Podcast: Ο νέος Μπομπ Ντίλαν: Άπειρες αναφορές, διάχυτος πεσιμισμός, καμία νοσταλγία

Podcast: Ο νέος Μπομπ Ντίλαν: Άπειρες αναφορές, διάχυτος πεσιμισμός, καμία νοσταλγία Facebook Twitter
Ο Ντίλαν δεν είναι προφήτης – ένας όρος που σιχάθηκε από την πρώτη στιγμή που του προσδόθηκε.
0

 




ΚΑΠΟΥ ΣΤΑ ΜΕΣΑ
της πανδημίας, με το 2020 να έχει ήδη ακυρωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο, ο Μπομπ Ντίλαν αποφάσισε να κυκλοφορήσει το Murder Most Foul.


Βαρύς και ασήκωτος ήταν ο τίτλος για το πρώτο ορίντζιναλ υλικό του μετά από 8 χρόνια και μια σειρά από άλμπουμ που περιείχαν μόνο διασκευές. Δεν θα μπορούσε, βέβαια, να βρει πιο ιδανικό σκηνικό, απευθείας βγαλμένο από τις μετα-αποκαλυπτικές καταστάσεις που συνήθιζε να αποτυπώνει στα τραγούδια του.

Από τα πρώτα λεπτά συνειδητοποιείς ότι συνεχίζει την παράδοση των σπουδαίων αμερικανικών δίσκων που έχει προσφέρει στο κοινό εδώ και δεκαετίες, απροσπέλαστος, όπως η πλειοψηφία του έργου του.


Κι όμως, το κομμάτι δεν έβγαζε κανένα απολύτως νόημα και δεν εξέφραζε κανένα κοινό αίσθημα της στιγμής. Στα 17 λεπτά που διαρκούσε –το μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι που έχει γράψει– είχε ως θέμα την δολοφονία του Κένεντι και ακουγόταν αν μη τι άλλο σουρεαλιστικό και εκτός τόπου και χρόνου. Μέσα στη γενικότερη εξωφρενική κατάσταση που βίωνε ο πλανήτης, το πιο περίεργο ήταν όταν ανέβηκε στην κορυφή του Billboard, στο Rock Digital Song Sales chart. Μια πρωτιά που ο Ντίλαν δεν μπορούσε να καυχηθεί, μετά από 60 χρόνια καριέρας, ένα Νόμπελ και μια μανία προς το πρόσωπο του που ξεπερνούσε τα όρια της λογικής.


Εύλογα, επομένως, θα αναρωτιόταν κανείς γιατί ο Ντίλαν έγραψε ένα τραγούδι για τον Κένεντι, ειδικά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

 

Murder Most Foul


Ήταν αρχές φθινοπώρου του 1963 όταν ηχογράφησε το ιστορικό The Times They Are a-Changin', λιγότερο από έναν μήνα πριν από τις 22 Νοεμβρίου, την ημέρα που ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ δολοφονήθηκε στο Ντάλας του Τέξας. Την αμέσως επόμενη ο Ντίλαν αναγκάστηκε να ανοίξει τη συναυλία του με το συγκεκριμένο κομμάτι, ανίκανος να αλλάξει το σετ του την τελευταία στιγμή, σοκαρισμένος από τα γεγονότα και με φόβο ότι θα κατακευραυνωθεί από το κοινό. «Πώς μπορώ να ανοίξω με αυτό το κομμάτι; Περίμενα ότι θα μου ρίξουν πέτρες» λέει σε έναν βιογράφο του χρόνια μετά «Έπρεπε, όμως, να το τραγουδήσω, όλο το σετ μου απογειωνόταν από εκεί. Δεν καταλάβαινα τίποτα. Κάτι τρελό είχε συμβεί στη χώρα και χειροκροτούσαν το τραγούδι. Και δεν μπορούσα να καταλάβω για ποιο λόγο χειροκροτούσαν. Δεν μπορούσα να καταλάβω τίποτα. Για μένα ήταν απλά παρανοϊκό».

Τα πάντα φαίνονταν να έχουν διαλυθεί τότε. «Τα πάντα έχουν διαλυθεί» και τώρα, τουλάχιστον στην Αμερική, μετά τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου και κοφτεροί στίχοι όπως «We're gonna kill you with hatred/ Without any respect/ We'll mock you and shock you/ And we'll put it in your face... It is what it is/ And it's a murder most foul» χτυπάνε περισσότερο σε ευαίσθητα σημεία, ανεξάρτητα από το πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται.


Φυσικά, ο Ντίλαν δεν είναι προφήτης – ένας όρος που τον αηδίασε από την πρώτη στιγμή που του προσδόθηκε. Δεν το έγραψε καν επειδή η δολοφονία του Κένεντι τον στιγμάτισε. Απλά είναι ένας καλλιτέχνης που «πέρασε δεκαετίες παρατηρώντας και καταγράφοντας την κοινωνική αδικία της Αμερικής», όπως γράφει η Amanda Petrusich στο New Yorker, και ειδικότερα τον ρατσισμό της, αναφερόμενη σε κομμάτια όπως το Hurricane του 1975. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνει το Murder Most Foul τόσο επίκαιρο, μια διαστρεβλωμένη αποτύπωση μιας σημαντικής στιγμής της αμερικανικής ιστορίας που παίζει σε διάφορα μοτίβα. Είναι ένα κομμάτι διαμαρτυρίας με τον έμμεσο τρόπο που μόνο ο Ντίλαν ξέρει να γράφει.


Για να κάνουμε πάλι μια αναδρομή στην εποχή του 'The Times They Are a-Changin' σύμφωνα με τον Dorian Lynskey ακόμη κι όταν έγραφε τραγούδια για την ελπίδα, η γλώσσα του έκρυβε μια σκιά «ένα φόβο στο τρέμουλο της φωνής του ότι ίσως η αλλαγή να μην έβγαινε πάντα σε καλό».

 

I Contain Multitudes (Official Audio)


Το 2020 η ελπίδα είναι εντελώς απούσα από τη νέα του δουλειά. Το Rough and Rowdy Ways ανοίγει απαισιόδοξα με το γουιτμανικό I Contain Multitudes και τον στίχο «Today, tomorrow, and yesterday, too/ The flowers are dyin' like all things do». Από τα πρώτα λεπτά συνειδητοποιείς ότι συνεχίζει την παράδοση των σπουδαίων αμερικανικών δίσκων που έχει προσφέρει στο κοινό εδώ και δεκαετίες, απροσπέλαστος, όπως η πλειοψηφία του έργου του.

Στο ίδιο κομμάτι δηλώνει ότι μοιάζει σαν την Άννα Φρανκ, τον Ιντιάνα Τζόουνς αλλά και τους Rolling Stones, μαζί, κάνοντας σχεδόν ακατόρθωτο να έχεις οποιαδήποτε προσδοκία για την συνέχεια. Είναι ένα κομμάτι που έγραψε «σε κατάσταση ύπνωσης, έκστασης, trance», όπως δήλωσε σε μια από τις σπάνιες πια συνεντεύξεις του στους New York Times – τη μοναδική για φέτος. Την προηγούμενη φορά που είχε μιλήσει ήταν το 2016 με αφορμή την βράβευση του με Νόμπελ.


Στο άλμπουμ καταπιάνεται με σκοτεινή θεματολογία όπως η μοναξιά και η θνητότητα. Στο εξωτερικό, μιλούν για ένα πεσιμιστικό δίσκο που απομακρύνεται αισθητά από την τάση της εποχής, διάφορων διάσημων που προσπαθούν να ενθαρρύνουν τη θετικότητα και την αισιοδοξία. Τα μόνα που δεν προσφέρει είναι ανάσα και ανακούφιση για όσα συμβαίνουν, και μεταξύ μας ευτυχώς!

Κατά τη διάρκεια του δίσκου, πρόσωπα και γεγονότα ξεδιπλώνονται ανάκατα πάνω από μπλουζ και φολκ μινιμαλιστικές συνθέσεις άλλοτε σε τζαζ διάθεση, δείχνοντας το εύθραυστο του χρόνου και της ιστορίας. Το κέντρο βάρους έχει η φωνή του, κάπως αγέραστη μέσα στον χρόνο. Με βεβαιότητα και ανέκφραστο, αλλά στιβαρό τόνο πλάθει και περιγράφει εικόνες με εξονυχιστικές λεπτομέρειες και πρωταγωνιστές φαντάσματα από το παρελθόν, ενώ δεν λείπει το μαύρο χιούμορ που σκάει απρόσμενα. «The size of your cock will get you nowhere» αναφέρει στο Black Rider (εννοεί μήπως τον θάνατο;).

Περιέχει μέχρι και ένα ερωτικό κομμάτι στο I've Made Up My Mind to Give Myself to You αλλά και άπλετες δόσεις gore, όπως στο My Own Version of You, όπου ο ήρωας ψάχνει ανθρώπινα μέλη σε μοναστήρια και νεκροτομεία για να επαναφέρει κάποιον στη ζωή, και μπλέκονται από τον Σημαδεμένο του Πατσίνο μέχρι το Νονό του Μπράντο, τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Τρωικό Πόλεμο. Ένα είναι σίγουρο, θα ταλαιπωρεί για χρόνια τους «ντιλανολόγους» που θα προσπαθήσουν να δώσουν διάφορες ερμηνείες.


Για ένα άλμπουμ με τόσες αναφορές και τόσο κολλημένο στο παρελθόν, είναι εντυπωσιακό το ότι απουσιάζει και η νοσταλγία. «Εμείς έχουμε την τάση να ζούμε στο παρελθόν. Οι νέοι δεν την έχουν. Δεν έχουν παρελθόν, γνωρίζουν μόνο αυτό που βλέπουν και ακούνε, και μπορούν να πιστέψουν τα πάντα... Ο δικός μας κόσμος είναι ήδη απαρχαιωμένος» λέει σε ένα άλλο σημείο της συνέντευξης.


Παρά τα 79 του χρόνια, ο θάνατος δεν φαίνεται να τον απασχολεί τόσο, κι ας βρίσκεται στο κατώφλι του. Αντίθετα, στη θέση του συναντάς μια στοχαστική ηρεμία. Είναι αυτό που μένει περισσότερο μετά την ακρόαση του άλμπουμ και ίσως είναι καλύτερα έτσι, αν το καλοσκεφτείς.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μπομπ Ντίλαν: «Νομίζω ότι η πανδημία είναι προάγγελος κάτι άλλου που θα συμβεί»

Μουσική / Μπομπ Ντίλαν: «Νομίζω ότι η πανδημία είναι προάγγελος κάτι άλλου που θα συμβεί»

Με αφορμή την κυκλοφορία νέου πρωτότυπου υλικού μετά από αρκετά χρόνια, ο Ντύλαν παραχώρησε στους New York Times μία από τις σπανιότατες συνεντεύξεις του και μιλά μεταξύ άλλων για την πανδημία, την θνητότητα και το τέλος του κόσμου όπως τον ξέραμε «εμείς οι κάποιας ηλικίας».

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Tso: η βυζαντινή μουσική, το τραπ και η σύγχρονη electronica όπως δεν τα έχεις ξανακούσει

Μουσική / Tso: «Δεν με έχωσε η μάνα μου κάπου, ούτε ήταν διάσημη η γιαγιά μου»

Από τη συνεργασία του με τη Μαρίνα Σάττι κατάλαβε πως, για να πας μπροστά, πρέπει να σπάσεις κανόνες. Δεν αποδέχεται την ταμπέλα της queer ποπ για τη μουσική του ενώ προσπάθησε να κάνει τραπ που να είναι respectful προς τις γυναίκες. Ο Tso είναι, σαφώς, μια κατηγορία από μόνος του, δημιουργώντας ένα χαρμάνι με στοιχεία που δύσκολα θα τολμούσε να συνδυάσει κάποιος άλλος. Το πρώτο του single, «ZOMETSO», δίνει μια γεύση από όσα θα ακολουθήσουν.
M. HULOT
Subset Festival, η συναρπαστική σκηνή της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας 

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Subset Festival: Η συναρπαστική μουσική του μέλλοντος είναι ήδη εδώ

Το φεστιβάλ νέας μουσικής παρουσιάζει καταξιωμένους καλλιτέχνες της διεθνούς σκηνής που συνομιλούν με τα νέα μέσα, αποκαλύπτοντας τις άπειρες δυνατότητες της σύγχρονης δημιουργίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / Ηρώδειο: Όπερα, θέατρο και πολλή μουσική

«Τουραντότ» και «Ριγολέττο» από την Εθνική Λυρική Σκηνή, συναυλίες των Raining Pleasure και Stranglers, καθώς και οι κορυφαίοι Max Richter και Youssou N’Dour, είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες εκδηλώσεις που θα παρουσιαστούν στο ρωμαϊκό ωδείο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PinkPantheress: H απόλυτη ποπ σταρ της Gen Z

Μουσική / PinkPantheress: Από το παιδικό της δωμάτιο στo παγκόσμιo Billboard

Η καριέρα της γεννήθηκε μέσα από τα social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική της, μια lo-fi μείξη bedroom pop, drum ‘n’ bass και UK garage, δεν μπαίνει σε κανένα κουτάκι, είτε ηχητικό είτε αισθητικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ