«Ο πόλεμος του Πικάσο» και η μεγάλη περιπέτεια της «Γκουέρνικα»

«Ο πόλεμος του Πικάσο»: Ένα βιβλίο για την περιπέτεια της «Γκουέρνικα» Facebook Twitter
0

«Τι θαρρείτε πως είναι ένας καλλιτέχνης;» αναρωτιόταν ο Πικάσο. Ένας ηλίθιος που έχει μάτια μόνο αν είναι ζωγράφος, αφτιά αν είναι μουσικός, μια λύρα σε κάθε γωνιά της καρδιάς του μόνο αν είναι ποιητής, ή μόνο μπράτσα αν είναι πυγμάχος; Κάθε άλλο: είναι ταυτόχρονα ένα πολιτικό ον που ευαισθητοποιείται διαρκώς από τα θλιβερά, τα παράφορα ή τα ευχάριστα που συμβαίνουν στον κόσμο και διαπλάθεται απόλυτα καθ’ ομοίωσή τους. Όχι, η ζωγραφική δεν είναι για να διακοσμεί διαμερίσματα. Είναι ένα εργαλείο πολέμου».

Σ’ αυτήν την τελευταία φράση χρωστάει ο Αμερικανός συγγραφέας και κινηματογραφιστής Ράσελ Μάρτιν τον τίτλο του συναρπαστικού βιβλίου του «Γκουέρνικα: Ο πόλεμος του Πικάσο» (μετ. Γ. Κασταναράς, εκδ. Γκοβόστη, 2005). Προικισμένος με αξιοζήλευτη αφηγηματική άνεση (βλ. και την «Κόμη του Μπετόβεν»), ο Μάρτιν παρακολουθεί βήμα προς βήμα τη δημιουργία και την υποδοχή της ομώνυμης τοιχογραφίας που θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα έργα τέχνης του 20ού αιώνα, αντλώντας όμως υλικό όχι μόνο από τα χωράφια της τέχνης αλλά και της ιστορίας και της πολιτικής.

Την ώρα που ένα εκατομμύριο εργάτες ξεχύνονταν την Πρωτομαγιά στους δρόμους για να καταγγείλουν τη φασιστική αυτή επίθεση εναντίον αμάχων, ο Πικάσο αποσυρόταν στο ατελιέ του στην Αριστερή Όχθη για να σχεδιάσει τις πρώτες σπουδές της «Γκουέρνικα»: σπουδές ενός πεσμένου αλόγου που υπέφερε κι ενός ατρόμητου αλλά για μια στιγμή ανέκφραστου ταύρου.

Ξετυλίγοντας την περιπέτεια της «Γκουέρνικα», ο Μάρτιν έχει πάντα στον νου του και τη μοίρα της Γκερνίκα, όπως προφέρεται στην τοπική διάλεκτο η ιερή πόλη των Βάσκων που, τέτοιες μέρες πριν από 87 χρόνια, ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά.

Οι αναφορές στον βίο και στο συγκεκριμένο έργο του Πικάσο συνυπάρχουν στο βιβλίο με συμπυκνωμένα χρονικά του ισπανικού εμφυλίου και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως και του αγώνα και των υπερβολών των Βάσκων αυτονομιστών. Οι απόψεις των διάσημων διανοουμένων και τεχνοκριτικών εναλλάσσονται με μαρτυρίες αμάχων πολιτών που επέζησαν της φρίκης. Και στο πανόραμα που στήνεται τελικά, συναντάμε από τον Φράνκο ως τον Αθνάρ, από τον Λόρκα ως τον Όργουελ και από τις ερωμένες του Πικάσο ως τον δικηγόρο του Ρολάν Ντιμά.

Guernica ruins Facebook Twitter
H καταστροφή της Γκερνίκα στις 26 Απριλίου 1937 από γερμανικά και ιταλικά βομβαρδιστικά. Φωτ.: Universal History Archive/Universal Images Group via Getty Images/Ideal Image

Η Γκερνίκα των 7000 κατοίκων υπήρξε η πρώτη πόλη που καταστράφηκε ολοσχερώς από αεροπορικό βομβαρδισμό – πριν από τη Δρέσδη, πριν από τη Χιροσίμα. Ο αφανισμός της από τα πλέον σύγχρονα πολεμικά μέσα –τη γερμανική λεγεώνα «Κόνδωρ»– στις 26 Απριλίου του 1937, κι ενώ ο εμφύλιος στην Ισπανία μαινόταν, φάνηκε σε απερίγραπτο βαθμό αποτρόπαιος.

Τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκείνο το ανοιξιάτικο απόγευμα, όταν η κεντρική αγορά της πόλης έσφυζε από ζωή, συγκλόνισαν συθέμελα τον εκπατρισμένο στη Γαλλία Πάμπλο Πικάσο. Κι από την επόμενη μέρα κιόλας, ήξερε πως θ’ απαθανατίσει την καταστροφή στην τοιχογραφία που είχε ήδη δεσμευτεί να φιλοτεχνήσει για το περίπτερο της δημοκρατικής ισπανικής κυβέρνησης στην επικείμενη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού.

guernica
Ράσελ Μάρτιν, Γκουέρνικα: Ο πόλεμος του Πικάσο, Μετάφραση: Γ. Κασταναράς, εκδόσεις Γκοβόστη

Την ώρα που ένα εκατομμύριο εργάτες ξεχύνονταν την Πρωτομαγιά στους δρόμους για να καταγγείλουν τη φασιστική αυτή επίθεση εναντίον αμάχων, ο Πικάσο αποσυρόταν στο ατελιέ του στην Αριστερή Όχθη για να σχεδιάσει τις πρώτες σπουδές της «Γκουέρνικα»: σπουδές ενός πεσμένου αλόγου που υπέφερε κι ενός ατρόμητου αλλά για μια στιγμή ανέκφραστου ταύρου.

Ο μουσαμάς πάνω στον οποίο δούλευε ήταν τόσο μεγάλος, ώστε είχε αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει σκάλα και πινέλα στερεωμένα πάνω σε ξύλινα κοντάρια. Ίχνος όμως από αεροπλάνα, βόμβες ή κτίρια που κατέρρεαν δεν υπήρχε πάνω του.

Ο Πικάσο θα στεκόταν στη μεταφορική σημασία της καταστροφής. Επιστρατεύοντας μια εικαστική γλώσσα ριζωμένη στη βία, στον πόνο και το πάθος της ταυρομαχίας και χρησιμοποιώντας τις αποχρώσεις του άσπρου, του μαύρου και του γκρι, είχε μέσα σε λίγες βδομάδες ολοκληρώσει μια κραυγή αγανάκτησης και φρίκης, γιγαντωμένη από την ιδιοφυΐα του.

Ενώ όμως στον μουσαμά εκδήλωνε τη μεγάλη του συμπόνια για τις γυναίκες που υπέφεραν στον πόλεμο, η αγωνία των δύο γυναικών που τον αγαπούσαν –της Μαρί Τερέζ Βαλτέρ, για χάρη της οποίας είχε εγκαταλείψει τη σύζυγό του Όλγα, και της ερωμένης του Ντόρα Μάαρ– φαινόταν να τον αφήνει αδιάφορο. «Τους είχε προτείνει να λύσουν μόνες τους τις διαφορές του, καθώς ένας γυναικοκαβγάς θα τον διασκέδαζε ενώ θα ζωγράφιζε» γράφει ο Μάρτιν, επικαλούμενος μαρτυρία της επόμενης μούσας του Πικάσο, της Φρανσουάζ Ζιλό.

πικασο Facebook Twitter
Ο Πικάσο είχε αφήσει πίσω του τη Βαρκελώνη από το 1904, χωρίς όμως να ζητήσει ποτέ τη γαλλική υπηκοότητα. Η ισπανική του συνείδηση, στο μεσοδιάστημα, είχε μάλλον τονωθεί. Φωτ.: Getty Images/Ideal Image

Ο Πικάσο είχε αφήσει πίσω του τη Βαρκελώνη από το 1904, χωρίς όμως να ζητήσει ποτέ τη γαλλική υπηκοότητα. Η ισπανική του συνείδηση, στο μεσοδιάστημα, είχε μάλλον τονωθεί. Σύμφωνα με τον Μάρτιν, το ενδιαφέρον του για την επιβίωση της δημοκρατίας στην πατρίδα του ήταν γνήσιο, κι ας μην είχε στηλιτεύσει δημόσια τη φασιστική ανταρσία τον Ιούλιο του ΄36, κι ας μην είχε ασχοληθεί με τη συγκέντρωση χρημάτων για την άμυνα της δημοκρατίας, όπως πολλοί φίλοι του.

Η περιφρόνηση, εν τούτοις, που έτρεφε ο Πικάσο για τον Φράνκο ήταν απροκάλυπτη έπειτα από τις σημαντικές καταστροφές που είχε υποστεί το μουσείο του Πράντο, όπου ο ίδιος ήταν επίτιμος διευθυντής, πόσο μάλλον μετά την επίθεση των στασιαστών στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Μάλαγα. Γι’ αυτό και η ανταπόκρισή του στο αίτημα να φιλοτεχνήσει ένα έργο για το ισπανικό περίπτερο ήταν άμεση. Κι ευτυχώς που, αν και απρόθυμα, αποδέχτηκε τα 150.000 φράγκα που του προσφέρθηκαν ως αντάλλαγμα για την «Γκουέρνικα». Τα σχετικά έγγραφα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επιστροφή του πίνακα στην Ισπανία το 1981, από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης στο οποίο τον είχε εμπιστευτεί ο ζωγράφος το 1939, μέχρι ν’ αποκατασταθεί η δημοκρατία στην πατρίδα του.

μαρτιν ρασελ
Ράσελ Μάρτιν

Ανάμεσα στους πρώτους που αντίκρισαν το έργο ολοκληρωμένο ήταν ο Τζιακομέτι, ο Χένρι Μουρ, ο Ελιάρ, ο Μπρετόν και ο Μαξ Ερνστ. Την απόλυτη σιωπή και το σάστισμα διαδέχτηκαν δυνατά χειροκροτήματα.

Με το που παρουσιάστηκε, όμως, η τοιχογραφία στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού, δίχασε σε τέτοιο βαθμό, που οι αρχές των δημοκρατικών δύσκολα έκρυβαν την απογοήτευσή τους. Ο Λουί Αραγκόν τους έψεξε για την συγκεκριμένη τους επιλογή επειδή της έλειπε η προπαγανδιστική αμεσότητα, ενώ ο Λε Κορμπιζιέ εξέφρασε ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του για τον πίνακα «επειδή δεν ήταν ωραίος»… Αντίθετα, ο τεχνοκριτικός Κριστιάν Ζερβός τού υποκλίθηκε και ο υπερρεαλιστής ποιητής Μισέλ Λεϊρίς είδε ανάγλυφη πάνω του μια αρχαία τραγωδία.

Ως την Πρωτομαγιά του 1939 που η «Γκουέρνικα» κατέφρασε στη Νέα Υόρκη, είχε εκτεθεί σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής, με πρωτοβουλίες προσωπικοτήτων όπως οι Ε.Μ Φόρστερ, Β. Γουλφ, Τ. Μαν, Ε. Χέμινγουέι, Λ. Χέλμαν και Α. Αϊνστάιν και στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για την ανακούφιση των Ισπανών προσφύγων.

Τα πυρά εκ μέρους της συντηρητικής δεξιάς αλλά και της μαρξιστικής αριστεράς για την καλλιτεχνική αξία του πίνακα ήταν άφθονα. Πλάι όμως σ’ εκείνους που στηλίτευαν τις «δυσνόητες περιφράσεις» και την «κακοφωνία των ασύνδετων εικόνων» του Πικάσο, βρίσκονταν πάντα άλλοι τόσοι για να υμνήσουν «το πιο ρωμαλέο καλλιτεχνικό δημιούργημα του αιώνα». Όπως έγραψε ο ποιητής Στίβεν Σπένσερ, άρτι αφιχθείς από την πολιορκημένη Μαδρίτη, «όσοι χαρακτηρίζουν το έργο εκκεντρικό, μοιάζουν ν’ αγκομαχούν σαν να τους έχει τινάξει στον αέρα η έκρηξη μιας πανίσχυρης βόμβας».

packing guernica Facebook Twitter
Η Guernica του Pablo Picasso συσκευάζεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης για να αποσταλεί στην Ισπανία. Το αριστούργημα έφτασε στην Ισπανία από τη Νέα Υόρκη μετά από 42 χρόνια αναμονής για την επιστροφή της δημοκρατίας στην πατρίδα του ζωγράφου. Ο Πικάσο ζωγράφισε το γιγαντιαίο έργο της αεροπορικής επίθεσης του 1937 ενώ ζούσε στη Γαλλία ως πρόσφυγας από τον εμφύλιο πόλεμο του 1936-39. Φωτ.: Bettmann/Getty Images/Ideal Image

Μέχρι να επιστρέψει η «Γκουέρνικα» στην Ισπανία («Ο πόλεμος τελείωσε» ήταν το σχετικό πρωτοσέλιδο της Ελ Παΐς) η αμφιθυμία είχε δώσει τη θέση της στην καθολική αποδοχή. Γιατί όμως να φιλοξενούνταν στο Εθνικό Μουσείο Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης κι όχι στην Γκερνίκα; Πολλοί Βάσκοι εξακολουθούν να πιστεύουν, γράφει ο Μάρτιν, πως η θέση του θα έπρεπε να είναι στο Γκούγκενχάιμ του Μπιμπάο, είκοσι μόλις χιλιόμετρα από την ιστορική πόλη. Το γεγονός ότι δεν έχει καν εκτεθεί ο πίνακας εκεί, έστω και για λίγες μέρες, είναι γι’ αυτούς μια επιπλέον ανοιχτή πληγή.

Ο ίδιος ο Ράσελ Μάρτιν πρωταντίκρισε την «Γκουέρνικα» στα 16 του, στο πλαίσιο μιας εκπαιδευτικής επίσκεψης στο ΜoΜΑ, το 1968. Για εκατομμύρια νέους τότε το αριστούργημα του Πικάσο συμβόλιζε περισσότερο τη βία που είχε ξεσπάσει σε βάρος των πολιτών του Βιετνάμ, παρά τον αφανισμό μιας βασκικής επαρχίας τρεις δεκαετίες νωρίτερα. Εκείνος, ωστόσο, ήταν σε θέση να το «διαβάσει» με τα μάτια ενός Καταλανού καθηγητή του που είχε ζήσει τον εμφύλιο στο πετσί του, του Άνχελ Βιλάντα, στον οποίο αφιέρωσε τελικά το βιβλίο του.

Η δεύτερη –και καθοριστική, όπως αποδείχτηκε– φορά που στάθηκε απέναντι στο έργο ήταν στη Μαδρίτη πια, στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, όταν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού οι Δίδυμοι Πύργοι κατέρρεαν από ένα αποτρόπαιο τρομοκρατικό χτύπημα. Ο Πικάσο είχε δίκιο, θυμίζει ο Μάρτιν: «Οι πόλεμοι μπορεί να τελειώνουν, αλλά οι εχθροπραξίες διαρκούν παντοτινά». 

«Ο πόλεμος του Πικάσο»: Ένα βιβλίο για την περιπέτεια της «Γκουέρνικα» Facebook Twitter
O Picasso δημιουργεί την Guernica

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 14.4.2021

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ