Πριν από λίγες ημέρες έβλεπα στο ντοκιμαντέρ Stratasphere, την Τερέζα Στράτας σε πρόβα με τον Τζεφιρέλι. Η πιανίστα κάθεται στο σαλόνι και η μικρόσωμη Στράτας, είναι καθισμένη σε μια ντορμέζα, σκεπασμένη με ένα άσπρο κουβερτάκι. Η φωνή της είναι διαυγής, σαν ηχογράφησης, και ο Τζεφιρέλι τρέχει και την αγκαλιάζει. Δοκιμάζουν ξανά και ξανά την ίδια σκηνή. Κάθε φορά που τη βλέπω βάζω τα κλάματα.
(Εδώ είναι το πρώτο μέρος. Την βλέπετε να αφηγείται με πρωτοφανώς ειλικρινή και γλαφυρό τρόπο τη ζωή και την καριέρα της.)
Πρόβα με τον Τζεφιρέλι
Ξέρουμε λίγα για την Τερέζα Στράτας, πολύ λιγότερα από αυτά που ξέρουμε για την Κάλλας. Η Στράτας, παρατηρείστε την, είχε μια ομορφιά μαγνητική, ήταν όμορφη και με υποκριτικό ταλέντο. Τα μεγάλα μάτια της κοιτάζουν με ένταση τους συμπρωταγωνιστές της. Γατζώνεται επάνω τους και νιώθεις το σφίξιμο.
Η Αναστασία Στρατάκη, γεννήθηκε το 1938 στο Τορόντο από γονείς μετανάστες. Από 13 ετών άρχισε να τραγουδά ελληνικά τραγούδια στο ραδιόφωνο. Η καριέρα της άρχισε πολύ νωρίς. Μπήκε στο Τμήμα της Μουσικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο τραγουδώντας το δημοφιλές «Smoke gets in your eyes» του Jerome Kern. Την όπερα την έμαθε στο πανεπιστήμιο.
Από τη στιγμή που αποφοίτησε ο δρόμος της ήταν λαμπρός. Το 1961 τραγούδησε στο Κόβεν Γκάρντεν, το 1962 στη Σκάλα. Και ύστερα ήρθε η σειρά της Μετροπόλιταν. Έμεινε εκεί περίπου 25 χρόνια και θριάμβευσε. Στην Ελλάδα τραγούδησε μόνο μια φορά, το 1961, στο Ηρώδειο, ερμηνεύοντας το ρόλο της "Ναυσικάς" στην παγκόσμια πρώτη της ομότιτιλης όπερας της Αυστραλής συνθέτιδας Peggy Glanville-Hicks [via Bianca Castafiore]. Πρώτος της ρόλος στην Τουραντό, με τον οποίο κέρδισε και τους πιο στριφνούς κριτικούς. Η φωνή της και το υποκριτικό της ταλέντο είχαν βάθος. Η παρουσία της γεννούσε τρυφερότητα.
Την περιέγραψαν ως την "ιδανική Μιμή" στην Μποέμ και την "απόλυτη Βιολέτα" στην Τραβιάτα
Πίσω από αυτή την τρυφερή όψη, παραμόνευε η κατάθλιψη. Η συμπεριφορά της την κατέταξε στη λίστα με τις «δύσκολες» ντίβες της όπερας. Ακύρωνε εμφανίσεις, εξαφανιζόταν, πάθαινε κρίσεις. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτή η πλευρά της, το βάθος και το σκότος, έδινε στις ερμηνείες της αποχρώσεις που άλλες ερμηνεύτριες δε μπορούσαν να πλησιάσουν. Η ίδια έλεγε ότι μπορείς να ξορκίσεις μέσα σου το κακό, όμως δε μπορείς να ξορκίσεις το σκοτάδι.
Η σπουδαία καριέρα της διήρκεσε από το 1958, όταν πρωτοεμφανίστηκε στο Φεστιβάλ Όπερας του Τορόντο, έως το 1995, στη Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης. Πρωταγωνίστησε σε 385 παραστάσεις στην Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης, και ερμήνευσε 41 διαφορετικούς ρόλους μέσα στην 36χρονη σταδιοδρομία της, παράλληλα με τις εμφανίσεις της στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου.
Την περιέγραψαν ως την "ιδανική Μιμή" στην Μποέμ και την "απόλυτη Βιολέτα" στην Τραβιάτα. Κέρδισε δυο Γκράμι, ένα για την ηχογράφηση της Λούλου του Άλαν Μπεργκ στην όπερα του Παρισιού το 1981. Το δεύτερο ήρθε το 1984 με την Τραβιάτα στην Μετροπόλιταν, υπό τη διεύθυνση του Τζέιμς Ληβάιν.
Teresa Stratas "Addio del passato" La Traviata
Η Στράτας, μια πραγματική σταρ του λυρικού θεάτρου, σφράγισε το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Δίπλα στις ερμηνείες της, πρωταγωνιστεί και η μυθιστορηματική ζωή της, αλλά και η φιλανθρωπική της δράση. Όπως και η ερμηνεία της στα τραγούδια του Κουρτ Βάιλ, που μέχρι σήμερα θεωρείται κορυφαία.
Δύο φορές, ενώ βρισκόταν στην κορυφή της σταδιοδρομίας της, ακύρωσε όλες της τις υποχρεώσεις, προκειμένου να βοηθήσει σε όλο τον κόσμο ανθρώπους που είχαν ανάγκη: στην Καλκούτα εργάστηκε με τους «Ιεραπόστολους της Φιλανθρωπίας» της Μητέρας Τερέζας με άρρωστα παιδιά και στο «Σπίτι για τους ετοιμοθάνατους». Λίγα χρόνια αργότερα προσέφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια σε νοσοκομείο της Ρουμανίας, όπου φρόντισε ορφανά με Aids.
Verdi - La Traviata, Placido Domingo & Teresa Stratas, 1971
Στον Λευκό Οίκο: Ακούστε την στην αρχή, να αφηγείται για τον πατέρα της, την Κρήτη και την μετροπόλιταν, όταν έφτασε στα 30 της.
Σαλώμη
Γιουκάλι
Teresa Stratas - Puccini - La Bohème - "Sì. Mi chiamano Mimi" - J. Levine - 1982
TERESA STRATAS sings "UN BEL DI (One Fine Day) from "Madame Butterfly" 1969
__________
Πληροφορίες:
Η Εθνική Λυρική σκηνή θα τιμήσει την Τερέζα Στράτας με ένα αφιέρωμα στις 28 Μαΐου, στο θέατρο Ολύμπια. Στο αφιέρωμα, δύο σπουδαίες και διεθνώς διακεκριμένες υψίφωνοι, με εμφανίσεις στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου, η Αλεξία Βουλγαρίδου και η Μυρτώ Παπαθανασίου θα ερμηνεύσουν τις άριες που σημαδεύτηκαν από την Στράτας. Μαζί τους ο καναδός τενόρος Άντρου Χάτζι, στο πλαίσιο της πρώτης συνεργασίας της ΕΛΣ με την Όπερα του Καναδά. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ διευθύνει ο καταξιωμένος αρχιμουσικός Ηλίας Βουδούρης
σχόλια