«Το Στρατόπεδο των Αγίων»: Η βίβλος της ξενοφοβίας και ευαγγέλιο του alt-right κινήματος ξανά στην επικαιρότητα

«Το Στρατόπεδο των Αγίων»: Η βίβλος της ξενοφοβίας και ευαγγέλιο του alt-right κινήματος ξανά στην επικαιρότητα Facebook Twitter
Ο Ζαν Ρασπάιγ την εποχή της πρώτης κυκλοφορίας του βιβλίου
6

Ένα πρωινό του 1972, ο Γάλλος συγγραφέας Ζαν Ρασπάιγ, γνωστός ήδη για τα περιηγητικά του βιβλία αλλά και για τις συντηρητικές, ρωμαιοκαθολικές, φιλομοναρχικές θέσεις του, βρισκόταν στο σπίτι του στις μεσογειακές ακτές της Γαλλίας, όταν του ήρθε η έμπνευση για το επόμενο βιβλίο του μέσω ενός οράματος εκατομμυρίων προσφύγων που εισβάλλουν στην Ευρώπη.

«Οπλισμένοι μονάχα με τις αδυναμίες και την αριθμητική υπεροχή τους, καταβεβλημένοι από την εξαθλίωση και κουβαλώντας μαζί τους πλήθος από πεινασμένα καφέ και μαύρα παιδιά, ήταν έτοιμοι να αποβιβαστούν στα χώματά μας», ξεκίνησε να γράφει στην αρχή του βιβλίου που θα γινόταν το πιο δημοφιλές και το πιο περιβόητο στο σύνολο του έργου του.

Πρόκειται για το μυθιστόρημα «Το Στρατόπεδο των Αγίων» (ή «Ο Καταυλισμόςτων Αγίων») που κυκλοφόρησε στην Γαλλία το 1973 για να μεταφραστεί αργότερα σε πολλές γλώσσες, και εδώ και μισό αιώνα σχεδόν πλέον έχει γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή κείμενα-οδηγούς για ακροδεξιούς, εθνικιστές, ρατσιστές και ξενοφοβικούς στην Ευρώπη κυρίως, αλλά και στις ΗΠΑ, ειδικά από τη στιγμή που το υιοθέτησε ως σύγχρονη Βίβλο ο διαβόητος γκουρού του διεθνούς alt-right κινήματος, Στιβ Μπάνον.

Πριν από λίγες μέρες μάλιστα, επανήλθε το βιβλίο στην αμερικανική και διεθνή επικαιρότητα, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο σύμβουλος του Προέδρου Τραμπ, Στίβεν Μίλερ το συνιστούσε ενθουσιωδώς μέσω προσωπικών e-mails στους συντάκτες της ακροδεξιάς ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Breitbart. Δεν είναι ο πρώτος ούτε ο πιο επιφανής θαυμαστής του βιβλίου που η Μαρίν Λεπέν είχε δηλώσει παλαιότερα ότι όταν το διάβασε στα 18 της, της «άφησε για πάντα ένα ανεξίτηλο σημάδι».

Η πλοκή του βιβλίου ξεκινά με την προτροπή της κυβέρνησης του Βελγίου προς τους πολίτες της χώρας να υιοθετήσουν μικρά παιδιά από την Ινδία για να απαλυνθεί το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, για να ανακαλέσει την «επιπόλαια» αυτή απόφαση αμέσως μετά σχεδόν, όταν το βελγικό προξενείο στο Δελχί πολιορκείται από πλήθος εξαθλιωμένων γονιών. Είναι όμως πια αργά, καθώς μια πρωτοφανούς μεγέθους αρμάδα ενός εκατομμυρίου μεταναστών και προσφύγων κατευθύνεται ήδη με κάθε πλωτό μέσο προς τις ευρωπαϊκές ακτές.

Ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες του βιβλίου φαίνεται μάλιστα να είναι ελληνικής καταγωγής με όνομα που παραπέμπει στον τελευταίο βασιλιά του Βυζαντίου. Πρόκειται για τον συνταγματάρχη Κονσταντίν Ντραγκασές (δηλαδή Κωνσταντίνος Δραγάτσης, μάλλον εκ του Κωνσταντίνος Παλαιολόγος – Δραγάτσης) ο οποίος θέτει εαυτόν ηγέτη των Γάλλων πατριωτών που αποφασίζουν να εμποδίσουν το παλιρροϊκό κύμα των τριτοκοσμικών μεταναστών.

«Το Στρατόπεδο των Αγίων»: Η βίβλος της ξενοφοβίας και ευαγγέλιο του alt-right κινήματος ξανά στην επικαιρότητα Facebook Twitter
Πριν από λίγες μέρες αποκαλύφθηκε ότι ο σύμβουλος του Προέδρου Τραμπ, Στίβεν Μίλερ συνιστούσε ενθουσιωδώς το βιβλίο μέσω προσωπικών e-mails στους συντάκτες της ακροδεξιάς ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Breitbart.

Ο τίτλος του μυθιστορήματος προέρχεται από το Βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννου, όταν οι στρατιές του Σατανά περικυκλώνουν τη γη («και ανέβησαν επί το πλάτος της γης, και εκύκλευσαν την παρεμβολήν των αγίων»), ενώ ως ερευνητικό εργαλείο ο Ρασπάιγ χρησιμοποίησε την εμπειρία του ως επισκέπτης σε διάφορες εξαθλιωμένες κοινότητες της Λατινικής Αμερικής, επιχειρώντας να φανταστεί τι θα σήμαινε για την γαλλική κουλτούρα η μαζική εισβολή υποβαθμισμένων ξένων στο έδαφός της.

Στις ΗΠΑ το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1975 και όπως σημειωνόταν στην τότε κριτική του από τους New York Times, «είναι σα να έχεις παγιδευτεί σ΄ ένα κοκτέιλ πάρτι μ' έναν τύπο που έμοιαζε αρχικά νορμάλ αλλά ξαφνικά ξεσπάει σε μια άγρια ρατσιστική διατριβή».

Σαράντα πέντε χρόνια αργότερα όμως, η συμβολή του στη σύγχρονη ρητορική μίσους μόνο θυμηδία δεν προκαλεί. Το βιβλίο αναζωπύρωσε την θεωρία της «Μεγάλης Αντικατάστασης» (του λευκού / ευρωπαϊκού πληθυσμού από τους μετανάστες), όρο που χρησιμοποίησε ως τίτλο του μανιφέστου του ο δολοφόνος 51 αθώων ανθρώπων σε δύο συναγωγές στη Νέα Ζηλανδία στην αρχή της χρονιάς.

Παρότι έχει αναγνωρίσει ότι το βιβλίο του μπορεί να θεωρηθεί «επικίνδυνο» υπό κάποια έννοια, ο Ρασπάιγ που στα 94 του παραμένει ακμαίος και ενεργός στη δημόσια συζήτηση, έχει δηλώσει συχνά τα τελευταία χρόνια ότι δεν θα άλλαζε ούτε μία λέξη, λέγοντας ότι η εισβολή που περιγράφει στο «Στρατόπεδο των Αγίων» δεν είναι παρά μια αφηγηματικά ενισχυμένη εκδοχή της «παρείσφρησης» (όπως την αποκαλεί) που αντιμετωπίζει η Γαλλία τις τελευταίες δεκαετίες.

Με στοιχεία από τους New York Times και άλλες πηγές

Βιβλίο
6

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νόρμαν Μέιλερ «Μάγισσα τέχνη»

Το πίσω ράφι / Νόρμαν Μέιλερ: «Οι καλλιτέχνες δίνουν όρκο να είναι εγωιστές. Ειδάλλως, δεν θα γίνει τίποτα»

Ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκίνησε μη μπορώντας να συντάξει μια πρόταση, αλλά με το πρώτο του μυθιστόρημα ξεχώρισε. Έκτοτε διαβάστηκε, αμφισβητήθηκε, προκάλεσε κι έμεινε ως το τέλος διαυγής και θαρραλέος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

2 σχόλια
Αυτο που εχει ενδιαφερον ειναι οτι οταν βγηκε το βιβλιο χαρακτηριστηκε απ'το "προοδευτικο" κατεστημενο ως ρατσιτικο διοτι κινδυνολογουσε και εσπερνε τον τρομο για ενα απιθανο γεγονος:οτι μια μερα θα μπορουσε 1 Μ τριτοκοσμικων μεταναστων να μας μπουκαρουν με το ετσι θελωΗ πραγματικοτητα δυστυχως τον ξεπερασε κατα πολυ και ετσι πχ μονο το 2016 και 2017 ειχαμε 3,5 Μ παρανομους μεταναστες στην ΕΕ (με τα στοιχεια της Eurostat). Τα συμερασματα δικα σας
Έχει ενδιαφέρον πως πλέον όποιος υπερασπίζεται τα σύνορα της χώρας του ή την κοινωνική συνοχή ή τέλος πάντων την χαμηλή ποσόστωση “ξένων” και την διατήρηση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας της χώρας του είναι πλέον σύμφωνα με κάποιους, στην ομάδα των alt-right. Δεν είναι ακριβώς σαφές πως προκύπτει αυτή η λογική... όπως δεν είναι ακριβώς ίδια η ιστορία ή το ΑΕΠ σε όλες τις χώρες...
Αυτό που είναι κοινό σε όλες τις χώρες είναι το αντίστροφο:Κάθε alt-right που σέβεται τον εαυτό του εργαλειοποιεί και κεφαλαιοποιεί επικοινωνιακά τα προβλήματα του μεταναστευτικού/προσφυγικού.Με πανομοιότυπη ρητορική.Δοκιμασμένα πράγματα.
Με την λογική αυτή λοιπόν όποιος είναι “σκατόψυχος” (επιχείρημα αξιώσεων) και δεν δίνει από ένα 5ευρω σε όποιον στο δρόμο του ζητάει βοήθεια, ισοδυναμεί με το ότι θέλει και να τον σκοτώσει κιόλας ή να τον κλείσει στα κάτεργα επειδή τον θεωρεί κατώτερο του.
"Σκατόψυχος" δεν είναι αυτός που λέτε.Είναι ο ταξιτζής που όπως είδα ο ίδιος, έκαιγε με τον αναπτήρα του κρατώντας με τσιμπίδα ένα κέρμα των 50 λεπτών πριν το δώσει σε παιδί των φαναριών για να γελάσει με την έκφραση πόνου του παιδιού.«Θα το σκεφτεί πολύ πριν απλώσει χέρι ξανά» έλεγε γελώντας.Είναι ο φούρναρης που έβγαζε από το κατάστημα τα ψωμιά της ημέρας που έμειναν απούλητα. Αφού τα είχε εμποτίσει πρώτα με χλωρίνη.Είναι αυτός που λέει να φύγουν όλοι οι μετανάστες εκτός από αυτούς που του δουλεύουν τα κτήματα απλήρωτοι.Είναι ο Έλληνας στην Αυστραλία που αποκαλεί τον Κινέζο «bloody immigrant» επειδή ο ίδιος προηγήθηκε 15 χρόνια.Αυτό είναι η καταδικαστέα «σκατοψυχιά» όχι το να προβληματίζεται κανείς δικαιολογημένα από τις επιπτώσεις του προβλήματος.Κάποιοι, κακώς, γενικεύουν την κριτική τους σε όλους και κάποιοι, κακώς, καλύπτονται από αυτό για να δικαιολογήσουν και τους αδικαιολόγητους σαν τους παραπάνω.