Goλfω forever!

Βios, Δευτέρα βράδυ. Ο χώρος του μπαρ γεμάτος από τις τερατόμορφες φιγούρες του Chris Cunningham, το βίντεο για το «Rubber Johnny» προβάλλεται στους άδειους τοίχους. Η σύσταση που γίνεται στις παρέες να μιλούν χαμηλόφωνα προδίδει ότι μέσα στο χώρο των εκδηλώσεων το κωμειδύλλιο βρίσκεται σε εξέλιξη: η Γκόλφω –ή GOΛFΩ, όπως είναι γραμμένο στην αφίσα για τη γενιά της Candy Candy και των Manga–, μια διαχρονική ιστορία που εξακολουθεί να συγκινεί το κοινό εδώ και 150 χρόνια, ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα σε ελληνική βερσιόν, τοποθετημένη σε βουκολικό περιβάλλον. Η σύσταση του κόσμου εντυπωσιακή: παρέες από μεσήλικες κυρίες, που σε άλλη περίπτωση θα παρακολουθούσαν το χώρο απορημένες μόνο έξω από τις τζαμαρίες, βγαίνουν βιαστικά, ενθουσιασμένες απ’ όσα έχουν παρακολουθήσει. Ακολουθούν νεαρά παιδιά, που προφανώς δεν ήταν εξοικειωμένα με το story. Στο χώρο της sold out παράστασης οι τεχνικοί ξεστήνουν τα σκηνικά, οι ηθοποιοί δέχονται τις θερμές αντιδράσεις του κόσμου, κυρίως συγχαρητήρια και εκδηλώσεις συμπάθειας. Όταν ακούς τη λέξη Γκόλφω οι συνειρμοί είναι περίεργοι, η κουβέντα όμως με τις τρεις ηθοποιούς και το σκηνοθέτη της παράστασης, με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, αποκαλύπτει ότι η Γκόλφω δεν ήταν απλώς ένα νεαρό κορίτσι που πέθανε από έρωτα και απόγνωση – υπήρξε μάλλον ένα σύμβολο ακεραιότητας και ανιδιοτέλειας που θυσιάστηκε για να βρει τη λύτρωση.

Κοντεύει μία το πρωί, ο κόσμος έχει αραιώσει και τους ζητάω να παίξουμε ένα παιχνίδι με τις λέξεις. Είναι κουρασμένοι –ήταν μία πολύ δύσκολη μέρα αυτή που έχουν περάσει– αλλά δέχονται. Βουλιάζουμε στους καναπέδες και ξεκινάμε.

Έρωτας: «Στα στενά πλαίσια του χωριού, η Γκόλφω γνωρίζει τον Τάσο και τον ερωτεύεται – σαν μοτίβο είναι ένας ιδανικός έρωτας. Τον κάνει ιδανικό η αθωότητά της λόγω ηλικίας αλλά και λόγω εμπειριών, εξαιτίας του κλειστού περιβάλλοντος. Αυτήν ακριβώς την αθωότητα πληρώνει στο τέλος, γιατί σκέφτεται μόνο θετικά για τον Τάσο, δεν έχει καμία σκιά μέσα στο μυαλό της, τον ερωτεύεται ψυχή τε και σώματι. Με τη φράση “Αγάπη αληθινή τίποτα δεν είναι άλλο, παρά ο Θεός μέσα στην καρδιά του κόσμου” ορίζει τι είναι η αγάπη γι’ αυτήν. Είναι θεός – πέρα από τη χριστιανική έννοια, πέρα από το ανώτερο ον που μας ορίζει· γι’ αυτό και όταν τη χάνει αυτοκτονεί».

Όνειρα: «Ο Τάσος είναι το όνειρό της. Ονειρεύεται να παντρευτεί, να κάνει παιδιά, να γεράσει με τον άνθρωπο που αγάπησε. Για μια στιγμή αισθάνεται ότι τα έχει όλα· δεν ζητάει άλλωστε και πολλά απ’ τη ζωή. Όταν στερείται αυτό το όνειρο η ζωή της δεν έχει νόημα, χάνει το σκοπό της».

Συμβιβασμός: «Η Γκόλφω δεν συμβιβάστηκε, παρ’ όλο το νεαρό της ηλικίας της. Θα μπορούσε να παντρευτεί τον πλούσιο και να εκδικηθεί τον Τάσο, προτιμάει όμως να μείνει πιστή στην αγάπη της. Δεν τίθεται θέμα να επιλέξει, δεν μπήκε καν στη διαδικασία να το σκεφτεί. Όπως λέει και στο μονόλογό της, “σαν είσαι τσελιγκόπουλο, εμένα δε με μέλει, κι αν έχεις πρόβατα πολλά, τα’ αυτί μου δεν ιδρώνει”. Δεν την ενδιαφέρουν. Είναι σίγουρη γι’ αυτό που νιώθει – δεν αλλάζει το δρόμο της ακόμα κι όταν ο Τάσος την προδίδει. “Κάστρο έχω του Τάσου μου τα στήθια, σαν ήλιος είναι τα μάτια του”, περιγράφει τον Τάσο ως σύμπαν ολόκληρο».

Είναι σύμβολο η Γκόλφω λοιπόν; Και τι ακριβώς συμβολίζει; «Βεβαίως και η Γκόλφω είναι σύμβολο. Το έμβλημα όλων αυτών των αθώων ανθρώπων οι οποίοι μπορούν να είναι συγχρόνως πονηροί, που μπορούν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα γύρω τους αλλά διατηρούν μέσα τους μια πίστη και μια αγάπη. Αυτό συμβολίζει ουσιαστικά η Γκόλφω· δεν χρειάζεται να κλειστεί κάποιος σε μοναστήρι για να έχει αυτή την αγνότητα. Είναι θέμα συνείδησης, θέμα ψυχής, του πώς είναι κάποιος πλασμένος.Η Γκόλφω είναι ένα πλάσμα ουτοπικό. Στο περιβάλλον που ζούσε θα μπορούσε να παντρευτεί τον Κίτσο – είχε επιλογές. Μέσα στο μυαλό της όμως δεν υπάρχει διέξοδος. Είναι σύμβολο σταθερότητας και ακεραιότητας, πίστης, αγνότητας, αθωότητας. Σύμβολο αγάπης αληθινής. Εκπροσωπεί όλους αυτούς τους ανθρώπους που ερωτεύονται, απογοητεύονται, έχουν πονέσει για την αγάπη, έχουν νιώσει μόνοι».

Παρακαλώ την ηθοποιό που υποδύεται την Γκόλφω στη σκηνή να μου απαγγείλει την περιβόητη κατάρα που αφήνει άφωνο το κοινό σε κάθε παράσταση. Είναι η σκηνή που συζητιέται περισσότερο, και η κατάρα είναι πραγματικά συγκλονιστική: «Τα δάκρυα που έχυσα προδότη εγώ για σένα, η κάθε μια σταλαγματιά κάθε ρανίδα κι αίμα / Φίδι να γίνει δίγλωσσο, τρικέφαλη σαΐτα, να θρύβονται τα χείλη σου για μια σταλιά δροσούλα / Κι όταν σε αγγίζει στο νερό, η κάθε μια βρυσούλα / αίμα χολή να γίνεται και το γλυκό ψωμάκι / Όντας το τρως στο στόμα σου να γίνεται φαρμάκι / Όθε περνάς κι όθε πατείς χόρτο να μη φυτρώνει, να μην ανθίζει λούλουδο, να μη λαλεί αηδόνι / Και τα κλαριά να ρίχνουνε τα πράσινα τους φύλλα / και να σκορπάν τα άνθια τους να σκούζουνε τα ξύλα / Πήγαινε τώρα, διάβαινε, κι αν είν’ Θεός να το ’βρεις».

«Κλασική συμπεριφορά απατημένης γυναίκας» βιάζομαι να σκεφτώ· «εκατό χρόνια αργότερα ίσως να τους πετούσε βιτριόλι»!

Ο σκηνοθέτης προφανώς μαντεύει τη σκέψη μου και βάζει τα πράγματα στη θέση τους: «Δεν έχει ίχνος κακίας η Γκόλφω, ξέρεις, είναι ψυχούλα. Αμέσως το μετανιώνει, και στο γάμο του Τάσου παίρνει την κατάρα πίσω. Τη μετατρέπει σε ευχή, με τα λόγια αντεστραμμένα: «Τα δάκρυα που έχυσα να γίνουνε βρυσούλες, να πίνεις να δροσίζεσαι εσύ με την καλή σου / όθε περνάς κι όθε πατείς λουλούδια να φυτρώνουν / ο κόσμος να σε χαίρεται κι οι κλάψες που ’χω κάμει / να γίνουν τριανταφυλλιές, κηπάρι ανθισμένο / στον ίσκιο τους να κάθεσαι εσύ και η καλή σου […]. Γι’ αυτό ο Τάσος σαλτάρει εντελώς μόλις την ακούει· εκεί καταλαβαίνει τι έκανε».

Αν δεχτούμε ότι όντως υπάρχει, πού μπορείς να συναντήσεις την Γκόλφω στη σημερινή εποχή;
(Το σκέφτονται αρκετά) «Είναι πολύ δύσκολο να πετύχεις τέτοιο πλάσμα στη σημερινή εποχή, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχουν τέτοιου είδους γυναίκες ώστε να την ταυτίσεις. Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο αυτό μετά από ενάμιση αιώνα. Μπορεί να μην είναι τόσο απόλυτα πιστές στα ιδανικά τους, αλλά βρίσκεις. Σε μια κοινωνία που από την αρχαιότητα ήταν διεφθαρμένη, το να πετύχεις μια γυναίκα σαν την Γκόλφω με αξίες, αγνή και αθώα, είναι κάτι πολύ σπάνιο».

Ποιο είναι το μήνυμα που θα μπορούσε να περάσει η θυσία της στη σημερινή γυναίκα;
«Η Γκόλφω είναι η μία από τις πολλές πλευρές της γυναίκας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το έργο σε σύγχρονη προέκταση αναφέρεται στην εκμετάλλευση των γυναικών –από τις πιτσιρίκες που δουλεύουν σε πορνεία μέχρι την εκμετάλλευση στην εργασία–, παρ’ όλο που η δική της είναι περισσότερο προδοσία παρά εκμετάλλευση. Η επιλογή της είναι αυτή που την ορίζει. Αυτοκτόνησε. Αν δεν είχε θυσιαστεί δεν θα υπήρχε, είναι η ίδια περίπτωση με της Ιουλιέτας. Συμβολίζει τη γυναίκα που αποφασίζει για τη μοίρα της: όταν δεν μπορεί να είναι με αυτόν που θέλει, προτιμάει να μην είναι με κανέναν. Το μήνυμα που περνάει σε μια σημερινή γυναίκα είναι να μη συμβιβαστεί, να επιλέξει και να τηρήσει τις αρχές της. Κυρίως στον έρωτα. Δεν είναι κάτι φεμινιστικό ή ακραίο, είναι ανθρώπινο. Απλά να είσαι ο εαυτός σου και να κάνεις τις επιλογές σου. Make your day. Κάθε φορά που θυμάσαι την Γκόλφω μνημονεύεις την έννοια του ιδανικού έρωτα. Βλέπουμε ότι η αγάπη βρίσκει πάντα τρόπο να νικά· ό,τι δεν κατάφερε εν ζωή το κατάφερε μετά θάνατον – να βρίσκεται μαζί με τον Τάσο». 

– Ξέρεις τι σημαίνει Γκόλφω; με ρωτάει ο σκηνοθέτης. Σημαίνει φυλαχτό (σ.σ.: εγκόλπιο>Γκόλφω), ακόμα και το όνομά της είναι συμβολικό – φυλάει την αγάπη...