Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι: Ένα νέο βιβλίο εξετάζει τη σχέση τους από τη σκοπιά της ψυχικής υγείας

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι - Λόρενς Ολίβιε: Ένα από τα πιο λαμπερά ζευγάρια του περασμένου αιώνα.
0

Με την ταραχώδη σχέση της Βίβιαν Λι και του Λόρενς Ολίβιε καταπιάνεται το βιβλίο «Truly, Madly» του συγγραφέα Στίβεν Γκάλογουεϊ, παρακολουθώντας με συμπόνια τον αγώνα που έδινε η Βίβιαν Λι με τα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Ο Γκάλογουεϊ, ο οποίος έχει υπάρξει συντάκτης του «The Hollywood Reporter», παρεμβάλλει σε αυτή την ιστορία που έχει ειπωθεί πολλές φορές σχόλια από σύγχρονους ειδικούς της ψυχικής υγείας, όπως η Κέι Ρέντφιλντ Τζέιμισον, οι οποίοι εξετάζουν την ψυχική κατάσταση της Βίβιαν Λι με συμπόνια, αντί για κουτσομπολίστικη διάθεση, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν ορισμένες πλευρές της συμπεριφοράς της που μέχρι πρόσφατα ίσως τις αποδίδαμε στο λεγόμενο «πάθος».

Η εντυπωσιακά όμορφη Βίβιαν Λι, κόρη στρατιωτικών, γεννήθηκε ως Βίβιαν Μέρι Χάρτλεϊ στην Ινδία, όπου έζησε μέχρι τα έξι της χρόνια. Όταν οι γονείς της επέστρεψαν στην Αγγλία, φοίτησε σε σχολή καλογραιών. Διέκοψε τη φοίτησή της όταν ο πατέρας της την πήρε μαζί του στην Ευρώπη, όπου πέρασε από διάφορα σχολεία, καθώς η οικογένειά της μετακινούνταν συνεχώς. Το 1931, όταν η οικογένεια επέστρεψε οριστικά στο Λονδίνο, ανακοίνωσε στους γονείς της ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός και ο πατέρας της την έγραψε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης.

Η Βίβιαν Λι κατάφερε να μη σταθεί η ομορφιά της εμπόδιο στο να αναγνωρίσουν το ταλέντο της. Όπως έλεγε ο σκηνοθέτης Τζορτζ Κιούκορ, «οι ωραίες γυναίκες σπάνια θεωρούνται καλές ηθοποιοί, καθώς δεν απαιτείται από εκείνες κάτι τέτοιο». Η φιλόδοξη και όμορφη και κάπως δύστροπη Βρετανίδα προσπαθούσε να ξεπερνά τον εαυτό της σε κάθε της εμφάνιση.

Την ίδια χρονιά γνώρισε και παντρεύτηκε τον δικηγόρο Χέρμπερτ Λι Χόλμαν και από το μεσαίο όνομά του πήρε το επώνυμό της. Απέκτησαν μια κόρη, αλλά ο Χόλμαν δεν ενέκρινε τις καλλιτεχνικές της ενασχολήσεις και την ανάγκασε να διακόψει τις σπουδές της. Όπως γράφει ο Γκάλογουεϊ, η Λι έβρισκε τον γάμο «απλώς έναν ακόμη ρόλο σε ένα ατελείωτο έργο και τη μητρότητα μια παράσταση επαναλαμβανόμενη, χωρίς το όφελος της καλής γραφής».

truly-madly
Stephen Galloway, Truly, Madly.

Ο Λόρενς Ολίβιε ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερός της, είχε γεννηθεί στο Ντόρκινγκ του Λονδίνου και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Όταν γνωρίστηκαν με τη Λι ήταν παντρεμένος με την Τζιλ Έσμοντ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Τάρκιν. Οι δυο οικογένειες είχαν φιλικές σχέσεις και συναντιόντουσαν σε πάρτι, γεύματα και διακοπές.

Όταν αποκαλύφθηκε η σχέση τους, ξέσπασε σκάνδαλο. Η Βίβιαν Λι είχε ήδη παίξει τη Σκάρλετ Ο'Χάρα στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» και ο Ολίβιε τον Χίθκλιφ στα «Ανεμοδαρμένα Ύψη»· και οι δυο ήταν στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας και η πίεση που τους ασκούσαν τα μέσα ήταν εξοντωτική.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, Αυστραλία, Ιούνιος 1948. Φωτο: Wikipedia

Η Βίβιαν Λι κατάφερε να μη σταθεί η ομορφιά της εμπόδιο στο να αναγνωρίσουν το ταλέντο της. Όπως έλεγε ο σκηνοθέτης Τζορτζ Κιούκορ, «οι ωραίες γυναίκες σπάνια θεωρούνται καλές ηθοποιοί, καθώς δεν απαιτείται από εκείνες κάτι τέτοιο». Η φιλόδοξη και όμορφη και κάπως δύστροπη Βρετανίδα προσπαθούσε να ξεπερνά τον εαυτό της σε κάθε της εμφάνιση.

Ο Ολίβιε, χρόνια αργότερα, ανέφερε ένα περιστατικό που υποδήλωνε την ψυχική της υγεία και την κατάσταση στην οποία βρισκόταν: όταν είχαν συναντηθεί θεατρικά το 1937, με εκείνον Άμλετ και τη Λι Οφηλία στο Όλντ Βικ, τη νύχτα της πρεμιέρας, λίγο πριν βγει στη σκηνή, άρχισε να του φωνάζει χωρίς προφανή λόγο κι έπειτα έμεινε σιωπηλή κοιτάζοντας αόριστα τον χώρο, ενώ την επομένη είχε ξεχάσει εντελώς το περιστατικό. Ήταν η πρώτη φορά που ο Ολίβιε γινόταν μάρτυρας τέτοιας συμπεριφοράς από μέρους της.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Η Βίβιαν Λι ως Σκάρλετ Ο'Χάρα. Φωτο: Wikipedia

Ο Γκάλογουεϊ προσπαθεί  μέσα από την αλληλογραφία της να ανιχνεύσει τον χαρακτήρα της, που σημαδεύεται από βίαια περιστατικά με ακραία συμπεριφορά. Μπορεί να διαπιστώσει κανείς εύκολα την πίεση υπό την οποία βρίσκονταν και οι δύο, με επίκεντρο την ερωτική τους σχέση. Όταν συνεργάστηκαν στο Μπρόντγουεϊ, όπου ανέβασαν το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», ο Τύπος ασχολήθηκε με την σχέση τους, αλλά και με το γεγονός ότι βρίσκονταν μακριά από την Ευρώπη ενώ είχε ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η παράσταση απέτυχε και οι κριτικές έγραφαν τόσο για την κακή σκηνοθεσία του Ολίβιε όσο και για την άρθρωση της Λι. Σε αυτή την παράσταση είχαν επενδύσει όλες τις οικονομίες τους και σχεδόν καταστράφηκαν. Επέστρεψαν στην Αγγλία το 1941.

Επιβαρυντική για την ψυχική κατάσταση της Βίβιαν Λι ήταν και η περιοδεία στη Βόρεια Αφρική, όπου εμψύχωνε τα στρατεύματα των συμμάχων. Σύντομα αρρώστησε. Την ταλαιπωρούσαν ένας επίμονος βήχας και πυρετός, και την επόμενη χρονιά της διέγνωσαν φυματίωση του αριστερού πνεύμονα. Έμεινε αρκετές εβδομάδες στο νοσοκομείο και όταν ανέρρωσε άρχισε να γυρίζει το «Καίσαρ και Κλεοπάτρα». Ήταν έγκυος και απέβαλε λόγω κόπωσης. Μετά την αποβολή έπεσε σε βαθιά κατάθλιψη, ενώ είχε διαρκώς εκρήξεις που προκαλούνταν από τη διπολική διαταραχή.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, "That Hamilton Woman" (1941). Φωτο: Wikipedia

Πέθανε μόλις στα 54 χρόνια της, καθώς η φυματίωση υποτροπίασε. Την ίδια περίοδο, ο Ολίβιε, με τον οποίο είχαν χωρίσει, υποβαλλόταν σε θεραπεία για καρκίνο του προστάτη. Η Λι έφυγε από τη ζωή ταλαιπωρημένη από τον κλονισμένο ψυχισμό της, που την οδήγησε συχνά σε ψυχιατρικές κλινικές.

Το ζήτημα της ψυχικής της ασθένειας ήταν ταμπού, αλλά ο Ολίβιε αποκάλυψε στην αυτοβιογραφία του τα χρόνια και τελικά καθόλου αδικαιολόγητα προβλήματα στη σχέση τους, γράφοντας: «Κατά τη διάρκεια της περιόδου που ήταν αιχμάλωτη στα δίχτυα εκείνου του πανούργου τέρατος, της μανιοκατάθλιψης, κατάφερε να διατηρήσει την εξυπνάδα της, μια χρήσιμη ικανότητα που τη βοηθούσε να αποκρύψει την πραγματική ψυχική της κατάσταση σχεδόν από όλους, εκτός από μένα...».

Το ζευγάρι με την καταδικασμένη και ταλαιπωρημένη από ασθένειες και πάθη αγάπη διατηρεί ακόμα μια λάμψη και η βιογραφία αυτή έρχεται να θυμίσει μια εποχή που τα αστέρια του θεάματος έμοιαζαν να είναι το κέντρο του σύμπαντος.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, 1957. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Η Βίβιαν Λι ως Άννα Καρένινα. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Ο Λόρενς Ολίβιε to 1939. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι, 1958. Φωτο: Wikipedia
Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ