Η νοικοκυρά της χρονιάς

HOUSEWIFE Facebook Twitter
Στην Ελλάδα οι γυναίκες περνούν 282 λεπτά ημερησίως κάνοντας οικιακές εργασίες και οι άντρες 59.  Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0



ΑΠΟ ΤΟ 1968 ΕΩΣ ΤΟ 1995
υπήρχε στην Ιρλανδία ένας ετήσιος τηλεοπτικός διαγωνισμός για τη «Νοικοκυρά της Χρονιάς». Νοικοκυρές διαγωνίζονταν μπροστά σε ζωντανό ακροατήριο με κριτήριο τις μαγειρικές τους ικανότητες («Έφτιαξα ένα κέικ μαδέιρα με μπράντι» έλεγε μια κυρία με φιλαριστό κούρεμα σε έναν κύριο με γραβάτα που επιθεωρούσε ένα «καλό» τραπέζι στρωμένο με ασημικά, σε ένα απόσπασμα από το 1984 που βρήκα online), τη «φροντίδα της οικογένειας» και τέλος την προσωπικότητά τους, η οποία κρινόταν από μια σειρά ερωτήσεων που τους έκανε ένας διάσημος παρουσιαστής της εποχής: «Πώς γνωρίσατε τον σύζυγό σας;», «Πόσων χρονών ήσασταν όταν παντρευτήκατε;», «Ποιο είναι το αγαπημένο σας φαγητό;». Ο διαγωνισμός αποτελεί και τη βάση του ντοκιμαντέρ «Ηοusewife of the year» του Ciaran Cassidy, που έκανε πρεμιέρα στα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ το 2024. 

Την προηγούμενη εβδομάδα, παρακολούθησα με ενδιαφέρον έναν τηλεοπτικό καυγά με φεμινιστικό πρόσημο που ξέσπασε όταν ο τραγουδιστής Χάρης Βαρθακούρης δήλωσε για τη σύζυγό του, που εργαζόταν παλιότερα ως παρουσιάστρια, «η Αντελίνα είναι στο σπίτι, η θέση της είναι εκεί, γιατί οι κόρες μας την έχουν ακόμα ανάγκη». Μια άλλη παρουσιάστρια το σχολίασε λέγοντας ότι δεν ήταν κομψή η διατύπωση και έμοιαζε σαν κάποιος να της το έχει επιβάλει, και μετά ξεκίνησε μια ολόκληρη κουβέντα για τις επιλογές των γυναικών, την πατριαρχία και το αν το «νοικοκυριό» αποτελεί επάγγελμα.

Κάθε γυναίκα πρέπει να έχει το δικαίωμα να επιλέξει πώς θα ζήσει· αν θέλει να μείνει σπίτι και να μεγαλώσει τα παιδιά της, αυτό είναι επιλογή της. Απλώς μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι σε όλη αυτή την κουβέντα δεν ειπώθηκε ούτε μία φορά πως το να έχεις επιλογές απαιτεί μια οικονομική άνεση, καθώς η εποχή στην οποία μια οικογένεια ζούσε με έναν μισθό ανήκει στο παρελθόν.

Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι αυτής της τηλεοπτικής «διαμάχης» ήταν η συνέντευξη που έδωσε η ίδια η Αντελίνα Βαρθακούρη. Αρχικά γιατί ο λόγος της ήταν χαρακτηριστικός μιας πολύ συγκεκριμένης ματιάς για το τι είναι μάνα και γυναίκα στην Ελλάδα, με απόψεις που έχουμε ακούσει πάμπολλες φορές στο παρελθόν. 

Σταχυολογώ κάποια από αυτά που είπε: «Το μεγαλύτερο παράσημό μου είναι ότι είμαι νοικοκυρά», «Αγαπάω τον άνθρωπο, δεν ξεχωρίζω τον άνδρα από τη γυναίκα» και «Οι νοικοκυρές κρατάνε αυτήν τη χώρα όρθια και στυλωμένη –  αυτά τα μυαλά, τι αγώνα κάνουν αυτές οι γυναίκες, που δεν έχει το ψυγείο τους μέσα κρέας και βγαίνουνε και μαγειρεύουνε ένα κομμάτι κρέας για να μυρίζει ωραία, που γυρνάει το παιδί και τους ζητάει παντελόνι και δεν έχουν ιδέα και ψάχνουν να βρουν, από αυτές τις άγιες γυναίκες θέλω να έχω γνώμη».  

Ο κύριος λόγος που μου έκανε τόση εντύπωση όλη αυτή η κουβέντα είναι πως σε όλα τα βίντεο που βρήκα στην αρθρογραφία, στο YouTube και στο TikTok, με τίτλους όπως «Παράσημό μου που είμαι νοικοκυρά» και «Μοίρασε τάπες η Αντελίνα Βαρθακούρη στις φεμινίστριες», τα σχόλια ήταν διθυραμβικά: «Μαθήματα ζωής», «Είστε μια Κυρία με Κ κεφαλαίο», «Έχουν βαλθεί να καταρρίψουν τον ρόλο της μητέρας. Αντελίνα, τα είπες όλα, κορίτσι μου! Είσαι πρότυπο Ελληνίδας μάνας και νοικοκυράς!», «Η ωραιότερη συνέντευξη που έχω δει ποτέ». Η συντριπτική πλειοψηφία, γυναίκες και άντρες, επικροτούσε τη στάση της, υποστηρίζοντας ότι «επιτέλους κάποιος υπερασπίζεται τις νοικοκυρές».  

Κάθε γυναίκα πρέπει να έχει το δικαίωμα να επιλέξει πώς θα ζήσει· αν θέλει να μείνει σπίτι και να μεγαλώσει τα παιδιά της, αυτό είναι επιλογή της. Απλώς μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι σε όλη αυτή την κουβέντα δεν ειπώθηκε ούτε μία φορά πως το να έχεις επιλογές απαιτεί μια οικονομική άνεση, καθώς η εποχή στην οποία μια οικογένεια ζούσε με έναν μισθό ανήκει στο παρελθόν. Ζούμε, εξάλλου, στην εποχή του ύστερου καπιταλισμού.   

Πιθανώς όλο αυτό το κύμα συμπάθειας προς την Αντελίνα Βαρθακούρη να έχει σχέση με το ότι πολλές γυναίκες νιώθουν εξαπατημένες όχι από τον ύστερο καπιταλισμό αλλά από το φεμινιστικό κίνημα. Νιώθουν πως η ζωή τους έγινε πιο περίπλοκη, καθώς τώρα και δουλεύουν και κάνουν δουλειές στο σπίτι, αφού η οικιακή εργασία παραμένει ακόμα γυναικεία υπόθεση. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημογραφικών Σπουδών της Βαρκελώνης, σε έρευνα που έγινε σε 15 χώρες της Ευρώπης το 2024, ο χρόνος που ασχολούνται με τα οικιακά οι γυναίκες σε όλες τις χώρες είναι συντριπτικά περισσότερος από εκείνον που ξοδεύουν οι άντρες. Στην Ελλάδα οι γυναίκες περνούν 282 λεπτά ημερησίως κάνοντας οικιακές εργασίες και οι άντρες 59.  

H Νοικοκυρά της Χρονιάς trailer

Επιστρέφοντας στη «Νοικοκυρά της Χρονιάς», το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του ντοκιμαντέρ είναι αυτό όπου ο σκηνοθέτης μιλά ξανά με τις συμμετέχουσες του διαγωνισμού τριάντα και σαράντα χρόνια αργότερα. Εκεί αρχίζουν να ξεδιπλώνονται οι πραγματικές ιστορίες της ζωής τους – ότι ένιωθαν υποχρεωμένες να είναι κλεισμένες στο σπίτι και να γεννούν παιδιά, ότι πολλές φορές ήταν εγκλωβισμένες σε αποτυχημένους γάμους. 

Πολύ συχνά συναντάμε μια ρομαντική αντίληψη για τη γυναικεία εμπειρία του παρελθόντος, εκείνες τις γραφικές εποχές που η μανούλα έπλεκε, μαγείρευε, στήριζε τον άντρα της και φρόντιζε τα παιδάκια της. Μην ξεχνάμε όμως πως πίσω από αυτές τις δακρύβρεχτες ιστορίες του παρελθόντος με τις ηρωικές μανούλες που ανέθρεψαν στρατιές παιδιών με δάκρυα και θυσίες κρύβονται ιστορίες γυναικών που δεν είχαν καμία απολύτως επιλογή, με όνειρα που πνίγηκαν μέσα σε ντάνες πιάτων.  

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Χρυσαλένια- Ηλιοστάλαχτη θα πάει εκδρομή

Οπτική Γωνία / Γιατί όλο και περισσότεροι γονείς κάνουν τα πάντα για να στείλουν το παιδί τους σε ένα ιδιωτικό σχολείο

Τι μεσολάβησε και αυτήν τη στιγμή, παρά την οικονομική στενότητα, τα ιδιωτικά σχολεία (που κοστίζουν μαζί με τα μεταφορικά από 6.000 έως 16.000 ευρώ τον χρόνο) έχουν λίστα αναμονής;
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΡΙΒΟΛΗ
ΔΕΥΤΕΡΑ Το τετράδιο συνταγών της Χαρίκλειας Καβάφη

Γεύση / Το τετράδιο συνταγών της Χαρίκλειας Καβάφη

Το τετράδιο της μητέρας του ποιητή, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1834, περιέχει μια σειρά από παραδοσιακές αλλά και καινοτόμες συνταγές της εποχής, οι οποίες σήμερα βρίσκονται ψηφιοποιημένες στο αρχείο Καβάφη, που το διαχειρίζεται το Ίδρυμα Ωνάση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ