Βοστονέζες: Το κορυφαίο μυθιστόρημα του Henry James

τζειμς Facebook Twitter
Η ενάργεια με την οποία ορίζονται οι υπαρξιακές συγκρούσεις αναδεικνύει τη λογοτεχνική δεινότητα του Τζέιμς, καθώς, ακόμα και στις πιο έντονες στιγμές τους, οι χαρακτήρες ταλανίζονται από τις αντιφάσεις τους.
0



ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΙΔΕΩΔΗ
 που έμεναν κρυμμένα στις υγρές γωνιές του αμερικανικού Νότου είχαν ποτίσει για πάντα τις σελίδες του Χένρι Τζέιμς: το βλέπει κανείς στη βαθιά περιφρόνηση για την ελαφρότητα των κινημάτων του Βορρά, στον τρόπο που επανερχόταν συγγραφικά διαρκώς στα ανθρώπινα πάθη, στο ότι δεν αποδέχτηκε ποτέ τον υποτιθέμενο αέρα της προόδου που φυσούσε πάνω από την Ευρώπη. Όχι ότι δεν ήταν μοντερνιστής – κάθε άλλο, αφού κάθε προσπάθεια χάραξης της φράσης του αφήνει ανοιχτά πολλά ενδεχόμενα και ευνοεί το σαράκι της αμφιβολίας. Αλλά στον πόλεμο των ιδεών, που παραμένει έντονος ακόμα και στο πεδίο της λογοτεχνίας, ο Αμερικανός συγγραφέας είναι με την πλευρά του κλασικού, του σταθερού και του ρομαντικού (η λέξη «ιπποσύνη» διατρέχει ως λάιτ μοτίφ τις περισσότερες σελίδες του).

Ο ρομαντισμός του, τιθασευμένος από τον άγριο ρεαλισμό της εξωτερικής παρατήρησης, είναι η σταθερά πάνω στην οποία θα στήσει αριστοτεχνικά το οικοδόμημά του: θαρρείς πως οι Βοστονέζες του είναι ένα βιβλίο για την ιστορία των ιδεών, ένα πολιτικό δοκίμιο πάνω στον χαρακτήρα της ανθρώπινη φύσης. Με τη μόνη διαφορά ότι ο Τζέιμς παραείναι καλός λογοτέχνης για να αφήσει τους χαρακτήρες του παραδομένους στην ευκολία των ιδεολογικών συγκρούσεων. Ενδεχομένως, αν δεν ήταν τόσο αριστοτεχνικός στις περιγραφές του –τις οποίες περιτριγυρίζει, τις ανοίγει και τις αφήνει ανοιχτές σε συμπεράσματα–, να έγραφε το πλέον προβλέψιμο βιβλίο για την αιώνια διαμάχη ανάμεσα στον προοδευτισμό και τη συντήρηση. Εκεί, όμως, που οι φιλοσοφικές συζητήσεις περί ελευθερίας και ηθικής μοιάζουν να ξεφτίζουν σε φαινομενικά γήινες αντιπαραθέσεις, ο Τζέιμς αναδεικνύει τoυς περίτεχνους μαιάνδρους ενός άρτιου μυθιστορήματος, καταθέτοντας ολοκληρωμένους χαρακτήρες και ανεξάντλητες εσωτερικές αναδιπλώσεις. Κάπως έτσι προέκυψαν και οι Βοστονέζες, σε εξαιρετική μετάφραση, πρόλογο και σημειώσεις του Μιχάλη Μακρόπουλου από τη σειρά Orbis Literae των εκδόσεων Gutenberg, και είναι παράδοξο πώς ένα τόσο πολιτικό βιβλίο έχει ως άξονα ένα ερωτικό τρίγωνο. Μήπως, όμως, αυτή δεν είναι,τελικά, η ουσία της ανθρώπινης φύσης;

Τίποτα δεν μένει όρθιο, πέρα από το σκηνικό πάνω στο οποίο ξεδιπλώνονται οι ρόλοι που μόνο η λογοτεχνία μπορεί με τέτοια ενάργεια να αποτυπώσει.

Η ιστορία είναι φαινομενικά απλή, αλλά συνάμα ακραία και πολύπλοκη: ο Μπέιζιλ Ράνσομ, ένας γοητευτικός αλλά συντηρητικών αντιλήψεων δικηγόρος που πολέμησε στον Αμερικανικό Εμφύλιο, επισκέπτεται την ξαδέλφη του Όλιβ Τσάνσελορ, εκπρόσωπο της καλής αστικής τάξης της Βοστόνης και φανατική φεμινίστρια. Αφορμή της επίσκεψης μια διάλεξη περί γυναικείας χειραφέτησης με απρόσμενη ομιλήτρια τη νεαρή Βερίνα Τάραντ που θα γοητεύσει τον επισκέπτη και θα μείνει βαθιά στη μνήμη του. Ο Μπέιζιλ θα επιστρέψει στην πόλη διαμονής του, τη Νέα Υόρκη, και στις καθημερινές ενασχολήσεις, ενώ οι δύο γυναίκες, η αστή και μεγαλύτερη σε ηλικία Όλιβ και η μικρότερη και ταπεινής καταγωγής Βερίνα, θα αναπτύξουν μια στενή φιλία στα καλά σαλόνια της Βοστόνης. Εξαιτίας της Όλιβ, πολύ σύντομα οι πλείστοι διεκδικητές της Βερίνα θα μείνουν στο περιθώριο, με μοναδική εξαίρεση τον γοητευτικό Μπέιζιλ. Η εμμονή της Όλιβ με τη μικρή προστατευόμενή της δεν θα αργήσει να έρθει σε σύγκρουση με το ενδιαφέρον του Μπέιζιλ και ένα παράδοξο τρίγωνο θα αναπτυχθεί, με άγνωστη κατάληξη.

Αναμοχλεύοντας, ωστόσο, τους άξονες στους οποίους εδράζεται η γεωμετρική τάξη αυτού του τριγώνου –απόλυτα μελετημένη ως προς τα όρια και τη θεατρικότητά της–, καταλαβαίνει κανείς πως ο κάθε χαρακτήρας ορίζει ένα καλομελετημένο πεδίο που αναπτύσσεται γύρω του: η αγέρωχη αλλά και επιτηδευμένη Όλιβ ενσαρκώνει ταυτόχρονα τον προοδευτισμό και την ψευδεπίγραφη αναθεώρηση των αξιών, ο Μπέιζιλ τη στέρεη ηθική τάξη του Νότου και την ευγένεια των τρόπων και η όμορφη, αυθόρμητη και αθώα Βερίνα την υπό διαμόρφωση ταυτότητα της ίδιας της αμερικανικής ηπείρου. Σάμπως, σε τελική ανάλυση, οι εκπρόσωποι των δύο κόσμων, η Όλιβ του Βορρά και ο Μπέιζιλ του Νότου, να διεκδικούν την αμερικανική ήπειρο, που εκπροσωπεί η Βερίνα, η οποία δείχνει να γοητεύεται –και πάλι όχι τυχαία– από την ορμητική Νέα Υόρκη. Οι τόποι παίζουν, άλλωστε, καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της αφήγησης, αρχής γενομένης από την ίδια τη Βοστόνη, που επιλέγεται ως κεντρικό πεδίο της ιδεολογικής μάχης και δίνει περιεχόμενο στον τίτλο, τον οποίο πολύ ορθά ο μεταφραστής Μακρόπουλος επιλέγει στη θηλυκή εκδοχή του.

ΒΟΣΤΟΝΕΖΕΣ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Χένρι Τζέιμς, Οι Βοστονέζες, εκδόσεις Gutenberg

«Στη Βοστόνη τα μεταρρυθμιστικά κινήματα έθαλλαν – και πριν από τον Αμερικανικό Εμφύλιο, το κίνημα για την κατάργηση της δουλείας» μας γνωστοποιεί στην κατατοπιστικότατη εισαγωγή του. Εκεί, επίσης, άνθησε ένα γυναικείο κίνημα που ήταν απόλυτα σύμφυτο με την ανατροπή και στόχο είχε όχι τόσο να θεμελιώσει αλλά να ξεχαρβαλώσει, στα μάτια του συγγραφέα, τον συνεκτικό ιστό του αμερικανικού ηρωικού σθένους. Με βαθιά απέχθεια προς την ελαφρότητα που επιδείκνυαν οι υποτελείς σε αυτές τις ιδέες και με έντονη τη μισανθρωπική διάθεση, ο Τζέιμς περιγράφει στο μυθιστόρημά του χαρακτήρες που έμελλαν να καταστρέψουν τον κόσμο των υψηλών ιδεών της αμερικανικής ηπείρου: τον διεφθαρμένο δημοσιογράφο, την υποτιθέμενα φιλάνθρωπη γηραιά κυρία-χαρακτηριστικό εκπρόσωπο της Βοστόνης, τον φιλόδοξο αγροίκο πατέρα της χαρισματικής κόρης. Σε πολλές περιπτώσεις οι ακριβείς περιγραφές θυμίζουν Μπαλζάκ, όπως και ο αφηγηματικός τρόπος. Και ίσως να ακούει κανείς τη φωνή του συγγραφέα όταν η πρωταγωνίστριά του Βερίνα αναφωνεί απαυδισμένη: «Φτώχεια, αμάθεια, έγκλημα: αρρώστιες, αχρειότητα και πόλεμοι! Πόλεμοι, πάντα, κι άλλοι πόλεμοι, όλο και πιο πολλοί. Αίμα, αίμα – κι ο κόσμος είναι πνιγμένος μέσα στο αίμα! Ν' αλληλοσκοτώνονται με κάθε λογής ακριβά και τελειοποιημένα όπλα, αυτό είναι το πιο λαμπρό πράγμα που μπορούν να επινοήσουν».

Ο πεσιμισμός που διαπερνά τις Βοστονέζες φαίνεται, άλλωστε, και στη μοναχικότητα και τα εσωτερικά αδιέξοδα των ηρώων. Η ενάργεια με την οποία ορίζονται οι υπαρξιακές συγκρούσεις αναδεικνύει τη λογοτεχνική δεινότητα του Τζέιμς, καθώς, ακόμα και στις πιο έντονες στιγμές τους, οι χαρακτήρες ταλανίζονται από τις αντιφάσεις τους. Κάποια στιγμή, ο ιδεολόγος Μπέιζιλ σκέφτεται ότι θα μπορούσε να παντρευτεί την κυρία Λούνα μόνο και μόνο από συμφέρον, ενώ η φεμινίστρια Όλιβ ομολογεί τις σαδιστικές τάσεις που απάδουν προς την αγνή αγάπη για την προστατευόμενή της. Ο ρομαντικός έρωτας κατακρημνίζεται από τερτίπια των ψεύτικων ιδεολογιών, ενώ οι ομοφυλοφιλικές υποδηλώσεις αποδομούν τον υποτιθέμενα αγνό χαρακτήρα της γυναικείας φιλίας: ο Τζέιμς μιλάει ειρωνικά για ιδιότυπους «γυναικείους γάμους» που συνηθίζονταν στη Βοστόνη και είχε και ο ίδιος προσωπική εμπειρία από την περίπτωση της αδελφής του. Τα πάντα θυσιάζονται στο όνομα ενός ψευδεπίγραφου ιδεαλισμού, με αποτέλεσμα οι πρωταγωνιστές να μένουν στο τέλος μόνοι, διαψευσμένοι από τα πάθη και τις προσδοκίες τους, και κενοί. Αυτός, άλλωστε, είναι ο χαρακτήρας της ανθρώπινης φύσης, που παραμένει ίδιος ανά τους αιώνες, ικανός για το καλύτερο και για το χειρότερο.

Τίποτα δεν μένει όρθιο, πέρα από το σκηνικό πάνω στο οποίο ξεδιπλώνονται οι ρόλοι που μόνο η λογοτεχνία μπορεί με τέτοια ενάργεια να αποτυπώσει. Η κυνική, σχεδόν βρετανική ειρωνεία με την οποία ο συγγραφέας περιγράφει τις ανθρώπινες αντιδράσεις ουσιαστικά είναι απόρροια της βαθιάς πεποίθησης πως το μόνο που σώζει τους βροτούς πρωταγωνιστές από την απελπισία είναι το ύφος, ούτε καν οι ιδέες. Αυτό είναι που στολίζει την ακροβασία των φράσεων, προσδίδει στο μυθιστόρημα πολυεπίπεδο χαρακτήρα και ανακουφίζει από το άλγος που δημιουργούν στην ψυχή τα κοινωνικά αδιέξοδα. Είναι αυτό που κάνει, εν τέλει, τη Βερίνα και τη λογοτεχνία τόσο ακαταμάχητες: «Το χάρισμά σας είναι το χάρισμα της έκφρασης και δεν θα μπορούσα να σας κάνω λιγότερο εκφραστική, ό,τι και αν σας έκανα. Δεν θα αναβρύζει μιαν ορισμένη ώρα και μέρα αλλά θα αρδεύει, θα λιπαίνει και θα στολίζει λαμπρά τη συζήτησή σας» λέει ο ερωτευμένος Μπέιζιλ και εν προκειμένω φαίνεται να το εννοεί. Παρότι τα συναισθήματα παραμένουν ευμετάβλητα, η δύναμη της μαγείας του λόγου είναι αναμφισβήτητη.

Αυτή είναι που κατέχει ως ύψιστο μυστικό ο ίδιος ο Τζέιμς, επιβεβαιώνοντας περίτρανα όσα λέει γι' αυτόν ο σπουδαίος Κόνραντ στο σχετικό κείμενό του (που παρατίθεται ως επίμετρο στο τέλος του βιβλίου): «Όλη η δημιουργική τέχνη είναι μαγική, ζωντανεύει το ανίδωτο, με μορφές πειστικές, διαφωτιστικές, γνώριμες και αναπάντεχες συνάμα, διαπαιδαγωγώντας την ανθρωπότητα, που από τις συνθήκες της ύπαρξής της είναι καταδικασμένη να συλλογιέται μόνιμα τα πιο ασήμαντα ρεύματα της πραγματικότητας. Δράση ούσα, στην ουσία της, η δημιουργική τέχνη ενός πεζογράφου μπορεί να συγκριθεί με έργο διάσωσης που λαμβάνει χώρα στο σκοτάδι, ενάντια σε διασταυρούμενες σπιλιάδες που παρασέρνουν δώθε-κείθε ένα μεγάλο πλήθος». Για να καταλήξει πως «η δική του ανθρωπότητα είναι θαυμαστή» και διασώζεται ανά τους αιώνες από τη μόνη και βασική ιδέα, αυτή της ίδιας της λογοτεχνίας.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χυδαιότητα, ένα ελάττωμα της νεωτερικότητας

Βιβλίο / Χυδαιότητα, ένα ελάττωμα της εποχής μας

Το δοκίμιο «Νεωτερικότητα και χυδαιότητα» του Γάλλου συγγραφέα Μπερτράν Μπιφόν εξετάζει το φαινόμενο της εξάπλωσης της χυδαιότητας στην εποχή της νεωτερικότητας και διερευνά τη φύση, τα αίτια και το αντίδοτό της.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ