Φασισμός και γιόγκα: Η ανησυχητική αναβίωση μιας παλιάς ιστορίας

Φασισμός και γιόγκα: Η ανησυχητική αναβίωση μιας παλιάς ιστορίας   Facebook Twitter
Υπάρχει σε όλη αυτή την πολυδαίδαλη κουλτούρα της ευεξίας μια αφηρημένη διάσταση, μια διαρκώς μισάνοιχτη πόρτα που επιτρέπει την διείσδυση πάσης φύσεως ψευτο-γκουρού με υστερόβουλα κίνητρα και ύποπτη ατζέντα.
0

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΔΙΑΒΑΣΕΙ κανείς τα εκατοντάδες σχετικά άρθρα και την εκτεταμένη βιβλιογραφία –ειδικά από την πανδημία και μετά– που έχει ασχοληθεί με το φαινόμενο για να έχει αντιληφθεί τις συνάφειες που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στην κουλτούρα της (ασύλληπτα επικερδούς) μπίζνας της ευεξίας και της άσκησης και στη συνωμοσιολογική ακροδεξιά.

Οι περισσότεροι από εμάς κάποια στιγμή έχουμε ακούσει ή έχουμε γίνει οι ίδιοι μάρτυρες των «εναλλακτικών» αντιλήψεων και της «αντισυστημικής» ρητορικής κάποιου «χαρισματικού» δάσκαλου/κόουτς/γκουρού που κάνουν την τάξη του να θυμίζει περισσότερο σέκτα παρά χώρο οργανωμένης άσκησης και ευεξίας. 

Ο νεολογισμός που εφευρέθηκε για να αποκρυσταλλώσει αυτή την τάση –η οποία δεν ξεκίνησε από τη σπέκουλα και την «ψέκα» που οργίασε κατά την διετή βασιλεία του Covid αλλά έχει πολύ βαθύτερες ρίζες– είναι «conspirituality», όρος που προκύπτει από την συγχώνευση του πνευματισμού ή της πνευματικότητας (spirituality) με τη συνωμοσία (conspiracy). Δύο λέξεις και δύο έννοιες που θεωρούμε ίσως ότι προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους αλλά τελικά έχουν πολλά κοινά, παρότι μέχρι και σχετικά πρόσφατα μια πρακτική σαν τη γιόγκα συνδεόταν με την αντικουλτούρα και τον χιπισμό.

Προφανώς, η γιόγκα με τις ποίκιλες υποδιαιρέσεις της είναι κάτι τόσο μαζικό –και τόσο ευεργετικό σε τόσες πολλές περιπτώσεις– που είναι γελοίο (και λάθος) να συνδέεται με οποιονδήποτε απόλυτο τρόπο με τις σκοτεινές δυνάμεις της αντίδρασης.

Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη του χρόνου, η γιόγκα έχει περάσει όμως από σαράντα κύματα μέχρι τις μέρες μας, από την εποχή που αναγεννήθηκε και ανασκευάστηκε στον 20ό αιώνα από ποικίλους δυτικούς φορείς: Άγγλους και Γερμανούς ευγονιστές, αποκρυφιστές, αποικιοκράτες και υπέρμαχους της Αρίας φυλής την περίοδο του μεσοπολέμου κι ακόμα πιο πριν, μέχρι τους new age Καλιφορνέζους γκουρού που ξεπετάχτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’60.  

Προφανώς, η γιόγκα με τις ποίκιλες υποδιαιρέσεις της είναι κάτι τόσο μαζικό –και τόσο ευεργετικό σε τόσες πολλές περιπτώσεις– που είναι γελοίο (και λάθος) να συνδέεται με οποιονδήποτε απόλυτο τρόπο με τις σκοτεινές δυνάμεις της αντίδρασης.

Υπάρχει όμως σε όλη αυτή την πολυδαίδαλη κουλτούρα της ευεξίας που υπόσχεται το ιδανικό τρία στα τρία –σωματική, ψυχική και πνευματική υγεία– μια αφηρημένη διάσταση, μια διαρκώς μισάνοιχτη πόρτα που επιτρέπει τη διείσδυση πάσης φύσεως ψευτο-γκουρού με υστερόβουλα κίνητρα και ύποπτη ατζέντα.

Αν προσθέσει κανείς στην εξίσωση και άλλα συγκοινωνούντα δοχεία –εναλλακτική ιατρική, αντι-επιστημονική ψέκα, νεοφασιστικές αντιλήψεις–, τότε το κοκτέιλ γίνεται επικίνδυνο, και για την ψύχη και για το μυαλό, αν όχι για το σώμα. 

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

Daily / The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

To εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Louis Theroux για το «κίνημα» των Ισραηλινών εποίκων που έχουν πλέον βάλει ως στόχο την ισοπεδωμένη Γάζα, και προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες στο BBC, βρίσκεται και στο YouTube, προς το παρόν τουλάχιστον.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Daily / American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Η ταινία του 2000 που βασίστηκε στο ομώνυμο, αγρίως αμφιλεγόμενο, μυθιστόρημα του Μπρετ Ίστον Έλις, με τον Κρίστιαν Μπέιλ στον ρόλο ενός σαλεμένου γιάπη, μοιάζει από πολλές απόψεις εξαιρετικά προφητική και ανησυχητικά επίκαιρη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Είμαστε όλοι αθώα και χαριτωμένα καρτούν κατά βάθος

Daily / Είμαστε όλοι αθώα και χαριτωμένα καρτούν κατά βάθος

Αν υπήρξε ένα ναδίρ στην μαζική χρήση του Chat GTP για τη δημιουργία εικόνων που μιμούνται την αισθητική του γιαπωνέζικου Studio Ghibli, αυτό ήταν μάλλον η «παιγνιώδης» οικειοποίηση του εργαλείου από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η αλεπού στο παζάρι κι ο «Γατόπαρδος» στο Netflix  

Daily / Η αλεπού στο παζάρι κι ο «Γατόπαρδος» στο Netflix  

Έξι δεκαετίες μετά από την κλασική ταινία του Βισκόντι, το ιταλικό έπος του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα αναβιώνει στο Netflix, σε μια άρτια και πολυτελή σειρά έξι επεισοδίων, λουσμένη στο σικελικό φως 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ