ΣΤΟ ΙΡΑΝ ΑΥΤΕΣ τις μέρες κάτω από τα ερείπια δεν υπάρχουν παγιδευμένοι και θαμμένοι μόνο άνθρωποι αλλά και ιστορίες. Η αλήθεια, όπως τη ζουν οι άνθρωποι, δεν λέγεται πλέον. Και ό,τι λέγεται από επίσημα χείλη, δεν μπορεί να το εμπιστευτεί κανείς. Ακριβώς εδώ, μέσα στη σιωπή και τον καπνό από τις εκρήξεις των αεροπορικών επιδρομών, αναδύεται ένα μεγαλύτερο ερώτημα:
Βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός ολοκληρωτικού πολέμου;
Μήπως οι πρόσφατες επιθέσεις του Ισραήλ στο ιρανικό έδαφος –με θανατηφόρες συνέπειες για τους αμάχους– είναι η αρχή για κάτι μεγαλύτερο; Και αν ναι, πώς θα μπορούσε αυτός ο πόλεμος να αναδιαμορφώσει τη μοίρα του ιρανικού λαού, την κατάσταση στη Γάζα και την εύθραυστη ισορροπία της Μέσης Ανατολής;
Για την Ισλαμική Δημοκρατία και Ισραηλινούς ηγέτες όπως ο Νετανιάχου, το Ιράν δεν είναι μια χώρα 90 εκατομμυρίων ανθρώπων με διαφορετικές γλώσσες, κουλτούρες, πεποιθήσεις και τρόπους ζωής − είναι απλώς μια απειλή που πρέπει να περιοριστεί ακόμα και με τη χρήση ωμής βίας.
Δεν μπορεί να απαντήσει κανείς σε αυτά τα ερωτήματα αναλύοντας μόνο στρατιωτικές στρατηγικές ή επίσημα συνθήματα. Πρέπει να κοιτάξει μέσα στις πληγωμένες πόλεις –σε ανυπεράσπιστα σώματα, κατεστραμμένα σπίτια και φωνές που προσπαθούν ακόμα να ακουστούν–, κάτω από τα χαλάσματα, κάτω από το πέπλο του φόβου και της σιωπής.
Το Ιράν και το Ισραήλ δεν έχουν κοινά σύνορα. Ο πόλεμος έχει πέσει από τον ουρανό πάνω στην κοινωνία και, όπως πάντα, το βάρος το σηκώνουν οι άνθρωποι. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Ιράν, από την έναρξη των ισραηλινών επιθέσεων και μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, τουλάχιστον 224 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 1.481 έχουν τραυματιστεί – το 90% από αυτούς ήταν άμαχοι.
Ιστορίες από μια βομβαρδισμένη πόλη
Σε αντίθεση με την επίσημη προπαγάνδα, που προσπαθεί να περιορίσει αυτόν τον πόλεμο σε μια σειρά χτυπημάτων σε πυρηνικές υποδομές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή σε στοχευμένες δολοφονίες διοικητών και επιστημόνων, ένα επιτόπιο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ham-Mihan» δίνει μια διαφορετική εικόνα. Το ρεπορτάζ είναι γραμμένο από τους Elaheh Mohammadi και Sanaz Sabzi. Η Mohammadi είναι η ίδια δημοσιογράφος που φυλακίστηκε το 2022 για το ρεπορτάζ της σχετικά με την ταφή της Jina/Mahsa Amini. Γράφουν για δρόμους που λυγίζουν κάτω από το βάρος της καταστροφής, για σπίτια που δεν υπάρχουν πια και για ανθρώπους που δεν ξέρουν πώς να ξαναρχίσουν τη ζωή τους από το μηδέν.
Στο δρομάκι Abshouri κοντά στην οδό Patrice Lumumba, ώρες μετά τον βομβαρδισμό, οι άνθρωποι στέκονται σιωπηλοί, παρακολουθώντας τις μπουλντόζες να σκάβουν μέσα σε έναν λόφο από πέτρες, χώματα, λιωμένα μέταλλα και τα ερείπια ενός σπιτιού που χτυπήθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας από ισραηλινό πύραυλο. Ήταν το σπίτι του πυρηνικού επιστήμονα Ahmad Zolfaghari και του γιου του. Τα πτώματά τους παρέμειναν θαμμένα στα συντρίμμια για ώρες. Οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν. Αλλά αυτό που μένει δεν είναι μόνο ο θάνατος – είναι η αβεβαιότητα. Μια ηλικιωμένη γυναίκα που χτυπήθηκε από την έκρηξη λέει: «Αν ήταν σεισμός, θα ξέραμε πού να πάμε. Αλλά πού θα πάμε τώρα;».
Στο συγκρότημα κατοικιών Orchid στη Shahrara, ο τοίχος ενός διαμερίσματος έχει πέσει. Η οικογένεια Hajimiri –ο πατέρας, η μητέρα και η κόρη τους, Tara– έχασαν τη ζωή τους. Η σορός της Tara, μιας νεαρής αθλήτριας, αναγνωρίστηκε στο νεκροτομείο από τους φίλους της. Στην ίδια γειτονιά, η έκρηξη έριξε μια έγκυο γυναίκα, τη σύζυγο του Majid, πάνω σε ένα δέντρο. Επιβίωσε, αλλά ακόμα δεν έχει βρει το πτώμα του συζύγου της.
Στο Marzdaran, η Leila και η δεκαεξάχρονη κόρη της ξύπνησαν από την έκρηξη, νομίζοντας για μια στιγμή ότι το σπίτι τους κατέρρεε. Η Sepehr, κάτοικος του Sa'adat Abad, είδε ένα πολεμικό αεροπλάνο να πετάει από πάνω της σε χαμηλό ύψος και είπε: «Αυτός ο πόλεμος θα προξενήσει στο παιδί μου το ίδιο τραύμα που προξένησε στη δική μου γενιά ο πόλεμος Ιράν - Ιράκ τη δεκαετία του 1980».
Ανάμεσα στα ερείπια, υπάρχει ένα όνομα που οι άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχάσουν: Zahra Shams, επίσης γνωστή ως Najmeh. Μια ευγενική, δραστήρια γυναίκα που αγαπούσε τη φύση και την ποδηλασία και σκοτώθηκε στο ισραηλινό χτύπημα. Ένας από τους φίλους της λέει: «Συνήθιζε πάντα να λέει ότι είμαστε όλοι άνθρωποι».
Στις βομβαρδισμένες γειτονιές, πολύχρωμες κουβέρτες καλύπτουν τώρα τα σπασμένα παράθυρα. Οι οικογένειες δεν ξέρουν αν πρέπει να μείνουν ή να φύγουν. Κάποιοι κοιτάζουν άπραγοι τα χαλάσματα, ανήμποροι μπροστά στη μοίρα.
Αυτό που συνέλεξε η «Ham-Mihan» από τις φωνές των επιζώντων είναι κάτι περισσότερο από μαρτυρίες – είναι αποδείξεις. Όποιο όνομα κι αν δώσεις σε αυτόν τον πόλεμο, έρχεται από ψηλά, αλλά η σκόνη του πάντα κατακάθεται στα πρόσωπα των ανθρώπων.
Το Διεθνές Δίκαιο, το άνισο βάρος των εθνών και η ευθύνη
Ο ισχυρισμός ότι το Ιράν αποτελεί «απειλή» για το Ισραήλ αποτελεί εδώ και χρόνια βασικό στοιχείο του επίσημου λόγου του Τελ Αβίβ και αντανακλάται στις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις των ηγετών του Ισλαμικού Καθεστώτος, από τον Χαμενεΐ μέχρι τους διοικητές του IRGC (Φρουροί της Επανάστασης), όπως και στο διαβόητο ρολόι που μετρά αντίστροφα τον χρόνο «μέχρι την καταστροφή του Ισραήλ», το οποίο βρίσκεται στην πλατεία Παλαιστίνης στην Τεχεράνη. Ωστόσο, παρά τις προκλήσεις των επιθεωρήσεων, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) δεν έχει βρει μέχρι στιγμής καμία απόδειξη ότι το Ιράν επιδιώκει ενεργά την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Πολλαπλές εκθέσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών –που κυκλοφορούν ευρέως τις τελευταίες ημέρες– επιβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει εν εξελίξει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.
Παρ’ όλα αυτά, στη διεθνή νομική και πολιτική ισχύ δεν υπάρχει καμία ισορροπία. Το διεθνές δίκαιο μπορεί να έχει καθολικό χαρακτήρα στα χαρτιά, αλλά στην πράξη διαμορφώνεται, ερμηνεύεται και επιβάλλεται από τις ίδιες τις δυνάμεις που το συνέταξαν. Το Ιράν δεν συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών των δυνάμεων, ούτε θεωρείται σημαντικός παράγοντας στην τρέχουσα παγκόσμια τάξη – παρά τις εκτεταμένες προσπάθειες που κατέβαλε τα τελευταία χρόνια για να εισέλθει σε αυτήν τη σφαίρα. Ακόμη και η Ρωσία και η Κίνα, οι προφανείς σύμμαχοί του, έχουν αποφύγει σταθερά την άμεση εμπλοκή. Οι ισχυροί πολιτικοί και οικονομικοί δεσμοί τους με το Ισραήλ –μόνο η Κίνα εξήγαγε αγαθά αξίας σχεδόν 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Ισραήλ το 2024– καθιστούν την ασφάλεια του Τελ Αβίβ ζήτημα υψηλής σημασίας γι’ αυτούς. Από την άλλη πλευρά, η Ευρώπη, που κλονίζεται από την ενεργειακή κρίση και είναι κατακερματισμένη εσωτερικά, στην καλύτερη περίπτωση βλέπει το Ιράν ως πηγή «περιφερειακής αστάθειας» και όχι ως δυνητικό εταίρο.
Ωστόσο, καμία από αυτές τις πραγματικότητες δεν απαλλάσσει την Ισλαμική Δημοκρατία από τις βασικές της ευθύνες. Κάθε κυβέρνηση –ανεξάρτητα από τη θέση της στη διεθνή τάξη– είναι υποχρεωμένη να προστατεύει την ασφάλεια και τα συμφέροντα των πολιτών της. Το καθήκον αυτό δεν μπορεί να εκπληρωθεί με εμπρηστικά συνθήματα ή με την επιδίωξη στρατηγικών στόχων που δεν αποφέρουν κανένα πραγματικό όφελος για τη χώρα. Αντιθέτως, πρέπει να εδράζεται στην προσπάθεια να μη γίνει το ιρανικό έδαφος πεδίο μάχης για περιφερειακές και παγκόσμιες διαμάχες. Οι αξιωματούχοι του καθεστώτος θα έπρεπε να είχαν αναγνωρίσει ότι οποιαδήποτε πολιτική στρατηγική που απειλεί την ασφάλεια άλλου κράτους-μέλους του ΟΗΕ θα προκαλούσε τελικά αντίποινα. Σήμερα, με τα εχθρικά αεροσκάφη να κυριαρχούν στον ιρανικό εναέριο χώρο, είναι σαφές πόσο κούφιοι ήταν στην πραγματικότητα οι κομπασμοί για στρατιωτική υπεροχή και οι ψευδείς διαβεβαιώσεις ότι δεν θα γίνει πόλεμος.
Γιατί θυσιάστηκαν τόσο πολλά για ένα έργο που δεν έφερε κανένα απτό όφελος και απλώς αύξησε την εξάρτηση από άλλα κράτη, ιδίως από την Κίνα και τη Ρωσία; Ο πυρηνικός σταθμός παραγωγής ενέργειας Bushehr δεν παρέχει ούτε το 1% της ηλεκτρικής ενέργειας του Ιράν. Επιπλέον, μόλις πριν από δύο εβδομάδες, ο πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν αποκάλυψε ότι η Ρωσία δεν επέτρεψε ποτέ να χρησιμοποιηθούν στον αντιδραστήρα καύσιμα ιρανικής κατασκευής. Εν τω μεταξύ, η Κίνα, υπό την πίεση των ΗΠΑ, εγκατέλειψε το κοινό σχέδιο εξόρυξης ουρανίου με το Ιράν, επιδιώκοντας πρόσβαση σε πιο προηγμένες πυρηνικές τεχνολογίες, αλλού. Τα γεγονότα αυτά επέτρεψαν στους Ιρανούς αξιωματούχους να κομπάζουν ότι επιδιώκουν περισσότερη ανεξαρτησία – η απομόνωση, ωστόσο, της χώρας από τη διεθνή κοινότητα εμπόδισε οποιαδήποτε πραγματική ανάπτυξη.
Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: γιατί το Ιράν να επωμιστεί ένα τόσο βαρύ κόστος, ειδικά όταν είναι ήδη καταβεβλημένο από αλλεπάλληλες κρίσεις;
Δύο καταστροφικά οράματα: Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν και το Ισραήλ του Νετανιάχου
Για το παγκόσμιο και το Δυτικό, ιδίως, κοινό, τα συνθήματα των αξιωματούχων του Ισλαμικού Καθεστώτος για την καταστροφή του Ισραήλ ή οι ομιλίες Ισραηλινών ηγετών όπως ο Νετανιάχου για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του πολιτισμού μπορεί να είναι οι μόνες αφηγήσεις στις οποίες στρέφουν τα φώτα της δημοσιότητας τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Αλλά για να καταλάβουμε πραγματικά τι συμβαίνει, πρέπει να εξετάσουμε δύο ανταγωνιστικά όνειρα εξουσίας, δύο αντίθετα σχέδια που φαίνεται να βρίσκονται σε πόλεμο, αλλά στην πράξη έχουν υπό ομηρία ανθρώπους και στις δυο πλευρές.
Από τη μία βρίσκεται η Ισλαμική Δημοκρατία − ένα καθεστώς του οποίου η ίδια η ύπαρξη έχει οικοδομηθεί πάνω στην επιβίωση σε κατάσταση πολέμου. Αυτό το σύστημα δεν έχει νόημα χωρίς εχθρό. Από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα, συντηρεί σταθερά την εικόνα μιας ξένης απειλής προκειμένου να καταστείλει τις εγχώριες αντιδράσεις. Από το σύνθημα «σβήστε το Ισραήλ από τον χάρτη» μέχρι τη λεγόμενη «πολιτισμική μάχη», όλα αυτά χρησιμεύουν για να επιβάλουν την εσωτερική πολιτική του καθεστώτος και να φιμώσουν την κοινωνία. Κανένα καθεστώς δεν θα μπορούσε να κυβερνήσει έναν επαναστατημένο, εξαντλημένο και διαμαρτυρόμενο πληθυσμό όπως ο ιρανικός χωρίς να αναπαράγει διαρκώς την εντύπωση ότι η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Στην άλλη πλευρά βρίσκεται το Ισραήλ, ένα κράτος του οποίου η εξωτερική πολιτική, ιδίως τις τελευταίες δεκαετίες, στοχεύει στην αναδιαμόρφωση της περιοχής μέσω της αποσταθεροποίησης γειτονικών κρατών. Έχει χρησιμοποιήσει το απολύτως δικαιολογημένο τραύμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Ολοκαυτώματος για να δικαιολογήσει σχεδόν κάθε ενέργειά του. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι τα αντιπολεμικά κινήματα και οι φωνές που αντιτίθενται στην καταπίεση των Παλαιστινίων μέσα στο Ισραήλ ήταν από τους πρώτους που βγήκαν στους δρόμους και καταδίκασαν αυτόν τον πόλεμο. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, η κυβέρνηση Νετανιάχου βρισκόταν και πάλι στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Για την Ισλαμική Δημοκρατία και Ισραηλινούς ηγέτες όπως ο Νετανιάχου, το Ιράν δεν είναι μια χώρα 90 εκατομμυρίων ανθρώπων με διαφορετικές γλώσσες, κουλτούρες, πεποιθήσεις και τρόπους ζωής − είναι απλώς μια απειλή που πρέπει να περιοριστεί ακόμα και με τη χρήση ωμής βίας. Αυτά τα δύο όνειρα συγκλίνουν σε ένα σημείο: στη διαγραφή της κοινωνίας.
Στα μάτια και των δύο, ο λαός του Ιράν είναι είτε απειλή είτε αριθμοί∙ ποτέ πολιτικό υποκείμενο, ποτέ κύριος της μοίρας του. Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει απωθήσει την κοινωνία από το πολιτικό προσκήνιο για να διατηρήσει τη δεσποτική της εξουσία μέσω της δημιουργίας εξωτερικών ή/και εσωτερικών εχθρών. Το Ισραήλ, με πλήρη αδιαφορία γι’ αυτούς τους ανθρώπους, στοχοποιεί τη ζωή, τα σπίτια και την ψυχική τους ηρεμία. Δεν έχει σημασία τι λέει ο Νετανιάχου ή τι συνθήματα προβάλλει για να δικαιολογήσει τις πράξεις του – η πραγματικότητα είναι ευδιάκριτη από τον ιρανικό λαό και θα παραμείνει στη συλλογική μας μνήμη.
Η Ένωση Ιρανών Συγγραφέων −μια οργάνωση της οποίας τα μέλη έχουν αντιμετωπίσει λογοκρισία και καταστολή από την εποχή των Παχλεβί μέχρι σήμερα (και δεν πρέπει να ξεχνάμε τις βάναυσες δολοφονίες αρκετών μελών της τη δεκαετία του 1990)−, γράφει σε πρόσφατη ανακοίνωσή της:
«Υπάρχει πλέον πραγματικός φόβος ότι τα επιτεύγματα του κινήματος ελευθερίας 1401 (Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία), το οποίο προέκυψε από πολλές προηγούμενες εξεγέρσεις, μπορεί να σβηστούν εξαιτίας της σύγκρουσης που ξέσπασε − και ότι στην καμένη γη που θα μείνει πίσω μπορεί να αναπτυχθούν νέες μορφές ακραίου εθνικισμού, ακροδεξιάς πολιτικής και νεοφασισμού. Ειδικά από τη στιγμή που και για τις δύο πλευρές −το Ισραήλ και την Ισλαμική Δημοκρατία− ο πόλεμος είναι μια “ευλογία” από την οποία τρέφονται».
Φωνές από τα κάτω
Αυτές τις μέρες που οι βομβαρδισμοί, η καταστολή και η προπαγάνδα προχωρούν παράλληλα, οι πραγματικές φωνές του λαού δεν βρίσκονται πουθενά στα επίσημα κανάλια ή στα tweets των περισσότερων πολιτικών προσώπων. Ο λαός του Ιράν δεν βρίσκεται στα παλάτια της εξουσίας ή στα συνέδρια της αντιπολίτευσης. Ζει κάτω από τα ερείπια, στις ουρές των νοσοκομείων, πίσω από τις πύλες των φυλακών και στις ταράτσες των πολυκατοικιών με τα σπασμένα παράθυρα.
Σε τέτοιες στιγμές, η φωνή που υψώνεται απευθείας μέσα από την κοινωνία γίνεται ακόμη πιο σημαντική. Μια κοινή δήλωση από πέντε ανεξάρτητες εργατικές οργανώσεις −συμπεριλαμβανομένων του Συνδικάτου Εργαζομένων στα Λεωφορεία της Τεχεράνης, του Συνδικάτου Εργαζομένων στα Ζαχαροκάλαμα Haft-Tappeh, της Συμμαχίας Συνταξιούχων και της Συντονιστικής Επιτροπής− είναι ίσως το σαφέστερο παράδειγμα μιας τέτοιας φωνής. Σε αυτήν τη δήλωση, ο πόλεμος καταδικάζεται αποφασιστικά, με αδιαμφισβήτητη σαφήνεια:
«Εμείς, οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι του Ιράν, έχουμε πληρώσει για πολλά χρόνια βαρύ τίμημα −φυλακίσεις, βασανιστήρια, εκτελέσεις, απολύσεις, απειλές, ξυλοδαρμούς− για το δικαίωμά μας στο βασικό βιοτικό επίπεδο. Εξακολουθούμε να στερούμαστε το δικαίωμα να οργανωνόμαστε και να μιλάμε ελεύθερα. Οι εργάτες και οι εργαζόμενοι σε αυτήν τη χώρα είναι δικαίως οργισμένοι και απηυδισμένοι με την Ισλαμική Δημοκρατία και τους καπιταλιστές εταίρους της που, για πάνω από τέσσερις δεκαετίες, έχουν συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο στις πλάτες μας, ενώ μας κρατούν σε διαρκή ανασφάλεια στερώντας μας βασικά δικαιώματα. Όλοι οι αξιωματούχοι και τα θεσμικά όργανα που εμπλέκονται στην καταστολή και τις δολοφονίες των εργατών, των γυναικών, της νεολαίας και του καταπιεσμένου λαού του Ιράν πρέπει να δικαστούν και να τιμωρηθούν από τον ίδιο το λαό».
Αυτή είναι η θέση των οργανώσεων, πολλά μέλη των οποίων είναι σήμερα φυλακισμένα. Η δήλωση σημειώνει ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ δεν έχουν ως στόχο μόνο στρατιωτικές ζώνες αλλά και σπίτια, διυλιστήρια και χώρους εργασίας. Ταυτόχρονα, οι οργανώσεις δεν τρέφουν αυταπάτες για τον αντεργατικό και κατασταλτικό χαρακτήρα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Επισημαίνουν με σαφήνεια τις βαθύτερες αιτίες:
«Οι κυρώσεις, η διαφθορά, ο περιορισμός των ελευθεριών, όλα αυτά έχουν εδώ και χρόνια καταστρέψει την καθημερινή ζωή της εργατικής τάξης του Ιράν».
Αυτή η δήλωση προσφέρει έναν «τρίτο δρόμο» που δεν βασίζεται ούτε στην προπαγάνδα της «αντίστασης», ούτε στις υποσχέσεις του Λευκού Οίκου ή του Τελ Αβίβ. Αντλεί τη δύναμή του από τα συνθήματα των κινημάτων βάσης όπως το «Ψωμί, Εργασία, Ελευθερία» και το «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» και τονίζει τη δύναμη του ίδιου του λαού.
Δεν πρόκειται για κάποια περιθωριακή θέση, αντιθέτως. Όταν βρέχει βόμβες από ψηλά, οι από κάτω είναι αυτοί που καταλαβαίνουν καλύτερα ότι καμία βόμβα δεν φέρνει δικαιοσύνη. Οι ίδιοι άνθρωποι που ζούσαν για χρόνια μεταξύ αργού θανάτου και καθημερινής απειλής «διαγραφής» τους απαιτούν τώρα όχι μόνο τον άμεσο τερματισμό του πολέμου αλλά και την επιστροφή της εξουσίας στον λαό − όχι στους στρατούς, όχι στις υπηρεσίες ασφαλείας, όχι στις μεγάλες δυνάμεις.
Τι θα φέρει η επόμενη μέρα;
Είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς πότε μπορεί να γίνει κατάπαυση του πυρός. Ένα όμως πράγμα είναι βέβαιο: το Ιράν και το Ισραήλ δεν θα κάνουν ποτέ ειρήνη, τουλάχιστον όχι όσο το Ισλαμικό Καθεστώς παραμένει στην εξουσία. Και είναι απίθανο ότι οι μεγάλες δυνάμεις, παρά τις δημόσιες δηλώσεις τους, θα υποστηρίξουν ενεργά μια τέτοια αλλαγή από τα πάνω. Για τη Ρωσία, η οποία βλέπει τον κόσμο μέσα από τον φακό της δυναμικής τής ισχύος, αυτός ο πόλεμος είναι χρήσιμος. Για τις ΗΠΑ, προτεραιότητα είναι να περιορίσουν όσο γίνεται την ιρανική ισχύ. Η Κίνα, εν τω μεταξύ, επωφελείται από την πρόσβαση στο ιρανικό πετρέλαιο σε πολύ μειωμένες τιμές.
Παρ’ όλα αυτά, η παρούσα κατάσταση έχει δημιουργήσει ένα παράδοξο: το Ιράν, υπό ένα καθεστώς που δεν αναγνώρισε ποτέ την ύπαρξη του Ισραήλ, βρίσκεται τώρα αναγκασμένο να επιδιώξει διαπραγματεύσεις ή κατάπαυση του πυρός μέσω μεσολαβητών. Την ίδια στιγμή, ο Νετανιάχου βλέπει ισραηλινές πόλεις να δέχονται ισχυρά πυραυλικά πυρά από το IRGC, παρά τη συντριπτική στρατιωτική υπεροχή του Τελ Αβίβ. Όμως το Ιράν δεν είναι σε θέση να υπαγορεύσει τους όρους μιας ανακωχής. Φαίνεται ότι πλέον η Ισλαμική Δημοκρατία θα υποχρεωθεί να αποδεχτεί δύο πράγματα που κάποτε ορκιζόταν ότι δεν πρόκειται να κάνει ποτέ: την αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ και την εγκατάλειψη των πυρηνικών της φιλοδοξιών.
Από την άλλη πλευρά, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η ιρανική κοινωνία - ιδίως η νεότερη γενιά - βρίσκεται σε διαφορετικό δρόμο. Μια ισχυρή φωνή από αυτή τη γενιά είναι ο Toomaj Salehi, ένας δημοφιλής νεαρός ράπερ του οποίου το τραγούδι «Rat Hole» έγινε ύμνος κατά τη διάρκεια της εξέγερσης «Γυναίκα, ζωή, ελευθερία». Μια φράση που είπε επαναλαμβάνεται συνεχώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η οποία μπορεί να έχει ένα μεγάλο μάθημα για πολλούς: «Ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι φίλος μου».
*Ο Σιαβάς Σαχαμπί είναι Ιρανός δημοσιογράφος και πολιτικός πρόσφυγας.
