Η «Λιλιπούπολη» δεν είναι για παιδιά

Η «Λιλιπούπολη» δεν είναι για παιδιά Facebook Twitter
Ο Μάνος Χατζιδάκις με τον Σπύρο Σακκά σε ηχογράφηση της «Λιλιπούπολης».
0

ΤI HΡΘΕ ΠΡΩΤΟ; Το μωρό ή η μουσική; Μερικές εβδομάδες αφότου γέννησα, συνειδητοποίησα ότι ο γιος μου ηρεμούσε μόνο όταν του τραγουδούσα και τον κουνούσα ρυθμικά κάτω από τον απορροφητήρα. Το πρόβλημα ήταν πως το μυαλό μου θύμιζε νάιλον με φούσκες, από αυτό που τυλίγουν τα εύθραυστα αντικείμενα, και το μόνο που θυμόμουν ήταν παλιά διαφημιστικά τζινγκλάκια.

Όταν έψαχνα στο ΥouΤube, μου έβγαιναν τραγούδια που έμοιαζαν ενορχηστρωμένα από έναν μόνο άνθρωπο, με ένα κουταλάκι, δύο πιρούνια, μουσικό θέμα από παιδικό συνθεσάιζερ και στίχους από αλγοριθμικό εφιάλτη.

Όσο πιο πολύ ακούω τη «Λιλιπουπόλη» ως ενήλικη, τόσο πιο πολύ καταλήγω πως δεν είναι «για παιδιά» – έτσι όπως έχουμε συνηθίσει τουλάχιστον να απευθυνόμαστε στα παιδιά σήμερα, περίπου σαν να είναι λοβοτομημένα. Παραείναι οξυδερκής, περίπλοκη, φανταχτερή και αστεία, με τον ίδιο τρόπο που καμιά φορά τα καλύτερα δράματα είναι και αυτά που σε κάνουν να γελάς πικρά.

Έβαλα και ξανάκουσα όλα τα τραγούδια της «Λιλιπούπολης». Αποφάσισα πολύ γρήγορα πως αυτά δεν είναι τραγούδια για παιδιά – κάποια ήταν μια βουτιά στη μελαγχολία.

Το «Χρυσαλιφούρφουρο» μου θύμισε το «Κοπερτί» της Λένας Πλάτωνος, ένα πολύ σκληρό τραγούδι που μιλά για τη μοναξιά, αλλά σε παιδική έκδοση («Στα λαγκάδια της Λιλιπούπολης / βγαίνει ένα λουλουδάκι / που το λεν Χρυσαλιφούρφουρο / και μοιάζει με χρυσό τριανταφυλλάκι./ Φύσα, φύσα το Χρυσαλιφούρφουρο / φύσα το την άνοιξη να φέρεις / Κι αν πετάξει σαν φτερό και πούπουλο / κάποιος σ’ αγαπάει και δεν το ξέρεις»). Προφανώς, η ομοιότητα δεν είναι τυχαία, γράφτηκαν περίπου την ίδια εποχή από την ίδια στιχουργό, την υπέροχη Μαριανίνα Κριεζή.

Εξάλλου, η δημιουργικότητα, η τρέλα αλλά και οι ενορχηστρώσεις πολλών τραγουδιών της «Λιλιπούπολης» θυμίζουν το «Σαμποτάζ» της Λένας Πλάτωνος που κυκλοφόρησε το 1981, γεγονός καθόλου παράλογο αν σκεφτεί κανείς ότι πολλοί από τους δημιουργούς ήταν οι ίδιοι και στα δύο εγχειρήματα (Λένα Πλάτωνος, Μαριανίνα Κριεζή και η Σαβίνα Γιαννάτου στα φωνητικά). 

Έψαξα πολύ να βρω πότε ακριβώς ξεκίνησε η «Λιλιπούπολη». Κανείς δεν ξέρει αν κλείνει τα 44 ή τα 45 χρόνια. Οι συντελεστές αναφέρουν πως ξεκίνησαν να δουλεύουν τον Δεκέμβρη του ’76, αλλά μάλλον η πρώτη εκπομπή βγήκε στον αέρα του Τρίτου Προγράμματος στις 19/12/1977. Η τελευταία μεταδόθηκε στις 22 Μαΐου του 1980, λίγους μήνες πριν γεννηθώ.

Με τον αδελφό μου ακούγαμε τη «Λιλιπούπολη» σε επαναλήψεις ή σε κασέτες. Καθόμασταν στην κουζίνα του πατρικού μας σπιτιού με τα μπεζ πλακάκια, σε δύο σκαμπό, ένα άσπρο κι ένα καφέ. Για κάποιον λόγο θυμάμαι με κάθε λεπτομέρεια το κασετόφωνό μας, ένα ογκώδες τετράγωνο μαύρο και ασημένιο Philips. Το στρογγυλό κουμπί του ραδιοφώνου ήταν επίτηδες τραχύ στο άγγιγμα, για να μη γλιστρά το χέρι όταν άλλαζε συχνότητα.

Τα επεισόδια της «Λιλιπούπολης» ήταν πολύ αστεία, αλλά μάλλον κι αυτά δεν ήταν ακριβώς παιδικά. Το αγαπημένο μου επεισόδιο ήταν αυτό με τον παπαγάλο και την Όφη-Σόφη. Ο παπαγάλος ήθελε να φάει σοκολατάκια και η Όφη-Σόφη δεν τον άφηνε γιατί προσπαθούσε να του μάθει καλούς τρόπους. Ταυτιζόμουν με τον παπαγάλο γιατί ήθελα μονίμως να φάω τα πάντα (50 σοκολατάκια με αμύγδαλο, ζάχαρη σε κύβους, ένα ολόκληρο σπιτάκι από τούρτα γενεθλίων – όλα αυτά είναι πραγματικά παραδείγματα όσων έχω φάει κατά καιρούς) και ποτέ δεν με άφηναν.

Μου άρεσε το τραγούδι με το χοντρό μπιζέλι αλλά και η πρωτο-φεμινίστρια Χιονάτη που παντρευόταν τον πρίγκιπα του παραμυθιού, αλλά αυτός έβγαινε ψευδός, πομπώδης και σεξιστής και της έφερνε για δώρο γενεθλίων «το χγυσό τσεμπέρι, τη χγυσή ξεσκονίστρα και τη χγυσή κατσαρόλα», ενώ εκείνη τον αποκαλούσε «ο κηφήνας που παντρεύτηκα».

Γνώριζα πως η Χιονάτη ήταν η Άννα Παναγιωτοπούλου, αλλά όχι ότι τον πρίγκιπα υποδυόταν ο Λευτέρης Βογιατζής. Δεν ήξερα τις πολιτικές πιέσεις που δεχόταν ο Χατζιδάκις να λογοκρίνει ή να αλλάξει την εκπομπή, αν και, ξανακούγοντας τώρα πια τα επεισόδια, καταλαβαίνω γιατί – πολλές σκηνές αγγίζουν την πολιτική σάτιρα.

Πάνω απ’ όλα αυτά, όμως, ο κόσμος της «Λιλιπούπολης» είναι ένα ολοκληρωμένο τεχνικολόρ αριστούργημα. Ένα καράβι με χρυσά κουπιά που λέγεται «φίστικος» μοιράζει θαλασσινά φιστίκια και μια καφέ αρκούδα τρέχει φορτωμένη με έναν ξύλινο μπουφέ.

Υπάρχουν πέντε τραγούδια που κινούνται αποκλειστικά γύρω από ένα και μοναδικό χρώμα, το άσπρο, το κίτρινο, το καφέ, το ροζ και το πράσινο. Όλα τα μουσικά είδη συνυπάρχουν, από την μπόσα νόβα (που συνοδεύει ένα ζευγάρι που οργιάζει, πασαλείβοντας ο ένας τον άλλον με μαρμελάδες και λουκούμια σε ένα ζαχαροπλαστείο) μέχρι το τσιφτετέλι που χορεύει «η ασιατική γρίπη που έρχεται από την Ανατολή».

Όσο πιο πολύ ακούω τη «Λιλιπουπόλη» ως ενήλικη, τόσο πιο πολύ καταλήγω πως δεν είναι «για παιδιά» – έτσι όπως έχουμε συνηθίσει τουλάχιστον να απευθυνόμαστε στα παιδιά σήμερα, περίπου σαν να είναι λοβοτομημένα. Παραείναι οξυδερκής, περίπλοκη, φανταχτερή και αστεία, με τον ίδιο τρόπο που καμιά φορά τα καλύτερα δράματα είναι και αυτά που σε κάνουν να γελάς πικρά.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ