών των. Δυστυχώς κατά την επιστροφήν των συνέβη αυτοκινητιστικόν ατύχημα. Αυτή είναι η ιστορία, η οποία μεταβάλλει το δημοσιευθέν μυθιστόρημα εις μίαν απλήν είδησιν. Μετά τιμής, Γ. Παπανδρέου. Αθήναι 16-7-1951»
Η Serrano μπορεί να έγινε γρήγορα καλά και να συνέχισε τις εμφανίσεις της στην Αθήνα (ανάμεσα σε άλλα θα εμφανιζόταν και στο Θέατρον Βέμπο, στις 6 Αυγούστου του ’51), όμως τα πράγματα δεν ήταν τόσο απλά, και ούτε θα έληγαν με το σημείωμα του «Γέρου» εννοείται, αφού επί του θέματος είχαν επιληφθεί οι αρχές, είχαν εμπλακεί ήδη οι δικηγόροι κτλ. Μάλιστα τη συνέχεια δεν θα την έδιναν οι τραυματισμένοι καλλιτέχνες, αλλά ο ιδιοκτήτης του λεωφορείου, ο οποίος θα μετέβαινε στο αστυνομικό τμήμα του Μαρουσιού για να υποβάλει μήνυση κατά της Serrano, για παράβαση του νόμου «περί κυκλοφορίας αυτοκινήτων», ζητώντας την αποκατάσταση των ζημιών του λεωφορείου του. Η υπόθεση θα πήγαινε στα δικαστήρια. Στη δίκη η Serrano θα καταδικαζόταν, ερήμην, σε τέσσερις μήνες φυλάκιση, επειδή κατά το δικαστήριο είχε οδηγήσει μεθυσμένη. «Ερήμην», γιατί την ημέρα της δίκης απουσίαζε από την αίθουσα (και από τη χώρα). Οι συνήγοροί της, όμως, θα κατέθεταν έφεση.
Εκείνη την εποχή, στην τότε Δυτική Γερμανία, πρέπει να ηχογραφείται και ο μοναδικός δίσκος της Serrano, με ελληνικά τραγούδια – ήταν δυο παλαιότερες επιτυχίες της φίλης της Σοφίας Βέμπο και της Δανάης. Η μία είχε τίτλο «Στη Λάρισσα» (έτσι ήταν γραμμένη η λέξη στην ετικέτα, με δύο σίγμα) και η άλλη «Του Γιάννου τη φλογέρα» (δίσκοι 78 και 45 στροφών της RCA Victor, με την ορχήστρα του Kurt Wege). Ο δίσκοι αυτοί είχαν ελληνικά γράμματα στις ετικέτες τους, που σημαίνει πως απευθύνονταν πρωτίστως στο δικό μας κοινό, και άρα πρέπει να κυκλοφόρησαν κανονικά στη χώρα μας (εκείνη την περίοδο ή λίγο αργότερα). Τα τραγούδια αυτά παρουσιάζονται στο label ως “traditional song from Greece”, αλλά το πρώτο καταχωρίζεται στους Απόστολο Μοσχούτη-Σοφία Βέμπο και το δεύτερο στους Μιχάλη Σουγιούλ-Κώστα Κοφινιώτη.
Του Γιάννου η φλογέρα - Ροζίτα Σεράνο
Εν τω μεταξύ τον Ιανουάριο του ’53 η Serrano κάνει εμφανίσεις στην Argentina (μάλλον εκεί θα την συναντούσε ο Σπάρτακος, μετά από την επιστροφή του στα πάτρια), ενώ στις 11 Φεβρουαρίου του ιδίου έτους παίρνει μέρος και σε χορό της Ελληνικής Μερίμνης (τα ίδια Παντελάκη μου...). Τέλος πάντων... η έφεση θα εκδικαζόταν στις 18 Φεβρουαρίου του ’53, όταν είχε περάσει ενάμισης χρόνος από το περιστατικό. Στην αρχή οι συνήγοροι της χιλιανής καλλιτέχνιδος θα ζητούσαν από το δικαστήριο να απαλλάξει την πελάτισσά τους από την κατηγορία της εσκεμμένης απουσίας από την πρώτη δίκη, ισχυριζόμενοι πως είχε καθυστερήσει η μετάβασή της από το εξωτερικό –πράγμα το οποίο θα επιτύγχαναν–, με τη συνέχεια της δίκης να περιγράφεται με ευτράπελο τρόπο στις εφημερίδες. Η ουσία, πάντως, είναι πως ιδιοκτήτης λεωφορείου και οδηγός θα απέσυραν τη μήνυσή τους, βλέποντας μπροστά τους, στο δικαστήριο, την «τραγουδίστρια της νίκης» Σοφία Βέμπο, τον Μίμη Τραϊφόρο και όλους τους υπολοίπους, με την Serrano να ισχυρίζεται (στα γαλλικά) πως δεν έτρεχε με το αυτοκίνητο και κυρίως πως δεν ήταν μεθυσμένη. Και κάπως έτσι το δικαστήριο, μετά απ’ όλα αυτά, θα την αθώωνε. Από ’κει και πέρα την πορεία της χιλιανής καλλιτέχνιδος την περιγράφει ο Γιάννης Σπάρτακος στη συνέντευξή του στο «Δίφωνο», καθώς, οι δυο τους, θα περιόδευαν ανά τας Ευρώπας έως το 1957.
Για τελευταία φορά η Rosita Serrano θα επισκεπτόταν την Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1960, για εμφανίσεις στο κλαμπ Roxy του Συντάγματος (Όθωνος 10) και αυτό το είχα γράψει πρώτη φορά εδώ στο LiFO.gr, στο άρθρο μου για την ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη «Έγκλημα στα Παρασκήνια» (1960), που ήταν βασισμένη στο αστυνομικό μυθιστόρημα με τον ίδιο τίτλο του Γιάννη Μαρή. Το Roxy ακούγεται στην ταινία από τον δημοσιογράφο Μακρή (Αλέκος Αλεξανδράκης), ενώ βλέπουμε και σκηνή στριπτίζ σ’ αυτό. Το Roxy λειτουργούσε σαν μπαρ-καμπαρέ και πρέπει να είχε ανοίξει εκείνη τη σεζόν (1959-60). Διέθετε, δε, δύο ορχήστρες, μια ιταλική, του Paolo Tagliaferri και μία ελληνική, του Μπάμπη Μαυρομάτη, που ξεκινούσαν να παίζουν από το βράδυ, για να τις βρει η άλλη μέρα το πρωί, ενώ είχε ακόμη στο πρόγραμμά του χορευτικό τρίο, στρπτιζέζ και δύο τραγουδίστριες – την Rosita Serrano και την Εύη Μυλοπούλου.
Από ’κει και πέρα τα ίχνη τής Χιλιανής χάνονται. Το μόνο που αναφέρεται στην wiki είναι πως κάποια στιγμή θα επιστρέψει στην πατρίδα της, για να πεθάνει πάμφτωχη και ξεχασμένη το 1997, στο Σαντιάγο, στα 85 χρόνια της. Δεν ξέρω πόσο αλήθεια είναι αυτό, γιατί μ’ ένα μικρό ψάξιμο στο δίκτυο βρήκα αυτόγραφα της Serrano από το 1987 και το 1990 – που σημαίνει πως κάποιοι δεν την είχαν ξεχάσει και την παρακολουθούσαν μέχρι το τέλος. Εν τω μεταξύ υπάρχει και ο μύθος που λέει πως η πάστα και η σοκολάτα σεράνο (που γράφεται πάντως με ένα “r”, ως Serano) ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν της. Τι να πω... Το σίγουρο είναι πως όσοι και όσες απολαμβάνουν τα συγκεκριμένα γλυκίσματα έχουν ένα λόγο παραπάνω, για να θυμούνται την χιλιανή καλλιτέχνιδα συχνότερα...
La Paloma
