Το άλμπουμ «Ο Μίμης Πλέσσας παίζει Philicorda» [Philips, 1965] έχει μια οριακή θέση στην τζαζ δισκογραφία του Μίμη Πλέσσα. Βασικά, γιατί είναι ο πρώτος μεγάλος δίσκος του (LP), μέσα από τον οποίον φαίνεται η σχέση του με την τζαζ. Ο δίσκος είχε φθάσει στα χέρια μου νωρίς στα 90s και κάπως έτσι θα έγραφα για ’κείνον στη στήλη «Δισκορυχείον» του περιοδικού «Jazz & Τζαζ», στο τεύχος #45, τον Δεκέμβριο του 1996.
Εκείνα τα χρόνια κανείς δεν ασχολιόταν με αυτά τα θέματα, καθώς ήταν παντελώς ξεχασμένα και αγνοημένα. Το ίντερνετ βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα, πολλοί δίσκοι ήταν άγνωστοι, πληροφορίες δεν υπήρχαν, ενώ και στον χώρο της τζαζ (των εγχώριων fans και των μελετητών της εννοώ) επικρατούσαν διάφορες ακατέργαστες και σκληροπυρηνικές απόψεις – με αυτό το πιο ελαφρύ και lounge κομμάτι της, τέλος πάντων, να είναι εξορισμένο από την ιστορία.
Επειδή εγώ δεν προερχόμουν από τον χώρο της τζαζ, αλλά από εκείνον του «ψαγμένου» ροκ, έβλεπα με πιο καθαρό μάτι κάποια πράγματα, χωρίς να λαμβάνω υπ’ όψη μου τα «κολλήματα» της εποχής. Και κάπως έτσι θα αποφάσιζα να γράψω στο τυπωμένο «Δισκορυχείον», 28 χρόνια πριν, για τον Πλέσσα και τον δίσκο του με την Philicorda – γνωρίζοντας πως έκανα παρέμβαση στο χώρο. Εκείνο το κείμενο είχε ως εξής:
«Η σχέση του Μίμη Πλέσσα με την τζαζ είναι παλαιά και πιθανώς γνωστή σε αρκετούς από σας. Πολυπράγμων ο ίδιος και βεβαίως πολυγραφότατος, μ’ έναν τεράστιο όγκο υλικού αταξινόμητο και ακυκλοφόρητο από χρόνια, ασχολήθηκε με κάθε μουσικό είδος στη διάρκεια της 50χρονης (σ.σ. τότε) καριέρας του. Τελείως τηλεγραφικά θα έλεγα, εδώ, πως αν κάποια δικά του σάουντρακ πέρναγαν στην από ’κει όχθη του Ατλαντικού πιθανώς, σήμερα, να μιλούσε όλος ο κόσμος γι’ αυτόν. Εν πάση περιπτώσει.
Το όλον αποτέλεσμα είχε μιαν αίσθηση πρωτοτυπίας. Πρόκειται για ένα τζαζ άλμπουμ, έξω βεβαίως από τις επαναστατικές καινοτομίες της εποχής, αλλά πάνω σ’ αυτό που κατανοούμε όλοι μας ως jazz feeling.
Το συγκεκριμένο άλμπουμ βρίσκει τον Μίμη Πλέσσα να πειραματίζεται με την philicorda, ένα ηλεκτρικό μουσικό όργανο της Philips που επιχειρούσε να πλασαριστεί δίπλα στο hammond. Οι δυνατότητες του οργάνου αυτού, για την εποχή στην οποία αναφερόμαστε, ήταν επαναστατικές – κάτι που ο Πλέσσας φαίνεται να το αντιλήφθηκε από την αρχή, μεταγράφοντας ουσιαστικά επτά δικές του συνθέσεις και από μία των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Κλάββα, Γιαννίδη και Καπνίση, προσαρμόζοντάς τες στις ανάγκες της philicorda.
Το όλον αποτέλεσμα είχε μιαν αίσθηση πρωτοτυπίας. Πρόκειται για ένα τζαζ άλμπουμ, έξω βεβαίως από τις επαναστατικές καινοτομίες της εποχής, αλλά πάνω σ’ αυτό που κατανοούμε όλοι μας ως jazz feeling. Θα έλεγα δε πως ορισμένα κομμάτια (“Εδώ τελειώνει ο ουρανός”, “Αν σ’ αρνηθώ”) ακούγονται χωρίς ίχνος σκόνης ακόμη και σήμερα. Ο δίσκος, στην εποχή του, ξεχάστηκε πολύ γρήγορα και ποτέ δεν κυκλοφόρησε ξανά. Παραμένει δυστυχώς καλά κρυμμένος ακόμη, αφού και η καταιγίδα της CD-κυκλοφορίας των τελευταίων χρόνων τον έχει για τα καλά λησμονήσει.
Να αναφέρω μόνο τα ονόματα των μουσικών που συμπράττουν: Γιάννης Κανελλίδης και Γιάννης Ιωάννου μαντολίνο, Βασίλης Παναγιωτόπουλος τρομπέτα, Γιάννης Σχίζας τρομπόνι, Andrea Ortega σαξόφωνο, Ρήγας Σαριτζιώτης βαρύτονο και τενόρο σαξόφωνο, Νίκος Γκίνος άλτο σαξόφωνο, Τίτος Καλλίρης κιθάρα, Βασίλης Τεκνετζόγλου τύμπανα, Μίμης Πλέσσας philicorda».
Το κείμενο –εννοώ η γνωστοποίηση του δίσκου, μέσω του περιοδικού– είχε κάνει εντύπωση, τότε, σε γνωστούς και φίλους (υποθέτω και στους αναγνώστες), κάτι που με είχε «αναγκάσει» να αντιγράφω κασέτες νυχθημερόν. Εκείνο πάντως που δεν περίμενα ήταν όχι να φθάσει στ’ αυτιά του Μίμη Πλέσσα το δημοσίευμα –κάτι όσο να ’ναι πιθανόν–, αλλά την πρωτοβουλία του ιδίου να μου στείλει ένα ευχαριστήριο φαξ, το οποίο θα δημοσιευόταν στο περιοδικό στο τεύχος #48, τον Μάρτιο του 1997. Είχε έτσι ακριβώς...
Περιοδικό Jazz & Τζαζ
κον Φώντα Τρούσα
Αγαπητέ φίλε
Από σύμπτωση, καθυστερημένα, διάβασα στο τεύχος Δεκεμβρίου το «Δισκορυχείο» σας. Με ευχάριστη έκπληξη συνειδητοποίησα από τα γραφόμενά σας πως και αυτή η παραπεταμένη παραγωγή έπιασε τόπο. Θα πρέπει να σας πω πως επρόκειτο για μία δική μου πρωτοβουλία. Ηχογραφικά φιλοξενήθηκε στο στούντιο της Finos –Χίου 53– με ηχολήπτη τον αξέχαστο φίλο Μικέ Δαμαλά. Η φωτογραφία του εξωφύλλου τραβήχτηκε στην αυλή της Finos από την Άννα-Μαρία Αντίππα, σύζυγο του αξέχαστου Νίκου Αντίππα, που τότε ήταν διευθυντής της Philips. Ευτυχώς οι μήτρες σώζονται στο αρχείο μου. Είναι μία από τις σπάνιες φορές που η ευαισθησία του γράφοντος ξεπερνάει την κριτική διάθεση και με γέμισε συγκίνηση. Πόσο θα ’θελα η μουσική σας σκαπάνη να ανασύρει κάποια στιγμή δύο LP της EMI με τίτλο «40 Χρόνια Jazz», που είναι η ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας που, με έλληνες σολίστες, έδωσα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά στα πλαίσια των εκδηλώσεων της «Έκφρασης 81», έναν δίσκο της Minos «Το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα και 6 Σολίστες» και τέλος της CBS το «Από Ανατολή σε Δύση».
Να είστε σίγουρος πως από δω και μπρος θα σας διαβάζω από τους πρώτους.
Φιλικά
Μίμης Πλέσσας
Μίμης Πλέσσας - Εδώ Τελειώνει Ο Ουρανός
Έπρεπε να περάσουν οκτώ χρόνια από τότε μέχρι να φθάσουμε στο τεύχος #148-149 του «Jazz & Τζαζ» (Ιούλιος-Αύγουστος 2005), ώστε να γίνει επιτέλους ένα δικό μου όνειρο πραγματικότητα. Να κυκλοφορήσουν, δηλαδή, δέκα tracks (εκ των δώδεκα) από το LP «Ο Μίμης Πλέσσας παίζει Philicorda», ως premium CD με το περιοδικό, κάτω από τον τίτλο «Rare Jazz Grooves». (Ως βινύλιο θα κυκλοφορούσε ξανά, πέρυσι, και από την B-otherSide Records).
Μερικούς μήνες νωρίτερα (πρέπει να ήταν Απρίλιος του 2005) τέσσερις φίλοι και συνεργάτες, η Γιούλη Μαρτίνη, ο Γιώργος Χαρωνίτης, ο Στέφανος Σαμακάς κι εγώ, θα επισκεπτόμασταν τον Μίμη Πλέσσα στο σπίτι του, στην Καλλιτεχνούπολη, με σκοπό τη διευθέτηση όλων των λεπτομερειών, ώστε να έμπαινε σ’ ένα δρόμο εκείνη η επανέκδοση. Ήταν ένα ωραίο ανοιξιάτικο απόγευμα, που είχε περάσει με καφέδες και συζήτηση...
Είχα πολλά να ρωτήσω τον Μίμη Πλέσσα –που θα φωτογραφιζόταν και μπροστά στην Philicorda του, που την είχε ακόμη!– σε σχέση με το παλαιότερο υλικό του, που πάντα μ’ ενδιέφερε. Κυρίως, για τις τζαζ κινηματογραφικές του ηχογραφήσεις, όπως και για τα τραγούδια του, που είχαν γίνει γνωστά στο εξωτερικό (Βέλγιο, Φινλανδία, πρώην Σοβιετική Ένωση, Πολωνία...) στα χρόνια του ’60, μαθαίνοντας (τότε) πως μεγάλο μέρος της κινηματογραφικής τζαζ δουλειάς του ετοιμαζόταν να κυκλοφορήσει από κάποιο label του Κώστα Γιαννίκου (μια και ο Μίμης Πλέσσας, τακτικότατος, διέθετε όλα, ή σχεδόν όλα, τα original masters).
Και όντως ένα διπλό CD στη Legend, υπό τον τίτλο “Film Noir”, με τις μουσικές από τα φιλμ «Πυρετός στην Άσφαλτο», «Ορατότης Μηδέν», «Έγκλημα στα Παρασκήνια», «Κατάχρησις Εξουσίας», «Εφιάλτης» και «Αντίο 11.43», θα κυκλοφορούσε στα καταστήματα τέσσερα χρόνια αργότερα (2009). Αρκετά χρόνια πιο μετά, πολλές απ’ αυτές τις συνθέσεις θα τυπώνονταν και σε δίσκους βινυλίου από την B-otherSide Records. (Γι’ αυτές τις επανεκδόσεις έχω γράψει κείμενα, παλαιότερα, εδώ στο LiFO.gr).
Μίμης Πλέσσας - Τα Χέρια
Ακόμη είχα ρωτήσει τον Μίμη Πλέσσα, τότε, το 2005, για το holy grail της ελληνικής τζαζ δισκογραφίας, το “Greece Goes Modern” το πρώτο νούμερο της εταιρείας Pan-Vox, από το 1967 –ένα από τα πιο σπάνια ελληνικά LP–, αλλά, δυστυχώς, και με βάση όσα μου είχε πει ο μαέστρος, τα master tapes του ήταν (και είναι) χαμένα. Βεβαίως και εκείνος ο δίσκος θα επανεκδιδόταν από την B-otherSide το 2012.
Περαιτέρω, είχαμε κάνει κουβέντα για το ηλεκτρονικό υλικό του, το οποίο (εξ όσων δύναμαι να γνωρίζω) υπάρχει, εν σπέρματι, σε κάτι μικροεκδόσεις – κάποιο, ας πούμε, είχε βγει ως promo μ’ ένα τεχνικο-επιστημονικό περιοδικό, την «Τεχνική Εκλογή», το 1968. Ήταν μουσικές από την ταινία του Φίλιππου Φυλακτού «Τρικυμία μιας Καρδιάς» (γνωστή, επίσης, ως «11.43, Αντίο!» ή και «Σιωπή»). Ας ελπίσουμε πως, και αυτό, θα κυκλοφορήσει κάποια στιγμή ξανά και όπως πρέπει.
Εκείνο το οποίον έλεγα πάντα για την περίπτωση του Μίμη Πλέσσα, κι εξακολουθώ να το ισχυρίζομαι και σήμερα, είναι τούτο. Πάντα νέος καλλιτέχνης, ανακαλύψτε τον...
Μίμης Πλέσσας - Αν Σ΄αρνηθώ
