«Άνθρωπος στη σκιά»: Ένα πολιτικό μυθιστόρημα του Νικόλα Σεβαστάκη

«Άνθρωπος στη σκιά»: Ένα πολιτικό μυθιστόρημα του Νικόλα Σεβαστάκη Facebook Twitter
Σίγουρα, στο μυαλό του αναγνώστη επανέρχονται διαρκώς μνήμες από τη δράση της 17 Νοέμβρη. Οι συγκυρίες, η τρομοκρατία, η προσωπική ευθύνη, η κατήχηση και η ιδεολογική ώσμωση συνθέτουν το αφήγημα μιας σκοτεινής ιστορικής περιόδου.
0

Τόπος: Ένα άνοιγμα σε βράχο μιας πλαγιάς του Υμηττού, το οποίο έχει βαφτιστεί από τους περιηγητικούς οδηγούς «σπηλιά». Υπόθεση: Η ιδιόρρυθμη πολιτική βιογραφία του Φάνη Αυγερινού, στην οποία ξεδιπλώνονται οι «φωνές» των παλιών φίλων του, του πρώτου του έρωτα, οι μορφές της παράνομης δράσης καθώς και συνηθισμένοι άνθρωποι που αναζητούν να δώσουν νόημα στην καθημερινότητα και στις απώλειές της. Χρόνος: Η Ελλάδα των τελευταίων σαράντα χρόνων.


Το «Άνθρωπος στη σκιά - Μια ελληνική ιστορία» είναι το πρώτο μυθιστόρημα του καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νικόλα Σεβαστάκη. Η αρχή της ιστορίας τοποθετείται τον Φεβρουάριο του 2015, όταν μια πεζοπόρος ανακαλύπτει τυχαία το πτώμα του Φάνη Αυγερινού, του οποίου η ολιγόχρονη νεανική συμμετοχή στην ελληνική τρομοκρατία σημαδεύτηκε από μια «λάθος κίνηση», τη δολοφονία ενός δικηγόρου.


Ξεκινώντας από αυτό το γεγονός, ο γνωστός στοχαστής γράφει για τη μαθητεία στο πολιτικό κακό, την αδυναμία της αγάπης, τις ανεξιχνίαστες προθέσεις αλλά και την προσωπική ευθύνη. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ηθογραφία της αριστεράς, που σκιαγραφεί ταυτόχρονα όλη τη μεταπολεμική Ελλάδα. Αναμφίβολα, με το βιβλίο αυτό ο Νικόλας Σεβαστάκης μεταπηδά σε άλλους κόσμους, πρόσωπα και καταστάσεις, «φωτίζoντας» τη σχέση της αριστεράς με την τρομοκρατία.

Στο βιβλίο αυτό ο Νικόλας Σεβαστάκης προφανώς δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε κοινωνιολογικές και ιδεολογικές ερμηνείες της πολιτικής βίας. Ουσιαστικά, αυτό που επιδιώκει είναι να φέρει στην επιφάνεια το μεταπολιτευτικό ιδεολογικό σύμπλεγμα που γέννησε τις πιο ακραίες μορφές βίας.


Περιέχει πολλούς χαρακτήρες, οι οποίοι περιβάλλουν τη φιγούρα του κεντρικού ήρωα Φάνη Αυγερινού. Ιστορίες ανθρώπων, βιωματικές αναμνήσεις και πολιτικές φιγούρες που αναζητούν βεβαιότητες, αλληλεπιδρώντας με την εποχή τους.
Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας στη LiFO: «Το βιβλίο αυτό είναι ένα πολιτικό μυθιστόρημα που επιστρέφει σε ένα δύσκολο θέμα, γεμάτο σιωπές, έτοιμα δημοσιογραφικά σχήματα και απλουστεύσεις. Πήγα πίσω, πίσω ακόμα και από τη δική μου γενιά, σε έναν άνθρωπο του 1973-74 και σε άλλες περιπτώσεις γύρω του που τον έκαναν τρομοκράτη, μέσα από το πατρικό τραύμα και τις δύσκολες σχέσεις του με τους άλλους».


Ο Νικόλας Σεβαστάκης γεννήθηκε στο Καρλόβασι της Σάμου το 1964. «Το Καρλόβασι των παιδικών μου χρόνων ήταν μια πόλη με κρύα σπίτια, έρημους χειμωνιάτικους δρόμους και πολλά αδιευκρίνιστα μυστήρια. Μαθαίναμε να δίνουμε προεκτάσεις στα πράγματα, ας πούμε ένα είδος ντόπιου υπερφυσικού με στοιχεία υπερβολής. Θυμάμαι πάντα τον πατέρα μου και τη μάνα μου, χωρίς εξιδανίκευση, πιστεύω, προσπαθώντας πάντα να τους καταλάβω, ακόμα και χρόνια μετά τον θάνατό τους. Με τον καιρό, όμως, το να τους καταλάβω σημαίνει να τους αγαπήσω εκ των υστέρων περισσότερο, να αγαπήσω δηλαδή τις αντιφάσεις τους και τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετώπιζαν. Αυτή η γενιά (ήταν και οι δύο γεννημένοι το 1925) δεν μπόρεσε να ζήσει ποτέ την κοινοτοπία της δημοκρατίας, ήταν πάντα με τη μνήμη της μέσα στη φωτιά: στην πολιτική ως τραύμα της ύπαρξης. Καμία σχέση με τις μικροαμυχές των δικών μας παθών» μου είχε εκμυστηρευτεί σε παλιότερη συνέντευξή μας.

«Άνθρωπος στη σκιά»: Ένα πολιτικό μυθιστόρημα του Νικόλα Σεβαστάκη Facebook Twitter
Στο βιβλίο αυτό ο Νικόλας Σεβαστάκης προφανώς δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε κοινωνιολογικές και ιδεολογικές ερμηνείες της πολιτικής βίας. Ουσιαστικά, αυτό που επιδιώκει είναι να φέρει στην επιφάνεια το μεταπολιτευτικό ιδεολογικό σύμπλεγμα που γέννησε τις πιο ακραίες μορφές βίας. Φωτο: Konstantinos Tsakalidis


Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πολιτική Θεωρία στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Lyon II της Γαλλίας. Σήμερα είναι ευρέως γνωστός για την ακαδημαϊκή του καριέρα, τα εξαιρετικά του κείμενα πολιτικής σκέψης και τις δημόσιες παρεμβάσεις του. Στο νέο συγγραφικό του πόνημα ο Νικόλας Σεβαστάκης χαρτογραφεί, μέσα από ένα πλέγμα προσωπικών αφηγήσεων, τις δεκαετίες του αριστερισμού και της πολιτικής βίας στη μετεμφυλιακή Ελλάδα.


Χωρίς να προδίδουμε πρόσωπα και καταστάσεις, ο κεντρικός ήρωας είναι ο «άνθρωπος της σκιάς». Εκείνος ο οποίος πριν από μερικά χρόνια, τη δεκαετία του '70, νεαρός τότε, πήρε έναν διαφορετικό δρόμο. Στο βιβλίο αυτό ο Νικόλας Σεβαστάκης προφανώς δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε κοινωνιολογικές και ιδεολογικές ερμηνείες της πολιτικής βίας. Ουσιαστικά, αυτό που επιδιώκει είναι να φέρει στην επιφάνεια το μεταπολιτευτικό ιδεολογικό σύμπλεγμα που γέννησε τις πιο ακραίες μορφές βίας.


Σίγουρα, στο μυαλό του αναγνώστη επανέρχονται διαρκώς μνήμες από τη δράση της 17 Νοέμβρη. Οι συγκυρίες, η τρομοκρατία, η προσωπική ευθύνη, η κατήχηση και η ιδεολογική ώσμωση συνθέτουν το αφήγημα μιας σκοτεινής ιστορικής περιόδου.


Παράλληλα, αναδεικνύονται όχι μόνο τα πολιτικά πάθη του παρελθόντος αλλά και, όπως ο ίδιος έχει σημειώσει, ο «αριστερός της πρώιμης Μεταπολίτευσης που σύχναζε στα πηγαδάκια της Ομόνοιας ή σε συνελεύσεις και καφενεία: με μπόλικες θεωρίες εξάρτησης, με μητρόπολη/περιφέρεια, με αντι-δεξιά/αντιφασιστική ρητορική κοινή που αγκάλιαζε ένα πλήθος ανθρώπων».


Επιπλέον, στο βιβλίο γίνεται λόγος για τον οπαδισμό της πολιτικής βίας, την ιστορία των κοινωνικών αντιθέσεων και των ταξικών συγκρούσεων, τις δηλώσεις μετανοίας, την κατασκευή σκοτεινών δυνάμεων, τα στερεότυπα της επίσημης αριστεράς αλλά και τις ιδέες, τα βιώματα, τις νοοτροπίες, την κουλτούρα, την τιμωρία και την αισθητική των ένοπλων ομάδων βίας.

«Άμα περάσει η εποχή σου γίνεσαι αδύναμος και πέφτεις κάτω εύκολα. Γερνάς και όλα γύρω έχουν αλλάξει πια, τα ανέκδοτα για τη μεγάλη και τρανή Σοβιετία είναι ακαταλαβίστικα για τους νεότερους και πια δεν σε κρατάει τίποτα. Πού να σταθείς; Σε αρπάζουν κι εσύ είσαι μουδιασμένος από χρόνια καθισιού και πρέπει ξάφνου να θυμηθείς, σώνει και καλά, τα νιάτα σου και το πώς αισθανόσουν για κόσμο σε άλλες εποχές, στην προϊστορική εποχή των αγώνων. Να ξαναγίνεις αυτό που ήσουν – δεν υπάρχει, φίλοι μου, ζόρι μεγαλύτερο από αυτό, να σε γυρίζουν με το στανιό στο σχήμα που είχες πάρει κάποτε πριν λιώσεις αργά στην ηλικία, στις ανάγκες, στα παιδιά σου που ήρθαν μετά» διαβάζουμε χαρακτηριστικά σ' ένα απόσπασμα από το βιβλίο.


Στις σελίδες του «Ανθρώπου στη σκιά» ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή και με την Αθήνα μιας άλλης εποχής. Επιστρέφει στην πρωτεύουσα με τα «ανεξερεύνητα μυστικά», τη μουσική παλιότερων δεκαετιών, τις γειτονιές, την πόλη «που μπορούσε να ελευθερώσει το σώμα, τη γλώσσα, τη σκέψη, την πόλη της νεότητας και της περιέργειάς τους για τον κόσμο».


Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, η αίσθηση που σου μένει είναι το βάρος του χρόνου και η διαπεραστική δύναμη της μνήμης. Άλλωστε, σ' εκείνη την παλιότερη συνέντευξή μας ο Νικόλας Σεβαστάκης είχε πει: «Όσο μεγαλώνουμε, γινόμαστε μνήμη. Το παρελθόν κυριεύει πολλά ζωτικά μέρη του εαυτού μας». Είναι αυτή η ορμή της μνήμης που σου δημιουργεί την επιθυμία να μη θέλεις, τελικά, να θυμάσαι άλλο. Να αφήσεις πίσω σου έναν κόσμο που οριστικά πλέον έχει χαθεί.

Info

Το βιβλίο «Άνθρωπος στη σκιά» του Νικόλα Σεβαστάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Νικόλας Σεβαστάκης: Γοητεία ασκούν πλέον τα δημαγωγικά υβρίδια με μεικτό, δεξιο-αριστερό προφίλ

Βιβλίο / Νικόλας Σεβαστάκης: Γοητεία ασκούν πλέον τα δημαγωγικά υβρίδια με μεικτό, δεξιο-αριστερό προφίλ

Με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου του βιβλίου «Φαντάσματα του καιρού μας» ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, μιλά στο Lifo.gr για τον καιρό της ελληνικής κρίσης και δίνει τον ορισμό του αριστερού, σήμερα
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM