Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 4

4o κομμάτι Αφροδίτη Facebook Twitter
Ταινία, Μαρία Μαυροπούλου, The Sleight of the Machine (2025) Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου for Onassis Stegi
0

Στην αρχή κυνηγούσαμε αλγορίθμους. Αναζητούσαμε τους καλλιτέχνες που μπορούσαν να τους σπάσουν και να κάνουν τα δικά τους. Αλλά ήρθε ευτυχώς η απενοχοποίηση και παίξαμε με τη γενεαλογία των υλικών και των δεδομένων σαν να είναι ένα πράγμα.

Ξεκινάς πρωτόγονος, κάνοντας παιχνίδια με τις σκιές στον τοίχο της σπηλιάς σου, μετά κρεμάς ένα πανί και λες ιστορίες με θέατρο σκιών, περνάει ο καιρός, φτιάχνεις ταινίες δίχως λόγια και ήχο, μετά μπαίνουν και αυτά, έρχεται και αυτό που λέγεται video art και κάποιοι φωνάζουν «είναι τέχνη τώρα αυτό;» και μετά μιλάμε για digital art, καταλαβαίνουμε ότι η τέχνη δεν χωρίζεται σε digital και μη, παίζουμε με την τεχνητή νοημοσύνη και πάλι κάποιοι φωνάζουν «είναι τέχνη τώρα αυτό;». Και συνεχίζεις.

Η βασική τοπογραφία του Πεδίου είναι μια ελληνική φαντασίωση. Παραμένει εμπνευσμένη από το ευρωπαϊκό μοντέλο περιπάτου με ελικοειδείς διαδρομές που σε καλούν να τις ανακαλύψεις. Έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να βγαίνεις από τις κύριες οδούς, να περιπλανιέσαι, να ανακαλύπτεις. Εμείς απλώς βάζουμε το έναυσμα της περιέργειας προκειμένου να χαθείς. Μπορεί να νομίζεις ότι από εκεί που πας δεν υπάρχει τίποτα. Πιθανότατα σε περιμένει μια έκπληξη. 

«Σε αυτά τα Plāsmata έχουμε κάνει τη μεγαλύτερη χρήση τεχνολογίας και γι’ αυτόν τον λόγο η τεχνολογία είναι σχεδόν αόρατη. Γιατί ο εχθρός της τέχνης είναι το προφανές, κι αν η τεχνολογία φαίνεται πάρα πολύ, άσ’ το».

H Κατερίνα Κομιανού μου είχε πει κάποια στιγμή: «Περπατάω τα βράδια με μια κάμερα και χρησιμοποιώ κανονικό φιλμ, οπότε δεν μπορώ να παρέμβω μετά, δεν σηκώνει διόρθωση. Κάνω βόλτες, ξεκινάω απ’ τα Εξάρχεια, κατεβαίνω στην Ομόνοια, κατάλαβες τώρα εσύ». «Κατάλαβα, κατάλαβα», απάντησα. Και μετά είδα τα φιλμ της Κατερίνας που καταγράφουν μια Αθήνα παλιά κι όμως σημερινή, ασπρόμαυρη κι όμως τωρινή. Κειμήλια του τώρα. Ο Έρωτας-σιντριβάνι στην πλατεία Αμερικής, το Πολυτεχνείο και η εσωτερική αναφορά στο Ιδιώνυμο της Κατερίνας Γώγου για το ασπρόμαυρο της ζωής.

Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 4 Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από το έργο του John Fitzgerald, The Vivid Unknown: CloudQatsi (2025)

Τελικά, ό,τι κι αν χρησιμοποιήσεις, πάλι με data δουλεύεις. Τώρα, αν τα data σου είναι χώμα και νερό και φτιάχνεις τον Αδάμ και την Εύα, αν αγαπάς το αναλογικό όσο εμείς ή αν σηκώνεις δεδομένα από τον κυβερνοχώρο και δημιουργείς αντίστοιχα πλασματικούς κόσμους και ιστορίες, η διαδικασία αλλάζει, αλλά ο στόχος είναι κοινός: η δημιουργία αυτού που έφτιαξες πρώτα στο μυαλό σου. Σε αυτά τα Plāsmata έχουμε κάνει τη μεγαλύτερη χρήση τεχνολογίας και γι’ αυτόν τον λόγο η τεχνολογία είναι σχεδόν αόρατη. Γιατί ο εχθρός της τέχνης είναι το προφανές, κι αν η τεχνολογία φαίνεται πάρα πολύ, άσ’ το.

Άρα κάνουμε αυτό το παιχνίδι που μπορείς να έχεις το φυσικό αντικείμενο, ένα βίντεο, αλλά και κάτι που έχει παραχθεί εξ oλοκλήρου με χρήση ΑΙ, το οποίο, όμως, όταν το δεις, νιώθεις ότι είναι ταινία της δεκαετίας του ’50. Όχι, δεν φοβάμαι ότι θα πάθει κάτι η τέχνη με τη χρήση ΑΙ. Δεν θεωρώ ότι θα αντικατασταθεί η ικανότητα του ανθρώπινου νου. Εκτός αν κατακτήσει το υποσυνείδητο και εισχωρήσει εκεί που δεν πήγαμε ποτέ ούτε οι ίδιοι. 

4o κομμάτι Αφροδίτη Facebook Twitter
Βίντεο - Εγκατάσταση, Κατερίνα Κομιανού, Κειμήλια (2024). Φωτ.: Πηνελόπη Γερασίμου for Onassis Stegi

Κάθισε να παρακολουθήσεις το The Sleight of the machine της Μαρίας Μαυροπούλου. Ο ταχυδακτυλουργός, αυτός ο γοητευτικός μάγος –oh, Houdini, where art thou?– παίζει με το μυαλό σου. Σε κοιτάζει στα μάτια και εμφανίζει λαγούς από το καπέλο του, βλέπεις ότι τα δάχτυλά του έχουν κάτι το παράδοξο, γιατί εκεί κάπως δεν τα καταφέρνει καλά το ΑΙ, και όταν σου μαρτυράμε ότι «όχι, δεν είναι φιλμ φτιαγμένο από αποσπάσματα αρχείου από τον καιρό που τα τσίρκα ταξίδευαν από χωράφι σε χωράφι αλλά η Μαυροπούλου έγινε η μάγος του αλγορίθμου», τότε, ναι, σταματάς να παλεύεις να τα δεις όλα λογικά, όλα τακτοποιημένα μέσα σε συγκεκριμένο τόπο και εποχή. 

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την εικαστική έκθεση εδώ.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
«Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Εικαστικά / «Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απεικονίσεις του ερωτισμού, η Ελένη Μπαγάκη, η Σοφία Μιτσώλα και η Janice Nowinski προσφέρουν τρεις διαφορετικές οπτικές για το τι σημαίνει να βλέπεις –και να σε βλέπουν– με τους δικούς σου όρους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αρτεμίσια και το πρωτο-φεμινιστικό κεντρί της

Εικαστικά / Η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι ήταν πολύ περισσότερο από μια εκδικήτρια ηρωίδα της ζωγραφικής

Μια νέα έκθεση στο Παρίσι επιχειρεί να αναδείξει το έργο της γενναίας καλλιτέχνιδας της μπαρόκ ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με την πρώιμη φεμινιστική προσέγγιση, μέσα από μια φρέσκια οπτική, φωτίζοντας πτυχές πέρα από τη μυθολογία της προσωπικής της τραγωδίας και παρουσιάζοντας έργα της για πρώτη φορά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ