Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση

Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Ο Σαγκάλ ζωγραφίζει σκηνικό για τη Metropolitan Opera © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, photo © 2017 Isiz-Manuel Bidermanas
0

Το προσωπικό και αναγνωρίσιμο ονειρικο-λυρικό στυλ του εμπεριέχει στοιχεία κυβισμού, συμβολισμού αλλά και σουρεαλισμού. Στην πραγματικότητα, μέσα από την τέχνη του αναδεικνύει το φολκλόρ της πατρίδας του, τη ρωσική και εβραϊκή μουσική παράδοση, ενώ ουσιαστικά ποτέ του δεν εγκατέλειψε την αναπαραστατική και ανθρωποκεντρική ζωγραφική. Αυτή ακριβώς η πίστη του στον άνθρωπο τον οδήγησε και στις παραστατικές τέχνες, όπου βρήκε τον χώρο να δώσει σάρκα και οστά στη φαντασία του και να πειραματιστεί επί σκηνής με τα αγαπημένα του μοτίβα.

Αναμφίβολα η μουσική και ο χορός έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο έργο του Ρωσοεβραίου Μαρκ Σαγκάλ (1887-1985), ενός από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 20ού αι., και δεν είναι λίγα εκείνα τα έργα στα οποία βάζει ανθρώπους να παίζουν μουσική και να χορεύουν. Άλλωστε, όλες οι αιωρούμενες φιγούρες του δεν είναι σαν να χορεύουν στον ουρανό; Αυτές ακριβώς τις σκηνές της καθημερινότητας των απλών ανθρώπων στη ρωσική ύπαιθρο ήταν που αποπειράθηκε να αναπαραστήσει επί σκηνής, όποτε του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από τον χορό, το θέατρο και την όπερα. Τα πρώτα του σκηνικά τα έκανε για λογαριασμό των περίφημων Ρωσικών Μπαλέτων του Σεργκέι Ντιαγκίλεφ το 1911 και στη δεκαετία του 1920 φιλοτέχνησε τοιχογραφίες και σκηνικά για το Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο της Μόσχας. Συνέχισε να επιμελείται σκηνικά και κοστούμια μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Αυτές ακριβώς τις σκηνές της καθημερινότητας των απλών ανθρώπων στη ρωσική ύπαιθρο ήταν που αποπειράθηκε να αναπαραστήσει επί σκηνής. Τα πρώτα του σκηνικά τα έκανε για λογαριασμό των περίφημων Ρωσικών Μπαλέτων του Σεργκέι Ντιαγκίλεφ το 1911 και στη δεκαετία του 1920 φιλοτέχνησε τοιχογραφίες και σκηνικά για το Κρατικό Εβραϊκό Θέατρο της Μόσχας. Συνέχισε να επιμελείται σκηνικά και κοστούμια μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Το περίφημο LACMA, το Μουσείο Τέχνης του Λος Άντζελες (Los Angeles County Museum of Art), παρουσιάζει από τις 31 Ιουλίου μια πολύ ιδιαίτερη έκθεση με τίτλο «Chagall: Fantasies for the stage», εστιάζοντας στη δουλειά του ως σκηνογράφου και ενδυματολόγου σε 4 έργα: στα μπαλέτα «Aleko» (1942), «Πουλί της φωτιάς» (1945), «Δάφνις και Χλόη» (1959) και στην όπερα «Μαγικός Αυλός» (1967). Η έκθεση αποτελείται από 145 εκθέματα στα οποία συμπεριλαμβάνονται 41 κοστούμια, 100 μακέτες και σπάνιο κινηματογραφικό υλικό από την ιστορική παράσταση του «Aleko» το 1942. Παράλληλα, η έκθεση συνοδεύεται από εμβληματικούς πίνακες και σχέδια του σπουδαίου ζωγράφου.

Ο Σαγκάλ, ο οποίος ξεκίνησε τη σκηνογραφική του δραστηριότητα από τα Ρωσικά Μπαλέτα χάρη στον ιδιοφυή θρυλικό ιμπρεσάριο Ντιαγκίλεφ, συνέχισε να σχεδιάζει σκηνικά και κοστούμια στο Μεξικό, στη Νέα Υόρκη και στο Παρίσι, διατηρώντας μια βαθιά σχέση με τη μουσική και τον χορό καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του.

Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Mαρκ Σαγκάλ, Clown Παλιάτσος που παίζει το βιολί, 1941–42 © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, photo © 2017 Archives Marc et Ida Chagall, Paris
Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Κοστούμι για το μπαλέτο Firebird, 1945 © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, photo © 2017 Archives Marc et Ida Chagall, Paris

Η έκθεση στο Λος Άντζελες φέρνει πρώτη φορά σε επαφή το αμερικανικό κοινό με αυτή την πλευρά του Σαγκάλ, αποκαλύπτοντας την ενασχόλησή του με τον χώρο του θεάματος, της μουσικής και του χορού, αλλά και της μόδας, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της εξορίας του στην Αμερική λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και τα χρόνια που ακολούθησαν. Έτσι, η ιδιότητά του αυτή, που ξεκίνησε από την προεπαναστατική Ρωσία και συνεχίστηκε παράλληλα με τη ζωγραφική μέχρι τέλους, αποτελεί σήμερα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας των εικαστικών τεχνών του 20ού αι., καθώς προώθησε και εμπλούτισε τις μεγάλες συνεργασίες στον τομέα της μοντέρνας τέχνης.

Ο Σαγκάλ έφτασε στη Νέα Υόρκη το 1941προσκεκλημένος του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, καθώς κινδύνευε από τους ναζί λόγω της εβραϊκής του καταγωγής. Έναν χρόνο αργότερα το Ballet Theatre of New York (το οποίο εξελίχτηκε στο σημερινό American Ballet Theatre) του ανέθεσε τα σκηνικά και τα κοστούμια του «Aleko», πηγή έμπνευσης του οποίου υπήρξε το ποίημα του Αλεξάντερ Πούσκιν «Οι Τσιγγάνοι», γραμμένο το 1824. Η μουσική ήταν του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι και η χορογραφία του Λεονίντ Μασίν, επίσης εμιγκρέ και χορευτή των Ρωσικών Μπαλέτων ‒ ήταν ο χορευτής που πήρε τη θέση του Νιζίνσκι μετά την κρίση που υπέστη ο τελευταίος και αργότερα ο χορογράφος που υπέγραψε ολόκληρο το χορευτικό κομμάτι της εμβληματικής ταινίας «Τα κόκκινα παπούτσια».

 

Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Ο Μαγικός Αυλός, 1967, Metropolitan Opera, Νέα Υόρκη © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, photo: Frank Dunand/Metropolitan Opera Archives

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι λόγω των αυστηρών κανονισμών των συνδικάτων ο Σαγκάλ δεν μπορούσε να ζωγραφίσει ο ίδιος τα σκηνικά στη Νέα Υόρκη, όπως έκανε στο Μεξικό, όπου μεταφέρθηκε η παραγωγή και δόθηκε η πρεμιέρα. Το ίδιο συνέβη και με τα κοστούμια, τα οποία επίσης ζωγράφισε στο χέρι (παρόλο που έχουν περάσει 70 χρόνια, τα χρώματα παραμένουν ζωντανά και εντυπωσιάζουν) κι έχουν σαφείς επιρροές από τα υφαντά και τα παραδοσιακά ενδύματα του Μεξικού και της πατρίδας του, από τη ρωσική λαϊκή τέχνη, την ποίηση και τη μουσική. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας πολύ υποστηρικτική ήταν για τον Σαγκάλ η γυναίκα του Μπέλα, η οποία έψαχνε τις λαϊκές αγορές της πόλης, ανακαλύπτοντας υφάσματα και άλλα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, τα οποία ενέπνευσαν τον ζωγράφο. Στις επιρροές πρέπει να προσθέσουμε και τα αφηρημένα σχέδια και μοτίβα καλλιτεχνών όπως ο Ματίς, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά στη Νέα Υόρκη. Η πρεμιέρα δόθηκε στο Palacio de Bellas Artes της Πόλης του Μεξικού στις 8 Σεπτεμβρίου του 1942 και έναν μήνα μετά μεταφέρθηκε στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης. Το καλοκαίρι του 1943 το έργο παρουσιάστηκε και στο Hollywood Bowl του Λος Άντζελες.

Η συνεργασία του με το Ballet Theatre of New York συνεχίστηκε το 1945 με μια αναβίωση του μπαλέτου του Ίγκορ Στραβίνσκι «Το πουλί της φωτιάς», έργο του 1910 εμπνευσμένο από ρωσικά λαϊκά παραμύθια που πρωτοανέβασαν τα Ρωσικά Μπαλέτα. Η πρεμιέρα δόθηκε τον Οκτώβριο του 1945 στη Μετροπόλιταν Όπερα και ήταν τέτοια η επιτυχία του, που έκτοτε δεν έχει πάψει να παίζεται με τα ίδια (ανασκευασμένα εν μέρει) σκηνικά και κοστούμια ‒είχε ζωγραφίσει ακόμα και την αυλαία‒, αφού ο Μπαλανσίν φρόντισε να πάρει τα δικαιώματα για το New York City Ballet το οποίο διηύθυνε την εποχή εκείνη, ανανεώνοντας το 1970 την αρχική χορογραφία.

Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Μελέτη σκηνικού για το έργο Aleko: A Fantasy of St. Petersburg, 1942 © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, digital image © 2017 The Museum of Modern Art/licensed by SCALA/Art Resource, NY

Συγκλονισμένος από τον θάνατο της γυναίκας του, έπαψε να ζωγραφίζει, οριστικοποιώντας τη σχέση του με τη σκηνογραφία. Τα 80 περίπου κοστούμια του «Πουλιού της φωτιάς» είναι ό,τι πιο τολμηρό και πρωτοποριακό έκανε για το θέατρο, ιδιαίτερα τα φανταστικά ζώα και τέρατα που εμφανίζονται ως μέρος της ιστορίας. Στη δουλειά του αυτή συνεργάστηκε με την κόρη του Ίντα, με την οποία επιστράτευσαν νέα υλικά και τεχνικές, συμπεριλαμβανομένων διάφανων και χρωματιστών υφασμάτων και κολάζ, και κεντήματα με την εφαρμογή απλικέ, τα οποία αναδείκνυαν γλυπτές φόρμες.

Το 1948 επέστρεψε στην ελεύθερη πια Ευρώπη και στο Παρίσι, όπου το Μπαλέτο της Οπερά τού ανέθεσε τα σκηνικά και τα κοστούμια του μπαλέτου του Μορίς Ραβέλ «Δάφνις και Χλόη», που βασιζόταν στο έργο του Λόγγου. Αυτήν τη φορά τα μοτίβα και τα χρώματα ήταν εμπνευσμένα από τα ταξίδια που έκανε το 1952 και το 1954 στην Ελλάδα, προκειμένου να τον βοηθήσουν να εικονογραφήσει το έργο του Έλληνα ποιητή κατόπιν ανάθεσης του Τεριάντ. Συνεργάστηκε στενά με τον χορογράφο Ζορζ Σκιμπίν για να εναρμονίσει τους χορευτές και την κίνησή τους με τα κοστούμια. Οραματίστηκε τους χορευτές ως κινούμενες φιγούρες των ζωγραφικών του έργων κι έτσι τα κοστούμια ήταν ζωγραφισμένα επάνω τους, με ρέοντα χρώματα, ώστε να δίνουν την αίσθηση ενός χορού που κυλάει σαν νερό. Η πρεμιέρα δόθηκε τον Μάιο του 1959.

Τα κοστούμια και τα σκηνικά του Μαρκ Σαγκάλ σε μια μεγαλειώδη έκθεση Facebook Twitter
Κοστούμια για το Δάφνις και Χλόη, 1959, Paris, Opéra national, © 2017 Artists Rights Society (ARS), New York/ADAGP, Paris, photo © 2017 Museum Associates/LACMA
 

Ο «Μαγεμένος Αυλός», πρόταση την οποία ο Σαγκάλ δέχτηκε αμέσως μόλις του έγινε από τον διευθυντή της Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, Ρούντολφ Μπιγκ, είναι η μόνη όπερα την οποία υπέγραψε ως σκηνογράφος-ενδυματολόγος. Χρειάστηκαν 3 χρόνια για να ολοκληρώσει τα 120 κοστούμια και τα 14 σκηνικά. Οι πολύπλοκες αλλαγές σκηνικών και η πολυάριθμη παρουσία τραγουδιστών τον οδήγησαν να πειραματιστεί με διάφορες νεωτεριστικές τεχνικές και να επινοήσει μηχανικές λύσεις, συνεργαζόμενος στενά με τα συνεργεία της Μετροπόλιταν και συμβάλλοντας στην αισθητική αρτιότητα της παράστασης. Παρά τα πολλά πρακτικά προβλήματα, κατάφερε να υπογραμμίσει τις δυνατές χρωματικές αντιθέσεις και γεωμετρικές φόρμες σε αντίθεση με τον σκηνικό χώρο και την πλοκή. Οι μακέτες που παρουσιάζονται στην έκθεση αναδεικνύουν την ενδελεχή έρευνα που έκανε για τα κοστούμια, ενώ χρησιμοποιεί συχνά χρυσόχαρτο και κομμάτια υφάσματος. Μιμούμενος παλιότερες δουλειές του στο μπαλέτο, έχτισε το κάθε κοστούμι ξεχωριστά, χρησιμοποίησε κεντήματα δίνοντάς τους όγκο, φόρμα και πλούσια χρώματα. Το αποτέλεσμα ήταν μια σειρά από εντυπωσιακές ανθρωπόμορφες φιγούρες. Η πρεμιέρα δόθηκε στις 19 Φεβρουαρίου του 1967.

Η έκθεση «Chagall: Fantasies for the stage» θα διαρκέσει έως τις 18 Ιανουαρίου του 2018. 

Εικαστικά
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης πέταξε τον Πλάτωνα σε ένα escape room για την Μπιενάλε

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο συναρπαστικός εξπρεσιονισμός του Ζορζ Ρουό 

Εικαστικά / Ζορζ Ρουό: Ο μεγάλος λησμονημένος του εξπρεσιονισμού

Ο Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης συνδέθηκε με τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του. Μια έκθεση με σημαντικά του έργα τον επαναφέρει στο προσκήνιο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«ΤΕΧΝΗ – ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ»: Η διαρκής συμβολή των δύο ομάδων στην ανεπανάληπτη πολιτισμική κίνηση της Θεσσαλονίκης

Εικαστικά / «Διαγώνιος» και «Τέχνη»: Πρόσφεραν παιδεία στη Θεσσαλονίκη. Τώρα συναντιούνται ξανά σε μια έκθεση

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» επιστρέφουν στο προσκήνιο μέσα από ένα αφιέρωμα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που αναδεικνύει δύο ιστορικές ομάδες της πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «λίστα Τραμπ» και τα «απαράδεκτα έργα τέχνης» οδηγούν σε μια άλλη Αμερική

Εικαστικά / Tο μένος του Τραμπ για το Smithsonian: Λογοκρισία, ρατσισμός, λίστες με «απαράδεκτα» έργα

Με στόχο το μεγαλύτερο συγκρότημα μουσείων και ερευνητικών κέντρων στον κόσμο, ο Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο και λογοκρισία σε έργα τέχνης και στο περιεχόμενο εκθέσεων, κατηγορώντας το Smithsonian ως «woke» και απειλώντας με περικοπές της χρηματοδότησής του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Εικαστικά / Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Μια από τις πιο εξέχουσες συλλέκτριες στην Ευρώπη, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στην Ύδρα, αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή σουρεαλιστικής και μεταπολεμικής τέχνης που στεγάζει στο σπίτι της στο Λονδίνο -τη μεγαλύτερη αυτού του είδους- σε μια δημοπρασία-ορόσημο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

Εικαστικά / Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

«Τα έργα του αποθεώνουν την ικανότητα του έρωτα να μας αποσπά από την ιδέα του θανάτου». Και έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε στην αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο, και στην Αθήνα. Όλα σχεδόν, εκτός από το πιο γνωστό του, το οποίο οι επιμελητές απέρριψαν ως «κραυγαλέο»...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ