Μελιτζάzz: Ένα πολύπλευρο φεστιβάλ για την τσακώνικη παράδοση που χάνεται

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ιστορική έκθεση «Νόστιμον ήμαρ».
0

Για να φτάσει κανείς στο Λεωνίδιο πρέπει να το θέλει πολύ, να είναι επιδέξιος στο τιμόνι και να αντέχει το ατελείωτο στροφιλίκι. Στον «σίγουρο τόπο» του Κολοκοτρώνη κανένας Τούρκος δεν πάτησε το πόδι του – πώς θα μπορούσε, εξάλλου, αφού στεριανός δρόμος δεν υπήρχε. Αυτή ακριβώς η δυσκολία της σύνδεσης είναι που έσωσε την πόλη από την «άλωση» που επιφυλάχθηκε σε άλλους προορισμούς, οι οποίοι ήταν εύκολα προσβάσιμοι.

Σαν κρυμμένο μυστικό φυλάχθηκε το Λεωνίδιο, ένας οικισμός χαρακτηρισμένος σήμερα παραδοσιακός, με δεκάδες αρχοντικά και πύργους των προεπαναστατικών χρόνων αλλά και νεοκλασικά του 19ου αιώνα, μια μικρή κουκλίστικη πολιτεία φωλιασμένη στη ρίζα του τεράστιου κοκκινόβραχου που δεσπόζει από πάνω της.

«Καούρ’ εκάνατε» (Καλωσήλθατε) διαβάζει σε μια πινακίδα ο επισκέπτης φτάνοντας στο Λεωνίδιο. Η απομόνωση αιώνων ήταν αυτή που διαφύλαξε την τσακώνικη γλώσσα. Ουσιαστικά πρόκειται για την επιβίωση της αρχαίας δωρικής διαλέκτου, την οποία μιλούσαν οι Λάκωνες. Σήμερα τη χρησιμοποιούν λιγοστοί ηλικιωμένοι, βρίσκεται στον κατάλογο των υπό εξαφάνιση γλωσσών της UNESCO και ενδεχομένως είναι η αρχαιότερη εν ζωή γλώσσα στην Ευρώπη.

Η ανησυχία και η αναζήτηση των Τσακώνων, το άγνωστο και η ελπίδα, οι νέες πατρίδες, η περιπλάνηση, η επιβίωση και ο πλουτισμός, ο νόστος, η επιστροφή στη γενέτειρα, το αποτύπωμα στην κοινωνική ζωή και στην πολιτιστική κληρονομιά του γενέθλιου τόπου είναι τα πολιτισμικά συστατικά του Mελιτζάzz 2024 «Νόστος».

Μπορεί την ύπαρξη της τσακώνικης γλώσσας, καθώς και του απαράλλακτου εδώ και 40 αιώνες τσακώνικου χορού –που αναπαριστά τη μάχη του προστάτη της περιοχής Απόλλωνα με τον Πύθωνα– να τα γνωρίζουν λίγοι, οι τσακώνικες μελιτζάνες με την ασυναγώνιστη γλύκα, όμως, είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Παιδικό παιχνίδι Στρίγκλες.

Σε αυτό το αναγνωρισμένο προϊόν ΠΟΠ, την τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου, είναι αφιερωμένο το Μελιτζάzz, ένα πολύπλευρο φεστιβάλ που πραγματοποιείται εδώ και δώδεκα χρόνια, την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Στην επιτυχία του οφείλεται εν μέρει η ήπια και προσεκτική τουριστική ανάπτυξη της περιοχής – ο αναρριχητικός τουρισμός είναι ο απρόσμενος έτερος πόλος ενδιαφέροντος.

Η ανησυχία και η αναζήτηση των Τσακώνων, το άγνωστο και η ελπίδα, οι νέες πατρίδες, η περιπλάνηση, η επιβίωση και ο πλουτισμός, ο νόστος, η επιστροφή στη γενέτειρα, το αποτύπωμα στην κοινωνική ζωή και στην πολιτιστική κληρονομιά του γενέθλιου τόπου είναι τα πολιτισμικά συστατικά του Mελιτζάzz 2024 «Νόστος», που πραγματοποιήθηκε και φέτος με επιτυχία στις 3-7 Ιουλίου.

Ενδεικτικό της σημασίας που έχει αποκτήσει το φεστιβάλ για την πόλη είναι ότι ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του, Σωτήρης Μπόλης, βραβεύτηκε από τον δήμαρχο Ν. Κυνουρίας Μανώλη Δολανίτη με το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς «για τη μεγάλη και αδιάλειπτη προσφορά του στον πολιτισμό και την ανάπτυξη του Λεωνιδίου».

Μικροί και μεγαλύτεροι ξενώνες στην ευρύτερη περιοχή –το Λεωνίδιο βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000 και δεν διαθέτει μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες– είχαν κατακλυστεί από όσους παρακολούθησαν επί πέντε μέρες με μεγάλο ενδιαφέρον, μαζί με τους μόνιμους κατοίκους, όχι μόνο τις μουσικές εκδηλώσεις σε διάφορα σημεία της πόλης αλλά και τις συζητήσεις, ενώ επισκέφθηκαν παράλληλα τις εκθέσεις που φιλοξένησαν τα υπέροχα αρχοντικά του τόπου.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
DJ Rezo
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Τσακώνικη υφαντική.
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Τσακώνικος χορός.

Για ακόμα μια φορά στο Μελιτζάzz συνομίλησαν το παλιό με το νέο: η ιστορία, η παράδοση, η αρχιτεκτονική, η τσακώνικη διάλεκτος, η υφαντική, ο τσακώνικος χορός και η γεύση με τις σύγχρονες δράσεις – οκτώ συναυλίες με παλιές και νέες μουσικές, τρία εργαστήρια, δύο εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, μία ιστορική έκθεση, τέσσερις μόνιμες εκθέσεις, τέσσερις εκδηλώσεις λόγου και στρογγυλά τραπέζια, τρεις κινηματογραφικές ταινίες, διάφορες γευστικές δοκιμές και εμπειρίες, γεύση και περιήγηση.

Στην εντυπωσιακή Φάμπρικα Πολιτισμού, την παλιά «Ηλεκτρική» της πόλης που έχει μετατραπεί σε πνευματικό πολιτιστικό κέντρο, πραγματοποιήθηκε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Τσακώνικη κληρονομιά. Γραπτή και προφορική ιστορία», με βασικό σημείο συζήτησης την τσακώνικη υφαντική – στοιχείο υπό ένταξη στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Στην ιδιαίτερα διαφωτιστική συζήτηση συμμετείχαν ο Χάρης Αθανασιάδης, καθηγητής Δημόσιας Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και διευθυντής του ΠΜΣ «Δημόσια ιστορία» του ΕΑΠ, ο Βασίλης Δαλκαβούκης, καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, συντονιστής της θεματικής ενότητας της Προφορικής Ιστορίας στο ΠΜΣ «Δημόσια ιστορία» του ΕΑΠ, και Τσακώνισσες υφάντρες, που περιέγραψαν με γλαφυρότητα την εποχή που κάθε νοικοκυριό παράγγελνε τα απαραίτητα χρωματιστά υφαντά κιλίμια με τα ξεχωριστά σχέδια. 

Το Μελιτζάzz φιλοξένησε επίσης ενημερωτική εκδήλωση και εργαστήρια για τους τομείς εστίασης και τουρισμού, στο πλαίσιο της διακρατικής συνεργασίας LEADER/CLLD «Say cheese. Balkan cheese!» με θέμα «Δρόμοι του τυριού στην Ανατολική Πελοπόννησο». Αξίζει να σημειωθεί ότι στο φεστιβάλ καλεσμένη χώρα ήταν η Ρουμανία, η οποία –εκτός από τους χορούς και τα τραγούδια της– παρουσίασε την κουζίνα και τα γαλακτοκομικά της προϊόντα.

Οι συναυλίες τράβηξαν σαν μαγνήτης ντόπιους και ξένους: ο Μανώλης Χριστοδούλου με το κουιντέτο του, οι Μωζάικ, ο Δημήτρης Μυστακίδης ήταν ανάμεσα στους δεξιοτέχνες μουσικούς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των διοργανωτών του φεστιβάλ, το οποίο δίνει πάντα ιδιαίτερη σημασία στη μουσική – το όνομά του, εξάλλου, είναι χαρακτηριστικό.

Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ιστορική έκθεση «Νόστιμον ήμαρ».
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Ρουμανικά παραδοσιακά τραγούδια και χοροί.
Μελιτζάzz Facebook Twitter
Απροσδόκητη επιτυχία σημείωσε η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιό Γυμνάσιο Λεωνιδίου, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσωπικότητα και το έργο του Λεωνιδιώτη ποιητή και διανοούμενου Γιώργου Σαραντάρη.

Απροσδόκητη επιτυχία, τέλος, σημείωσε η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιό Γυμνάσιο Λεωνιδίου, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσωπικότητα και το έργο του Λεωνιδιώτη ποιητή και διανοούμενου Γιώργου Σαραντάρη. Ο Γιώργος Παπαθανασόπουλος (δημοσιογράφος, συγγραφέας) και ο Βασίλης Ρούβαλης (εκδότης, συγγραφέας), απαντώντας στις ερωτήσεις της δημοσιογράφου Κυριακής Μπεϊόγλου, σκιαγράφησαν την προσωπικότητα του σημαντικού ποιητή, φιλοσόφου και δοκιμιογράφου της Γενιάς του ’30, το έργο του οποίου δεν έχει ακόμα αναδειχθεί επαρκώς.

Καθώς ολοκληρώνεται ένα απολαυστικό πενθήμερο στο Λεωνίδιο, το βλέμμα πέφτει σε μια ακόμα πινακίδα:

Όρεγι π’ εκάνερε ξένε θα ράρε πρεσσά τσαι θα νιάρε πλέτερα. Αλεσι τσαι σ’ άλλοι να μόλωι τσ’ ενεοι τον Αγιελίδη.

Εδώ που ήλθες, ξένε, θα δεις πολλά και θ’ ακούσεις περισσότερα. Πες τα και σ’ άλλους να έλθουν κι αυτοί στο Λεωνίδιο.


Διοργάνωση: Δήμος Νότιας Κυνουρίας, Αναπτυξιακός Οργανισμός Πάρνωνα, Περιφέρεια Πελοποννήσου, ΑΜΚΕ Μικρές Μεσογειακές Ιστορίες
Αιγίδα και επιχορήγηση: Υπουργείο Πολιτισμού
Σχεδιασμός & καλλιτεχνική διεύθυνση: Σωτήρης Μπόλης
Διεύθυνση παραγωγής: Αναπτυξιακός Οργανισμός Πάρνωνα Α.Ε. Α.Ο.Τ.Α. 

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παιδί Τραύμα: Τραγουδάκια λέω που αύριο θα ξεχαστούν, δεν κάνω καμία επανάσταση, δεν αλλάζω τον κόσμο

Μουσική / Παιδί Τραύμα: «Τραγουδάκια λέω, που αύριο θα ξεχαστούν, δεν αλλάζω τον κόσμο»

Στο νέο του άλμπουμ, το Παιδί Τραύμα χρησιμοποιεί τις έννοιες της φυγής και της συγχώρεσης για να μιλήσει για το αδιέξοδο του ψηφιακού κόσμου και την αναζήτηση της αλήθειας με τραγούδια που ξεφεύγουν από το mainstream.   
M. HULOT
Οι Tame Impala φτιάχνουν έναν δίσκο εμπνευσμένο από τα bush doofs της Αυστραλίας

Μουσική / «Deadbeat» των Tame Impala: Μια lo-fi ωδή στα rave πάρτι από ένα σπουδαίο συγκρότημα

Είναι η πρώτη του δουλειά που δεν περιέχει ούτε μια ροκ στιγμή. Σύμφωνα με τον Chris Deville: «Οι Tame Impala έχουν μεταμορφωθεί σταδιακά από ένα από τα σπουδαιότερα ροκ συγκροτήματα της γενιάς τους σε… κάτι άλλο».
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Το Μονόγραμμα του Έρωτα και της Μουσικής

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Το Μονόγραμμα του Έρωτα και της Μουσικής

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών τιμά τη μνήμη του Οδυσσέα Ελύτη με αφορμή τα τριάντα χρόνια από τον θάνατό του, παρουσιάζοντας το «Μονόγραμμα» του Γιώργου Κουρουπού, που βασίζεται στο ομότιτλο έργο του μεγάλου Έλληνα ποιητή, στις 24 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Lou: Πόσες ανοιχτά λεσβίες ξέρεις αυτήν τη στιγμή στην ελληνική μουσική σκηνή;

Μουσική / Lou: Πόσες ανοιχτά λεσβίες ξέρεις αυτήν τη στιγμή στην ελληνική μουσική σκηνή;

Αυτό που κάνει η Lou στην ελληνική μουσική σκηνή είναι μοναδικό και θαρραλέο: queer μουσική για κάγκουρες με εφόδιο τις μουσικές της γνώσεις και επίγνωση αυτού που εκπροσωπεί, κάνοντας το τραπ όχημα για να περάσει τα μηνύματά της.
M. HULOT
Σοπέν

Πέθανε Σαν Σήμερα / «Κύριοι, ιδού μια μεγαλοφυΐα!»: Πώς ο Σοπέν άνοιξε νέα εποχή στη μουσική για πιάνο

Σαν σήμερα, στις 17 Οκτωβρίου 1849, πεθαίνει από φυματίωση στο Παρίσι ο Πολωνός Φρεντερίκ Φρανσουά Σοπέν, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Ρομαντισμού και κορυφαίος πιανίστας.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Νανά Μούσχουρη: «Τραγουδώ σαν να είμαι αρχάρια»

Οι Αθηναίοι / Νανά Μούσχουρη: «Τραγουδώ σαν να είμαι αρχάρια»

Θυμάται ακόμα τα καμιόνια με τους νεκρούς στην κατοχή. Της λείπει η καλοσύνη που είχαν οι παλιοί Αθηναίοι. Ο Μάνος Χατζιδάκις της άλλαξε τη ζωή, ενώ θυμάται ακόμα την παρέα του Φλόκα. Ο Μπομπ Ντίλαν είχε δηλώσει στο «Rolling Stone» ότι αυτή και η Ουμ Καλσούμ είναι οι αγαπημένες του τραγουδίστριες. Η Νανά Μούσχουρη αφηγείται τη ζωή της στη LiFO
ΦΩΤΗΣ ΒΑΛΛΑΤΟΣ
Αν γράψεις κακή κριτική για την Τέιλορ Σουίφτ, θα λάβεις απειλές για τη ζωή σου: Mέσα στον ψηφιακό πόλεμο που αντιμετωπίζουν οι μουσικοκριτικοί

Μουσική / Έγραψες αρνητική κριτική για την Τέιλορ Σουίφτ; Την έβαψες

Πέντε μουσικοί συντάκτες εξηγούν πώς ασκούν την κριτική τους σε μια εποχή όπου η γνώμη για μια σούπερ σταρ μπορεί να προκαλέσει διαδικτυακό εκφοβισμό, παρενόχληση ή ακόμα και αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων.
THE LIFO TEAM