Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα online από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
0

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τον θάνατο του Φραντς Κάφκα, ενός από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα, συγγραφέα μερικών από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας, όπως «Η Μεταμόρφωση», «Η Δίκη» και «Ο Πύργος», τα σημειώματα, τα χειρόγραφα και τα σχέδια του μεγάλου μοντερνιστή πεζογράφου βρίσκονται ψηφιοποιημένα στον ιστότοπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ, ανοιχτά για ανάγνωση από τους λάτρεις του έργου του.

Η συλλογή περιέχει περίπου 120 σχέδια και περισσότερες από 200 επιστολές που ανήκουν στον Max Brod, φίλο και συνάδελφο συγγραφέα που αντί να καταστρέψει τα έγγραφα του συγγραφέα, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει, επέλεξε να τα δημοσιεύσει και να τα διατηρήσει.

Τα πολύτιμα αυτά χειρόγραφα κατέληξαν στη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ, μετά από απόφαση ισραηλινού δικαστηρίου το 2015, που έβαλε τέλος σε μία «Kafkaesque» νομική διαμάχη, με πολλά περιστατικά και σκοτεινά σημεία, αντάξια των ιστοριών του Κάφκα. Κάτοχος τότε των χειρογράφων ήταν η Εύα Χόφε, την οποία διέταξε το δικαστήριο να τα παραδώσει στην Εθνική Βιβλιοθήκη του κράτους.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Κάφκα
Ο Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών. Φωτο: Wikimedia Commons

Ο Μπροντ μετέφερε σε μια βαλίτσα όλο το έργο του Κάφκα και ανέλαβε την πρωτοβουλία να εκδώσει τα ημιτελή μυθιστορήματά του, «Ο Πύργος», «Η Δίκη» και «Αμερική». Φρόντισε επίσης για την έκδοση των ημερολογίων και της αλληλογραφίας του Κάφκα, ενώ το 1937, ολοκλήρωσε την πρώτη βιογραφία του, «Φραντς Κάφκα, Μια Βιογραφία».

Λίγο πριν από τον θάνατό του, το 1968, κληροδότησε τη συλλογή στη γραμματέα του Εσθήρ Χόφε, με δύο όρους: να εκδώσει τα έργα και να διασφαλίσει ότι θα παρέμεναν ασφαλή ακόμα και μετά τον θάνατό της.

Η Χόφε προσπάθησε να πουλήσει χειρόγραφα το 1973, τα οποία βγήκαν σε δημοπρασία, αλλά τότε ο γενικός εισαγγελέας του Ισραήλ τής απηύθυνε προειδοποίηση ότι παραβαίνει την επιθυμία του Μπροντ. Μετά τον θάνατό της, το 2007, τα χειρόγραφα κληροδοτήθηκαν στις δύο κόρες της, οι οποίες ξεκίνησαν έναν πολυετή δικαστικό αγώνα το 2008, ζητώντας να αναγνωρισθεί από το κράτος ότι η συλλογή τούς ανήκει. Το 2012 το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό τους και δέχθηκε τον ισχυρισμό της Εθνικής Βιβλιοθήκης ότι σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του Μπροντ, η συλλογή Κάφκα έπρεπε να καταλήξει στα εθνικά αρχεία του Ισραήλ.

Η Χόφε είχε προλάβει και είχε δημοπρατήσει μέρος της συλλογής χειρογράφων και κάποια από αυτά βρέθηκαν στο γερμανικό Λογοτεχνικό Αρχείο στο Μάιμπαχ.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Από δεξιά: Ο Ότο Χόφε, ο Μαξ Μπροντ και η Έστερ Χόφε. Φωτο: Eva Hoffe' family archives

 «Είμαστε περήφανοι που προσφέρουμε τώρα δωρεάν, ανοιχτή πρόσβαση για μελετητές και εκατομμύρια οπαδούς της Κάφκα στο Ισραήλ και σε ολόκληρο τον κόσμο» είπε ο Όρεν Βάινμπεργκ, διευθυντής της βιβλιοθήκης.

Η συλλογή περιλαμβάνει τις επιστολές του Κάφκα στον Μπροντ, στη μνηστή του Φελίς Μπάουερ και τον θεωρητικό Μάρτιν Μπούμπερ, τις «Γαμήλιες Προετοιμασίες στη Χώρα», ένα σημειωματάριο με ασκήσεις εκμάθησης της εβραϊκής γλώσσας, εκατοντάδες προσωπικές επιστολές και σημειώσεις από τα ταξίδια του συγγραφέα.

    

Τα σχέδια του αρχείου, που χρονολογούνται μεταξύ 1905 και 1920, κυμαίνονται από αυτοπροσωπογραφίες έως προσωπογραφίες άλλων και γρήγορα σκίτσα, μια απεικόνιση της μητέρας του Κάφκα και ένα σχέδιο με μελάνι, με τίτλο The Drunk, που δείχνει έναν άντρα να έχει γείρει μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Σκίτσο της μητέρας του. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ο Μεθυσμένος, σκίτσο του Κάφκα με άντρα μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Αν και η πλειονότητα των υλικών έχει ήδη δημοσιευτεί, ορισμένα από αυτά ήταν προηγουμένως άγνωστα στους ερευνητές.

«Ανακαλύψαμε αδημοσίευτα σχέδια, ούτε υπογεγραμμένα ούτε χρονολογημένα, που είχε κρατήσει ο Μπροντ» δήλωσε ο επιμελητής Στέφαν Λιτ, λέγοντας ότι η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν το μπλε σημειωματάριο του συγγραφέα στο οποίο έγραφε έγραψε στα εβραϊκά, υπογράφοντας ως «Κ», που ήταν η συνήθης υπογραφή του.

Μεταξύ των πρόσφατα ψηφιοποιημένων εγγράφων είναι μια ανεπίδοτη επιστολή 47 σελίδων προς τον πατέρα του Χέρμαν, που ο συγγραφέας συνέταξε σε ηλικία τριάντα έξι ετών, όπου τον περιγράφει ως «έναν πραγματικό Κάφκα σε δυναμικότητα, υγεία, όρεξη, ένταση της φωνής, ομιλητικότητα, υπεροχή έναντι του κόσμου, επιμονή, ευστροφία, ανθρωπογνωσία, με μια κάποια συγκεκριμένη γενναιοδωρία και φυσικά με όλα επίσης τα συνοδευτικά τούτων των προτερημάτων, σφάλματα και αδυναμίες». Στην ίδια επιστολή, αναφέρεται επίσης στην αδιαφορία του πατέρα του και την ευθύνη του για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτα που έστειλε ο Κάφκα στους γονείς του από τη Βαϊμάρη στις 30 Ιουνίου του 1912. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel

Ο Φραντς Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών.

Η Κάφκα γνώρισε τον Μπροντ ενώ σπούδαζε νομικά στην Πράγα. Το φθινόπωρο του 1921, μετά την επιστροφή του στην Πράγα από το σανατόριο της Σλοβακίας, ο Κάφκα έγραψε την πρώτη του διαθήκη, ένα σημείωμα με αποδέκτη τον Μαξ Μπροντ, καταγράφοντας την επιθυμία του να καταστρέψει ό,τι υπήρχε «σε ημερολόγια, χειρόγραφα, επιστολές άλλων και δικές μου, σχεδιάσματα και τα λοιπά, να καούν ανελλιπώς, χωρίς να διαβαστούν, καθώς επίσης και όλα όσα έχω γράψει ή σχεδιάσει».

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτες και επιστολές του Κάφκα στον Μαξ Μπροντ. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η λαγνεία του πλούτου, 1905. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η Μάρθα διαβάζει, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Περισσότερα στην ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ εδώ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Ο Φραντς Κάφκα όχι μόνο προέβλεψε τη «μεταμόρφωση» του 20ού αιώνα από εποχή ελπίδας σε εφιάλτη αλλά ήταν αυτός που επέλεξε τη μεταμόρφωση του ανθρώπου σε ζώο ως μοναδικό τρόπο λογοτεχνικής έκφρασης. «Μεταμόρφωση», άλλωστε, είναι ο τίτλος του κορυφαίου του έργου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT