O Τζο Νέσμπο ακονίζει καλά το Μαχαίρι και γράφει, επιτέλους, για την Κάλυμνο

O Τζο Νέσμπο ακονίζει καλά το Μαχαίρι και γράφει, επιτέλους, για την Κάλυμνο Facebook Twitter
«Χρειάζομαι ησυχία και θετική ενέργεια για να συγκεντρωθώ και όλα αυτά η Κάλυμνος μου τα δίνει απόλυτα» μας λέει, εξηγώντας τον έρωτά του για το νησί – μαζί και τα απαραίτητα βράχια για να σκαρφαλώνει.
0

Αν υπάρχει ένα σημείο στο οποίο ο Τζο Νέσμπο μοιάζει απόλυτα με τον επιθεωρητή του Χάρι Χόλε, είναι προφανώς οι εμμονές: γράφει καθημερινά, χωρίς σταματημό, αγαπάει απόλυτα τους δικούς του ανθρώπους και επιστρέφει στα μέρη που τον σημάδεψαν. Για την ακρίβεια, στην Κάλυμνο, σε αυτό το ελληνικό νησί που, σε αντίθεση με άλλα, δεν διαφημίζει την κοσμικότητά του. Εδώ, στον οικισμό Μασούρι, ανάμεσα στους εναπομείναντες σφουγγαράδες και στους βαρκάρηδες, με τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου στο οποίο μένει εδώ και χρόνια, τον κύριο Νίκο, να έχει σχεδόν χριστεί δεύτερος πατέρας του και το γειτονικό εστιατόριο, το Αιγιοπελαγίτικο, να έχει γίνει το στέκι του, ο Τζο Νέσμπο συλλαμβάνει τον δικό του κόσμο. «Χρειάζομαι ησυχία και θετική ενέργεια για να συγκεντρωθώ και όλα αυτά η Κάλυμνος μου τα δίνει απόλυτα» μας λέει, εξηγώντας τον έρωτά του για το νησί – μαζί και τα απαραίτητα βράχια για να σκαρφαλώνει.


Επομένως, η συζήτησή μας για το σημαντικότερο, κατά τη γνώμη μας, βιβλίο του, το Μαχαίρι, δεν θα μπορούσε να μη γίνει στην Κάλυμνο. Κατά τη διάρκειά της μας αποκαλύπτει πως το νησί πρωταγωνιστεί στην επόμενη ιστορία του: πρόκειται για ένα διήγημα, που ενδεχομένως να εξελιχθεί σε μυθιστόρημα, το οποίο αναφέρεται σε έναν αναρριχητή που εξαφανίζεται, ενώ κάνει το πρωινό του μπάνιο, πριν από την ανάβαση. Μέσα από αυτό περιγράφει ανάγλυφα τον τόπο, κάνοντας την Κάλυμνο –και όχι μόνο– διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο, αφού είναι ήδη πολύ εξοικειωμένος με την Ελλάδα. Στη γειτονική Τέλενδο, άλλωστε, πριν από λίγα χρόνια, έχοντας μαζί του το λάπτοπ, ένα ζευγάρι ακουστικά και τα γνωστά αεροδυναμικά γυαλιά του, συνέλαβε τον Γιο (Μεταίχμιο), σκεπτόμενος ότι ήθελε να κάνει ένα διάλειμμα από την κυρίαρχη μορφή του Χάρι Χόλε. Εξάλλου, έχει προσπαθήσει να τον σκοτώσει, αλλά τον έχει γλιτώσει την τελευταία στιγμή, επιβεβαιώνοντας τη σαδομαζοχιστική σχέση αγάπης-μίσους που έχει με τον επιθεωρητή του.

Στον οικισμό Μασούρι, ανάμεσα στους εναπομείναντες σφουγγαράδες και στους βαρκάρηδες, ο Τζο Νέσμπο συλλαμβάνει τον δικό του κόσμο. «Χρειάζομαι ησυχία και θετική ενέργεια για να συγκεντρωθώ και όλα αυτά η Κάλυμνος μου τα δίνει απόλυτα» μας λέει, εξηγώντας τον έρωτά του για το νησί – μαζί και τα απαραίτητα βράχια για να σκαρφαλώνει.

Όταν του λέω πως το τελευταίο κείμενο που έγραψα στη LiFO για εκείνον ήταν ακριβώς γι' αυτήν τη σχέση που έχει με τον Χάρι Χόλε, γελάει γνέφοντας καταφατικά. Ωστόσο, διαφωνεί στο ότι η κόντρα μαζί του θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξόντωση: «Τον αγαπώ και τον συμπονώ τον Χάρι και σε καμία περίπτωση δεν θέλω να τον εξοντώσω. Μου αρέσει ως τύπος, αλλά έχει πολλά σκοτάδια και πολλή ένταση. Είναι από τους φίλους με τους οποίους μπορείς να περάσεις ένα ωραίο Σαββατοκύριακο, αλλά τη Δευτέρα δεν θα τον πάρεις τηλέφωνο. Και ο λόγος είναι ότι είναι περισσότερο έντονος απ' όσο αντέχεις. Ωστόσο, τον ευγνωμωνώ, γιατί μέσα από αυτόν κατάλαβα τι σημαίνει να ζει κανείς τη ζωή του σαν τραγωδία ή, τέλος πάντων, αυτά που βιώνει να διέπονται από τις ίδιες αρχές με αυτές της τραγωδίας. Ως εκ τούτου, ο Χάρι είναι αυτός που μου έδωσε τη βαρύτητα που χρειαζόμουν για την εξέλιξη της πλοκής, σε τέτοιον βαθμό, μάλιστα, που δεν μπορούσα καν να εναντιωθώ. Δεν μπορούσα να πάω κόντρα ως συγγραφέας, καθώς ακολουθούσα την ιστορία του και τις ανάγκες της. Παρότι έχω πάντα μια αίσθηση για το πώς πρέπει να είναι η ιστορία και οι πρωταγωνιστές της, αυτός είναι που θα καθορίσει την εξέλιξη και θα μου δείξει τον δρόμο. Οπότε, αγαπώ τον Χάρι, απλώς δεν μπορώ να τον σώσω, αν δεν μπορεί να το κάνει ο ίδιος».


Η αλήθεια είναι πως δεν του συμβαίνουν και λίγα. Ειδικά στο Μαχαίρι –κυκλοφορεί από το Μεταίχμιο, μεταφρασμένο, όπως σχεδόν πάντα, από την Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη–, το πιο κοντινό σε σαιξπηρική τραγωδία βιβλίο του Νέσμπο, εκτός από τον αιματοβαμμένο Μάκβεθ του, ο Χάρι έρχεται αντιμέτωπος με το πιο τραγικό γεγονός της ζωής του: βρίσκει νεκρή τη γυναίκα που αγάπησε, τη Ράκελ, μέσα σε ένα λουτρό αίματος και, το χειρότερο απ' όλα, επειδή έχει απόλυτο μπλακ άουτ, δεν θυμάται καν αν έχει κάποια ανάμειξη ο ίδιος. Με αφορμή αυτό το συμβάν που προκύπτει σε μια στιγμή που οι δυο τους ζούσαν χωριστά, εξαιτίας μιας ανόητης παρασπονδίας του, αρχίζει να ξετυλίγεται ένα γαϊτανάκι αναζήτησης του δολοφόνου. Ακούγοντας τις συμβουλές διαφόρων πρώην φίλων και περιστασιακών ερωμένων –ίσως μια απόδειξη πως η γυναικεία σκέψη υπεισέρχεται πάντα στις ιστορίες του Νέσμπο– που του δίνουν μια κατεύθυνση, επειδή για πρώτη φορά τα έχει εντελώς χαμένα, ο Χάρι προσπαθεί, με τις γνωστές ανορθόδοξες μεθόδους του, να βρει τον δολοφόνο.

Στο σημείο αυτό ανακύπτουν διάφορες λεπτομέρειες από προηγούμενες ιστορίες, έρχεται στο προσκήνιο ένας παλιός «γνώριμος», ο Φίνε, που είχε δει τον γιο του να πέφτει νεκρός από τον Χάρι, αλλά και παλαίμαχοι από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και τη Γιουγκοσλαβία, μαζί με τοπία γεμάτα νεκρούς και σκόνη, όνειρα ξεχασμένα, εφιάλτες και τραύματα. Αυτά είναι που σαν αμλετικά φαντάσματα εξακολουθούν να στοιχειώνουν τον ήρωα και να στολίζουν εμμονικά αλλά και αρμονικά τα απόλυτα σκοτάδια του:

«Αναβίωση του τραύματος. Όνειρα, αναδρομές στο παρελθόν. Περιορισμένη συναισθηματική ζωή. Γίνεσαι ζόμπι. Νιώθεις σαν ζόμπι, σαν παρίας που παίρνει χάπια, ισοπεδωμένος, χωρίς καμιά διάθεση να ζήσεις περισσότερο απ' ό,τι χρειάζεται. Ο κόσμος μοιάζει ψεύτικος, αλλάζει η αίσθηση του χρόνου. Πας το τραύμα σε δόσεις –ως αμυντικό μηχανισμό–, θυμάσαι κάποιες λεπτομέρειες, άλλες τις απομακρύνεις, κι έτσι όλο το γεγονός και οι συνδέσεις του παραμένουν κρυμμένα» ομολογεί ο ίδιος ο Χάρι Χόλε, σε πρωτοπρόσωπο παραληρηματικό λόγο, σε κάποια από τις λαμπερές, σαν γυαλιστέρο μαχαίρι, περιγραφές του.


Μιλώντας για όλα αυτά, ο Τζο Νέσμπο συμφωνεί μαζί μου ότι το «βαμπίρ» είναι η λέξη-κλειδί, όπως και η συγκεκριμένη παράγραφος, αν θες να καταλάβεις τι συμβαίνει στο μυαλό του ήρωά του, το ίδιο και η ενοχή που υπάρχει εδώ πιο έντονα απ' ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο βιβλίο: «Η ενοχή που φέρει ο Χάρι οφείλεται στο ότι αισθάνεται πως η αιτία των δικών του δεινών, αλλά και των δεινών των άλλων, είναι, ουσιαστικά, ο ίδιος. Και ο λόγος που το Μαχαίρι μοιάζει με τραγωδία είναι γιατί εδώ, περισσότερο απ' οπουδήποτε αλλού, ο Χάρι δεν έχει να κατηγορήσει κανέναν άλλον παρά μόνο τον εαυτό του. Ξέροντας ότι η μοίρα δεν χτυπάει μόνο αυτόν αλλά και τους ανθρώπους που αγαπά από τότε που ήταν μικρός –με πρώτη τη μητέρα του, που πέθανε από καρκίνο όταν ήταν είκοσι χρονών–, νιώθει να φέρει την κατάρα που συμπαρασύρει στον θάνατο όλους όσοι τον συναναστρέφονται. Για την ακρίβεια, νομίζει ότι σταδιακά μετατρέπεται σε βαμπίρ που ζει ακόμα ανάμεσα σε νεκρούς, των οποίων το τέλος δεν μπόρεσε να αποτρέψει».

Ίσως γι' αυτό, σε τούτο βιβλίο, κατά την αναζήτηση του δολοφόνου ο Χάρι Χόλε δεν αμφισβητεί μόνο τις μεθόδους του, που φτάνουν μέχρι τα βασανιστήρια, αλλά και την ίδια του την ικανότητα να ευτυχήσει, να δει τη ρωγμή που επιτρέπει να μπαίνει ελάχιστο, έστω, φως στη ζωή του. Και όπως ομολογεί με πόνο και βαθιά οδύνη στο βιβλίο: «Η ευτυχία δεν έχει σχέση με την ικανοποίηση. Η ευτυχία δεν είναι κάτι το φυσιολογικό. Η Ευτυχία είναι μια αβέβαιη κατάσταση, εκτάκτου ανάγκης, είναι δευτερόλεπτα, λεπτά, ημέρες ολόκληρες που δεν μπορούν να διαρκέσουν για πάντα. Και η απώλειά της γίνεται αντιληπτή όταν τη χάνεις αλλά και όταν τη βρίσκεις. Γιατί με την ευτυχία έρχεται και η οδυνηρή συνειδητοποίηση ότι τίποτα δεν μπορεί να είναι πια όπως πριν και σου λείπει ήδη αυτό που έχεις, φοβάσαι ήδη την αποχή απ' την ευτυχία, τη θλίψη της απώλειας, καταριέσαι τη γνώση του τι ευτύχησες να ζήσεις».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πόσο μισεί ο Γιο Νέσμπο τον Χάρι Χόλε; (Πολύ!)

Βιβλίο / Πόσο μισεί ο Γιο Νέσμπο τον Χάρι Χόλε; (Πολύ!)

Τα βιβλία της σειράς του Χάρι Χόλε έχουν φτάσει ήδη τα 33 εκατομμύρια σε πωλήσεις και ο Γιο Νέσμπο έχει πολλούς λόγους να μισεί τον διάσημο ήρωά του, ο οποίος δείχνει να ξεπερνά σε φήμη τον ίδιο τον δημιουργό του
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ