Ο άλλος λαός

ΕΠΕΞ Ο άλλος λαός Facebook Twitter
Τι συμβαίνει με εκείνον τον τρίτο λαό που δεν τον εκφράζει ούτε ο ορθολογισμός της ευημερίας των κεντροδεξιών ούτε η αριστερή έμφαση στην οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη; Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΕΙΧΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΝΑ ΜΗ γράψω για το κόμμα «Νίκη» γιατί βέβαια έχουν γίνει όλες οι δυνατές αναλύσεις και γιατί, κυρίως, πιστεύω ότι τέτοιου τύπου σχήματα αποκτούν υπόσταση και από τον θόρυβο που παράγεται στο επικοινωνιακό σύστημα. Θέλω, λοιπόν, να σταθώ περισσότερο σε αυτόν τον άλλο λαό που πιθανόν να εμφανιστεί πολιτικά με μια τέτοια ψήφο, υπάρχει όμως και πέρα από την όποια περιστασιακή εκλογική του φανέρωση.

Η συμβατική αριστερά και η «κανονική» δεξιά προσεγγίζουν κατά κανόνα τον λαό σύμφωνα με δύο τυποποιημένα βλέμματα: η αριστερά βλέπει το συλλογικό υποκείμενο μιας μελλοντικής δικαιοσύνης που θα είναι κυρίως οικονομική, δηλώνοντας την πρόθεσή της να μειώσει την εξουσία του πλούτου στους πολλούς. Η δεξιά βλέπει στον λαό ένα σύνολο ατόμων που βρίσκονται σε διαρκή διαπραγμάτευση μεταξύ τους και με τους θεσμούς με στόχο μια μέση ευημερία. Η αριστερά έχει την τάση να επικεντρώνεται στις δομικές ανισότητες, η δεύτερη να στοχεύει στις υπαρκτές ευκαιρίες. Γι’ αυτό και η αριστερά φαντάζεται την ανατροπή της ρουτίνας ως κάτι καλό, ενώ η δεξιά, αντιθέτως, προτιμά να υπόσχεται στους ανθρώπους μια ρουτίνα προτιμότερη από τις απρόβλεπτες καταστάσεις.

Είναι όμως και ένας λαός που ορίζεται περισσότερο από την απέχθεια και την καταφρόνια που νιώθει για τους άλλους λαούς της χώρας: για το κοπάδι των «υπάκουων προβάτων» της κεντροδεξιάς και φυσικά για το πλήθος των «κομμουνισμένων» που τους λείπει το ελληνικό φρόνημα.

Τι συμβαίνει όμως με εκείνον τον τρίτο λαό που δεν τον εκφράζει ούτε ο ορθολογισμός της ευημερίας των κεντροδεξιών ούτε η αριστερή έμφαση στην οικονομική και κοινωνική δικαιοσύνη; Τώρα, με αφορμή το νέο χριστιανοδεξιό κόμμα, αυτοί οι άνθρωποι συγκεντρώνουν την προσοχή του σχολιασμού. Ας πάμε στη μεγάλη εικόνα, όχι σε τούτο ή εκείνο το πολιτικό κατασκεύασμα αλλά στον «τρίτο» λαό, ο οποίος προκαλεί άγχος στην κανονική δεξιά και τον οποίο η συμβατική αριστερά δυσκολεύεται να κατανοήσει.

Δύο δυνάμεις ορίζουν αυτόν τον κόσμο νομίζω. Από τη μια η αίσθηση ότι η σύγχρονη ζωή έχει στραβώσει, ότι έχει ασχημύνει υπερβολικά σε σχέση με «παλαιότερα» (απροσδιόριστο το πότε). Αφετέρου η άποψη ότι η λύση στα διάφορα αδιέξοδα είναι μόνο μία πολιτική ελληνικών ηθών και τρόπων που αλλοιώθηκαν και κινδυνεύουν με αφανισμό. Αυτός ο λαός νιώθει επίσης πως απειλούνται συγχρόνως και η ελευθερία και η τάξη, και το εγώ του καθενός και το συλλογικό εγώ του έθνους. Πολλοί, λόγου χάρη, βίωσαν τραυματικά τη διαχείριση της πανδημίας από τις κυρίαρχες λογικές της επιστημονικής και πολιτικής κοινότητας. Είδαν πλήγμα στην ελευθερία τους και ιδίως στην αίσθηση προσωπικής αξιοπρέπειας όπως την αντιλαμβάνονται.

Την ίδια στιγμή, όμως, αισθάνονται πως έχουν χαθεί οι σταθερές μιας εύτακτης ζωής, την οποία οι ίδιοι κατανοούν με μέτρο ένα παλαιό πατρικό πρότυπο ή τα παιδαγωγικά μέτρα περασμένων δεκαετιών. Οργίζονται για κάποιες χαμένες ελευθερίες τους και από την άλλη δεν αντέχουν το ξεχείλωμα των επιτρεπτικών ελευθεριών που προσφέρει ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι μεταμορφώσεις των νέων υποκειμένων της σεξουαλικότητας. Ζουν και μιλούν μέσα σε μια εξιδανικευμένη οικογενειακή και ενοριακή τάξη που σε αυτόν τον λαό λειτουργεί μυθικά και συγκινησιακά όπως περίπου η κλασική εργατική τάξη στην κομμουνιστική φαντασία.

Είναι όμως και ένας λαός που ορίζεται περισσότερο από την απέχθεια και την καταφρόνια που νιώθει για τους άλλους λαούς της χώρας: για το κοπάδι των «υπάκουων προβάτων» της κεντροδεξιάς και φυσικά για το πλήθος των «κομμουνισμένων» που τους λείπει το ελληνικό φρόνημα. Εξού και η διπλή απόρριψη, τόσο των ξενόφερτων φιλελεύθερων του Μητσοτάκη όσο και των άθεων διεθνισμών σύμπασας της αριστεράς και των προοδευτικών.

Το σχήμα καταλήγει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στη νοσταλγία για τον δάσκαλο του χωριού, τον αντιστεκόμενο ιερέα και τον αστυνόμο που «πρέπει να απελευθερωθεί» και να δράσει ανεμπόδιστος. Αυτός, λοιπόν, ο λαός που ξεσπάει συχνά κατά του τυραννικού κράτους ονειρεύεται συγχρόνως και την πιο απόλυτη ασφάλεια, άρα μια πανταχού παρούσα αστυνομία. Φαντασιώνεται την επιβολή της τάξης ως εθνοθρησκευτική πάταξη όλων των ζιζανίων της εθνικής και κοινωνικής ζωής.

Όλα τα παραπάνω έχουν προφανώς σχέση με τις κρίσεις των τελευταίων χρόνων και με τους κλονισμούς μέσα στον κόσμο των συντηρητικών ανθρώπων. Έχουν όμως άκρες και σε πολιτικά και δημοσιογραφικά παιχνίδια, σε ηγετίσκους και παράγοντες που προωθούνται ως πωλητές χριστιανο-φασιστικών ιδεών οι οποίες εναλλάσσονται με θεραπευτικά μαντζούνια.

Τι θα γίνει πολιτικά με αυτόν τον χώρο; Νομίζω ότι αυτός ο λαός δεν μπορεί να συγκινηθεί με τη συμβατική, κεντροδεξιά υπόσχεση κανονικότητας. Αποτελείται από ανθρώπους που πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να ταυτιστούν με το clean cut τεχνοκρατικό μανιφέστο του Πιερρακάκη ή με τα σηκωμένα μανίκια του πρωθυπουργού στα τραπέζια συσκέψεων που θυμίζουν συσκέψεις σε σύγχρονες επιχειρήσεις. Αν αυτός ο λαός απεχθάνεται το αριστερό «μπάχαλο», νιώθει επίσης βαθύτατη αντιπάθεια και για την κεντροδεξιά της επενδυτικής βαθμίδας και των ευρω-ατλαντικών, δυτικών αναφορών.

Ό,τι έχει σώσει μέχρι τώρα τη συμβατική πολιτική τάξη της χώρας (μετά την απειλή της Χρυσής Αυγής, που ήταν όμως άλλη ιστορία) είναι η έλλειψη ισχυρών προσώπων για την ηγεσία του «άλλου λαού». Το πλαίσιο όμως έχει διαμορφωθεί, ο χώρος υποδοχής για ιδέες και συναισθήματα περιμένει τους πολιτικούς εμπορικούς του αντιπροσώπους. Θα είναι το κόμμα Νίκη αυτό; Θα υπάρξει κάτι άλλο; Το βέβαιο είναι πως, εκτός από τον λαό της κανονικότητας και τον λαό της αλλαγής, υπάρχει και ένας λαός που πιστεύει ότι όλα πρέπει να σαρωθούν ως έργα του Διαβόλου.

Χιλιάδες πολίτες συζητούν στα σοβαρά για μαγνητικά πεδία και παράξενες δυνάμεις, για ποικίλους σατανάδες και σωτήρια σχέδια που έχουν τη σφραγίδα του Θεού. Το όριο κάθε συμβατικής δεξιάς είναι ο πεζός ρεαλισμός της, τα όρια των προοδευτικών ή και των ριζοσπαστών είναι η αμηχανία ή η δυσχέρεια να χειριστούν έναν λαό που δεν τον ενδιαφέρει η πάλη των τάξεων και η χειραφέτηση αλλά τα θηρία της νέας τάξης. Ποια πολιτική όμως μπορεί να νικήσει τα θηρία και τους θηριόμορφους; Ιδού η απορία.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πέντε ιδρύματα πρώην πρωθυπουργών και ένα ινστιτούτο. Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Ρεπορτάζ / Τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών: Ποιος είναι ο ρόλος τους και πώς χρηματοδοτούνται

Τυπικά, σκοπός τους είναι η διατήρηση των αρχείων και η προβολή του έργου πρώην πρωθυπουργών. Στην πράξη, όμως, λειτουργούν και ως think tanks και πολιτικά εργαλεία επιρροής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ