Thom Yorke: Δυστοπία, Black Mirror, Netflix και χορός στο νέο του άλμπουμ

Thom Yorke: Δυστοπία, Black Mirror, Netflix και χορός στο νέο του άλμπουμ Facebook Twitter
Το «Ρitchfork», όσο κι αν το σιχαίνεσαι, έχει ένα δίκιο όταν γράφει ότι πρόκειται για το πιο ολοκληρωμένο σόλο άλμπουμ του. Φωτο: Alex Lake
0

Δύο βδομάδες πριν κυκλοφορήσει στο Λονδίνο και σε διάφορα μέρη του κόσμου το «Anima», το νέο σόλο άλμπουμ του Thom Yorke, εμφανίστηκαν μια σειρά από κρυπτικές διαφημίσεις που προωθούσαν την Anima Technologies, μια ψεύτικη εταιρεία που ισχυρίζοταν ότι μπορούσε να ανακτήσει τα χαμένα όνειρα με τη χρήση μιας ειδικής κάμερας. Διάβαζε κανείς ερωτήσεις του στυλ «έχετε πρόβλημα να θυμηθείτε τα όνειρά σας;» που έδιναν και τηλέφωνο επικοινωνίας. Μάλιστα, ιστορικά μνημεία του Λονδίνου φωταγωγήθηκαν με το ίδιο περιεχόμενο.


H viral και διαδραστική εκστρατεία της Anima Technologies πέτυχε τον στόχο της να τραβήξει το ενδιαφέρον του κόσμου, καλώντας τον να ακούσει ένα προηχογραφημένο μήνυμα ότι η εταιρεία έκλεισε λόγω παράνομης δραστηριότητας, καθώς ακουγόταν ένα απόσπασμα από το «Not the News», το πρώτο single του δίσκου.

Για μένα, είναι κατόρθωμα που ο Yorke καταφέρνει να περιορίσει τη «φορτισμένη» φωνή του. Αρκετές φορές, τόσο στους Radiohead όσο και σόλο, λειτουργούσε εις βάρος της μουσικής. Δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο στο «Anima». Οι ηλεκτρονικές συνθέσεις βγαίνουν φάτσα κάρτα και είναι αυτές που κλέβουν την παράσταση εν τέλει.

Το συγκεκριμένο κόλπο ήταν σαν ένα επεισόδιο του «Black Mirror» να εισέβαλε ξαφνικά στην πραγματική ζωή. Σίγουρα, κανείς δεν περίμενε ότι επρόκειτο για ένα διαφημιστικό τέχνασμα του frontman των Radiohead προκειμένου να προωθήσει την τελευταία του δουλειά. Εν μέρει, το concept του «Anima» έχει σχέση με το «Black Mirror». Είναι ένα άλμπουμ για τη δυστοπία και τον φόβο ότι η κοινωνία μας οδεύει ολοταχώς προς τα κει, δηλαδή αφορά τις υπαρξιακές αγωνίες του Yorke για πάνω από 30 χρόνια, από τότε που στα '90s τραγούδαγε στους Radiohead για έναν κόσμο γεμάτο παρανοϊκά ανδροειδή και κοινωνική αποξένωση.

 

Thom Yorke - Not The News

Εξάλλου, από την αρχή της καριέρας του δεν έκρυβε το γεγονός ότι τον ενδιέφεραν τα παγκόσμια πολιτικά ζητήματα. Πριν από τα social media, βέβαια, ο ακτιβισμός του δεν ήταν τόσο έκδηλος, όπως του Bono, που φωτογραφιζόταν περιχαρής δίπλα σε ηγέτες με το πρόσχημα ότι θέλει να σώσει τον κόσμο.


Σήμερα ο Yorke αποτελεί μία από τις πιο λογικές και φωτεινές προσωπικότητες στον χώρο της μουσικής, ιδίως αν αναλογιστείς την κατάντια ορισμένων. Κατεβαίνει σε πορείες, όπως ο κανονικός κόσμος, ή κριτικάρει αυστηρά τις κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Αμερικής. Μέχρι και για την κλιματική αλλαγή μιλούσε και ενδιαφερόταν νωρίτερα απ' όλους μας. Δεν είναι τυχαίο το ότι δώρισε το ποσό που του ζήτησαν οι χάκερ για να μην αφήσουν να διαρρεύσουν στο Διαδίκτυο οι ακυκλοφόρητες ηχογραφήσεις του «ΟΚ Computer» στο Climate Change Group, έναν μη-κερδοσκοπικό οργανισμό που ασχολείται με αυτό το ζήτημα.


Το «Anima», επομένως, εκφράζει ακριβώς μια πιο καθολική αίσθηση για την εποχή που διανύουμε, την αίσθηση μιας επικείμενης καταστροφής που βρίσκεται στο επίκεντρο της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου πιο έντονα από ποτέ τη νέα χιλιετία. Αρκεί ο καθένας μας να ρίξει μια ματιά στις καθημερινές ειδήσεις.


Πέρα από αυτό, όμως, έχει να κάνει και με το writer' s block και το άγχος που φαίνεται πως τον τυραννούσε τα τελευταία χρόνια. Οι περιγραφές του άλμπουμ σε προϊδεάζουν για έναν ενδεχόμενο ζόφο, αλλά τίποτα τέτοιο δεν ισχύει. Δεν του λείπει ούτε το χιούμορ. Όπως παρατήρησαν αρκετοί, για πρώτη φορά ο Yorke πετάει από πάνω του την αυστηρή περσόνα του δημιουργού και αστειεύεται για όσα τον απασχολούν, π.χ. για την έλλειψη έμπνευσης.


Στο «Axe» απευθύνεται στα συνθεσάιζέρ του απαυδισμένος και μονολογεί «Goddamned machinery/ Why don't you speak to me?/ One day I am gonna take an axe to you» («Αναθεματισμένη μηχανή, γιατί δεν μου μιλάς; Μια μέρα θα σε πλακώσω με ένα τσεκούρι») ή κάνει τη φωνή του να ακούγεται σαν καρτούν στο εκπληκτικό φινάλε «Runwayaway». «Το δυστοπικό κομμάτι είναι μέρος του άλμπουμ, αλλά, για μένα, το σημαντικότερο πράγμα είναι το συναίσθημα του άγχους» είχε πει σε μια συνέντευξή του όταν περιέγραφε τη θεματική του «Anima» λίγους μήνες πριν βγει.

Thom Yorke: Δυστοπία, Black Mirror, Netflix και χορός στο νέο του άλμπουμ Facebook Twitter
Σήμερα ο Yorke αποτελεί μία από τις πιο λογικές και φωτεινές προσωπικότητες στον χώρο της μουσικής, ιδίως αν αναλογιστείς την κατάντια ορισμένων.


«Αν υποφέρεις από άγχος, αυτό εκδηλώνεται με πολύ απρόσμενους τρόπους, κάποιοι άνθρωποι έχουν υπερβολικά συναισθηματικές αντιδράσεις. Για μερικούς η πραγματικότητα διαστρεβλώνεται και δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει γύρω τους. Μετά, βέβαια, όλα επανέρχονται. Για κάποιον λόγο σκέφτηκα ότι ένας καλός τρόπος να εκφράσω το άγχος δημιουργικά είναι μέσα από ένα δυστοπικό περιβάλλον. Είχα και αρκετές εικόνες σχετικές στο μυαλό μου».


Στις σόλο δουλειές του ο Yorke πάντοτε προσπαθούσε να ανεξαρτητοποιηθεί από τους Radiohead. Επιπλέον, είχε να αντιμετωπίσει την άβολη και άτοπη σύγκριση με τις προσωπικές ορχηστρικές δουλειές του κιθαρίστα του γκρουπ Jonny Greenwood στον κινηματογράφο.


Με το «Anima» βρίσκει την τέλεια ισορροπία μεταξύ των δύο ρόλων του ως ηγέτη του σπουδαιότερου ροκ συγκροτήματος στον πλανήτη αυτήν τη στιγμή και ενός ανεξάρτητου δημιουργού. Το «Ρitchfork», όσο κι αν το σιχαίνεσαι, έχει ένα δίκιο όταν γράφει ότι πρόκειται για το πιο ολοκληρωμένο σόλο άλμπουμ του. Αντίθετα, ο Petridis, στην «Guardian», δεν βγάζει νόημα, όταν βάζει στα καλύτερα κομμάτια του δίσκου το μοναδικό που θυμίζει περισσότερο Radiohead.

Για μένα, είναι κατόρθωμα που ο Yorke καταφέρνει να περιορίσει τη «φορτισμένη» φωνή του. Αρκετές φορές, τόσο στους Radiohead όσο και σόλο, λειτουργούσε εις βάρος της μουσικής. Δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο στο «Anima». Οι ηλεκτρονικές συνθέσεις βγαίνουν φάτσα κάρτα και είναι αυτές που κλέβουν την παράσταση εν τέλει.

Εμπνεύστηκε τον ήχο του άλμπουμ, βλέποντας τον Flying Lotus σε ένα set να αυτοσχεδιάζει πάνω σε λούπες. Μαζί με τον Nigel Goodrich δημιούργησαν τα εννιά κομμάτια του άλμπουμ μέσω του Διαδικτύου, ανταλλάσσοντας μεταξύ τους samples και λούπες, ενώ αργότερα δοκίμασαν τα κομμάτια ζωντανά κατά τη διάρκεια της περιοδείας του για το Tomorrow's Modern Boxes.


Όσον αφορά τις εικόνες που είχε στο μυαλό του, παράλληλα με τα νέα για το άλμπουμ, πόσταρε ότι έχει ετοιμάσει και ένα φιλμ μικρού μήκους μαζί με τον Paul Thomas Anderson, που προβάλλεται αυτήν τη στιγμή στο Netflix. Τo φιλμ ή το one-reeler, όπως το χαρακτηρίζει, ξεπερνάει τα όρια ενός απλού βιντεοκλίπ. Ακούγονται τρία από τα κομμάτια του άλμπουμ, τα «Not the News», «Traffic» και «Dawn Chorus», και είναι περισσότερο ένα χορευτικό art πρότζεκτ στο πλαίσιο του βωβού κινηματογράφου του Μπάστερ Κίτον.

 

ANIMA | Paul Thomas Anderson | Thom Yorke | Teaser | Netflix


Ο Yorke είχε δείξει το ενδιαφέρον του για τον χορό με το ξέσπασμα στο βίντεο του «Lotus Flower» το 2011, που δεν ήταν απλώς οι σπασμωδικές και αμήχανες κινήσεις ενός ανθρώπου που μάλλον δεν ξέρει να χορεύει. Εδώ είναι εντυπωσιακός. Παρτενέρ του είναι η τωρινή σύντροφός του Dajana Roncione. Η δράση ξεκινάει στο βαγόνι ενός τρένου. Οι επιβάτες του κινούν επαναλαμβανόμενα και ρυθμικά το κεφάλι τους σαν να πέφτουν σε ύπνο, όταν το βλέμμα μιας κοπέλας στο βάθος διασταυρώνεται με αυτό του Yorke.


Στο σύνολό του το φιλμ εξετάζει τις θεωρίες του Karl Jung για τα όνειρα και το συλλογικό υποσυνείδητο, εξού και ο τίτλος όλου του πρότζεκτ που είναι παρμένος από το Anima Animus. Τα όνειρα είναι άλλη μια εμμονή του Yorke, που έχει πρωταγωνιστήσει ουκ ολίγες φορές στις δουλειές του με τους Radiohead. Φαινομενικά, το φιλμ είναι μια απλή, σύντομη ερωτική ιστορία, αριστοτεχνικά σκηνοθετημένη, με ένα εξαιρετικό σάουντρακ.


Μπορείς, όμως, να πεις και το αντίθετο: είναι ένα συναρπαστικό άλμπουμ με αριστοτεχνικές εικόνες. Εν τέλει, αυτό που το κάνει μοναδικό είναι το πόσο ανοιχτό είναι σε ερμηνείες. Το πιο πετυχημένο, πάντως, που διάβασα σχετικά είναι ότι αποτελεί έναν μουσικό οδηγό για το πώς μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα στους περίεργους καιρούς που ζούμε.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Mara Gibb»: Μια space όπερα για ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας

Μουσική / Μια ελληνική space όπερα για τη μυστική ζωή ενός non-binary εξωγήινου

Το «Secret life of Mara Gibb» του Prins Obi έχει για κεντρικό ήρωα ένα non-binary εξωγήινο που ξεκινά ένα αυτογνωσίας. Ο ήχος έχει ρίζες στην ψυχεδέλεια αλλά δεν μένει εκεί. Παίζει να είναι και η καλύτερη δουλειά του μετά τους Baby Guru.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
ΕΠΕΞ INDIRA PAGANOTTO INTERVIEW

Μουσική / H Ιndira Paganotto φέρνει στην Αθήνα την απίθανη psy-techno της και μια στρατιά νίντζα

Είναι περήφανη για τις ιταλικές και τις ισπανικές της ρίζες, και για τη μουσική της. Το στυλ της, χωρίς κανόνες ή κουτάκια, ανεβάζει τον πήχη, μαζί και τις προσδοκίες μας για την εμφάνισή της στο Techniques.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η μοιραία σχέση που ενέπνευσε ένα αριστούργημα του ρομαντισμού

Το πρόγραμμα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στο Μέγαρο Μουσικής για τη νέα σεζόν περιλαμβάνει το Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπραμς με τον διεθνώς αναγνωρισμένο πιανίστα Αλεξέι Βολόντιν, και η Ματούλα Κουστένη μάς ξεναγεί στην ιστορία αυτού του αριστουργήματος που γεννήθηκε μέσα από τη μοιραία γνωριμία του συνθέτη με την Κλάρα Σούμαν.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Είναι true, έχει vibe: Γι’ αυτό ο νεαρόκοσμος αγαπάει τη Θώδη

Μουσική / «Είναι true, έχει vibe»: Αν δεν το έχετε καταλάβει, οι 20άρηδες αγαπούν τη Θώδη

Βρεθήκαμε σε ένα γλέντι στον Ταύρο όπου ακόμη και οι teenagers διασκέδαζαν, φύγαμε με καλτσάκια που έγραφαν «Με κλαρίνο στο Πεκίνο» και με την ευχή να βρούμε πάρκινγκ στο κέντρο.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
ΖΟΡΝΤΙ ΣΑΒΑΛ: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Μουσική / Jordi Savall: «Με αποκαλούν αρχαιολόγο της μουσικής, αλλά η μουσική δεν πεθαίνει ποτέ»         

Ο διακεκριμένος μουσικός κάνει μουσική σαν να ανακαλύπτει νέα, όμορφα μέρη. Επιστρέφει στην Αθήνα και συμπράττει με τη Διαπολιτισμική Ορχήστρα της ΕΛΣ σε μια συναυλία που υμνεί την ενωτική φύση της Μεσογείου. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
REWORKS 2025 - Τα νέα / ανερχόμενα ονόματα του φετινού φεστιβάλ

Μουσική / Κρατήστε σημειώσεις: Αυτά είναι τα ανερχόμενα ονόματα του φετινού Reworks

Μέσα σε πέντε μέρες το κορυφαίο φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής φέρνει στη Θεσσαλονίκη πολυσυλλεκτικά, απρόβλεπτα και ατμοσφαιρικά sets που συνδυάζουν την εγκεφαλική με τη χορευτική διάσταση.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Μουσική / Δεν θα γεράσουμε ποτέ, κουφάλα νεκροθάφτη

Ο Taki Tsan και ο DJ Alx έχουν γράψει μεγάλο μέρος της ιστορίας του ελληνικού χιπ χοπ. Τριάντα χρόνια μετά το ξεκίνημά τους είναι ακόμα εδώ, alive and kicking, με κοινό live στο Αγοραφοβικό Φεστιβάλ στο ΠΛΥΦΑ, καινούργια σεζόν για το Taki Tsan Show αλλά και νέο άλμπουμ.
M. HULOT