Ένα κεραμικό του Πικάσο δίπλα σε ένα πιθάρι του Cacao Rocks

ΕΠΕΞ Shaped by earth Facebook Twitter
Ποιο ήταν το κίνητρο να στήσει η γνωστή γκαλερί της Χάριτος μια ολόκληρη έκθεση αποκλειστικά με έργα κεραμικής; Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
0

Με το που μπαίνεις στην έκθεση «Shaped by earth» της γκαλερί Καλφαγιάν το βλέμμα σου πέφτει στο κέντρο του εκθεσιακού χώρου: επάνω σε επαναχρησιμοποιημένα κιβώτια αποστολής έργων τέχνης (μια διεθνής τάση για την προστασία του περιβάλλοντος) βρίσκονται τοποθετημένα έργα κεραμικής.

Πλησιάζοντας, αρχίζεις να αναγνωρίζεις τεχνοτροπίες, επειδή ακριβώς πρόκειται για κεραμικά σημαντικών Ελλήνων και ξένων εικαστικών, των οποίων η ταυτότητα είναι αδιαμφισβήτητη. Οι περισσότεροι είναι ζωγράφοι που έχουν ασχοληθεί και με άλλα μέσα, αλλά όχι μόνο: Πικάσο, Τσαρούχης, Φασιανός, Voulkos, Βερναδάκη, Πάστρα, Crowner.

Ποιο ήταν το κίνητρο να στήσει η γνωστή γκαλερί της Χάριτος μια ολόκληρη έκθεση αποκλειστικά με έργα κεραμικής; Διαβάζω απόσπασμα από το σκεπτικό στο δελτίο τύπου: «Η κεραμική συγκαταλέγεται στις αρχαιότερες μορφές τέχνης, από την οποία αντλούμε στοιχεία για τον πολιτισμό κάθε εποχής. Όσο ο άνθρωπος διερευνούσε τις απεριόριστες πλαστικές δυνατότητες του πηλού τόσο η κεραμική άρχισε να εξελίσσεται σε μορφή έκφρασης και να μην περιορίζεται αποκλειστικά σε χρηστικά ή λατρευτικά αντικείμενα».

Η κεραμική όχι μόνο αναγνωρίζεται πια ως μια σημαντική διάσταση της εικαστικής σκηνής αλλά δίνει το «παρών» όλο και πιο δυναμικά το τελευταίο διάστημα, κι αυτό είναι κάτι που εν μέρει το χρωστάμε και στη βράβευση του Grayson Perry με το Turner Prize το 2003.

Η αλήθεια είναι ότι παρατηρώντας ένα προς ένα τα έργα δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσεις την καλλιτεχνική ευφυΐα των εξαιρετικών αυτών καλλιτεχνών που έχουν συγκεντρωθεί σε αυτή την εντυπωσιακή παράθεση ταλέντου και φαντασίας.

Shaped by earth Facebook Twitter
Το καλλιτεχνικό αποτύπωμα σε αυτά τα μικρά αριστουργήματα είναι τόσο έντονο που αποδυναμώνει κάθε παλιότερη ένσταση σχετικά με την αξία της τέχνης του πηλού. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Κάποια είναι δεκαετιών, καθώς δημιουργήθηκαν από ανθρώπους που δεν βρίσκονται εν ζωή εδώ και πολλά χρόνια, αλλά το καλλιτεχνικό τους αποτύπωμα σε αυτά τα μικρά αριστουργήματα είναι τόσο έντονο που αποδυναμώνει κάθε παλιότερη ένσταση σχετικά με την αξία της τέχνης του πηλού, που μέχρι πρόσφατα αρκετοί θεωρούσαν ως ένα είδος που δεν άξιζε ιδιαίτερη προσοχή και εκτίμηση.

Ωστόσο, η κεραμική όχι μόνο αναγνωρίζεται πια ως μια σημαντική διάσταση της εικαστικής σκηνής αλλά δίνει το «παρών» όλο και πιο δυναμικά το τελευταίο διάστημα, κι αυτό είναι κάτι που εν μέρει το χρωστάμε και στη βράβευση του Grayson Perry με το Turner Prize το 2003. Αυτό είναι παρήγορο, καθώς σε μια εποχή που κυριαρχεί η τεχνητή νοημοσύνη και κάθε νέου τύπου τεχνολογία αρκετοί νέοι καλλιτέχνες καταπιάνονται με τη δημιουργία χειροποίητων έργων, χρησιμοποιώντας τον πηλό ως εκφραστικό μέσο.

Έτσι, στη συγκεκριμένη έκθεση ο Cacao Rocks με τα πολύχρωμα πιθάρια του και ο Δημήτρης Νεβεσκιώτης με το επιτοίχιο επιζωγραφισμένο κεραμικό του αναδεικνύονται δίπλα σε εμβληματικούς καλλιτέχνες όπως ο Γιαννούλης Χαλεπάς με την «Αθηνά βοσκοπούλα» του από τη δεκαετία του 1920 και ο Πάνος Βαλσαμάκης με τις χαρακτηριστικές του συνθέσεις από πλακάκια.  

Αλλά η συγκομιδή έτσι κι αλλιώς έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς κάθε έργο ξεχωριστά σηματοδοτεί και μια άλλη σπουδαία υπογραφή, τεχνική και πορεία στην ελληνική και διεθνή εικαστική σκηνή. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Ελληνοαμερικανό Peter Voulkos, γνωστό για τα εξπρεσιονιστικά κεραμικά γλυπτά του, την Αμερικανίδα ζωγράφο του γεωμετρικού αφαιρετισμού Sarah Crowner, τον Κωνσταντίνο Κακανιά με το βιτριολικό του χιούμορ, που δραστηριοποιείται επίσης στην αμερικανική εικαστική σκηνή, και σημαντικούς καλλιτέχνες που συνέχισαν τη μεγάλη παράδοση του Πάμπλο Πικάσο –εδώ παρουσιάζεται μια κουκουβάγια του από το 1951–, ο οποίος αφιέρωσε ένα μεγάλο κεφάλαιο της δημιουργικότητάς του στην κεραμική.

ΕΠΕΞ Shaped by earth Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Εκτίθενται, ακόμα, έργα γυναικών, όπως το υπερμέγεθες γλυπτό «Hunting in the dark forest» της Ευγενίας Βερελή, δύο μίνιμαλ και επιβλητικά βάζα της Νικομάχης Καρακωστάνογλου που τιτλοφορεί «Archangel #2» και #3, όπως επίσης δουλειά της Ελένης Βερναδάκη, της σημαντικότερης Ελληνίδας κεραμίστριας.

Ο Αλέκος Φασιανός εκπροσωπείται από ένα κεραμικό αγγείο, μια μορφή νέου άντρα με τα χαρακτηριστικά φτερά των ζωγραφικών του αγγέλων και ένα βάζο, ο Γιάννης Τσαρούχης από δύο επιζωγραφισμένα πήλινα boȋtes με καπάκι. Τέλος, στην έκθεση περιλαμβάνεται και μια επιδαπέδια σύνθεση του Αλέξανδρου Τζάννη, εκτύπωση UV σε ατσάλι και κεραμικό με τίτλο «The Echo».

Κεραμικά γλυπτά διαμορφωμένα από γήινα υλικά και εντυπωσιακές καλλιτεχνικές χειρονομίες που δεν παραπέμπουν ούτε στη διακοσμητική τέχνη ούτε βέβαια σε χρηστικά αντικείμενα αλλά εκπροσωπούν μια γνήσια καλλιτεχνική έκφραση που μετρά έναν αιώνα και ξεκινά από τον ιδιοφυή Χαλεπά και φτάνει μέχρι τις ποπ γλυπτικές κατασκευές του Cacao Rocks, ισορροπώντας ανάμεσα σε μια πλούσια ποικιλία χρωμάτων και απροσδόκητων σχημάτων και νοημάτων.

Shaped by earth Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Shaped by earth Facebook Twitter
Αλέξανδρος Τζαννής, The Echo, 202, Εκτύπωση UV σε ατσάλι, Κεραμικό, 135 Χ 10 Χ 65 εκ., Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και των Kalfayan Galleries, Αθήνα -Θεσσαλονίκη
Shaped by earth Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης με έργα της Νικομάχης Καρακωστάνογλου. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Shaped by earth Facebook Twitter
Ναυσικά Πάστρα, Γιγάντιες Πύλες, 1967, βαμμένος πηλός, 44 εκ. (Y). | μεταλλική βάση 25 x 23 εκ., Ευγενική παραχώρηση της οικογένειας της καλλιτέχνιδος και των Kalfayan Galleries, Αθήνα - Θεσσαλονίκη
Shaped by earth Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Shaped by earth Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
Shaped by earth Facebook Twitter
Pablo Picasso, Κουκουβάγια 1951, Επιζωγραφισμένος πηλός, Εφυάλωση 29 εκ. (Υ), Συλλογή Ειρήνης Παναγοπούλου, Με την ευγενική μεσολάβηση των Kalfayan Galleries, Αθήνα - Θεσσαλονίκη
Shaped by earth Facebook Twitter
Cacao Rocks, Phandasia 23-2- 2025, ριπολίνη σε κεραμικό, 90 x 55 εκ., Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και των Kalfayan Galleries, Αθήνα - Θεσσαλονίκη

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση Shaped by earth εδώ. 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ