Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Δεν είναι έργο του μυστηριώδη καλλιτέχνη (άλλωστε κανείς, εκτός απ' τον Ιόλα, δεν είδε ακόμα κάποιον πίνακά του), αλλά ο Μυστικός Δείπνος του Andy Warhol, εξαιτίας του οποίου ο Ιόλας ανακάλυψε ένα ακόμα σπάνιο ταλέντο
1

Μοιάζει με ιστορία που θα άξιζε να γυριστεί σε κινηματογραφική ταινία:

Το 1986 ο κορυφαίος Έλληνας γκαλερίστας και σημαντικός συλλέκτης έργων μοντέρνας τέχνης Αλέξανδρος Ιόλας συναντιέται για μία ακόμη φορά με τον Andy Warhol στο Factory του δεύτερου, στη Νέα Υόρκη. (Ένα χρόνο μετά θα ήταν και οι δύο νεκροί.)

 

Εκεί ο Ιόλας γνωρίζει κάποιον του οποίου το πραγματικό όνομα δεν γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα, ο οποίος δεν ήταν εικαστικός -τουλάχιστον επισήμως- και βλέπει τα σχέδιά του. Εντυπωσιάζεται και θέλει να κάνει διάσημο τον άγνωστο καλλιτέχνη, θέλει να του κάνει μια έκθεση για την οποία θα συζητούσε όλος ο κόσμος της τέχνης. 

 

Δεν το κάνει ποτέ (αφού ο θάνατος τον προλαβαίνει) και ο άγνωστος καλλιτέχνης αποφασίζει να μην εκθέσει ποτέ τη δουλειά του. Λίγο πριν πεθάνει όμως, πράγμα που έγινε πριν από μόλις δέκα ημέρες, αλλάζει τη διαθήκη του και αποφασίζει να χαρίσει όλα τα έργα του στον συνεχιστή του Ιόλα και στενότερο συνεργάτη/βιογράφο του, τον Νίκο Σταθούλη.

Το LIFO.gr μίλησε με τον κύριο Σταθούλη, σύμβουλο τέχνης και πρόεδρο του Ιδρύματος Ιόλα (Fondation privée des Amis d'Alexandre Iolas) και τον συνεργάτη του Ιδρύματος, επιμελητή εκθέσεων, σύμβουλο προσωπικών συλλογών και συντηρητή ιστορικών κτιρίων Μάξιμο Στεργίου προσπαθώντας να εκμαιεύσει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη του οποίου έργα δεν έχει δει κανείς πλην του Ιόλα - ούτε καν ο μοναδικός κληρονόμος του άγνωστου καλλιτέχνη Ν. Σταθούλης που μας γνωστοποίησε ότι θα περάσει κάποιος καιρός μέχρι να καταλογογραφηθούν τα έργα και να σταλούν απ' τις ΗΠΑ στην Αθήνα. 

Τα στοιχεία που συλλέξαμε είναι τα εξής:

F.V.

Ημερομηνία γέννησης: 11 Νοεμβρίου 1969

Ημερομηνία θανάτου : 19 Ιουλίου 2016

Τόπος γέννησης: Γενοβα, Ιταλία

Τόπος θανάτου: Νέα Υόρκη

Ο F.V. γεννήθηκε σε ένα χωριό έξω από την Γένοβα της Ιταλίας. Μεγάλωσε μέσα σε συντηρητικό περιβάλλον με την μητέρα του. Στην ηλικία των 4 χρόνων, έχασε τον πατέρα του σε ατύχημα.

Σε ηλικία 15 ετών εγκαταλείπει το σπίτι του σε μια προσπάθεια απαγκίστρωσης από το βαθιά συντηρητικό, Καθολικό σχολείο στο οποίο φοιτούσε.

Στις αρχές Ιουνίου του 1984, φτάνει στη Νέα Υόρκη κι η πόλη του δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεται με ελευθερία, πράγμα που τον σοκάρει και τον ενθουσιάζει από την πρώτη στιγμή. Το πρωί εργάζεται στη λαχαναγορά του SoHo και το βράδυ μεθάει στα μπαρ της εποχής. Εκεί αρχίζει να γνωρίζει ανθρώπους της τέχνης και το ταξίδι στο μαγικό αυτό κόσμο αρχίζει...

 

Μεθάει με τον Keith Haring, τον Jean Michel Basquiat και άλλες προσωπικότητες που διασκέδαζαν στο στούντιο/γραφείο του Andy Warhol, το ονομαστό Factory. Εκεί κάνει κρυφά και τα πρώτα του σχέδια/σκίτσα βρίσκοντας για πρώτη φορά το δικό του τρόπο έκφρασης.

Το 1986 γνωρίζει τον Αλέξανδρο Ιόλα ο οποίος βρισκόταν στο Factory για να δει την πορεία του "Μυστικού Δείπνου", του περίφημου έργου που έφτιαξε ο Warhol, μετά από παραγγελία του Ιόλα, για να παρουσιαστεί σε έκθεση στο Μιλάνο, απέναντι από τη Santa Maria delle Grazie, όπου βρισκόταν το αυθεντικό αριστούργημα του Ντα Βίντσι. 

Ο κρυφός καλλιτέχνης, που τα πρωινά εργαζόταν στη λαχαναγορά του SoHo, εμπιστεύεται τον Ιόλα, και δε χάνει την ευκαιρία να δείξει, για πρώτη φορά, τα έργα του, σε έναν άνθρωπο που θαύμαζε και εκτιμούσε βαθιά.

Ο Ιόλας εκπλήσσεται από τα έργα και του υπόσχεται πως θα του κάνει την πρώτη του έκθεση και πως σύντομα όλοι θα μιλούν για αυτόν. Έπειτα ο σπουδαίος γκαλερίστας και συλλέκτης επιστρέφει στην Αθήνα όπου αρρωσταίνει βαριά και έπειτα από λίγο καιρό βρίσκεται ξανά στην Νέα Υόρκη (όχι όμως για κάποια έκθεση αλλά δυστυχώς για να αφήσει την τελευταία του πνοή). 

 

Ο F.V πέφτει σε βαριά κατάθλιψη πιστεύοντας πως μαζί με τον Ιόλα πέθανε και η οποιαδήποτε πιθανότητα αναγνώρισης του έργου του.

 Για χρόνια δεν ζωγραφίζει απολύτως τίποτα.

Κλείνεται στον εαυτό του και σύντομα γίνεται αλκοολικός.

 

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
O Αλέξανδρος Ιόλας με τον Άντι Γουόρχολ και τον Νίκο Σταθούλη στο "Factory", Νέα Υόρκη, 1985.
 

Το 1993, o F.V. ερωτεύεται έναν Αμερικανό. Η σχέση αυτή του δίνει τη δύναμη να αφήσει το αλκοόλ και υπό άκρα μυστικότητα 6 χρόνια μετά να πιάσει και πάλι το πινέλο. Επί χρόνια δημιουργεί χωρίς σταματημό, όμως κανένας γκαλερίστας δεν τον εμπνέει τόσο ώστε να του δείξει τη δουλειά του. Για χρόνια εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος για το βιοπορισμό του. Όμως το πάθος του για την τέχνη παραμένει αμείωτο.

 

Η σχέση του περνάει κρίση, και το 2003 τελειώνει οριστικά. Από εκείνη τη περίοδο και μετά δημιουργεί τα πιο εντυπωσιακά του έργα και συνεχίζει να ζωγραφίζει ακατάπαυστα. Επηρεασμένος από τους πρώτους καλλιτέχνες  που γνώρισε και είχε ως πρότυπα σε όλη την διάρκεια της ζωής του φτιάχνει έργα με χαρακτηριστικό στοιχείο το δικό του ανθρωπάκι το οποίο ίσως να αποτελεί και το πορτραίτο του.

 

Φτάνουμε στο σήμερα. Σε ηλικία 46 χρόνων εμφανίζει καρκίνο στο συκώτι, και λίγους μήνες μετά, τον Ιούλιο του 2016 αφήνει στην οικία του στην Νέα Υόρκη την τελευταία του πνοή. 

Έργα του δεν παρουσιάστηκαν πότε.

Άφησε όμως μια διαθήκη στην οποία μοναδικός κληρονόμος και συνεχιστής του έργου του είναι ο στενότερος συνεργάτης - βιογράφος του Ιόλα, του ανθρώπου που εμπιστεύτηκε όσο κανέναν άλλο, ο Ν. Σταθούλης.

Περιμένοντας τους προσεχείς μήνες να δούμε επιτέλους τα έργα του F.V. για να καταλάβουμε γιατί εντυπωσίασαν τόσο πριν από 30 χρόνια τον Ιόλα, παρουσιάζουμε σε αποκλειστικότητα στο LIFO.gr την τελευταία του επιστολή, με την οποία επικοινώνησε με τον, ανυποψίαστο μέχρι τότε, μοναδικό κληρονόμο του στην Ελλάδα.

Το μυστικό ενός «βαρετού ιδιωτικού υπαλλήλου και σωστού μέθυσου» που ίσως ταράξει τον κόσμο της τέχνης Facebook Twitter
Πορτραίτο του Ιόλα από τον Άντι Γουόρχολ
 

Τα τελευταία λόγια του F.V.:

"Νίκο, εσύ είσαι ο άνθρωπος που ο Αλέξανδρος Ιόλας πίστεψε πως μπορείς να τον κρατήσεις αθάνατο. Ο μοναδικός άνθρωπος που είδε και σεβάστηκε τα έργα μου ήταν ο Αλέξανδρος Ιόλας. Και τώρα με το πλήρωμα του χρόνου μπορώ να σου εκμυστηρευτώ αυτές τις πληροφορίες.

Δυστυχώς κανείς σ' αυτήν τη πόλη δεν είναι όπως ήταν εκείνος. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να τον ακολουθήσω, και με την σειρά μου να εμπιστευτώ και εγώ εσένα.

Τα 236 έργα μου. Τα πάθη μιας ολόκληρης ζωής αποτυπωμένα πάνω στους καμβάδες μου. Μαζί με τα έργα θα βρεις και τον catalogue raissone. Μόνο σου ζήτω μια χάρη.  Ποτέ μην αποκαλύψεις το πραγματικό μου όνομα. Θέλω όλοι να θυμούνται τον F.V ακριβώς όπως έζησε: Έναν βαρετό ιδιωτικό υπάλληλο και ένα σωστό μέθυσο. Όσο για εσένα, που ξέρεις όλη την αλήθεια, σου ζήτω να κάνεις παγκοίνως γνωστό το έργο μου.

Και ξέρεις κάτι... ονόμασέ με Azazel.

Άλλωστε όλοι έχουμε έναν δαίμονα μέσα μας.

Αυτός με βασάνιζε σ' όλη μου τη ζωή. Μπορεί να πάρει επάξια και τη δόξα μου.

Νίκο σε φιλώ, και να θυμάσαι μην αφήνεις του δαίμονες να σε καθυποτάξουν. Είναι μαρτύριο η ζωή του καλλιτέχνη.

Καλό ταξίδι

Azazel..." 

2 Ιουνίου 2016, Νέα Υόρκη

Και η ιστορία συνεχίζεται...

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Κατερίνα Κομιανού θέλει να δούμε τα πράγματα «λίγο πριν αλλάξουν»

Εικαστικά / Η Κατερίνα Κομιανού θέλει να δούμε τα πράγματα «λίγο πριν αλλάξουν»

Η Κατερίνα Κομιανού περιπλανιέται στην πόλη εξερευνώντας την αστική τοπογραφία και καταγράφει την πολιτική πραγματικότητα μέσα από δημόσια γλυπτά και αντικείμενα στο κέντρο της Αθήνας με μια αναλογική φωτογραφική μηχανή ή μια ερασιτεχνική Super8.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ