Η τέχνη της φούγκας

Το μνημειώδες έργο του Γ. Σ. Μπαχ παρουσιάζεται στο σύνολό του σε μια εκστατική εμπειρία με την καταξιωμένη πιανίστα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου.

Η Τέχνη της φούγκας, BWV 1080, μια συλλογή από φούγκες και κανόνες πάνω σε ένα μόνο θέμα, είναι ένα από τα πιο αινιγματικά έργα στην ιστορία της δυτικής μουσικής. Φαίνεται πως ο Μπαχ ξεκίνησε να το γράφει το 1742 με πολλές διακοπές μέχρι τον θάνατό του, χωρίς να το ολοκληρώσει. Η ημιτελής τελευταία φούγκα σταματά λίγο μετά την είσοδο του τρίτου θέματος με τις νότες Β, a, c, h, –σι ύφεση, λα, ντο, σι–, με τις όποιες ο Μπαχ βάζει τη μουσική του υπογραφή.

Το παλιότερο χειρόγραφο του 1740, που φυλάσσεται σήμερα στην Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, περιλαμβάνει δώδεκα φούγκες και δύο κανόνες. Οι μεταθανάτιες εκδόσεις συμπεριέλαβαν δύο επιπλέον φούγκες, άλλους δύο κανόνες, αλλά και το χορικό «Με αυτό στέκομαι μπροστά στον θρόνο Σου», που ο Μπαχ είχε υπαγορεύσει από το κρεβάτι του, τυφλός, τις τελευταίες μέρες πριν από τον θάνατό του, και που προσαρτήθηκε στο έργο προκειμένου να αποκτήσει ένα καταληκτικό μέρος.

Η Τέχνη της φούγκας είναι ένα από τα έργα που προφανώς ο Μπαχ προόριζε να παρουσιάσει ως δραστηριότητα για τη συμμετοχή του στη Μουσική Εταιρεία της Λειψίας (Correspondierende Societät der musicalischen Wissenschaften), που είχε ιδρύσει ο λόγιος και φίλος του Λόρεντς Κρίστοφ Μίτσλερ, και της οποίας ο Μπαχ έγινε το δέκατο τέταρτο μέλος το 1747, παρουσιάζοντας τις παραλλαγές του κανόνα «Από τον ουρανό ψηλά».

Η παράσταση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του φεστιβάλ Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής, με θέμα την «Έκσταση» (22 Μαρτίου - 3 Απριλίου 2018 - Επιμέλεια προγράμματος: Στέφανος Θωμόπουλος - Αλέξανδρος Ευκλείδης).