Η αγέραστη σοφιστικέ soul της Sade Facebook Twitter
“Sade, Λονδίνο, 1992” του Albert Watson. Η φωτογραφία ήταν το εξώφυλλο του άλμπουμ “Love Deluxe”, και ανήκει στην μόνιμη συλλογή της National Portrait Gallery του Λονδίνου. Φωτο: Albert Wat

Η αγέραστη σοφιστικέ soul της Sade

0

Για όσους μεγάλωσαν τη δεκαετία του '90, η εικόνα της Sade ως γοργόνας που σώζει έναν ναυτικό στον γαλάζιο βυθό και αργότερα τον αναζητάει ως ξυπόλυτη νύφη στους δρόμους του λιμανιού έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη.

Προσωπικά, από το ίδιο κλιπ είχα κρατήσει τη στιγμή που ως νύφη μπαίνει σε ένα μπαρ και, παρά τα αδιάκριτα βλέμματα των θαμώνων, παραγγέλνει ένα ποτήρι νερό και αλάτι. Είχε ένα μελαγχολικό βλέμμα σαν να λαχταρούσε περισσότερο τη θάλασσα παρά τον ναύτη που έχασε.


Το «No ordinary love», μέσα στην απλότητά του, ήταν από τα πιο όμορφα βίντεο που πρόβαλλε το MTV εκείνη την εποχή και η Helen Folasade Adu, όπως είναι το πραγματικό της όνομα, έλαμπε μέσα σε αυτό. Ήταν, επίσης, ένα από τα τραγούδια που έγιναν σήμα κατατεθέν της.

Δεν ήταν βέβαια το μόνο. Το 1992, όταν κυκλοφόρησε το «Love Deluxe», η Sade είχε ήδη μία σειρά από επιτυχίες που έμειναν στην ιστορία, το «Smooth Operator» του 1984, το «Sweetest Taboo» του 1985 και το «Paradise» του 1988.

Εδώ και μερικές μέρες έχει κυκλοφορήσει το καινούργιο της τραγούδι, το «Flower of the Universe», μια ακουστική μπαλάντα που γράφτηκε για τις ανάγκες του σάουντρακ της ταινίας φαντασίας της Disney «A wrinkle in time».

Παρά τις έντονες φημολογίες για μια ζωή μέσα στα ναρκωτικά και τους εθισμούς, στην πραγματικότητα η Sade ήθελε να αφιερωθεί στην οικογένειά της και να έχει μια φυσιολογική ζωή. Ένας ακόμη λόγος που δεν χρειάζεται να απασχολεί συνέχεια την επικαιρότητα είναι ότι είναι ήδη πάμπλουτη.


Η επιστροφή της μονοπωλούσε τις μουσικές ειδήσεις το τελευταίο διάστημα. Δεν συμβαίνει συχνά κάτι τέτοιο, να δημιουργείται δηλαδή τόσος ντόρος για νέο υλικό από έναν ξεπερασμένο καλλιτέχνη.

Τη Sade, βέβαια, μόνο ξεπερασμένη δεν μπορείς να την πεις. Το αποτύπωμά της στην εξέλιξη του R&B ήταν χωρίς προηγούμενο. Ήταν η σοφιστικέ ποπ αισθητική της που σύστησε εκ νέου την quiet storm και τη neo-soul σε ένα μαζικό ακροατήριο.


Είχε 7 χρόνια να εμφανιστεί στα μουσικά πράγματα. Δεν ήταν, επομένως, υπερβολικός ο ενθουσιασμός της σκηνοθέτιδος του φιλμ Ava DuVernay όταν ανακοίνωσε στο Τwitter ότι δέχτηκε να συνεργαστεί στο σάουντρακ. Τη χαρακτήρισε «θεά».

Και η αλήθεια είναι ότι η Sade είναι κάτι σαν θεότητα για τους Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες, ιδιαίτερα τους ράπερ. Από τον Jay-Z και τον Kanye West μέχρι τον Snoop Dogg και τη Nicki Minaj, στην Αμερική τη λατρεύουν. Γι' αυτούς είναι η επιτομή της φινέτσας και της ποιότητας, όπως έγραφε η «Guardian» το 2010.

Η αγέραστη σοφιστικέ soul της Sade Facebook Twitter
Η Sade είναι κάτι σαν θεότητα για τους Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες. Στη φωτογραφία ο Kanye West φοράει t-shirt της Sade από την περιοδεία του Deluxe Love. Φωτο: Jul-Rol/X17online.com

Αντίθετα, στην Αγγλία δεν φαίνεται να χαίρει ανάλογης εκτίμησης, παρά το γεγονός ότι είναι μισή Βρετανίδα από την πλευρά της μητέρας της, που ήταν νοσοκόμα.

Η άλλη μισή καταγωγή της είναι από τη Νιγηρία, όπου και γεννήθηκε πριν από 59 χρόνια. Ο πατέρας της ήταν πανεπιστημιακός, ένας πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος, όπως τον περιγράφει σε συνεντεύξεις της.


Σπούδασε με υποτροφία Σχέδιο Μόδας στο St. Martins School. Γρήγορα όμως συνειδητοποίησε ότι ο κόσμος της μόδας δεν την τραβούσε.

Ξεκίνησε να τραγουδάει ερασιτεχνικά για τη λάτιν κολεκτίβα των Pride μέχρι να βρουν κανονική τραγουδίστρια, ενώ συνήθιζε να ανοίγει σόλο τις συναυλίες τους.

Το 1982 πήρε μερικά μέλη των Pride και σχημάτισε τους Sade (το γκρουπ έχει το δικό της όνομα). Εκείνη την περίοδο έγραψε και το «Smooth Operator», χάρη στο οποίο η Epic Records της έκανε αμέσως συμβόλαιο.


Οι Sade κέρδισαν αναγνωρισιμότητα αμέσως και χωρίς κόπο, κάτι που εύλογα προκάλεσε τη ζήλια και την καχυποψία αρκετών στη θατσερική Βρετανία.

Τα τέλη των '80s ήταν από τις πιο γόνιμες περιόδους για το βρετανικό R&B. Ανήκαν σε ένα νέο κύμα soul συγκροτημάτων και μουσικών, όπως οι Soul II Soul, Caron Wheeler, The Brand New Heavies, Simply Red, Jamiroquai και Lisa Stansfield.

 

Το «No ordinary love» ήταν από τα πιο όμορφα βίντεο που πρόβαλλε το MTV εκείνη την εποχή.

Σήμερα, η Sade θεωρείται η πιο πετυχημένη σόλο γυναίκα μουσικός της Βρετανίας. Με το συγκρότημα έχουν κυκλοφορήσει 6 άλμπουμ συνολικά. Το «Diamond Life» (1984), το «Promise» (1985), το «Stronger than Pride» (1988), το «Love Deluxe» (1992), το «Lovers Rock» (2000) και το «Soldier of Love», που είναι και η τελευταία επίσημη δισκογραφική της δουλειά.

Η απουσία της από τα κοινά για μεγάλα χρονικά διαστήματα και ο αέρας μυστηρίου που την ακολουθούσε πάντα ήταν αυτά που έχτισαν τον μύθο της με τα χρόνια. Είναι το μυστικό της διαχρονικής γοητείας της.

Γράφουν οι «New York Times»: «Όλα αυτό το διάστημα που ζει σε μια πολυτελή σιωπή ο θρύλος της μεγαλώνει.

Η παρασιτική μουσική βιομηχανία έχει οδηγήσει πολλούς μαύρους ερμηνευτές πριν από τη Sade στην απομόνωση.

Η διαφορά είναι ότι η κ. Adu φαίνεται όχι μόνο να μην επηρεάζεται από αυτό αλλά, αντίθετα, να ανθεί. Οι οπαδοί της μπορεί να αδημονούν για περισσότερο υλικό, αλλά σέβονται απεριόριστα την απόλυτη ιδιωτικότητά της».


Παρά τις έντονες φημολογίες για μια ζωή μέσα στα ναρκωτικά και τους εθισμούς, στην πραγματικότητα η Sade ήθελε να αφιερωθεί στην οικογένειά της και να έχει μια φυσιολογική ζωή.

Ένας ακόμη λόγος που δεν χρειάζεται να απασχολεί συνέχεια την επικαιρότητα είναι ότι είναι ήδη πάμπλουτη. Δεν χρειάζεται να κυκλοφορεί κάθε λίγο και λιγάκι άλμπουμ για να επιβιώσει, ούτε έχει κάποια εμμονή με τη διασημότητα.

Δεν έχει καν συμπεριφορά ντίβας, σύμφωνα με τους συνεργάτες της. «Φαινόταν να λειτουργεί βάσει της αρχής ότι ο ναρκισσισμός δεν ήταν η προϋπόθεση για την ενασχόληση με την τέχνη της, αλλά, αντιθέτως, ο εχθρός της» λένε. Της ήταν απεχθής κάθε είδους προβολή για λόγους προώθησης.

H Sade εμφανίζεται σπάνια και συνήθως σε χαρούμενες στιγμές στα social media σε φωτογραφίες του transgender μοναχογιού της Ιzaak.

 
Στην ψηφιακή εποχή, που είναι αδύνατο να συντηρήσεις την ταυτότητά σου ως influencer χωρίς να τρέφεις καθημερινά τους λογαριασμούς σου στο Instagram ή στο Twitter με φτηνές απόψεις και ακόμη πιο φτηνές φωτογραφίες, η Sade εμφανίζεται σπάνια και συνήθως σε χαρούμενες στιγμές στα social media σε φωτογραφίες του transgender μοναχογιού της Ιzaak, του μοναδικού βιολογικού παιδιού που απέκτησε από τη θυελλώδη σχέση της με τον Τζαμαϊκανό παραγωγό Bob Morgan.

Κι αυτό την κάνει ακόμα πιο αξιοθαύμαστη. Η προσωπική της ζωή είναι ψιλά γράμματα μπροστά στη σημαντική καριέρα της.

Από το 2007 ζει στην αγγλική επαρχία μαζί με τον τωρινό της σύντροφο, έναν αξιωματικό του Βασιλικού Ναυτικού, και τον γιο του.


Δεν πρέπει να εκπλήσσει, επομένως, το ότι καθετί που κυκλοφορεί είναι γεγονός από μόνο του. Επιστρέφει στη μουσική μόνο όταν αισθάνεται ότι έχει κάτι να πει. Γι' αυτό οι δουλειές της είναι τόσο σπάνιες την τελευταία 20ετία.

Το «Flower of the Universe» ακούγεται πολύ λυπητερό – και να φανταστεί κανείς ότι έχει γραφτεί για παιδική ταινία. Για τη Sade δεν έχουν αλλάξει και πολλά, όχι ότι αυτό έχει μεγάλη σημασία για εμάς.

 

Το «Flower of the Universe» ακούγεται πολύ λυπητερό – και να φανταστεί κανείς ότι έχει γραφτεί για παιδική ταινία.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
ZOLA JESUS INTERVIEW

Μουσική / Η Zola Jesus δεν φοβάται το σκοτάδι, το κατοικεί

Λίγο πριν την εμφάνισή της στην Αθήνα, η Ρωσοαμερικανίδα καλλιτέχνιδα μιλά στη LIFO για το πώς δημιουργεί τη σκοτεινή και ατμοσφαιρική μουσική της, που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα είδη, καθώς και για το πώς η ίδια αντιστέκεται στην επίθεση που δέχονται σήμερα οι θηλυκότητες.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Μουσική / Κ. Βήτα: «Στο ρεμπέτικο τραγουδούσαν κι έσπαγαν τα μάρμαρα στους τάφους»

Στον νέο του δίσκο «Εννιά νούφαρα απ’ τη νεκρή όχθη», ο Κ. Βήτα διασκευάζει εννιά τραγούδια της Μαρίκας Παπαγκίκα και της Σωτηρίας Μπέλλου, αναδεικνύοντας τη διαχρονική δυναμική του ρεμπέτικου, που συνεχίζει να συγκινεί βαθιά μέχρι και σήμερα.
M. HULOT
«Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / «Εικόνες από μια έκθεση»: Ένα μουσικό έργο-περιπλάνηση σε έκθεση ζωγραφικής

Η Ματούλα Κουστένη μιλά για το σαγηνευτικό αυτό έργο που απεικονίζει τους πίνακες μιας έκθεσης σε μια τεράστια παλέτα ηχοχρωμάτων, τα οποία πολλαπλασιάζονται στην ιδιοφυή ενορχήστρωση του Μορίς Ραβέλ.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
10 εξαιρετικά techno clubs στην Ευρώπη και στον κόσμο

Μουσική / 10 κορυφαία techno clubs για το 2025 που αξίζουν το ταξίδι

Το clubbing μπορεί να μην είναι πια αυτό που ήταν στα ’90s και πολλά θρυλικά clubs να αποτελούν παρελθόν, όμως, η techno μουσική γνωρίζει νέα άνθηση. Συγκεντρώσαμε μερικά από τα καλύτερα techno clubs για το 2025.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΟΥΡΛΑΚΟΣ
Οι Adriatique έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα / Οι Adriatique στα λατομεία Διονύσου: Η techno συναντά την αρχαία Ελλάδα / «Είμαστε ενθουσιασμένοι που τα λατομεία Διονύσου θα φιλοξενήσουν το σόου των Adriatique»

Μουσική / Ο άνθρωπος πίσω από τα πολυσυζητημένα events στο λατομείο Διονύσου (και των Adriatique)

O 23χρονος Hennes Alt, εμπνευστής του πρότζεκτ που θα φιλοξενήσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το διεθνούς φήμης μουσικό σόου «X» των Adriatique, μιλά στη LiFO για την ιστορική σημασία του χώρου, όπου μέχρι και σήμερα εξορύσσεται το περίφημο πεντελικό μάρμαρο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ