Η εξαφάνιση της Τζοκόντα

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Το κενό που άφησε ο πίνακας της Τζοκόντας στον τοίχο του Λούβρου όπου ήταν κρεμασμένος.
0

Μετά την κλοπή του από το Λούβρο, ο πίνακας του Leonardo Da VinciΔύο έμεινε άφαντος δύο ολόκληρα χρόνια. Οι εξήντα Γάλλοι επιθεωρητές που ανέλαβαν την υπόθεση δεν κατάφεραν να βρουν το παραμικρό ίχνος του, παρά μόνο τα δακτυλικά αποτυπώματα που είχε αφήσει ο δράστης, ο τριαντάχρονος Ιταλός Vincenzo Peruggia, μπογιατζής στο επάγγελμα, επομένως και "λίγο καλλιτέχνης" όπως ισχυρίστηκε και ο ίδιος. Ο Peruggia δεν δυσκολεύτηκε καθόλου ν' αφαιρέσει το έργο.

«Η αίθουσα ήταν άδεια και η Τζοκόντα μου χαμογελούσε. Ήμουν απολύτως αποφασισμένος να την κλέψω. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ξεκρέμασα τον πίνακα από τον τοίχο. Αφαίρεσα το κάδρο και πήγα να το αφήσω κάτω από μία σκάλα που ήξερα καλά. Επαναλαμβάνω πως χρειάστηκα μόνο λίγα λεπτά για να πραγματοποιήσω την κλοπή μου. Μετά από λίγο, επέστρεψα στην αίθουσα όπου βρισκόταν η Τζοκόντα. Πήρα τότε τον πίνακα και τον έκρυψα κάτω από την ποδιά μου. Έφυγα χωρίς να με υποψιαστεί κανείς». Πράγματι, δεν έγειρε υποψίες γιατί δεν ήταν άγνωστος στο Λούβρο. Γνώριζε καλά τις συνθήκες φύλαξης των έργων γιατί είχε τύχει να τοποθετήσει μέχρι και προστατευτικό τζάμι μπροστά στην ίδια την Τζοκόντα.

Ο δράστης ήταν ο τριαντάχρονος Ιταλός Vincenzo Peruggia, μπογιατζής στο επάγγελμα, επομένως και "λίγο καλλιτέχνης" όπως ισχυρίστηκε και ο ίδιος.

Για πολύ καιρό δεν έκανε καμιά ενέργεια για να ξεφορτωθεί τον πίνακα. Τυλιγμένο σε κόκκινο βελούδο, το φύλαγε κάτω από το κρεβάτι του. Όσο το είχε κρυμμένο, η αστυνομία έχανε την ώρα της στρέφοντας τις υποψίες της κατά του ποιητή Guillaume Apollinaire που για κακή του τύχη συνδεόταν φιλικά με έναν Βέλγο απατεώνα που λυμαινόταν τις αίθουσες του Λούβρου, αρπάζοντας (ή "πηγαίνοντας για ψώνια", όπως έλεγε) διάφορα αντικείμενα. Κάποια αφρικανικά αγαλματίδια που είχαν πέσει με αυτόν τον τρόπο στα χέρια του Apollinaire και του Picasso, είχαν επισπεύσει την κυβιστική εξέλιξη του τελευταίου. Όταν άρχισε να σφίγγει ο κλοιός, οι δυο τους κατευθήνθηκαν προς το Σηκουάνα όπου γυρνόφερναν ένα ολόκληρο βράδυ με την πρόθεση να τα ξεφορτωθούν. Τελικά τα παρέδωσαν στην αστυνομία. Ο Picasso αφέθηκε ελεύθερος, όχι όμως και ο Apollinaire που συνελήφθη για παράνομη κατοχή κλοπιμαίων και φυλακίστηκε για λίγο.

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τα στοιχεία που πήρε η ιταλική αστυνομία από τον Vincenzo Peruggia.

Ο πραγματικός υπαίτιος της κλοπής της Τζοκόντας ανακαλύφθηκε πολύ αργότερα όταν έβγαλε τον πίνακα από κάτω απ' το κρεβάτι του για να τον πάει στην Ιταλία. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι ενήργησε για πατριωτικούς λόγους, για να επιστραφεί ο πίνακας στη χώρα του (απ' όπου τον είχε βγάλει ωστόσο ο ίδιος ο Da Vinci για να τον πουλήσει στο Γάλλο Βασιλιά Francois 1er), αλλά φαίνεται πως τελικά οι ωφελιμιστικοί λόγοι υπερίσχυσαν των συναισθηματικών γιατί κατέληξε ν' απευθύνθεί με κάποια δόση αφέλειας σε έναν αντικέρ της Φλωρεντίας που προσφερόταν μέσω αγγελίας ν' αγοράσει οτιδήποτε σχετικό με την τέχνη. Ο αντικέρ ήταν γνώστης, και παρ' όλο που αιφνιδιάστηκε από μία προσφορά που θεώρησε εντελώς αστεία, δέχτηκε να ακολουθήσει τον Peruggia στο ξενοδοχείο του για να δει αυτήν την περίφημη Τζοκόντα που για 500.000 φράγκα θα μπορούσε να γίνει δική του. Ο Alfred Geri δεν άργησε όμως να βεβαιωθεί όταν παραμέρισε το κόκκινο βελουδένιο κάλυμμα ότι βρισκόταν πράγματι μπροστά στο ένα και μοναδικό έργο του Leonardo Da Vinci (δεν είχε αναδειχθεί ακόμη τότε κάτω από τη μουντζούρα της μία δίδυμη, αν και πολύ λιγότερο μυστηριώδης Μόνα Λίζα στο Μουσείο του Πράντο).

Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Το εξώφυλλο της εφημερίδας Le Petit Parisien με την είδηση της κλοπής του πίνακα : "Ο διάσημος πίνακας του Leonardo Da Vinci "La Joconde" εξαφανίστηκε από το Μουσείο του Λούβρου. Πως και από πότε, δεν ξέρουμε. Μας μένει το κάδρο". Πάνω δεξιά η αναπαράσταση της κλοπής από τον Vincenzo Peruggia.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Οι δύο πανομοιότυπες φωτογραφίες που επέτρεψαν την ακριβή ταυτοποίηση του πίνακα. Η μία λήψη -CLICHÉ BRAUN et Cie- έγινε στο Λούβρου πριν την κλοπή, και η άλλη -CLICHÉ-A.-BROGI- στην Galleria degli Uffizi στη Φλωρεντία το Δεκέμβρη του 1913.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Οι περιπλανήσεις της Τζοκόντα στις φτωχικές γειτονιές. Από αριστερά προς τα δεξιά : La Cite du Heron στο Παρίσι, το ξενοδοχείο Tripoli στη Φλωρεντία (το δωμάτιο σημειώνεται με ένα σταυρό), το εργατικό δωμάτιο και η αποθήκη στο Παρίσι όπου η Τζοκόντα "διέμεινε" κρυμμένη δύο χρόνια.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Δύο πίνακες που σχετίζονται με την υπόθεση της κλοπής της Τζοκόντα, ο ένας του Louis Beroud (Mona Lisa au Louvre, 1911) και ο άλλος του Sir William Nicholson (Return of the Mona Lisa, 1914). Ο ζωγράφος Louis Beroud ήταν αυτός που ανακάλυψε πρώτος την κλοπή του έργου, καθώς πήγαινε τακτικά στο Λούβρο για να κάνει σχέδια για το συγκεκριμένο αυτό έργο του.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η αναγνώριση της Τζοκόντα στη Φλωρεντία. Στην αίθουσα της Galleria degli Uffizi όπου μεταφέρθηκε ο πίνακας, επετράπη η είσοδος μόνο στους G. Poggi, Διευθυντή της Galleria , M. Corrado Ricci, Γενικό Διευθυντή της Σχολής Καλών Τεχνών, Luigi Cavenaghi, ζωγράφο που ανέλαβε την αποκατάσταση του Μυστικού Δείπνου, όπως και στον φωτογράφο-ανταποκριτή του μεγάλου γαλλικού περιοδικού "L'Illustration" που τράβηξε και τη φωτογραφία. Δεξιά ο Alfred Geri, ο αντικέρ που δέχτηκε την επίσκεψη του Vincenzo Peruggia προκειμένου ν' αγοράσει το έργο.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Μία πρώτη ομάδα επισκεπτών (πάνω δεξιά) καλείται να δει τον πίνακα που εκτίθεται για ένα μικρό διάστημα μετά την ανευρεσή του στην Galleria degli Uffizi στη Φλωρεντία.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η επιστροφή της Τζοκόντα με κάθε επισημότητα στο Λούβρο το Γενάρη του 1914, με μία μικρή καθυστέρηση που οφειλόταν σε δύο εκθέσεις που έγιναν για τον πίνακα, η μία στη Ρώμη και η άλλη στη Φλωρεντία.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Μεγάλη επιτυχία γνώρισαν οι καρτ ποστάλ με θέμα την περιπέτεια της Τζοκόντα, και κυρίως οι χιουμοριστικές. Πλανόδιοι πωλητές είχαν ειδικευτεί μάλιστα σ'αυτές.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η επιστροφή της Τζοκόντα. Φωτογραφία και χιουμοριστικές καρτ ποστάλ της εποχής
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Αποκριάτικο άρμα με την απαγωγή της Τζοκόντα, που περιχαρής ορμάει έξω από την κορνίζα της.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Στις γαλλικές Απόκριες, οι καρναβαλιστές δεν έχασαν την ευκαιρία να διακωμωδήσουν με ξεχωριστά άρματα την κλοπή της Τζοκόντα (με θέμα πότε την αρπαγή, και πότε την επιστροφή της).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
"Αγαπητέ γαμπρέ μου, αγαπητή μου νύφη. Χαίρομαι που σας στέλνω αυτήν την Τζοκόντα για την οποία μιλάει όλος ο κόσμος. Ρωτήστε παρακαλώ τον Μισέλ αν μπορεί να μου βρει κάνα δυο σακιά πατάτες, αν αυτό βέβαια σας είναι εύκολο. Θα τα πληρώσω μόλις ενημερωθώ για την αξία τους. Υπολογίζοντας στην καλή σας θέληση, σας ευχαριστώ εκ των προτέρων".
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τα οργανωμένα ταξίδια της Τζοκόντα στη Νέα Υόρκη το 1963 (κάτω), και το 1974 στο Τόκιο (πάνω δεξιά) και τη Μόσχα (πάνω αριστερά).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Επιστροφή το 1945 της Τζοκόντα στο Λούβρο.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Φωτογραφία του Michel Maïofis, La Joconde (1943). - Café Mont Lozère - Beaubourg, Paris.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τζέιν Μάνσφιλντ - Σοφία Λόρεν
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
On a vole la Joconde (1966), γαλλική ταινία του Michel Deville με τους Γιώργο Τσακίρη και Marina Vlady.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Will Hay και Lilli Palmer, οι πρωταγωνιστές της ταινίας.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Der Raub der Mona Lisa(1931), ταινία του Ούγγρου σκηνοθέτη Géza von Bolváry.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η Τζοκόντα του Λούβρου και η Τζοκόντα του Πράντο (μετά από την αφαίρεση του μαύρου επιπρόσθετου φόντου).
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Η Μόνα Λίσα του βραζιλιάνικου μοντερνισμού ήταν πιο άτυχη. Ο πίνακας με τον τίτλο "Samba" (1925) του βραζιλιάνου ζωγράφου Di Cavalcanti έγινε στάχτη όταν από βραχυκύκλωμα του κλιματισμού πήρε φωτιά και καταστράφηκε η κατοικία του γνωστού συλλέκτη Jean Boghici στο Rio de Janeiro.
Η εξαφάνιση της Τζοκόντα Facebook Twitter
Τρεις χιουμοριστικές κάρτες: "Ορίστε τι έδωσε η Μόνα Λίζα στους θαυμαστές της". // "Ευχαριστημένη που μετά από 400 χρόνια βρήκα πάλι την ευκαιρία να το σκάσω". // "Πάω να ανταμώσω τον Ντα Βίντσι μου. Γεια σας αγαπητοί μου και ευχαριστώ".
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Εικαστικά / Τι μας λέει για το μέλλον της τέχνης αυτό το meme με την αραχτή Μόνα Λίζα στο άδειο Λούβρο;

Το πιθανότερο είναι ότι θα κατοχυρωθούν νέες ιεραρχίες και ανισότητες στον κόσμο της τέχνης. Οι ιδιωτικές ξεναγήσεις με αντάλλαγμα χορηγίες και δωρεές, που ήδη αποτελούν μέρος της οικονομίας πολλών μουσείων, είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν.
Ταξίδι στις κατακόμβες του Παρισιού

Urban Culture / Ταξίδι στις κατακόμβες του Παρισιού

Μια αχανής, απαγορευμένη πόλη διακλαδώνεται κάτω από το Παρίσι, γεμάτη κατακόμβες, σκελετούς, υπόγεια ύδατα και rave parties. Mε αφορμή το βιβλίο του ΜacFarlane «Υπογαία» που μόλις μεταφράστηκε στα ελληνικά, επιχειρούμε μια εικονογραφική κατάδυση σε ένα από τα πιο γοητευτικά θέματα της urban μυθολογίας.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος στην μεγαλειώδη έκθεση του Bill Viola στο Grand Palais

Εικαστικά / Όταν ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος είχε επισκεφθεί τη μεγαλειώδη έκθεση του Bill Viola στο Grand Palais

Μια ανταπόκριση του εκδότη της LiFO από το 2014, τότε που το Παρίσι φιλοξενούσε τη μεγάλη αναδρομική έκθεση του σπουδαίου καλλιτέχνη που πέθανε σήμερα.
ΣΤΑΘΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟΣ
Δημοκρατία

Εικαστικά / «Δημοκρατία»: Η πολιτική λειτουργία της τέχνης στη νέα έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης

Η νέα έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης ανιχνεύει τη σχέση της τέχνης με την πολιτική ιστορία στη νότια Ευρώπη κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο καθοριστικές περιόδους για την ιστορία της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τα πλάσματα του Πικάσο συναντούν τους μύθους της αρχαιότητας στο Μουσείο Ελεύθερνας

Εικαστικά / Τα πλάσματα του Πικάσο συναντούν τους μύθους της αρχαιότητας στο Μουσείο Ελεύθερνας

Ο Μινώταυρος και ο Πάνας, οι Σάτυροι και οι Φαύνοι από τον ακαταμάχητο εικονογραφικό κόσμο του Πικάσο συνομιλούν με τις αρχαιότητες του Αρχαιολογικού Μουσείου Ελεύθερνας στην Κρήτη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η σπουδαία Κάρα Γουόκερ και τα εντυπωσιακά αυτόματα γλυπτά της 

Εικαστικά / Η σπουδαία Κάρα Γουόκερ και τα εντυπωσιακά αυτόματα γλυπτά της 

Στην έκθεσή της στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο χρησιμοποιεί ρομπότ και γλυπτές φιγούρες για να εκφράσει με φαντασία και χιούμορ ζοφερές ιστορίες για τη δυστοπική Αμερική των μη προνομιούχων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Εκθέσεις

Εικαστικά / Σύγχρονη τέχνη έξω από τα όρια των γκαλερί

Τέσσερις εκθέσεις με ξεχωριστό ενδιαφέρον, έξω από τους καθιερωμένους χώρους, στον εμβληματικό Βοτανικό Κήπο Διομήδους, σε ένα κτήμα βιολογικής καλλιέργειας στο Μαρκόπουλο Αττικής, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και στην Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ, μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε έργα σύγχρονης τέχνης σε περιβάλλοντα που προκαλούν νέες αναγνώσεις και αφηγήσεις, οι οποίες αφορούν την ιστορία, τη φύση και τον ρόλο της τέχνης στη δημόσια σφαίρα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ayumi Paul και η τελετουργία της χειροτεχνίας

Εικαστικά / Η Ayumi Paul, οι Δελφοί και η τελετουργία της χειροτεχνίας

H διεπιστημονική καλλιτέχνιδα εμπνέεται από την κοιλάδα την οποία περνούσαν οι επισκέπτες του μαντείου και την αρχαία τέχνη, μεταφέρει στο χαρτί τις λατρείες και τα οράματα της φύσης μέσα από τις βελονιές της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τα νέα έργα του Άνσελμ Κίφερ στην Αθήνα

Εικαστικά / Τα νέα έργα του Άνσελμ Κίφερ στην Αθήνα

Ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή καλλιτέχνες και ίσως ο μεγαλύτερος μεταπολεμικός καλλιτέχνης της Γερμανίας παρουσιάζει τα αποκαλυπτικά τοπία του, μια συγχώνευση καταστροφής και δημιουργίας στην γκαλερί Gagosian.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια έκθεση για την Άσπα Στασινοπούλου στο Back to Athens 2024

Εικαστικά / Μια έκθεση για την Άσπα Στασινοπούλου και την απείθαρχη τέχνη της

Από τις 26 ως τις 30 Ιουνίου, στο Back to Athens παρουσιάζονται 20 επιμελητικές εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές με περισσότερους από 190 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η σπουδαία, ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή Penny Siopis στο ΕΜΣΤ 

Εικαστικά / Penny Siopis: Το πολυδιάστατο έργο της ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανής καλλιτέχνιδας στο ΕΜΣΤ

Το απαρτχάιντ, η αποαποικιοποίηση, η μετανάστευση, η γυναικεία ματιά, η σεξουαλική βία και η υλικότητα στην τέχνη είναι μερικά από τα θέματα που επανέρχονται στο έργο της σημαντικής αυτής γυναίκας και καλλιτέχνιδας, η οποία παράλληλα ανακαλύπτει και αποκαλύπτει την ελληνική πλευρά της μέσα από την Ιστορία και την εξορία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ύδρα: Οι νέες εκθέσεις - καθρέφτες της εποχής μας 

Εικαστικά / Ύδρα: Τέσσερις νέες εκθέσεις-καθρέφτες της εποχής μας

Οι εκθέσεις στην Ύδρα συνδυάζουν τις όψεις της σύγχρονης τέχνης με έργα που συνομιλούν με τον ψυχισμό και την κοινωνία, δημιουργώντας ένα απροσδόκητο μείγμα καλλιτεχνικών έργων με διαφορετικές καταγωγές και υπόβαθρα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Δάκης Ιωάννου

Εικαστικά / H λέξη που απεχθάνεται ο Δάκης Ιωάννου είναι το «support»

Ο ιδρυτής του ΔΕΣΤΕ και ένας από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες παγκοσμίως είναι εκείνος που έκανε το νησί της Ύδρας hot spot για τους ανθρώπους της τέχνης. Και υπερηφανεύεται πως στα εγκαίνια των εκθέσεων συρρέει τόσο κόσμος έχοντας λάβει απλά ένα mail.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H σύγχρονη ελληνική κεραμική έχει πια τη δική της Μπιενάλε

Αποστολή στη Σαντορίνη / H σύγχρονη ελληνική κεραμική έχει πια τη δική της Μπιενάλε

Με έργα Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, η 1η Μπιενάλε Σύγχρονης Κεραμικής εγκαινιάστηκε μέσα στο περίφημο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, κοντά σε έναν από τους πιο συγκλονιστικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, το Ακρωτήρι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η εξαιρετική περίπτωση της Phyllida Barlow που ο κόσμος της τέχνης ανακάλυψε αργά

Εικαστικά / Η εξαιρετική περίπτωση της Phyllida Barlow που ο κόσμος της τέχνης ανακάλυψε αργά

Το έργο της «RIG: untitled; blocks», με τα ανορθόδοξα υλικά και τη γλυπτική που δεν μοιάζει με τέτοια, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και τον Οργανισμό Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φίκος - Για το εκκλησάκι του Μυταρά

Guest Editors / «Το έφτιαξε όπως το ένιωσε εκείνη τη στιγμή»: Ο Φίκος γράφει για το κλείσιμο του παρεκκλησιού του Μυταρά

Το ιδανικό θα ήταν να έχουμε μια ζωντανή παράδοση στην οποία ο καλλιτέχνης εκφράζει (την κοινωνία του) και εκφράζεται. Δυστυχώς ξεμένουμε με δύο επιλογές: από τη μια ένα καλλιτεχνικό νεκροταφείο και από την άλλη ένα δυσλειτουργικό αλλά ζωντανό έργο.
ΦΙΚΟΣ