Γυναικοκτονία: Ποιο το μέλλον των παιδιών όταν ο πατέρας δολοφονεί τη μητέρα;

Γυναικοκτονία: Ποιο το μέλλον των παιδιών όταν ο πατέρας δολοφονεί τη μητέρα; Facebook Twitter
Ποιος ξέρει με βεβαιότητα να πει τι θα έκανε αν χρειαζόταν ν’ αναλάβει τα εγγόνια του σε περίπτωση που η κόρη του δολοφονούνταν απ’ τον άντρα της ή αν ο γιος του δολοφονούσε τη μάνα των παιδιών που θα καλούνταν να φροντίσει; Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0


ΔΙΑΒΑΖΩ ΣΧΕΤΙΚΑ με τη γυναικοκτονία της 44χρονης από τον 53χρονο σύζυγό της στη Σίνδο πως «τραγικές φιγούρες της τραγωδίας είναι οι δύο κόρες του ζευγαριού, 21 και 16 ετών, οι οποίες απουσίαζαν από το σπίτι όταν συνέβη το κακό. Η 16χρονη ζητούσε να δει τη δολοφονημένη μητέρα της όταν οι αστυνομικοί την ενημέρωσαν για όσα είχαν συμβεί στο σχολείο, όπου βρισκόταν. Εκείνοι όμως τη συγκράτησαν μέχρι να φτάσει στο σημείο ψυχολόγος για να στηρίξει τα δυο κορίτσια».

Μπαίνω στο femicide.gr και κάνω τις προσθέσεις από το 2021. Το 2019 είχαμε 17 γυναικοκτονίες. Το 2020, 19. Το 2021, 31. Το 2022, 26. Το 2023, 15. Το 2024, 19. Και με τελευταία ανανέωση τον Φεβρουάριο, 4 το 2025. Πέντε πια, μετά τη γυναικοκτονία στη Σίνδο. 

Άθροισμα: 132 θύματα γυναικοκτονίας σε 6 χρόνια. Ξεκινάω να διαβάζω τις λεπτομέρειες κάθε δολοφονίας: Γεωργία Μουράτη, με ένα παιδί και έγκυος στο δεύτερο· 50χρονη στο Ζεφύρι, της έβαλε φωτιά μπροστά στα μάτια των δυο παιδιών τους· Αρετή Τσιάμη, με δύο παιδιά, τραγικές φιγούρες κι αυτά· η 40χρονη Ενκελέιντα, με δυο παιδιά. Και είμαι μόνο στο 2024. Από τις 132 γυναίκες, αρκετές είχαν παιδιά. Πολλά απ’ αυτά, ανήλικα. 

Ενώ δεν φαίνεται να υπάρχουν εύκολα προσβάσιμες σχετικές πληροφορίες για τις προβλεπόμενες διαδικασίες στην Ελλάδα, δεν ισχύει το ίδιο για άλλες χώρες. Η γειτονική μας Ιταλία έγινε το 2018 η πρώτη χώρα της Ευρώπης και μία από τις πρώτες στον κόσμο που πέρασε νόμο σχετικά με την προστασία των παιδιών που έχουν ορφανέψει λόγω «ενδοοικογενειακής βίας».

Τι συμβαίνει όταν ο πατέρας σου δολοφονεί τη μητέρα σου;

Αυτό είναι το θέμα του βιβλίου When Father Kills Mother, μιας συλλογικής προσπάθειας τριών συγγραφέων που επιχειρούν να συλλέξουν τις ιστορίες των παιδιών που είχαν αυτή την κοινή μοίρα. Η αρχική τους έρευνα πραγματοποιήθηκε από το 1986 μέχρι το 1993. Κατά τη διάρκειά της είδαν 111 παιδιά από 53 οικογένειες.

Στη δεύτερη έκδοση του βιβλίου, το 2000, το δείγμα είχε αυξηθεί σε 381 παιδιά που τα ένωνε το γεγονός ότι ο πατέρας τους δολοφόνησε τη μητέρα τους. Στα πορίσματά τους διαπίστωσαν το εξής: ως επί το πλείστον, οι «παππουδογιαγιάδες» είναι τα πρόσωπα που συνήθως αναλαμβάνουν τη φροντίδα των παιδιών μετά τη γυναικοκτονία που τελεί ο πατέρας τους.

Το 35% των παιδιών καταλήγει με τους γονείς της μητέρας, το 17% ζει με τους γονείς του πατέρα και περίπου το ⅓ καταλήγει στο σύστημα πρόνοιας. 

Διαβάζοντας το βιβλίο, συμπεραίνω το εξής: υπάρχει συνολική αμηχανία στη διαχείριση των παιδιών αυτών. Η κοινωνία δεν ξέρει ακριβώς τι να τα κάνει, δεν ξέρει ακριβώς τι χρειάζονται και σίγουρα, ό,τι και να ’ναι αυτό, δυσκολεύεται να τους το παρέχει. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι υπάρχουν ελλείψεις σε ψυχολογικές και ψυχιατρικές δομές που να διαθέτουν προσωπικό με επαρκή εξειδίκευση για τέτοιες περιπτώσεις, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα επαρκούς φροντίδας από το σύστημα πρόνοιας και τα ιδρύματα στα οποία συχνά καταλήγουν και, βέβαια, οι οικογένειες των γονιών, με τις οποίες ζουν τις περισσότερες φορές, δεν ξέρουν, φυσικά, πώς να προσεγγίσουν τις ανάγκες τους.

Ποιος ξέρει με βεβαιότητα να πει τι θα έκανε αν χρειαζόταν ν’ αναλάβει τα εγγόνια του σε περίπτωση που η κόρη του δολοφονούνταν απ’ τον άντρα της ή αν ο γιος του δολοφονούσε τη μάνα των παιδιών που θα καλούνταν να φροντίσει;

Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ως κοινωνίες πρέπει να φροντίσουμε για τέσσερα πράγματα. Πρώτον, χρειάζεται επαρκής ψυχολογική υποστήριξη των οικογενειών που θ’ αναλάβουν τα παιδιά. Δεύτερον, χρειάζεται στήριξη των σχολείων, ώστε να μπορούν ν’ ανταποκριθούν στις ανάγκες των παιδιών, εφόσον αυτά έχουν τη μαθητική ιδιότητα. Τρίτον, χρειάζεται τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένη και μακροχρόνια ψυχιατρική στήριξη.

Τέταρτον, τα παιδιά που θα ζήσουν σε ιδρύματα πρέπει να έχουν και εκεί πρόσβαση σε εξειδικευμένη φροντίδα, άρα πρέπει να προβλεφθεί το πώς αυτά θα προσλάβουν και θα συντηρήσουν το απαραίτητο προσωπικό που θα υποστηρίξει τα συγκεκριμένα παιδιά. Προς το παρόν, γράφουν, και οι δομές και οι ψυχολόγοι και το κράτος έχουν απόλυτη άγνοια. Τα παιδιά αυτά, καταλαβαίνω εγώ, μετά τη δολοφονία της μητέρας τους από τον πατέρα τους, είναι στο έλεος του Θεού. 

Το επόμενο ερώτημα είναι, προφανώς, τι συμβαίνει με τα παιδιά αυτά στην Ελλάδα σήμερα. Η μόνη υπόθεση που βρίσκω να έχει λάβει σχετική δημοσιότητα είναι αυτή της κόρης της Καρολάιν Κράουτς, που πλέον έχει πάρει επίσημα το επώνυμο της μητέρας της και ζει με τους γονείς της τελευταίας στις Φιλιππίνες.

Οι γονείς της Καρολάιν βρίσκονταν σε δικαστική διαμάχη με τους γονείς του Αναγνωστόπουλου που διεκδικούσαν την επιμέλεια του παιδιού. Σύμφωνα με τα ευρήματα του βιβλίου, τέτοιες διαμάχες είναι από παλιά συνηθισμένες. «Στο εν τρίτο των οικογενειών υπάρχει ενεργητική εχθρικότητα ανάμεσα στους γονείς της μητέρας και τους γονείς του πατέρα», αναφέρουν οι συγγραφείς. Όταν, λοιπόν, υπάρχει οικογένεια και απ' τις δυο πλευρές, το παιδί θα χρειαστεί ενδεχομένως να ζήσει και τη σχετική μάχη της επιμέλειας με αντικείμενο το ίδιο. 

Ενώ δεν φαίνεται να υπάρχουν εύκολα προσβάσιμες σχετικές πληροφορίες για τις προβλεπόμενες διαδικασίες στην Ελλάδα, δεν ισχύει το ίδιο για άλλες χώρες. Η γειτονική μας Ιταλία έγινε το 2018 η πρώτη χώρα της Ευρώπης και μία από τις πρώτες στον κόσμο που πέρασε νόμο σχετικά με την προστασία των παιδιών που έχουν ορφανέψει λόγω «ενδοοικογενειακής βίας».

Ο αριθμός των παιδιών αυτών, των «orfani speciali», ανερχόταν, μεταξύ των ετών 2000 και 2015, σε 1.600. Τι προβλέπει ο νόμος; Υποτροφίες, δωρέαν νομική βοήθεια, δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη, παροχή βοήθειας αργότερα, όταν έρθει η ώρα να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Δηλαδή, ένα δίκτυο στήριξης που τα συνοδεύει ως την αρχική ενηλικότητα. 

Mε εξέπληξε η ιστορία δημιουργίας αυτού του νόμου. Η δικηγόρος που τον συνέταξε, η Anna Maria Busia, ανέλαβε τη νομική υποστήριξη των γονιών μιας δολοφονημένης γυναίκας το 1998. Ακολούθησαν είκοσι χρόνια δικαστικής διαμάχης για πλείστα ζητήματα. Η Busia διαπίστωσε μέσω αυτής της εμπειρίας ότι ο νόμος έχει κενό και δεν προστατεύει επαρκώς τα ανήλικα. Έτσι, το πήρε πάνω της και κατέληξε να δώσει μια λύση. «Το νομικό μας σύστημα ενδιαφέρεται για τον εγκληματία. Ενδιαφέρεται για την τιμωρία, για την ποινή, για την κράτηση. Δεν ενδιαφέρεται τόσο για την προστασία των θυμάτων», έχει δηλώσει σχετικά.  

H ύπαρξη τέτοιων νόμων δεν «προστατεύει» απλώς, αναγνωρίζει. Αναγνωρίζει βαθιά και ουσιαστικά τα θύματα μιας πολύ ιδιαίτερης συνθήκης. Και δεν λέει «ε, τα παιδιά ορφανεύουν με διάφορους τρόπους, είναι κι αυτός ένας». Προβλέπει κονδύλια και «φροντίδα» μεταφρασμένη σε διάθεση πόρων για την πραγματική στήριξή τους σ’ ένα χαώδες «μετά». Είναι ιδιαίτερα δημοκρατικό να προβλέπεις για τις ανάγκες των λίγων και να αναγνωρίζεις, μ' έναν τόσο επίσημο τρόπο, ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι μεν τραγικό, αλλά όχι αόρατο. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ