«Lucia di Lammermoor»: Μια όπερα που αξίζει να ακούσει κανείς

Lucia di Lammermoor Facebook Twitter
Ίσως το πιο συναρπαστικό κομμάτι της πλοκής να αφορά την έννοια της «τρέλας» και τον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι στο παρελθόν. Φωτ.: Δ. Σακαλάκης
0

Αν έψαχνε κανείς έναν τρόπο να χαρακτηρίσει την όπερα «Lucia di Lammermoor» του Γκαετάνο Ντονιτσέτι (1797-1848), πιστεύω πως θα έλεγε ότι είναι το απόγειο του στυλ όπερας που ονομάζουμε bel canto. Μέσα της βρίσκει κανείς όλα τα μουσικά σχήματα που είναι χαρακτηριστικά αυτού του στυλ, τα οποία περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, το κλασικό ρετσιτατίβο-καβαντίνα-ρετσιτατίβο-καμπαλέτα σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις ή τη μακροσκελή σκηνή της τρέλας.  

Ο Γκαετάνο Ντονιτσέτι φαίνεται να φτάνει στο απόγειο της σύνθεσής του με αυτήν την όπερα, επηρεασμένος από την όπερα του Μπελίνι «Οι πουριτανοί», που είχε παρουσιαστεί μόλις επτά μήνες πριν από την πρεμιέρα της «Lucia di Lammermoor», γεμάτη με φωνητικά «πυροτεχνήματα» και περιθώρια για τους τραγουδιστές να αναδείξουν τις ικανότητές τους.  

Το πιο σημαντικό βέβαια είναι ότι όλες οι μουσικές φράσεις είναι στηριγμένες πρωτίστως στην «ομορφιά του τραγουδιού» –σε μια αυτολεξεί μετάφραση του bel canto– και δευτερευόντως στα συναισθήματα των χαρακτήρων. Θα έλεγε κανείς πως κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με την όλη υπόσταση της όπερας ως έκφρασης ανθρώπινων συναισθημάτων. Ωστόσο, πρόκειται απλώς για μια ψευδαίσθηση, διότι η βάση μπορεί να δίνεται στην «ομορφιά του τραγουδιού», όμως η μουσική του Ντονιτσέτι –αλλά και κάθε άλλου συνθέτη αυτού του στυλ– είναι έτσι σκηνοθετημένη ώστε κάθε παύση, κάθε «ανεβοκατέβασμα» της σοπράνο, να περνά στον θεατή υποσυνείδητα το αντίστοιχο συναίσθημα, χωρίς να χρειάζονται υπερβολικές θεατρικές ερμηνείες από μέρους των τραγουδιστών ή δυσνόητοι και σπαρακτικοί μονόλογοι.  

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η «Lucia di Lammermoor» είχε για κάποια χρόνια, πριν από το 1950, μέχρι και την εποχή της Κάλλας, σχεδόν εξαφανιστεί από τις σεζόν των μεγάλων θεάτρων. Αυτό που συνέβαλε στην αναβίωσή της ήταν η δυναμική προσωπικότητα της Κάλλας.

Ίσως το πιο συναρπαστικό κομμάτι της πλοκής να αφορά την έννοια της «τρέλας» και τον τρόπο με τον οποίο την αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι στο παρελθόν. Φυσικά, η όπερα επικεντρώνεται στην ιστορία αγάπης και μίσους της Λουτσία και του αγαπημένου της Εντγκάρντο, όμως η τρέλα της είναι το στοιχείο εκείνο που κινεί όλη την πλοκή. Η Λουτσία, ήδη από τα πρώτα λεπτά της εμφάνισής της, δείχνει σημάδια κάποιας ψυχικής αστάθειας, καθώς περιγράφει το φάντασμα που είδε στο σιντριβάνι ενώ περιμένει τον Εντγκάρντο. Το αποκορύφωμα, ωστόσο, είναι αυτή η φανταστική σκηνή προς το τέλος της όπερας στην οποία, έχοντας χάσει τα λογικά της, ονειρεύεται φαντάσματα και μια ζωή με τον αγαπημένο της. Αν σκεφτεί κανείς την ταινία του Ingmar Bergman «Through a glass darkly», θα δει ακριβώς αυτό το κοινό· την «τρέλα» ως ένα στοιχείο που βρισκόταν μέσα στην κοινωνία και θεωρούνταν απόρροια κάποιας συναισθηματικής κατάστασης και όχι κάποιας ψυχικής διαταραχής. 

λουτσία ντι λαμερμουρ Facebook Twitter
Η «Lucia di Lammermoor» είναι μια όπερα που πρέπει να ακούσει κανείς, εάν ενδιαφέρεται έστω και λίγο να γνωρίσει την τέχνη της όπερας. Φωτ.: Γ. Αντώνογλου

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η «Lucia di Lammermoor» είχε για κάποια χρόνια, πριν από το 1950, μέχρι και την εποχή της Κάλλας, σχεδόν εξαφανιστεί από τις σεζόν των μεγάλων θεάτρων. Αυτό που συνέβαλε στην αναβίωσή της ήταν η δυναμική προσωπικότητα της Κάλλας. Συνεπαρμένη από τον ρόλο που τόσο αγάπησε και ερμήνευσε 43 φορές και σε δύο ηχογραφήσεις, έθετε ως όρο των συμβολαίων της με διάφορα θέατρα την παρουσίαση της «Lucia di Lammermoor». Ταυτόχρονα, το 1959, με τον ρόλο της «Lucia di Lammermoor» η θρυλική Τζόαν Σάδερλαντ έγινε αυτό που οι «New York Times» ονόμασαν «overnight success» στη Royal Opera House του Λονδίνου, σε μια νέα παραγωγή του Franco Zeffirelli με τον Tullio Serafin ως μαέστρο. 

Η Εθνική Λυρική Σκηνή φέρνει αυτόν τον Απρίλιο και για αρκετές παραστάσεις δύο εναλλασσόμενα καστ με κορυφαίους ερμηνευτές. Στον ρόλο της Λουτσία βρίσκονται η Jessica Pratt, η καταξιωμένη κολορατούρα σοπράνο, καθώς και η Βασιλική Καραγιάννη, τακτική υψίφωνος της Λυρικής Σκηνής που μαγεύει σε κάθε της παράσταση το διεθνές και το ελληνικό κοινό, ενώ τον ρόλο του Εντγκάρντο αναλαμβάνουν ο Ismael Jordi και ο Γιάννης Χριστόπουλος. Τέλος, τον σκοτεινό ρόλο του Ενρίκο ερμηνεύει ο Έλληνας βαρύτονος Διονύσιος Σούρμπης και αντίστοιχα τον Ραϊμόντο οι Πέτρος Μαγουλάς και Τάσος Αποστόλου. Την ορχήστρα διευθύνει ο μαέστρος Λουκάς Καρυτινός, τη σκηνοθεσία έχει αναλάβει η διάσημη Βρετανίδα σκηνοθέτρια Katie Mitchell, ενώ η όπερα είναι καρπός συμπαραγωγής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου.  

Lucia di Lammermoor Facebook Twitter
Φωτ.: Δ. Σακαλάκης

Κλείνοντας, η «Lucia di Lammermoor» είναι μια όπερα που πρέπει να ακούσει κανείς, εάν ενδιαφέρεται έστω και λίγο να γνωρίσει την τέχνη της όπερας, διότι παρουσιάζει όλα τα μουσικά σχήματα, τα αδιέξοδα της πλοκής (συχνά σε πολλές όπερες) και το δραματικό και φωνητικό στυλ που παρεκκλίνει από την πρώιμη «μοτσαρτική» όπερα και απέχει από τους «μοντερνισμούς» –αν μπορεί κανείς να περιγράψει έτσι την εξέλιξη– της βαγκνερικής όπερας. 

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Ο Φίλιππος Δρόλιας είναι φοιτητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και διατηρεί το δημοφιλές προφίλ στο Instagram @operafanatic_   

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Χριστοφέλλης

Όπερα / «Ακόμα και όσοι θαυμάζουν σχεδόν ειδωλολατρικά την Κάλλας, λίγα γνωρίζουν για την τέχνη της»

Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, επιστημονικός σύμβουλος του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας», εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η θρυλική σοπράνο παραμένει μια ανυπέρβλητη καλλιτέχνιδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βασίλης Λούρας: «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Μουσική / «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Tα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Βασίλης Λούρας -και θα κυκλοφορήσει σύντομα στους κινηματογράφους από το Cinobo- είναι μια συναρπαστική ταινία για την Κάλλας που αποκαθιστά την αλήθεια για τα χρόνια της στην Ελλάδα αλλά και για τη θυελλώδη σχέση της με τη χώρα που η μεγάλη ντίβα θεωρούσε πατρίδα.
M. HULOT

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΓΙΑ 28 ΜΑΙΟΥ Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Θέατρο / Elena Souliotis: Η Ελληνίδα που θα γινόταν η επόμενη Κάλλας 

Σαν σήμερα, το 1943, γεννήθηκε η Ελληνίδα σοπράνο που διέπρεψε για μια ολόκληρη δεκαετία στην Ευρώπη και την Αμερική, αλλά κάηκε εξαιτίας μιας σειράς ιδιαίτερα απαιτητικών ρόλων, τους οποίους ερμήνευσε πολύ νωρίς. Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν σε βάθος την πορεία της, περιγράφει την άνοδο και την πτώση της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Θέατρο / Δημήτρης Καπουράνης: «Το αόρατο νήμα που ενώνει τα παιδιά μεταναστών είναι το πένθος»

Από τους Αγίους Σαράντα της Αλβανίας μέχρι τη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ζωή του βραβευμένου ηθοποιού, τραγουδιστή και σεναριογράφου είναι μια διαρκής προσπάθεια συμφιλίωσης με την απώλεια. Η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» τον καθόρισε, ενώ ο ρόλος του στο «Brokeback Mountain» τού έσβησε κάθε ομοφοβικό κατάλοιπο. Δηλώνει πως αυτό που τον ενοχλεί βαθιά είναι η αδράνεια απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μιχαήλ Μαρμαρινός: Το έπος μάς έμαθε να αναπνέουμε ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΑΡΚΕΤΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ

Θέατρο / Μιχαήλ Μαρμαρινός: «Από μια κοινωνία της αιδούς, γίναμε μια κοινωνία της ξεδιαντροπιάς»

Με τη νέα του παράσταση, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επιστρέφει στην Οδύσσεια και στον Όμηρο και διερευνά την έννοια της φιλοξενίας. Αναλογίζεται το «απύθμενο θράσος» της εποχής μας, εξηγεί τη στενή σχέση του έπους με το βίωμα και το θαύμα που χάσαμε και παραμένει σχεδόν σιωπηλός για τη νέα του θέση ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κυνηγώντας τον χαμένο χρόνο σε ένα έργο για την εξουσία

Θέατρο / «Δελφίνοι ή Καζιμίρ και Φιλιντόρ»: Ένα έργο για τη μόνιμη ήττα μας από τον χρόνο

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί και γράφει ένα έργο-παιχνίδι, εξετάζοντας τις σχέσεις εξουσίας, τον δημιουργικό αντίλογο και τη μάταιη προσπάθεια να ασκήσουμε έλεγχο στη ζωή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΧΛΟΗ ΟΜΠΟΛΕΝΣΚΙ: Σκηνογράφος-ενδυματολόγος του θεάτρου και της όπερας

Οι Αθηναίοι / Χλόη Ομπολένσκι: «Τι είναι ένα θεατρικό έργο; Οι δυνατότητες που δίνει στους ηθοποιούς»

Ξεκίνησε την καριέρα της ως βοηθός της Λίλα ντε Νόμπιλι, υπήρξε φίλη του Γιάννη Τσαρούχη, συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν και τον Λευτέρη Βογιατζή, δούλεψε με τον Φράνκο Τζεφιρέλι και, για περισσότερο από 20 χρόνια, με τον Πίτερ Μπρουκ. Η διεθνούς φήμης σκηνογράφος και ενδυματολόγος Χλόη Ομπολένσκι υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια στην «Τουραντότ» του Πουτσίνι και αφηγείται τη ζωή της στη LiFO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Φάουστ» του Άρη Μπινιάρη, ένα μιούζικαλ από την Κόλαση

Θέατρο / Φάουστ: Ένα μιούζικαλ από την κόλαση

«Ζήσε! Μας λέει ο θάνατος, ζήσε!», είναι το ρεφρέν του τραγουδιού που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, εν μέσω ομαδικών βακχικών περιπτύξεων – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Φάουστ» του Γκαίτε σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη στο Εθνικό Θέατρο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Αριάν Μνουσκίν τα βάζει με τους δράκους της Ιστορίας

Θέατρο / Η Αριάν Μνουσκίν τα βάζει με τους δράκους της Ιστορίας

Η μεγάλη προσωπικότητα του ευρωπαϊκού θεάτρου Αριάν Μνουσκίν επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών με το Θέατρο του Ήλιου για να μιλήσουν για τα τέρατα της Ιστορίας που παραμονεύουν πάντα και απειλούν τον ελεύθερο κόσμο. Με αφορμή την παράσταση που αποθεώνει τη σημασία του λαϊκού θεάτρου στην εποχή μας μοιραζόμαστε την ιστορία της ζωής και της τέχνης της, έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες, που υπηρετούν με πάθος την πρωτοπορία, την εγγύτητα που δημιουργεί η τέχνη και τη μεγαλειώδη ουτοπία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ Νίκος Χατζόπουλος

Νίκος Χατζόπουλος / «Αν σκέφτεσαι μόνο το ταμείο, κάποια στιγμή το ταμείο θα πάψει να σκέφτεται εσένα»

Ο Νίκος Χατζόπουλος έχει διανύσει μια μακρά πορεία ως ηθοποιός, σκηνοθέτης, μεταφραστής και δάσκαλος υποκριτικής. Μιλά στη LIFO για το πόσο έχει αλλάξει το θεατρικό τοπίο σήμερα, για τα πρόσφατα περιστατικά λογοκρισίας στην τέχνη, καθώς και για τις προσεχείς συνεργασίες του με τον Γιάννη Χουβαρδά και τον Ακύλλα Καραζήση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Χορός / Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Maguy Marin, Χρήστος Παπαδόπουλος, Damien Jalet, Omar Rajeh και άλλα εμβληματικά ονόματα του χορού πρωταγωνιστούν στις 20 παραστάσεις του φετινού προγράμματος του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που θα πραγματοποιηθεί από τις 18-27 Ιουλίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια άλλη Θήβα»: Η πιο αθόρυβη επιτυχία της θεατρικής Αθήνας

The Review / «Μια άλλη Θήβα»: Η παράσταση-φαινόμενο που ξεπέρασε τους 100.000 θεατές

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την θεατρική παράσταση στο Θεάτρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, που διανύει πλέον την τρίτη της σεζόν σε γεμάτες αίθουσες. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας της; Το ίδιο το έργο ή οι δύο πρωταγωνιστές, ο Θάνος Λέκκας και ο Δημήτρης Καπουράνης, που καθήλωσαν το κοινό;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Θέατρο / «Διαβάζοντας Ευριπίδη καταλαβαίνεις πού πάτησε η ακροδεξιά»

Η Μαρία Πρωτόπαππα σκηνοθετεί την «Ανδρομάχη» στην Επίδαυρο, με άντρες ηθοποιούς στους γυναικείους ρόλους, εξερευνώντας τις πολιτικές και ηθικές διαστάσεις του έργου του Ευριπίδη. Η δημοκρατία, η ελευθερία, η ηθική και η ευθύνη ηγετών και πολιτών έρχονται σε πρώτο πλάνο σε μια πολιτική και κοινωνική τραγωδία με πολυδιάστατη δομή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Χρυσή Εποχή»

Αποστολή στο Νόβι Σαντ / Κωνσταντίνος Ρήγος: «Ήθελα ένα υπέροχο πάρτι όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι»

Στη νέα παράσταση του Κωνσταντίνου Ρήγου «Χρυσή Εποχή», μια συμπαραγωγή της ΕΛΣ με το Φεστιβάλ Χορού Βελιγραδίου, εικόνες από μια καριέρα 35 ετών μεταμορφώνονται ‒μεταδίδοντας τον ηλεκτρισμό και την ενέργειά τους‒ σε ένα ολόχρυσο ξέφρενο πάρτι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Απόπειρες για τη ζωή της: Ψάχνοντας την αλήθεια για τις υπέροχες, βασανισμένες γυναίκες και τις τραγικές εμπειρίες τους

Θέατρο / Η βάρβαρη εποχή που ζούμε σε μια παράσταση

Ο Μάρτιν Κριμπ στο «Απόπειρες για της ζωή της» που ανεβαίνει στο Θέατρο Θησείον σκιαγραφεί έναν κόσμο όπου κυριαρχεί ο πόλεμος, ο θάνατος, η καταπίεση, η τρομοκρατία, η φτώχεια, ο φασισμός, αλλά και ο έρωτας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
To νόημα τού να ανεβάζεις Πλάτωνα στην εποχή του ΤikTok

Άννα Κοκκίνου / To νόημα τού να ανεβάζεις το Συμπόσιο του Πλάτωνα στην εποχή του tinder

Η Άννα Κοκκίνου στη νέα της παράσταση αναμετριέται με το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα και τις πολλαπλές όψεις του Έρωτα. Εξηγεί στη LiFO για ποιον λόγο επέλεξε να ανεβάσει το αρχαίο φιλοσοφικό κείμενο, πώς το προσέγγισε δραματουργικά και κατά πόσο παραμένουν διαχρονικά τα νοήματά του.
M. HULOT
«Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Θέατρο / «Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Η παράσταση TERAΣ διερευνά τις queer ταυτότητες και τα οικογενειακά τραύματα, μέσω της εμπειρίας της αναγκαστικής μετανάστευσης. Μπορεί τελικά ένα μέλος της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας να ζήσει ελεύθερα σε ένα μικρό νησί;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Αντώνης Αντωνόπουλος από μικρός είχε μια έλξη για τα νεκροταφεία ή Όλα είναι θέατρο αρκεί να στρέψεις το βλέμμα σου πάνω τους ή Η παράσταση «Τελευταία επιθυμία» είναι ένα τηλεφώνημα από τον άλλο κόσμο

Θέατρο / «Ας απολαύσουμε τη ζωή, γιατί μας περιμένει το σκοτάδι»

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος, στη νέα του παράσταση «Τελευταία Επιθυμία», δημιουργεί έναν χώρο όπου ο χρόνος για λίγο παγώνει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να συναντήσουμε τους νεκρούς αγαπημένους μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ