Στην πιο «άγρια» στιγμή του νέου άλμπουμ «Radical Romantics», το άτομο που είναι γνωστό ως Fever Ray, κατά κόσμον Karin Dreijer, τραγουδά «This is for Zacharias / Who bullied my kid in high school / There’s no room for you / And we know where you live / One day we might come after you / Taking back what’s ours (Ours) / And then we cut, cut, cut, cut» («Aυτό είναι για τον Ζαχαρία που έκανε bullying στο παιδί μου στο σχολείο / Δεν υπάρχει χώρος για σένα / Και ξέρουμε πού μένεις / Μια μέρα θα σε βρούμε / Για να πάρουμε πίσω ό,τι μας ανήκει / Και μετά θα κόβουμε…»).
Δεν νομίζω να έχω πετύχει κάτι ανάλογο στην ιστορία της ποπ μουσικής, στίχους στους οποίους ένας γονιός απειλεί δημόσια ένα ανήλικο που παρενοχλεί την κόρη του.
Εντάξει, δεν χρειάζεται να πάρεις τόσο πολύ στα σοβαρά τι λέει το «Even it out», είναι τέχνη πάνω απ’ όλα. Μπορεί να αγγίζει ένα ευαίσθητο θέμα μέσα από μια κάπως σκοτεινή οπτική, αλλά η μουσική τ@ Dreijer πάντα ήταν βαθύτατα προσωπική και δεν αμφιβάλλει κανείς ότι αναφέρεται σε ένα πραγματικό γεγονός.
Εκεί που έχω αμφιβολίες είναι αν είχε δει το φιλμ Tár όταν έγραφε το συγκεκριμένο κομμάτι, όπως ανέφεραν αρκετοί, ειδικά τη σκηνή όπου η πρωταγωνίστρια απειλεί το κοριτσάκι που παρενοχλεί τη δική της κόρη.
Βάζοντας στην άκρη τα συναισθήματα οργής και εκδίκησης, το «Radical Romantics», η τρίτη προσωπική δουλειά τ@ Fever Ray, δεν είναι ένα απαισιόδοξο και βυθισμένο στη μαυρίλα άλμπουμ. Για μια ακόμη φορά έχει πολιτικό χαρακτήρα.
Όπως μαθαίνουμε πάντως, αρχικά οι στίχοι ήταν τολμηροί, αναφέροντας το πραγματικό όνομα του πιτσιρικά. Μετά την παρότρυνση φίλης να συνέλθει, το άλλαξε.
Στο βίντεο, βέβαια, δεν φαίνεται να του χαρίζεται ιδιαίτερα. Εμφανίζεται ως drag νοικοκυρά-τιμωρός βγαλμένη απευθείας από το σύμπαν του John Waters, που κόβει με απειλητικό τρόπο καρότα, απάγει τον μικρό νταή, τον θάβει ζωντανό και κατουράει στον τάφο του. Το τραβάει στα άκρα καθώς υπερασπίζεται όλα τα παιδιά που έχουν υποστεί bullying και δεν έχουν δικαιωθεί. Ας πρόσεχε, λοιπόν, ο μικρός «Ζαχαρίας».
Τέλος πάντων, μέσα σε όλα αυτά κάνουν και ένα πολύ σύντομο πέρασμα και οι Nine Inch Nails (Trent Reznor και Atticus Ross) που έχουν αναλάβει την παραγωγή του άλμπουμ.
Πρόκειται για μια απρόσμενη συνεργασία, καθώς προσέγγισε τον Reznor κάπως ανορθόδοξα, όπως είπε σε μια πρόσφατη συνέντευξη στο «Dazed»: «Θεώρησα ότι θα είχε πλάκα να ρωτήσω τον Trent, επειδή ξέρω ότι έχει παιδιά. Του είπα: “αυτό το κομμάτι είναι για ένα παιδί που του κάνουν bullying. Θέλεις να συμμετέχεις;”».
Fever Ray - Even It Out
Βάζοντας στην άκρη τα συναισθήματα οργής και εκδίκησης, το «Radical Romantics», η τρίτη προσωπική δουλειά τ@ Fever Ray, δεν είναι ένα απαισιόδοξο και βυθισμένο στη μαυρίλα άλμπουμ. Για μια ακόμη φορά έχει πολιτικό χαρακτήρα. Είχε περίπου έξι χρόνια να κυκλοφορήσει δίσκο, αλλά δεν φαίνεται να ξεφεύγει από τη θεματική του «Plunge», που προηγήθηκε, αλλά από τον δρόμο που είχε ακολουθήσει με τους Knife παλιότερα.
Ο δίσκος ξεκινάει με το αρκετά φορτισμένο «What they call us», όπου ζητά συγγνώμη από τις πρώτες νότες, ενώ συνεχίζει με το αισθησιακό «Shiver» που εξετάζει την queer σεξουαλικότητα μετά τα 40 (είναι 47 χρονών πλέον).
Κυρίως, όμως, το «Romantics» είναι ένα άλμπουμ για την αγάπη και συγκεκριμένα το πόσο ευάλωτος νιώθει κανείς όταν είναι ερωτευμένος. Έγραψε τα τραγούδια, έχοντας στο μυαλό το βιβλίο της Bell Hooks, All about love. Δεν είναι συνηθισμένα ερωτικά τραγούδια, είναι εντελώς ανορθόδοξα.
Αν κάτι γίνεται ξεκάθαρο κατά τη διάρκειά του είναι ότι η διαφορετικότητα δεν χρειάζεται να συνδέεται συνέχεια τόσο με το τραύμα, υπάρχει και η χαρά του να είσαι και να αισθάνεσαι διαφορετικός. «Είναι διασκεδαστικό να ζεις έξω από το δυαδικό σύστημα», όπως δηλώνει.
Εκτός από τους Nine Inch Nails, συνεργάζεται και με την Πορτογαλέζα παραγωγό Nidia, τον Βρετανό κλασικό συνθέτη και παραγωγό Vessel (τρομερή περίπτωση) και, φυσικά, με τον αδελφό τ@, Olof Dreijer ‒ η πρώτη συνεργασία τους μετά από οκτώ χρόνια. Απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν στενή σχέση. Μένουν σχεδόν δίπλα στη Στολκχόλμη, τους ενώνει ένα κοινό στούντιο. Με τον Olof έχουν γράψει μαζί τα τέσσερα πρώτα κομμάτια του άλμπουμ («What they call us», «Shiver», «New Utensils», «Kandy»).
Ως Fever Ray, εξάλλου, συνεχίζει τη ριζοσπαστική προσέγγιση των Knife στην ποπ όσον αφορά τον ήχο και τον τρόπο που παραποιoύσαν τα φωνητικά στα τραγούδια· κάποιες φορές ακούγονται πιο πιτσαρισμένα, πιο βαθιά ή τσιριχτά, προσπαθώντας να διαστρεβλώσουν τα γένη, δεν καταλαβαίνεις αν τραγουδάει άνδρας ή γυναίκα.
Η φωνή τ@ Karin Dreijer, που έκανε coming out το 2017 ως genderfluid ‒πλέον χρησιμοποιεί τις αντωνυμίες «they/them»‒, ακούγεται απόκοσμη και μπαίνει στο πετσί σου όταν την ακούς, ακριβώς όπως γινόταν παλιότερα με την Björk – παρεμπιπτόντως, αν με κάτι μπορεί να συγκριθεί το άλμπουμ, είναι με τις πρώιμες δουλειές της διάσημης Ισλανδής.
Επιπλέον, επιμένει να προτιμά την ανωνυμία, χρησιμοποιώντας όχι μάσκες, όπως έκανε στο παρελθόν το γκρουπ, αλλά με το να υποδύεται τερατώδεις και χιουμοριστικούς χαρακτήρες – δες, για παράδειγμα, το θεοπάλαβο βίντεο του «Kandy», όπου παίζει ένα καραφλό τοξικό πλάσμα με ροζ λαμέ κουστούμι που έχει βαφτίσει Romance και κάνει κάτι σαν twerking για να σαγηνεύσει ένα alter-ego του, το οποίο μοιάζει με υπάλληλο γραφείου που μόλις βγήκε από το πλυντήριο.
Για να είμαι ειλικρινής, σε αυτό το σημείο, δεν είμαι τόσο φαν της φρικιαστικής αισθητικής που έχει υιοθετήσει, αν και μπορώ να κατανοήσω τους λόγους που το κάνει. Ένα βίντεο π.χ. σαν το «To the moon and back» από το «Plunge» του 2017 δεν θα μπορούσε να δώσει ένα BDSM πάρτι για τσάι χωρίς να φάει άκυρο από το YouTube για ακραίο περιεχόμενο παρά μόνο με αυτόν τον χιουμοριστικό τρόπο.
Από την άλλη, δεν ήμουν ποτέ τόσο σκληροπυρινική φαν των Knife που, όπως αφήνουν να εννοηθεί στις συνεντεύξεις τους, πάνε για επανασύνδεση μόλις τελειώσει την περιοδεία που ετοιμάζει για το «Romantics». Είχε τύχει να δω την electro-pop όπερά τους Tomorrow in a year όταν είχε παιχτεί το 2009 στην Αθήνα και η αλήθεια είναι ότι είχα βαρεθεί τη ζωή μου.
Ως Fever Ray, όμως, κάνει συναρπαστική μουσική και δίκαια θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μουσικές μορφές του 21ου αιώνα, υλοποιώντας ένα όραμα που ελάχιστοι καλλιτέχνες καταφέρνουν να αποτυπώσουν τόσο μοναδικά στη σύγχρονη ποπ μουσική.
Fever Ray - Kandy
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
