«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στις μοναδικές εκτυπώσεις των Χοκουσάι και Χιροσίγκε

ΔΕΥΤΕΡΑ «Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στις μοναδικές τους εκτυπώσεις των Χοκουσάι και Χιροσίγκε Facebook Twitter
0

Μια έκθεση στο Art Institute of Chicago βυθίζεται στα τεράστια αρχεία των διάσημων Ιαπώνων καλλιτεχνών ζωγραφικής και ξυλογλυπτικής «ουκιγιόε», Κατσουσίκα Χοκουσάι και Ουταγκάβα Χιροσίγκε. Η έκθεση με τίτλο Fantastic Landscapes συγκεντρώνει έργα που δημιουργήθηκαν από αυτούς τους καλλιτέχνες που επηρέασαν τη Δύση για τον τρόπο με τον οποίο μπορούσαν να αντιληφθούν το τοπίο στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις καινοτόμες χρήσεις του χρώματος.

Ουρανοί στο χρώμα του ροδάκινου, χλοώδεις εκτάσεις σε χρώμα κιτρινοπράσινο Σαρτρέζ, επιφάνειες σε πρωσικό μπλε σηματοδοτούν μια ευρύτερη μετατόπιση στο σχήμα. Σήμερα, σε αυτό το ζευγάρι των καλλιτεχνών αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό η παγκόσμια γοητεία των ιαπωνικών εκτυπώσεων.

Τον 19ο αιώνα, η ιαπωνική χαρακτική είδε δύο ταυτόχρονες τάσεις: μια εντατικοποίηση στη χρήση του χρώματος και την αύξηση της δημοτικότητας της απεικόνισης των τοπίων.

Αξιοποιώντας αυτές τις δύο τάσεις, οι πιο επιτυχημένοι σχεδιαστές της εποχής ήταν ο Κατσουχίσα Χοκουσάι (1760–1849) και ο Ουταράβα Χιροσίγκε (1797–1858). Οι τολμηροί χρωματικοί συνδυασμοί τους δημιούργησαν φανταστικά τοπία που τροφοδότησαν την παγκόσμια ζήτηση για ιαπωνικές εκτυπώσεις.

Οι πιο επιτυχημένοι σχεδιαστές της εποχής ήταν ο Κατσουχίσα Χοκουσάι (1760–1849) και ο Ουταράβα Χιροσίγκε (1797–1858). Οι τολμηροί χρωματικοί συνδυασμοί τους δημιούργησαν φανταστικά τοπία που τροφοδότησαν την παγκόσμια ζήτηση για ιαπωνικές εκτυπώσεις.

Ξεκινώντας με την ευρεία χρήση της χημικής χρωστικής του πρωσικού μπλε τη δεκαετία του 1830, τα τοπία είναι τόσο ζωντανά όσο η φαντασία των καλλιτεχνών. Λαμπροί μπλε καταρράκτες, λόφοι από νεφρίτη, αποτέλεσαν μια νέα παλέτα για τον φυσικό κόσμο, όπως απεικονίζεται στην έντυπη μορφή τους. Η δημοτικότητα σειρών, όπως οι Thirty-six Views of Mount Fuji και οι One Hundred Famous Views of Edo, έκαναν αυτές τις εικόνες να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και στην Αμερική όσο ποτέ πριν.

Ο Κατσουσίκα Χοκουσάι δημιούργησε περίπου 30.000 σχέδια και διακοσμήσεις σε πάνω από 500 βιβλία και πλήθος ξυλόγλυπτων. Το μεγαλύτερο έργο του αποτελούνταν από 4.000 σχέδια σε 14 τόμους και δημοσιεύτηκε το 1814. Ήταν, επίσης, ένας από τους κορυφαίους σχεδιαστές παιχνιδιών του 19ου αιώνα.

Από το 1880, η τέχνη και πιο συγκεκριμένα το ιμπρεσιονιστικό κίνημα, δέχτηκε τις επιρροές του Χοκουσάι. Ο Κλοντ Μονέ απέκτησε 23 έργα του, που διακοσμούν το σπίτι-μουσείο στο Ζιβερνί της Νορμανδίας. Επηρέασε επίσης τους Ντεγκά, Τουλούζ-Λοτρέκ, τη γλύπτρια Καμίλ Κλοντέλ και τον συνθέτη Ντεμπυσί. Ο Βαν Γκογκ εμπνεύστηκε την «Έναστρη Νύχτα» από το «Μεγάλο Κύμα» του Χοκουσάι.

«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, “Plum Garden at Kameido (Kameido Umeyashiki),” από τη σειρά 100 διάσημες απόψεις του Έντο (Meisho Edo hyakkei). © The Art Institute of Chicago

Το 1820 άλλαξε το όνομά του σε Ιίτσου (Iitsu) και ξεκίνησε ένα σώμα εργασίας που του προσέδωσε μεγάλη φήμη στην Ιαπωνία, αν και παγκόσμια η φήμη του εξαπλώθηκε μόνο μετά τον θάνατό του. Ήταν την περίοδο αυτή που δημιούργησε την ευρέως γνωστή σειρά συνθέσεών του 36 απόψεις του όρους Φούτζι. Επίσης παρήγαγε τις σειρές ξυλογραφιών Μια περιήγηση στους καταρράκτες της επαρχίας και Ασυνήθιστες απόψεις των γεφυριών της επαρχίας.

Την επόμενη περίοδο, που ξεκινά το 1834, ο Χοκουσάι υιοθέτησε το όνομα Gakyō Rōjin Manji (Ο γέρος άντρας που τρελαίνεται για την τέχνη). Την περίοδο αυτή δημιούργησε τη σειρά Εκατό απόψεις του όρους Φούτζι και άλλες σημαντικές παραστάσεις τοπίων.

Η καλλιτεχνική φήμη του Χιροσίγκε εδραιώθηκε το 1833-1834, όταν δημιούργησε τη σειρά 53 σταθμοί του Τοκάιντο. Η σειρά που περιείχε λεπτομέρειες για τα αξιοθέατα στα 490 χιλιόμετρα του δρόμου του Τοκάιντο, μαζί με ανέκδοτες διηγήσεις ταξιδιωτών, έγινε ανάρπαστη την εποχή εκείνη.

Κατάφερε να κυριαρχήσει στην τέχνη αφισών τοπίων και να δημιουργήσει μία καινούργια τάση στην Ιαπωνία, με τα μικρού μεγέθους ταξιδιωτικά έργα του. Το 1856 εργάστηκε με τον εκδότη Ουόγια Εϊκίτσι και εφηύρε μια νέα τεχνική ζωγραφικής, τόσο με τη διαβάθμιση των χρωμάτων που χρησιμοποιούσε στα έργα του όσο και με την προσθήκη της χρωστικής μίκα που τους έδινε μια ιριδίζουσα, παραμυθένια όψη. Επίσης χρησιμοποίησε πρώτος κόλλα, που αναμείγνυε κατάλληλα με τα χρώματα, ώστε οι χρωματικές απεικονίσεις του να διαθέτουν μια πιο φανταχτερή διάσταση. Το έργο του 100 διάσημες απόψεις του Έντο, που δημοσιεύτηκε μετά το θάνατό του, φημίζεται για αυτές ακριβώς τις χρωματικές αρετές.

«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, “Yamashiro Province: The Togetsu Bridge in Mount Arashi (Yamashiro, Arashiyama Togetsukyo)". © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, “The Back of Mount Fuji Seen from Minobu River (Minobugawa Urafuji),” από τη σειρά 36 Απόψεις του όρους Φούτζι, περ. 1830/33. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, Shirasuka: Shiomi Slope (Shirasuka, Shiomizaka)—No. 33, από τη σειρά “Fifty-three Stations of the Tokaido (Tokaido gojusan tsugi),” also known as the Reisho Tokaido. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, “Amida Falls in the Far Reaches of the Kisokaido (Kisoji no oku Amidagataki)". © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, “Kirifuri Falls at Mount Kurokami in Shimotsuke Province (Shimotsuke Kurokamiyama Kirifuri no taki)", περ. 1833. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, No. 32: Seba. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, “A Mild Breeze on a Fine Day (Gaifu kaisei),” από τη σειρά 36 Απόψεις του όρους Φούτζι, περ. 1830/33. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, “Awa Province: Naruto Whirlpools (Awa, Naruto no fuha)”, 1855. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Utagawa Hiroshige, Oumayagashi, απόπ τη σειρά 100 διάσημες απόψεις του Έντο (Meisho Edo hyakkei). © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, People Crossing an Arched Bridge (Ariwara no Narihira) from the series “One Hundred Poems as Explained by the Nurse (Hyakunin isshu uba ga etoki)”. © The Art Institute of Chicago
«Φανταστικά τοπία»: Μια έκθεση φόρος τιμής στους Χοκουσάι και Χιροσίγκε και τις μοναδικές τους εκτυπώσεις Facebook Twitter
Katsushika Hokusai, Poem by Dainagon Tsunenobu, from the series “One Hundred Poems Explained by the Nurse (Hyakunin isshu uba ga etoki). © The Art Institute of Chicago
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η αριστουργηματικής ιαπωνική χαρακτική σε μια έκθεση στην Αθήνα

Εικαστικά / Η εξαίρετη ιαπωνική χαρακτική σε μια έκθεση στην Αθήνα

Το Μουσείο Γ. Γουναρόπουλου παρουσιάζει την έκθεση «Μεταξύ ουρανού και γης. Σύγχρονη Ιαπωνική Χαρακτική» με 51 σύγχρονους Ιάπωνες χαράκτες να δείχνουν τη δουλειά τους μέσα από την εξέλιξη μιας μακράς παράδοσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ