Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ: Μικρή αναδρομή στα έργα του

Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Henri de Toulouse-Lautrec, Une opération par le Docteur Péan à l’Hôpital International, 1891. Φωτο: Artcurial
0

Ένας σπάνιος πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που έμεινε σε ιδιωτική συλλογή για περισσότερο από έναν αιώνα βγαίνει σε δημοπρασία και η σπανιότητα οφείλεται στο θέμα του. Πρόκειται να δημοπρατηθεί στις 29 Ιουνίου από τον παρισινό οίκο Artcurial, με τιμή εκτίμησης περίπου ένα εκατομμύριο δολάρια, τιμή πολύ χαμηλότερη από αυτή που πουλήθηκε το έργο του La Blanchisseuse (1886-87) το 2005, στον οίκο Christie's, για 22,4 εκατομμύρια δολάρια.

Ο πίνακας είναι μακριά από τη συνήθη θεματική του Λοτρέκ: οι φίλες του στα καμπαρέ του Παρισιού και τα στενά της Μονμάρτης, η απεικόνιση της πολύχρωμης θεατρικής παριζιάνικης ζωής στα τέλη του 19ου αιώνα και οι εικόνες μιας παρακμής που έπαιρνε άλλο φως μέσα από τα έργα του.

Καμπαρέ, στενά, το Μουλέν Ρουζ και πάντα οι γυναίκες, αρτίστες, χορεύτριες, πόρνες, βεντέτες των καφέ σαντάν, ταυτίζονται απόλυτα με το όνομα ενός από τους μεγαλύτερους Γάλλους χαράκτες, ζωγράφους, σχεδιαστές και εικονογράφους που πέρασαν από την ιστορία της τέχνης,

Αυτό και άλλο ένα έργο του όμως ανήκουν σε μια ιδιαίτερη κατηγορία. Πρόκειται για το Une opération par le Docteur Péan à l'Hôpital International (1891) που απεικονίζει μια χειρουργική επέμβαση σε ένα παρισινό νοσοκομείο. Αφού ζωγράφισε τη σκηνή εκ του φυσικού, ο καλλιτέχνης το χάρισε στον γνωστό του γιατρό Frédéric Baumgarten, ο οποίος φαίνεται να στέκεται στο κέντρο παρατηρώντας τη χειρουργική επέμβαση. Το έργο ανήκει στην οικογένεια του Baumgarten για 130 χρόνια.

Καθώς δεν σταμάτησε να αποτελεί ποτέ αναπόσπαστο κομμάτι του κόσμου που τον περιέβαλλε και τον απαθανάτιζε καθημερινά, τα έργα του απεικόνιζαν με αξεπέραστη δύναμη τα πρόσωπα και την εποχή του.

Η μορφή που εκτελεί την εγχείρηση είναι ένας άλλος γιατρός, ο Emile Péan. Στον πίνακα απεικονίζεται με μαύρο χρώμα, με την πλάτη του προς τον θεατή, καθώς στέκεται πάνω από τον ασθενή. Συνοδεύεται από νοσοκόμα και βοηθό και περιβάλλεται από πολλούς άλλους γιατρούς που μελετούν τη διαδικασία.

O Ανρί ντε Τουλούζ Λοτρέκ είχε προσωπική σχέση με τους δυο γιατρούς και ήταν ασθενής τους. Ο νεαρός γόνος ιστορικής και αριστοκρατικής οικογένειας ήταν πάντα φιλάσθενος και έπειτα από δυο ατυχήματα στα 12 και 14 του χρόνια, όταν έσπασε το αριστερό και το δεξί του πόδι αντίστοιχα, η ανάπτυξή του σταμάτησε και έμεινε σχεδόν νάνος (είχε μόλις 1,50 μ. ύψος).

Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Ο κύριος Τουλούζ ζωγραφίζει τον κύριο Λοτρέκ, περ. 1891. Φωτομοντάζ του Maurice Guibert

Ο νάνος-ευγενής έζησε ανάμεσα στα κορίτσια της νύχτας που σήμερα θα είχαμε ξεχάσει, ως παρατηρητής και συμμέτοχος του καλλιτεχνικού αλλά και σκοτεινού λαϊφστάιλ της εποχής του.

Από το 1887, όταν έφτασε στο Παρίσι και νοίκιασε ένα διαμέρισμα πίσω από το νεκροταφείο της Μονμάρτης, ζούσε ανάμεσα σε ένα πλήθος από εργάτες, έμπορους, κακοποιούς, νταβατζήδες, πόρνες και ένα μποέμικο πλήθος καλλιτεχνών και δεν σταμάτησε να αναζητά τα θέματά του σε αλέες, σε μπαρ και μπορντέλα, στα διάσημα κλαμπ της εποχής όπως τα Le Chat Νoir (Ο Μαύρος Γάτος), Le Lapin Αgile (Το Σβέλτο Κουνέλι), La Cigale (Τo τζιτζίκι) και φυσικά στο Le Μoulin Rouge (Ο Κόκκινος Μύλος), αρχίζοντας ένα ταξίδι δημιουργικό, παρακμιακό και καταστρεπτικό που θα τον τοποθετούσε στο πάνθεον των μεταϊμπρεσιονιστών και θα τον συνέδεε άρρηκτα με τη νυχτερινή ζωή της εποχής του.

Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού (1882-1885) και το 1885 είχε ήδη δικό του εργαστήρι στη Mονμάρτη, Γνώριζε καλά το έργο των ιμπρεσιονιστών και ο πρώτος του πίνακας («Το τσίρκο Φερνάντο», 1888) θύμιζε από μορφική άποψη τον Μανέ, τον Ντεγκά και τον διάσημο την εποχή εκείνη σχεδιαστή αφισών, Ζιλ Σερέ.

Καθώς δεν σταμάτησε να αποτελεί ποτέ αναπόσπαστο κομμάτι του κόσμου που τον περιέβαλλε και τον απαθανάτιζε καθημερινά, τα έργα του απεικόνιζαν με αξεπέραστη δύναμη τα πρόσωπα και την εποχή του. Όπως και ο Ντεγκά, δούλεψε με μεγάλη ποικιλία υλικών και, ήδη από το 1891, η φήμη του ως σχεδιαστή αφισών και γενικά λιθογραφιών υπήρξε μεγάλη.

Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Η Marcelle Lender χορεύει μπολερό στο «Chilpéric», 1895–96. National Gallery of Art

Ο Λοτρέκ, μέγας εκκεντρικός, μέσα στον προσωπικό του μικρόκοσμο, κατέγραψε όσο κανένας άλλος μια καθημερινότητα με την έντονη αίσθηση της θεατρικότητας, μέσα από τους γυναικείους τύπους που στέκονται πάντα στο κέντρο του εικαστικού του κόσμου.

Παραδομένος στο αλκοόλ και τις καταχρήσεις, με διαλυμένη την υγεία του εξαιτίας της πνευματικής και φυσικής του εξάντλησης, ο Λοτρέκ μέσα από την ελευθερία που επέλεξε προκειμένου να δημιουργήσει χωρίς περιορισμούς, επέλεξε και τον δρόμο της προσωπικής καταστροφής.

Το 1899 νοσηλεύεται και αφήνει τα πινέλα του στην άκρη. Η υγεία του δεν επανήλθε ποτέ και επιστρέφει στο πατρικό του, στη μητέρα του, στης οποίας τα χέρια θα ξεψυχήσει, παράλυτος, στις 9 Σεπτεμβρίου του 1901.

Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Στο Moulin Rouge (Δυο γυναίκες χορεύουν βαλς), 1892. National Gallery in Prague
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Στο Μουλέν Ρουζ, 1890. Philadelphia Museum of Art
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Στο Μουλέν Ρουζ, 1892. Art Institute of Chicago. (Απεικονίζεται και ο ίδιος στο κέντρο του πίνακα)
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Στο κρεβάτι, 1893. Musée d'Orsay
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Προσωπογραφία της Suzanne Valadon, 1885. Museum, Buenos Aires
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Η Goulue φτάνει στο Moulin Rouge, 1892. Museum of Modern Art
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Η Jane Avril φεύγει από το Moulin Rouge, περ.1892. Wadsworth Atheneum Museum of Art
Σε δημοπρασία ένας μοναδικός πίνακας του Τουλούζ Λοτρέκ που απεικονίζει μια σκηνή χειρουργείου Facebook Twitter
Reine de Joie, 1892. Αφίσα του Λοτρέκ.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης πέταξε τον Πλάτωνα σε ένα escape room για την Μπιενάλε

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο συναρπαστικός εξπρεσιονισμός του Ζορζ Ρουό 

Εικαστικά / Ζορζ Ρουό: Ο μεγάλος λησμονημένος του εξπρεσιονισμού

Ο Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης συνδέθηκε με τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης στις αρχές του 20ού αιώνα αλλά ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του. Μια έκθεση με σημαντικά του έργα τον επαναφέρει στο προσκήνιο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«ΤΕΧΝΗ – ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ»: Η διαρκής συμβολή των δύο ομάδων στην ανεπανάληπτη πολιτισμική κίνηση της Θεσσαλονίκης

Εικαστικά / «Διαγώνιος» και «Τέχνη»: Πρόσφεραν παιδεία στη Θεσσαλονίκη. Τώρα συναντιούνται ξανά σε μια έκθεση

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» επιστρέφουν στο προσκήνιο μέσα από ένα αφιέρωμα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που αναδεικνύει δύο ιστορικές ομάδες της πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «λίστα Τραμπ» και τα «απαράδεκτα έργα τέχνης» οδηγούν σε μια άλλη Αμερική

Εικαστικά / Tο μένος του Τραμπ για το Smithsonian: Λογοκρισία, ρατσισμός, λίστες με «απαράδεκτα» έργα

Με στόχο το μεγαλύτερο συγκρότημα μουσείων και ερευνητικών κέντρων στον κόσμο, ο Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο και λογοκρισία σε έργα τέχνης και στο περιεχόμενο εκθέσεων, κατηγορώντας το Smithsonian ως «woke» και απειλώντας με περικοπές της χρηματοδότησής του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Εικαστικά / Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Μια από τις πιο εξέχουσες συλλέκτριες στην Ευρώπη, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στην Ύδρα, αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή σουρεαλιστικής και μεταπολεμικής τέχνης που στεγάζει στο σπίτι της στο Λονδίνο -τη μεγαλύτερη αυτού του είδους- σε μια δημοπρασία-ορόσημο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ