Από τη Ρωσία με αγάπη: Ο Ίγκορ Στραβίνσκι στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Από τη Ρωσία με αγάπη: Ο Ίγκορ Στραβίνσκι στην Εθνική Λυρική Σκηνή Facebook Twitter
Οι «Γάμοι» του Κωνσταντίνου Ρήγου είναι αστείοι, σύγχρονοι ακόμα, δεν έχουν ίχνος σκόνης από το πέρασμα του χρόνου. Φωτο: Κωνσταντίνος Ρήγος
0

Οι «Γάμοι» για τέσσερα πιάνα, κρουστά, μονωδούς και χορωδία. Η «Ιεροτελεστία της άνοιξης» με δύο πιάνα και το «Τραγούδι του αηδονιού» με ένα πιάνο. Τρία διαφορετικά έργα, τρεις ξεχωριστοί χορογράφοι, ένας μέγας συνθέτης που επηρέασε τη μουσική πρωτοπορία των πρώτων δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα.

Το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει από το Σάββατο και για έξι παραστάσεις ένα τρίπτυχο με τίτλο «Από τη Ρωσία με αγάπη» αφιερωμένο στον Ίγκορ Στραβίνσκι, τον συνθέτη που συνέβαλε αποφασιστικά στις μουσικές εξελίξεις του 20ού αιώνα.

Δύο μήνες τώρα οι χορευτές του μπαλέτου στροβιλίζονται στις μουσικές της «Ιεροτελεστίας της άνοιξης» που χορογράφησε ο Δάφνις Κόκκινος, στο «Τραγούδι του αηδονιού» που ετοίμασε ο Μάρκο Γκέκε και στους «Γάμους» του Κωνσταντίνου Ρήγου.

Είναι φανερό πως οι τρεις ξεχωριστές χορογραφίες, μαγικές –για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά– διαφέρουν από οτιδήποτε έχει παρουσιάσει το τελευταίο διάστημα το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.


Η αυλαία θα σηκωθεί πρώτα για τον Δάφνι Κόκκινο που αναμετριέται με ένα κομμάτι που έχει ποτίσει το χορευτικό του DNA. Ο μοναδικός Έλληνας χορευτής στο Χοροθέατρο του Βούπερταλ της Πίνα Μπάους, βοηθός της θρυλικής χορογράφου από το 2002 μέχρι τον θάνατό της το 2009, χορευτής και υπεύθυνος προβών του χοροθεάτρου ακόμα και σήμερα ξέρει πως από το παρελθόν του δεν μπορεί να ξεφύγει.

«Το να χορογραφήσω την «Ιεροτελεστία της άνοιξης» είναι για μένα μια μεγάλη πρόκληση. Είναι η πρώτη παράσταση που είδα από το χοροθέατρο του Βούπερταλ της Πίνα Μπάους, όταν ακόμα ήμουν σπουδαστής στην Κρατική Σχολή Χορού.

Είναι το κομμάτι που εδώ και 28 χρόνια χορεύω με την ομάδα της Πίνα. Είναι μια μεγάλη πρόκληση να σκεφτώ και να αισθανθώ το κομμάτι τελείως διαφορετικά απ' ό,τι μέχρι τώρα».

Από τη Ρωσία με αγάπη: Ο Ίγκορ Στραβίνσκι στην Εθνική Λυρική Σκηνή Facebook Twitter
Ιεροτελεστία της άνοιξης. Φωτο: Ανδρέας Σιμόπουλος

Οι καρέκλες τοποθετημένες σε σειρά ή σε κύκλο, το σκηνικό έτοιμο για την ιεροτελεστία. Τα μαλλιά λυμένα, τα νεγκλιζέ ολόλευκα, η κίνηση φίνα, οι άνδρες μισόγυμνοι, ο μινιμαλισμός παραπέμπει σε εικόνες που έχουμε συνδέσει με την χορευτική θεότητα Πίνα Μπάους.

Οι φωτισμοί στοχεύουν στη σκηνή με τρόπο που το φως και το σκοτάδι να βαδίζουν χέρι χέρι. Σε μια άκρη, μια στοίβα παπούτσια πεταμένα, η σκηνή γεμάτη ζευγάρια ανθρώπων.

«Με βασάνιζε πάντα η σκέψη του Πλάτωνα, για τον άνθρωπο που στην αρχή ήταν "ολόκληρος", αρσενικό και θηλυκό μαζί. Με κεφάλια που κοιτούσαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Ένα ζευγάρι από μόνος του. Και μετά τη διχοτόμησή του κυριαρχεί το πάθος για επανένωση και ένα κοίταγμα στα μάτια πρόσωπο με πρόσωπο επιτέλους» λέει ο Δάφνις Κόκκινος για τη χορογραφία του.

«Αυτά τα ζευγάρια υπάρχουν στην "Ιεροτελεστία" μου. Ο ανεμοδαρμένος άνθρωπος, μια γκρίζα διάθεση, ένα γοερό κλάμα. Μια θυσία, που για να έχει λόγο ύπαρξης απαιτεί θύματα. Μια ανάγκη σκληρή αλλά αναπόφευκτη».

Να, σαν αυτή την αποφασισμένη θυσία στην οποία οδηγείται στο φινάλε το μαυροντυμένο ζευγάρι, όσο οι υπόλοιποι χορευτές γυρνούν την πλάτη στο κοινό και τη σκηνή, μάρτυρες και αρνητές μαζί του αναπόφευκτου.

***

Από τη Ρωσία με αγάπη: Ο Ίγκορ Στραβίνσκι στην Εθνική Λυρική Σκηνή Facebook Twitter
Το Τραγούδι του αηδονιού. Φωτο: Ανδρέας Σιμόπουλος

Κι αν στην «Ιεροτελεστία της άνοιξης» η ατμόσφαιρα γίνεται απόκοσμη, στο «Τραγούδι του αηδονιού» η έξοχη χορογραφία του Μάρκο Γκέκε μεταμορφώνει μέσα σε λίγα λεπτά το μπαλέτο σε μια σύγχρονη, δυναμική ομάδα.

Τρίβεις τα μάτια σου, θυμάσαι ότι δεν είναι το Netherlands Dance Theatre στην αίθουσα, καταλαβαίνεις αμέσως γιατί ο Γερμανός χορογράφος είναι από τους πλέον περιζήτητους χορογράφους αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη, θαμπώνεσαι από τη μεταδοτική ένταση μιας χορογραφίας που ο ίδιος περιγράφει με τρεις λέξεις: «Τραγούδι, Έρως, Θάνατος».


Οι κινήσεις κοφτές, καθαρές, σπασμωδικές, τα χέρια κινούνται με συγκλονιστικό τρόπο καθώς ένα ολοκαίνουριο σύμπαν κινήσεων αναπτύσσεται γύρω από το κεφάλι και τον κορμό, τα βήματα παραπέμπουν σε ένα πουλί φυλακισμένο που φτερουγίζει, σπαρταράει, συσπάται και τινάζεται.

Σε μια άδεια σκηνή, χορευτές με γκρι παντελόνια –άλλοτε σαν παράξενα πτηνά κι άλλοτε σαν αλλόκοτα πλάσματα– δημιουργούν σχηματισμούς, αγκαλιάζονται, μεταδίδουν μια ενέργεια μοναδική.


«Συχνά με ρωτούν αν οι χορογραφίες μου έχουν σχέση με ζώα. Δεν έχω ποτέ συνειδητά ενσωματώσει ή δώσει μορφή στις χορογραφίες μου με βάση αυτό το στοιχείο, αλλά σίγουρα είναι συγγενικές προς αυτό οι κινήσεις των χεριών, η γρηγοράδα, οι περιστροφές» λέει ο πολυβραβευμένος Μάρκο Γκέκε που από τη σεζόν 2019/20 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Μπαλέτου του Ανόβερου.

«Όταν μιλάμε για πουλιά, ή πιο συγκεκριμένα για το αηδόνι, θα περιέγραφα τις κινήσεις τους ως απρόβλεπτες. Εάν πάρετε ένα αναστατωμένο πουλί στο χέρι σας, θα αισθανθείτε το τρέμουλο, την επιθυμία του να δραπετεύσει, την αδυναμία του αλλά και το πόσο ελαφρύ είναι. Είναι μια εντυπωσιακή ευθραυστότητα, σε συνδυασμό με μια δύναμη που επιτρέπει ακόμη και το όνειρό μας να πετάμε.

Τα συστατικά αυτού του κομματιού είναι στην προκειμένη περίπτωση: ένα τραγούδι, ένα πουλί, πολλά πουλιά, η νύχτα των έργων μου, η νύχτα του θεάτρου, η ευθραυστότητα, η ανάδυση, η απόδραση, η φύση που ζει και πεθαίνει, η σύλληψη της ομορφιάς. Ίσως αυτό το κομμάτι να βρίσκεται στον αέρα! Επειδή το κομμάτι είναι σαν μια ανάσα...».

***

Από τη Ρωσία με αγάπη: Ο Ίγκορ Στραβίνσκι στην Εθνική Λυρική Σκηνή Facebook Twitter
Οι Γάμοι. Φωτο: Κωνσταντίνος Ρήγος

 

Φινάλε σε αυτό το τρίπτυχο θα βάλει μια χορογραφία που μας έπεισε πριν από πολλά χρόνια πως εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του '90, η άνοιξη του ελληνικού χορού είχε –αν μη τι άλλο– βρει τους εκφραστές της.

Και ναι, ο Κωνσταντίνος Ρήγος ήταν ένας από αυτούς. Το πρώτο έργο με το οποίο καταπιάστηκε ο χορογράφος μόλις τελείωσε τη σχολή έχει μουσική παράξενη, κινήσεις ρομποτικές, μετέωρες, ατμόσφαιρα παραδοσιακή και μια χορογραφία που δεν θέλει να παλιώσει με τίποτα.

Οι «Γάμοι» του (τους χορογράφησε το 1993 για το Χοροθέατρο ΟΚΤΑΝΑ) είναι αστείοι, σύγχρονοι ακόμα, δεν έχουν ίχνος σκόνης από το πέρασμα του χρόνου.

Ενώπιον του κοινού και σε μια σκηνή γεμάτη άδεια πλαστικά μπουκάλια (το σκηνικό και τα κοστούμια υπογράφει ο Διονύσης Φωτόπουλος) εξελίσσεται ένα πρωτότυπο, άγριο και σαρκαστικό παιχνίδι προετοιμασίας του γάμου.

Η κινησιολογία παίζει ένα παιχνίδι ισχύος με την παρτιτούρα του Στραβίνσκι και επιχειρεί να εικονοποιήσει τα συναισθήματα της ανησυχίας, του φόβου, του πανικού.

«Μια ζαριά είναι οι σχέσεις και κάπως έτσι το παρουσιάζω: το ζευγάρι οδηγείται σε κάτι ερήμην του. Τα πάντα συμβαίνουν γιατί τους ωθεί εκεί η μουσική και η ζωή.

Το αγαπησιάρικο λεξιλόγιο, το πάθος, την αίσθηση της οικειότητας δεν θα τα συναντήσεις στην παράστασή μας. Δεν παντρεύονται ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα, ούτε ο Ερωτόκριτος με την Αρετούσα αλλά δύο νέα παιδιά που απλώς πρόκειται να συνδεθούν μέσω μιας τελετής», εξηγεί ο Κωνσταντίνος Ρήγος.

«Δεν ξέρουμε ούτε αν θέλουν, ούτε αν δυσφορούν. Είναι απλώς η περιγραφή ενός παραδοσιακού γάμου. Από την πρώτη στιγμή έτσι διάβασα αυτό το έργο και ποτέ μέσα στα χρόνια δεν άλλαξε μέσα μου.

Είναι τόσο αυστηρή και οργανωμένη η μουσική που θεωρώ ότι αν αρχίσεις να το αλλάζεις καλύτερα να ασχοληθείς με κάτι άλλο. Ακόμα και η Πίνα Μπάους όταν έκανε την "Ιεροτελεστία της άνοιξης" έφτιαξε το πιο οργανωμένο της έργο. Ο Στραβίνσκι κρατά τα όρια στα έργα του. Αν τον διαβάσεις άναρχα δεν θα σε αφήσει να αναπνεύσεις».

Είναι φανερό πως οι τρεις ξεχωριστές χορογραφίες, μαγικές –για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά– διαφέρουν από οτιδήποτε έχει παρουσιάσει το τελευταίο διάστημα το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Είναι ξεβόλεμα και πρόκληση μαζί. Αλλά είναι και μια ακόμα μεγάλη ευκαιρία. Και μάλιστα αυτήν τη φορά τριπλή....

 

Info

Από τη Ρωσία με αγάπη

Τρίπτυχο χορού Στραβίνσκι

06, 07, 10, 13, 19, 21 Απρ 2019

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ώρα έναρξης: 20.00 (Κυριακές: 18.30)

 

Η Ιεροτελεστία της άνοιξης

Χορογραφία: Δάφνις Κόκκινος

Σκηνικά: Δάφνις Κόκκινος, Αΐντα Βαϊνιέρι

Κοστούμια: Δώρα Στυλίδου

Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας

Πιάνο: Στέφανος Νάσος, Απόστολος Παληός

Το Τραγούδι του αηδονιού

Χορογραφία - Σκηνικά: Μάρκο Γκέκε

Κοστούμια: Μιχαέλα Σπρίνγκερ

Φωτισμοί: Ούντο Χάμπερλαντ

Πιάνο: Γιώργος Κωνσταντίνου

Οι Γάμοι

Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος

Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου

Σκηνικά – Κοστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος

Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας

Σολίστ: Μίνα Πολυχρόνου, Μαργαρίτα Συγγενιώτου, Φίλιππος Μοδινός, Πέτρος Μαγουλάς

Πιάνο: Γιώργος Κωνσταντίνου, Στέφανος Νάσος, Απόστολος Παληός, Σοφία Ταμβακοπούλου

Συμμετέχει η Χορωδία της ΕΡΤ

Με τους Α' Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους και το Corps de Ballet της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

 

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα», μάγισσες και μαγείρισσες της μυστικής Θεσσαλίας

Θέατρο / «Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα», οι μάγισσες και οι μαγείρισσες της μυστικής Θεσσαλίας σε μια παράσταση

Με έμπνευση από τη θεσσαλική λαογραφία και σε σύγχρονη σκηνική φόρμα, ο Κωνσταντίνος Ντέλλας σκηνοθετεί μια παράσταση για τις αόρατες γυναίκες της παράδοσης, αποκαλύπτοντας την κοινωνική απομόνωση, τον παραγκωνισμό τους, ακόμα και την απόκρυψη του γυναικείου σώματος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ράνια Σχίζα: «Να γουστάρεις, αυτό είναι το κέρδος. Μόνο έτσι προχωράς στη ζωή»

Θέατρο / Ράνια Σχίζα: «Να γουστάρεις, αυτό είναι το κέρδος. Μόνο έτσι προχωράς στη ζωή»

Μια ηθοποιός με λεπτές ποιότητες, εξαιρετικές συνεργασίες, επιμονή και πάθος μιλά για την επιλογή της να δώσει προτεραιότητα στην οικογένειά της σε πολλές φάσεις της καριέρας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας λυκάνθρωπος πρωταγωνιστεί στη νέα, απίστευτη παράσταση του Ευριπίδη Λασκαρίδη

Θέατρο / Ένας λυκάνθρωπος πρωταγωνιστεί στη νέα, απίστευτη παράσταση του Ευριπίδη Λασκαρίδη

Ο τρόμος στο θέατρο και τον κινηματογράφο, η περίοδος γύρω από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο γερμανικός εξπρεσιονισμός, οι εικαστικές τέχνες, τα αμερικανικά μιούζικαλ και οι μεταμορφώσεις χωράνε στο «Lapis Lazuli» που ανεβαίνει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
M. HULOT
Ο Έκτορας Λυγίζος σκηνοθετεί τον Αποτυχημένο του Μπέρνχαρντ

Θέατρο / Ο Έκτορας Λυγίζος σκηνοθετεί τον Αποτυχημένο του Μπέρνχαρντ

Το έργο του κορυφαίου Αυστριακού συγγραφέα Τόμας Μπέρνχαρντ, που σφράγισε τη γερμανόφωνη λογοτεχνία κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Η θεατρική αυτή διασκευή μετασχηματίζει τη μονολογική αφήγηση του πρωτοτύπου σε μουσικοθεατρικό έργο για τέσσερις φωνές και ένα πιάνο.
M. HULOT
Βάσω Καμαράτου: Οι πληγές μας μάς κάνουν καλύτερους ανθρώπους

Θέατρο / «Εγώ που δεν μασούσα, φοβάμαι πια να περάσω ανάμεσα από παρέα αγοριών»

Η επιστροφή της Βάσως Καμαράτου στο θέατρο με την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη ήταν η αφορμή για μια εκ βαθέων συζήτηση με την ηθοποιό που αποκαλύπτει στο Facebook τον εσωτερικό της κόσμο με ειλικρίνεια και ευαισθησία.
M. HULOT
I WAS THERE : ΣΤΡΑΚΑΣΤΡΟΥΚΕΣ 

Θέατρο / «Στρακαστρούκες»: Μετά τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης, η παράσταση του Δημήτρη Σαμόλη είναι τρομερά επίκαιρη

Οι «Στρακαστρούκες» έρχονται να προστεθούν σε μια μακρά λίστα queer έργων που έχουν κάνει την εμφάνισή τους στο ελληνικό θέατρο τα τελευταία χρόνια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μυθιστορηματική ζωή και οι πολιτικές απόψεις της Καλής Καλό θα σε μάθουν πολλά για το σήμερα

Πρόσωπα / Η μυθιστορηματική ζωή και οι πολιτικές απόψεις της Καλής Καλό θα σε μάθουν πολλά για το σήμερα

Η γυναίκα που έζησε την ιστορία του ελληνικού θεάτρου, και πάλεψε για την Αριστερά αφηγείται τη ζωή της στο LIFO.gr σε μια συνέντευξη-ποταμό στον Αντώνη Μποσκοΐτη.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪ́ΤΗΣ
Ηλίας Λογοθέτης: Ένας κάτοικος εντός της γλώσσας του Βιζυηνού

Θέατρο / Ηλίας Λογοθέτης (1939 - 2024): Ένας εργάτης του θεάτρου και του σινεμά που δεν υπήρξε σνομπ

Από τους Πέρσες του Κουν μέχρι το τηλεοπτικό Έτερος Εγώ Νέμεσις, ο Ηλίας Λογοθέτης διέσχισε όλα τα είδη με μπρίο, αξιοπρέπεια και ακατάβλητο ποιητικό οίστρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΥΡΙΤΣΑΚΗΣ

Θέατρο / Γιάννης Μαυριτσάκης: «Για δύο χρόνια απομονώθηκα και έγραφα, μόνος, σαν τα θηρία»

Λίγο πριν την πρεμιέρα του νέου του έργου «Rayman ούρλιαξε» σε σκηνοθεσία Περικλή Μουστάκη, ο συγγραφέας της ποιητικής ενατένισης και του σκληρού ρεαλισμού μιλάει για τα παιδικά του χρόνια, την πορεία του στο θέατρο, τη «συνάντησή» του με τον Μπερνάρ-Μαρί Κολτές και την αφοσίωσή του στη συγγραφή.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ