I, Hellene

I, Hellene Facebook Twitter
Θανάσης Βαλτινός. Φωτ.: Σπύρος Στάβερης
0

1. ΟΠΑΔΑΡΕΣ, ΕΛΛΗΝΑΡΕΣ. Δεν λέω να στρωθούν και να διαβάσουν όλο τον Παπαδιαμάντη, τον Ροΐδη, τον Μοισιόδακα, ούτε να έχουν ακουστά τον Σκαλκώτα και τον Χρήστου, ή να ξημεροβραδιάζονται ξιφουλκώντας λεκτικά για το εάν ο Παπαϊωάννου είναι σημαντικότερος από τον Αξελό που με τη σειρά υπερβαίνει, ενδεχομένως, τον Καστοριάδη, το έργο του οποίου μπορούμε μεν να συγκρίνουμε με τις καινοτομίες του Κωνσταντινίδη στην αρχιτεκτονική, καίτοι προτιμούμε τις καταβυθίσεις σε μιαν ουσιώδη παράδοση που επιχείρησε ο Πικιώνης. Όχι, δεν είναι να σκοτίζονται με τέτοια οι οπαδάρες Ελληνάρες του Ομορφάντρα μου (που μας απασχόλησε κάνα δεκαήμερο και χάθηκε διά παντός από τη συζήτηση) και οι ξετρελαμένοι νεοελληνάρες της Κατερίνας «Άι Εμ Χελίιιιιν!» Μουτσάτσου (που επίσης θα μας απασχολήσει κάνα δεκαήμερο ώσπου να χαθεί στης λήθης τη λίμνη). Καλό είναι να ξέρουν, όμως, και οι μεν και οι δε ότι περί ελληνισμού ζοριλίκια και μικρομεγαλοπιασίματα, αν μη τι άλλο, θέλουν και μιαν υποδομή, μια κάποια περιδιάβαση στα απέραντα χωράφια (για να θυμηθώ έναν ξεχασμένο δίσκο της εφηβείας μας, μερικές πολύωρες αντιπαραθέσεις με ιδέες, με κοσμοθεωρήσεις, με συστήματα σκέψης και με ανώφελες νεφέλες ποίησης).

           

2.ΒΑΛΤΙΝΟΣ & ΠΕΤΣΕΤΙΔΗΣ. Αμφότεροι μας ξεναγούνσε μια Ελλάδα που έχει γεννήσει δαίμονες και αγγέλους, χωμάτινους άντρες και ένυλα όνειρα, μεγαλόπνοα σχέδια και καθημερινές τραγωδίες. Και ακόμα: συγκίνηση, χιούμορ, πάθη. Ο Ανάπλους (εκδ. Εστία), το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα του Θανάση Βαλτινού (Καστρί Κυνουρίας, 1931), και το Εν οίκω (εκδ. Μεταίχμιο), η πιο πρόσφατη concept συλλογή διηγημάτων του Δημήτρη Πετσετίδη (Σπάρτη, 02/08/1940), είναι ισχυρό διπλοχάστουκο στους Ομορφάντρες και στις Χελίν. Ο Βαλτινός, με τη γνωστή μπορχεσιανή του μαστοριά κι επινοητικότητα, στήνει ένα είδος αυτοβιογραφικής αυτοβιολογίας, συστήνοντάς μας τόσο το σύνολο του έργου του όσο και μια ιδιότυπη, πολύτιμη πατριδογνωσία. Το παρελθόν οφείλουμε να το γνωρίζουμε για να μπορούμε να προχωρούμε στο μέλλον και να ζούμε με κάποια πληρότητα το παρόν, μοιάζει να διατείνεται ο Βαλτινός. Από την αρχή εξηγείται: «Η λογοτεχνία είναι χρησμός» (σ. 31). Παίζει με το ντοκιμαντέρ και τον μοντερνισμό, ελίσσεται αέρινα εκεί που καμώνεται ότι είναι βαρύς, σαν τα σίδερα στα έργα του Γιάννη Κουνέλλη, διηγείται και κήπους και τρόμους, όπως θα έλεγε ο Καρούζος. «Ήρωες όχι ακριβώς, στοιχεία για ήρωες. Και βεβαίως ατμόσφαιρες, καταστάσεις» (σ. 30). «Ηχητικές “φρυκτωρίες”» (σ. 35). «Και ο κόσμος είναι ακόμα ένας αναπεπταμένος λειμώνας» (σ. 43). «Ο θάνατος - και η λαγνεία εκείνων των χρόνων. Ρετάλια μνήμης. Σπαράγματα» (σ. 102). Και στη σελίδα 39, η εμφάνιση ενός μικρού αγοριού, μες στην Κατοχή, που άκουγε στο όνομα Δημήτρης Πετσετίδης!

3. ΚΑΜΑΡΕΣ Το μικρό αγόρι είναι μεγάλος συγγραφέας. Μάστορας. Δεκαπέντε ιστορίες γραμμένες με αριστοτεχνικά ελεγχόμενο λυρισμό, με τη νοσταλγία στο ρελαντί και τη συγκίνηση να πλανιέται σαν μύρο στον αέρα, μας μεταφέρει και αυτός στο παρελθόν, για να γνωρίσουμε το παρόν και να εφεύρουμε το μέλλον. Η μνήμη έρχεται να μας πάρει από το χέρι και να μας πάει σε κάμαρες παλιές, να μας φέρει στη γωνία Ερεσσού και Ζωοδόχου Πηγής στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα, τέσσερις μαζί να μοιράζονται το ίδιο ταπεινό δωμάτιο και τον ίδιο λουτροκαμπινέ, την ίδια αξιοπρέπεια μες στην ένδεια και τα ίδια όνειρα, με τις κοπέλες ν’ ανθίζουν, τους τοίχους να φέρουν σφαίρες από τον Εμφύλιο και τα εστιατόρια «Μάινας» και «Ωραία Νεάπολη» να υπάρχουν ακόμη (Τέσσερις σ’ ένα δωμάτιο, σσ. 65-70). Ένας νεαρός να υφίσταται άσχημο χουνέρι εκεί που είναι έτοιμος ν’ απολαύσει τη θελκτική Ίτσκα, τη Σουηδέζα φοιτήτρια που παθαίνει σοκ και την κοπανάει τρέχοντας, σαν αντικρίζει στρατιές μυρμηγκιών να επελαύνουν στην κάμαρα του νεαρού που, ο έρμος, έχει γυαλίσει το πάτωμά της με παρκετίνη (Απρόσκλητοι Επισκέπτες, σσ. 73-77). Και ούτω καθεξής. Εύγε στον Πετσετίδη (που, σημειωτέον, είναι και δεινός σκακιστής). Ανακαλύψτε τον και στο www.petsetidis.gr και θ’ ανακαλύψετε όψεις και πτυχές μιας Ελλάδας για την οποία ιδέα δεν έχουν οι Ομορφάντρες και οι Χελίνες!

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ