Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Δεν είναι έργο του μυστηριώδη καλλιτέχνη (άλλωστε κανείς, εκτός απ' τον Ιόλα, δεν είδε ακόμα κάποιον πίνακά του), αλλά ο Μυστικός Δείπνος του Andy Warhol, εξαιτίας του οποίου ο Ιόλας ανακάλυψε ένα ακόμα σπάνιο ταλέντο
1

Μοιάζει με ιστορία που θα άξιζε να γυριστεί σε κινηματογραφική ταινία:

Το 1986 ο κορυφαίος Έλληνας γκαλερίστας και σημαντικός συλλέκτης έργων μοντέρνας τέχνης Αλέξανδρος Ιόλας συναντιέται για μία ακόμη φορά με τον Andy Warhol στο Factory του δεύτερου, στη Νέα Υόρκη. (Ένα χρόνο μετά θα ήταν και οι δύο νεκροί.)

 

Εκεί ο Ιόλας γνωρίζει κάποιον του οποίου το πραγματικό όνομα δεν γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα, ο οποίος δεν ήταν εικαστικός -τουλάχιστον επισήμως- και βλέπει τα σχέδιά του. Εντυπωσιάζεται και θέλει να κάνει διάσημο τον άγνωστο καλλιτέχνη, θέλει να του κάνει μια έκθεση για την οποία θα συζητούσε όλος ο κόσμος της τέχνης. 

 

Δεν το κάνει ποτέ (αφού ο θάνατος τον προλαβαίνει) και ο άγνωστος καλλιτέχνης αποφασίζει να μην εκθέσει ποτέ τη δουλειά του. Λίγο πριν πεθάνει όμως, πράγμα που έγινε πριν από μόλις δέκα ημέρες, αλλάζει τη διαθήκη του και αποφασίζει να χαρίσει όλα τα έργα του στον συνεχιστή του Ιόλα και στενότερο συνεργάτη/βιογράφο του, τον Νίκο Σταθούλη.

Το LIFO.gr μίλησε με τον κύριο Σταθούλη, σύμβουλο τέχνης και πρόεδρο του Ιδρύματος Ιόλα (Fondation privée des Amis d'Alexandre Iolas) και τον συνεργάτη του Ιδρύματος, επιμελητή εκθέσεων, σύμβουλο προσωπικών συλλογών και συντηρητή ιστορικών κτιρίων Μάξιμο Στεργίου προσπαθώντας να εκμαιεύσει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη του οποίου έργα δεν έχει δει κανείς πλην του Ιόλα - ούτε καν ο μοναδικός κληρονόμος του άγνωστου καλλιτέχνη Ν. Σταθούλης που μας γνωστοποίησε ότι θα περάσει κάποιος καιρός μέχρι να καταλογογραφηθούν τα έργα και να σταλούν απ' τις ΗΠΑ στην Αθήνα. 

Τα στοιχεία που συλλέξαμε είναι τα εξής:

F.V.

Ημερομηνία γέννησης: 11 Νοεμβρίου 1969

Ημερομηνία θανάτου : 19 Ιουλίου 2016

Τόπος γέννησης: Γενοβα, Ιταλία

Τόπος θανάτου: Νέα Υόρκη

Ο F.V. γεννήθηκε σε ένα χωριό έξω από την Γένοβα της Ιταλίας. Μεγάλωσε μέσα σε συντηρητικό περιβάλλον με την μητέρα του. Στην ηλικία των 4 χρόνων, έχασε τον πατέρα του σε ατύχημα.

Σε ηλικία 15 ετών εγκαταλείπει το σπίτι του σε μια προσπάθεια απαγκίστρωσης από το βαθιά συντηρητικό, Καθολικό σχολείο στο οποίο φοιτούσε.

Στις αρχές Ιουνίου του 1984, φτάνει στη Νέα Υόρκη κι η πόλη του δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεται με ελευθερία, πράγμα που τον σοκάρει και τον ενθουσιάζει από την πρώτη στιγμή. Το πρωί εργάζεται στη λαχαναγορά του SoHo και το βράδυ μεθάει στα μπαρ της εποχής. Εκεί αρχίζει να γνωρίζει ανθρώπους της τέχνης και το ταξίδι στο μαγικό αυτό κόσμο αρχίζει...

 

Μεθάει με τον Keith Haring, τον Jean Michel Basquiat και άλλες προσωπικότητες που διασκέδαζαν στο στούντιο/γραφείο του Andy Warhol, το ονομαστό Factory. Εκεί κάνει κρυφά και τα πρώτα του σχέδια/σκίτσα βρίσκοντας για πρώτη φορά το δικό του τρόπο έκφρασης.

Το 1986 γνωρίζει τον Αλέξανδρο Ιόλα ο οποίος βρισκόταν στο Factory για να δει την πορεία του "Μυστικού Δείπνου", του περίφημου έργου που έφτιαξε ο Warhol, μετά από παραγγελία του Ιόλα, για να παρουσιαστεί σε έκθεση στο Μιλάνο, απέναντι από τη Santa Maria delle Grazie, όπου βρισκόταν το αυθεντικό αριστούργημα του Ντα Βίντσι. 

Ο κρυφός καλλιτέχνης, που τα πρωινά εργαζόταν στη λαχαναγορά του SoHo, εμπιστεύεται τον Ιόλα, και δε χάνει την ευκαιρία να δείξει, για πρώτη φορά, τα έργα του, σε έναν άνθρωπο που θαύμαζε και εκτιμούσε βαθιά.

Ο Ιόλας εκπλήσσεται από τα έργα και του υπόσχεται πως θα του κάνει την πρώτη του έκθεση και πως σύντομα όλοι θα μιλούν για αυτόν. Έπειτα ο σπουδαίος γκαλερίστας και συλλέκτης επιστρέφει στην Αθήνα όπου αρρωσταίνει βαριά και έπειτα από λίγο καιρό βρίσκεται ξανά στην Νέα Υόρκη (όχι όμως για κάποια έκθεση αλλά δυστυχώς για να αφήσει την τελευταία του πνοή). 

 

Ο F.V πέφτει σε βαριά κατάθλιψη πιστεύοντας πως μαζί με τον Ιόλα πέθανε και η οποιαδήποτε πιθανότητα αναγνώρισης του έργου του.

 Για χρόνια δεν ζωγραφίζει απολύτως τίποτα.

Κλείνεται στον εαυτό του και σύντομα γίνεται αλκοολικός.

 

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
O Αλέξανδρος Ιόλας με τον Άντι Γουόρχολ και τον Νίκο Σταθούλη στο "Factory", Νέα Υόρκη, 1985.
 

Το 1993, o F.V. ερωτεύεται έναν Αμερικανό. Η σχέση αυτή του δίνει τη δύναμη να αφήσει το αλκοόλ και υπό άκρα μυστικότητα 6 χρόνια μετά να πιάσει και πάλι το πινέλο. Επί χρόνια δημιουργεί χωρίς σταματημό, όμως κανένας γκαλερίστας δεν τον εμπνέει τόσο ώστε να του δείξει τη δουλειά του. Για χρόνια εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος για το βιοπορισμό του. Όμως το πάθος του για την τέχνη παραμένει αμείωτο.

 

Η σχέση του περνάει κρίση, και το 2003 τελειώνει οριστικά. Από εκείνη τη περίοδο και μετά δημιουργεί τα πιο εντυπωσιακά του έργα και συνεχίζει να ζωγραφίζει ακατάπαυστα. Επηρεασμένος από τους πρώτους καλλιτέχνες  που γνώρισε και είχε ως πρότυπα σε όλη την διάρκεια της ζωής του φτιάχνει έργα με χαρακτηριστικό στοιχείο το δικό του ανθρωπάκι το οποίο ίσως να αποτελεί και το πορτραίτο του.

 

Φτάνουμε στο σήμερα. Σε ηλικία 46 χρόνων εμφανίζει καρκίνο στο συκώτι, και λίγους μήνες μετά, τον Ιούλιο του 2016 αφήνει στην οικία του στην Νέα Υόρκη την τελευταία του πνοή. 

Έργα του δεν παρουσιάστηκαν πότε.

Άφησε όμως μια διαθήκη στην οποία μοναδικός κληρονόμος και συνεχιστής του έργου του είναι ο στενότερος συνεργάτης - βιογράφος του Ιόλα, του ανθρώπου που εμπιστεύτηκε όσο κανέναν άλλο, ο Ν. Σταθούλης.

Περιμένοντας τους προσεχείς μήνες να δούμε επιτέλους τα έργα του F.V. για να καταλάβουμε γιατί εντυπωσίασαν τόσο πριν από 30 χρόνια τον Ιόλα, παρουσιάζουμε σε αποκλειστικότητα στο LIFO.gr την τελευταία του επιστολή, με την οποία επικοινώνησε με τον, ανυποψίαστο μέχρι τότε, μοναδικό κληρονόμο του στην Ελλάδα.

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Πορτραίτο του Ιόλα από τον Άντι Γουόρχολ
 

Τα τελευταία λόγια του F.V.:

"Νίκο, εσύ είσαι ο άνθρωπος που ο Αλέξανδρος Ιόλας πίστεψε πως μπορείς να τον κρατήσεις αθάνατο. Ο μοναδικός άνθρωπος που είδε και σεβάστηκε τα έργα μου ήταν ο Αλέξανδρος Ιόλας. Και τώρα με το πλήρωμα του χρόνου μπορώ να σου εκμυστηρευτώ αυτές τις πληροφορίες.

Δυστυχώς κανείς σ' αυτήν τη πόλη δεν είναι όπως ήταν εκείνος. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να τον ακολουθήσω, και με την σειρά μου να εμπιστευτώ και εγώ εσένα.

Τα 236 έργα μου. Τα πάθη μιας ολόκληρης ζωής αποτυπωμένα πάνω στους καμβάδες μου. Μαζί με τα έργα θα βρεις και τον catalogue raissone. Μόνο σου ζήτω μια χάρη.  Ποτέ μην αποκαλύψεις το πραγματικό μου όνομα. Θέλω όλοι να θυμούνται τον F.V ακριβώς όπως έζησε: Έναν βαρετό ιδιωτικό υπάλληλο και ένα σωστό μέθυσο. Όσο για εσένα, που ξέρεις όλη την αλήθεια, σου ζήτω να κάνεις παγκοίνως γνωστό το έργο μου.

Και ξέρεις κάτι... ονόμασέ με Azazel.

Άλλωστε όλοι έχουμε έναν δαίμονα μέσα μας.

Αυτός με βασάνιζε σ' όλη μου τη ζωή. Μπορεί να πάρει επάξια και τη δόξα μου.

Νίκο σε φιλώ, και να θυμάσαι μην αφήνεις του δαίμονες να σε καθυποτάξουν. Είναι μαρτύριο η ζωή του καλλιτέχνη.

Καλό ταξίδι

Azazel..." 

2 Ιουνίου 2016, Νέα Υόρκη

Και η ιστορία συνεχίζεται...

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ